Είναι άχρωμο, άοσμο και αόρατο. Φαντάζει άκακο, όμως, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για το περιβάλλον, αφού είναι περίπου 80 φορές πιο επιβλαβές από το διοξείδιο του άνθρακα. Ο λόγος για το ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, το μεθάνιο, το οποίο όπως αναφέρει το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) βρίσκεται πίσω από το 25% της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Απελευθερώνεται μέσα από τον ενεργειακό τομέα, τον γεωργικό τομέα, ενώ στην τρίτη θέση κατατάσσονται τα απόβλητα. Το μόνο παρήγορο στοιχείο είναι ότι παρότι παγιδεύει περισσότερη θερμότητα, παραμένει στην ατμόσφαιρα για σχεδόν οκτώ χρόνια και στην πορεία διαλύεται με φυσικό τρόπο.
Όπως έχει παρατηρηθεί, τα μικρόβια στο φλοιό των δέντρων παίζουν ζωτικό ρόλο στην απομάκρυνσή του, παρ’όλα αυτά η επιστημονική κοινότητα εκφράζει ανησυχία καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν τον ήδη «λαβωμένο» Αμαζόνιο, είναι πιθανό να εντείνουν τις εκπομπές μεθανίου.
Ο μεγαλύτερος «πνεύμονας» του πλανήτη ασφυκτιά εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, με την αποψίλωση των δασών και την κλιματική αλλαγή να αποτελούν τις κυριότερες αιτίες της ισχυρής πίεσης που δέχεται.
Παρά τις πολιτικές που χάραξαν οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας και της Κολομβίας η απώλεια σημαντικών εκτάσεων συνεχίζεται, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι χάνονται δασικές εκτάσεις μεγέθους 10 γηπέδων ποδοσφαίρου το λεπτό.
Σαν να μην έφτανε αυτό, για περίπου έξι μήνες οι βροχοπτώσεις που προκαλούν άνοδο της στάθμης των υδάτων οδηγούν σε πλημμυρικά φαινόμενα, με αποτέλεσμα περισσότερα από 800.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα -δηλαδή περίπου το 20% της συνολικής έκτασης των τροπικών δασών- να βυθίζονται στο νερό.
Σύμφωνα, λοιπόν, με έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο στη Βραζιλία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental Microbiome, αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση της παραγωγής μεθανίου; Πώς; Απλούστατα, η βυθισμένη οργανική ύλη διασπάται από μικροβιακές κοινότητες επομένως απελευθερώνεται το αέριο, με τους επιστήμονες να υπολογίζουν ότι οι πλημμυρικές πεδιάδες του Αμαζονίου συνδέονται με περίπου το 1/3 των εκπομπών μεθανίου στο σύνολο των παγκόσμιων υγροβιοτόπων. Την ίδια ώρα, παρατηρήθηκε ότι ορεινές δασικές περιοχές «αιχμαλώτισαν» σε μικρότερο ποσοστό το αέριο αυτό.
«Οι πλημμυρισμένες εκτάσεις στη λεκάνη του Αμαζονίου αποτελούν σημαντικές πηγές μεθανίου (CH4), ενώ τα ορεινά δάση είναι γνωστά για την ικανότητα απορρόφησης του μεθανίου. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένων των μεταβολών στα πρότυπα βροχοπτώσεων και της αύξησης της θερμοκρασίας, ενδέχεται να μεταβάλλουν τη λειτουργικότητα των μικροβιακών κοινοτήτων του εδάφους, οδηγώντας σε αβέβαιες αλλαγές στη δυναμική του κύκλου του CH4», αναφέρει η έκθεση.
Αναλυτικότερα, οι ερευνητές έλαβαν δείγματα από δύο πεδιάδες σε συνθήκες ακραίας θερμοκρασίας και υγρασίας, διαπιστώνοντας ότι ο αριθμός των μικροοργανισμών που παράγουν μεθάνιο αυξήθηκε και στα δύο σημεία, υποδηλώνοντας πιθανώς μελλοντική αύξηση εκπομπών μεθανίου.
Την ίδια στιγμή, το μεθάνιο στα εδάφη ορεινών δασών παρατηρήθηκε ότι συγκρατήθηκε κατά 70% λιγότερο σε συνθήκες ξηρασίας, εντείνοντας την ανησυχία των ειδικών καθώς αυτές οι περιοχές συμβάλλουν σημαντικά στον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επομένως, αν η τάση συνεχιστεί, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και τις εναλλαγές στα καιρικά φαινόμενα είναι πιθανό η διαφορετική αυτή «απάντηση» να εξακολουθήσει να παρατηρείται.
«Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα εδάφη στις πλημμυρικές πεδιάδες και τα ορεινά δάση στην περιοχή του Αμαζονίου έχουν αντίθετες αντιδράσεις σε σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας και πλημμύρας, ιδίως σε σχέση με τις ροές μεθανίου και τη δυναμική των μικροβιακών κοινοτήτων. Οι συνθήκες πλημμύρας, οι οποίες προσομοιώνουν τόσο τις ξηρές όσο και τις πλημμυρικές περιόδους, αναδείχθηκαν ως ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει τη δυνατότητα απορρόφησης και εκπομπής μεθανίου στις πλημμυρικές πεδιάδες. Αντίθετα, για τα ορεινά δάση, διαπιστώσαμε ότι η θερμοκρασία διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της ευαίσθητης ισορροπίας μεταξύ της αποθήκευσης μεθανίου και των εκπομπών, οδηγώντας σε μειωμένη λειτουργία της δεξαμενής μεθανίου σε ξηρές συνθήκες. Επιπλέον, τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες οδηγούν επίσης σε μείωση της συνολικής αφθονίας των βακτηρίων και των αρχαίων και σε αύξηση του ποσοστού των εξειδικευμένων μικροβίων στις περιοχές που μελετήθηκαν», αναφέρει η μελέτη με την ομάδα να επισημαίνει την αναγκαιότητα λήψης μέτρων και σχεδιασμό στρατηγικής για τη διαχείριση των εκπομπών μεθανίου στον Αμαζόνιο.
Photo: Pexels
Διαβάστε ακόμη
Κρατικός Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 8,743 δισ. ευρώ στο 9μηνο
Λονδίνο: Η «καταστροφή» του Brexit κόστισε 40.000 θέσεις εργασίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα