Αν διαβάζετε αυτές τις γραμμές σημαίνει ότι βρίσκεστε στην ευτυχή θέση να έχετε πρόσβαση σε τρόφιμα που επιθυμείτε, όταν το επιθυμείτε. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ισχυρή οικονομία, το δίκτυο διάθεσης τροφίμων, το εργατικό δυναμικό και τους άφθονους πόρους. Αν αυτοί οι παράγοντες είναι αρκετά αναπτυγμένοι τότε μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι όταν το αναζητήσετε θα έχετε αρκετό φαγητό ώστε εσείς και η οικογένειά σας να παραμείνετε δυνατοί και υγιείς. Ακούγεται εύκολο, σωστά; Τότε γιατί υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που πεινούν;
Κάπως έτσι ξεκινά βίντεο που δημοσίευσε ο ΟΗΕ τον περασμένο χρόνο καταγγέλλοντας την κοινωνική ανισότητα, τη μη δίκαιη κατανομή των φυσικών πόρων που συνδέονται με τη διατροφή και καταγράφοντας την επισιτιστική κρίση που πλήττει τον κόσμο, ακόμα και αναπτυγμένες χώρες.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που ηγείται των διεθνών προσπαθειών για την καταπολέμηση της πείνας, θέτει ως στόχο την πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας τρόφιμα για όλους τους ανθρώπους, ωστόσο τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών κάθε άλλο παρά ικανοποιητικά μπορούν να χαρακτηριστούν αν αναλογιστεί κανείς τους 783 εκατ. ανθρώπων που όχι μόνο δεν έχουν πρόσβαση σε ποιοτικά τρόφιμα, αλλά βιώνουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια. Με λίγα λόγια πεινούν!
Οξύμωρο, αν όχι εξοργιστικό, είναι ότι τη στιγμή που ένας τόσος μεγάλος αριθμός ανθρώπων ζει τον εφιάλτη του λιμού, περίπου 1 δισ. γευμάτων καταλήγει στον κάδο απορριμμάτων καθημερινά.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από την έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP) για τον δείκτη σπατάλης τροφίμων καθώς στόχος είναι η μείωσή της ως το 2030. Τα δεδομένα αποκαλύπτουν, όμως, ότι όχι μόνο δε μειώθηκε αλλά αυξήθηκε σημαντικά από το 2019. Σύμφωνα, λοιπόν, με την έκθεση τα νοικοκυριά σε όλες τις ηπείρους σπατάλησαν πάνω από 1 δις. γευμάτων την ημέρα το 2022 με δραματικές επιπτώσεις όχι μόνο στη ζωή των ανθρώπων που πλήττονται από πείνα, αλλά για την παγκόσμια οικονομία και το περιβάλλον.
Αναλυτικότερα, από την έκθεση της UNEP Food Waste Index Report 2024 προκύπτει πως το 2022 παρήχθησαν 1,05 δισ. τόνοι αποβλήτων τροφίμων που αντιστοιχούν σε 132 κιλά ανά κάτοικο και σχεδόν στο 1/5 του συνόλου των τροφίμων που είναι διαθέσιμα στους καταναλωτές. Όπως αναφέρει η μελέτη τα νοικοκυριά λαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης με το 60% των τροφίμων που καταλήγουν στον κάδο να καταγράφεται σε οικιακό επίπεδο. Παράλληλα, το 28% υπολογίζεται από τις υπηρεσίες εστίασης και το 12% από το λιανικό εμπόριο (σουπερμάρκετ κτλ). Συνολικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μαζί με το φαγητό πετιούνται στον… κάλαθο των αχρήστων και περισσότερα από 1 τρισ. δολάρια.
Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση του ΟΗΕ ανάμεσα σε όσους υποσιτίζονται, το 2/3 είναι γυναίκες και το 80% ζουν σε περιοχές που είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, οι παρατεταμένες περίοδοι χωρίς πρόσληψη τροφής μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας και να προκαλέσουν δια βίου σωματικές και γνωστικές βλάβες, ιδίως στα παιδιά. Η πανδημία, οι ανατιμήσεις και οι διεθνείς συγκρούσεις έχουν εντείνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.
Για «παγκόσμια τραγωδία» έκανε λόγο η Ίνγκερ Άντερσεν, εκτελεστική διευθύντρια του UNEP τονίζοντας πως η σπατάλη τροφίμων επηρεάζει την οικονομία, επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή και εντείνει την απώλεια της βιοποικιλότητας και την ρύπανση.
Κατά μέσο όρο, κάθε άτομο σπαταλά 79 κιλά τροφίμων ετησίως. Αυτό ισοδυναμεί με 1,3 γεύματα κάθε μέρα για όλους τους ανθρώπους στον κόσμο που υποσιτίζονται.
Η Άντερσεν, εντούτοις, επισημαίνει πως υπάρχουν και «καλά νέα» καθώς αν τεθεί το ζήτημα ως προτεραιότητα τότε μπορεί να αντιστραφεί η σπατάλη τροφίμων, να μειωθούν οι περιβαλλοντικές συνέπειες και οι οικονομικές απώλειες και να επιταχυνθεί η πρόοδος αναφορικά με τους στόχους που έχουν τεθεί.
Εδώ και περίπου τρία χρόνια έχουν ενισχυθεί οι υποδομές που βοηθούν στη διεξαγωγή περισσότερων μελετών, παρ’όλα αυτά υπάρχουν ακόμα χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος όπου δεν διατίθενται επαρκή συστήματα ώστε να καταγράφεται η πρόοδος της μείωσης των αποβλήτων τροφίμων.
Παράλληλα, ελάχιστες χώρες έχουν εκπονήσει σχέδια για τη μείωση των αποβλήτων τροφίμων και οι περισσότερες δεν τα συμπεριλαμβάνουν στις προτάσεις τους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Αυτό που παρατηρούν οι ερευνητές είναι ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στις φτωχές χώρες, αλλά υπάρχει σύγκλιση με τις πλουσιότερες: Οι χώρες υψηλού εισοδήματος, ανώτερου μεσαίου εισοδήματος και κατώτερου μεσαίου εισοδήματος διαφέρουν ως προς τα μέσα επίπεδα οικιακής σπατάλης τροφίμων κατά μόλις 7 κιλά κατά κεφαλήν ετησίως, με το μεγαλύτερο χάσμα να εντοπίζεται μεταξύ αστικού και αγροτικού πληθυσμού.
Στις χώρες μεσαίου εισοδήματος, για παράδειγμα, οι αγροτικές περιοχές σπαταλούν λιγότερο, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι η εξήγηση βρίσκεται πίσω από την ανακύκλωση των υπολειμμάτων τροφής ως ζωοτροφή ή κομπόστ.
Την ίδια ώρα, περισσότερα τρόφιμα καταλήγουν στα σκουπίδια σε χώρες με θερμότερο κλίμα καθώς οι υψηλότερες θερμοκρασίες τα αλλοιώνουν, αφού δεν υπάρχει επαρκής πρόσβαση σε συστήματα ψύξης για τη συντήρησή τους.
Ως συνέπεια από την αποσύνθεση των τροφίμων παράγονται τοξικά αέρια, τα οποία συμβάλλουν στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, με τους επιστήμονες να κρίνουν επιτακτική την ανάγκη για μείωση τους καθώς επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή.
Βέβαια, σύμφωνα με την έκθεση υπάρχει ακόμα περιθώριο αισιοδοξίας με διεθνείς κυβερνήσεις να ασπάζονται σχετικά μέτρα, όπως εκείνη της Ιαπωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου όπου καταγράφεται μείωση στη σπατάλη κατά 18% και 31% αντίστοιχα, γεγονός που δείχνει ότι η αλλαγή είναι δυνατή, αν τα τρόφιμα διανεμηθούν σωστά και αν, για παράδειγμα, οι λιανοπωλητές και οι παραγωγοί τροφίμων συνεργαστούν με τράπεζες τροφίμων.
Αναφορικά με τις τράπεζες τροφίμων, η Λίζα Μουν, διευθύνουσα σύμβουλος του Global FoodBanking Network, μιλώντας στον βρετανικό Guardian τις χαρακτήρισε «σημαντικό και μοναδικό μοντέλο για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων», επειδή μεταξύ άλλων διασφαλίζουν ότι τα τρόφιμα καταλήγουν στα τραπέζια των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε σε λύσεις που καθοδηγούνται από την κοινότητα, καθώς και να προωθήσουμε ισχυρότερες πολιτικές για την απώλεια τροφίμων, ώστε να οικοδομήσουμε συστήματα που τρέφουν τους ανθρώπους και τον πλανήτη», τόνισε.
Photo: Pexels
Διαβάστε ακόμη
Φάμπρικα προσφυγών απειλεί μεγάλες επενδύσεις
Οι 4+1 «Εντολές» του Σπύρου Θεοδωρόπουλου προς τους νέους επιχειρηματίες (vid)
Πλειστηριασμοί: Ξανά στο σφυρί ακίνητα – «φιλέτα» στο Κολωνάκι και το ιστορικό κέντρο (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ