Η εξάντληση των φυσικών πόρων, η συσσώρευση απορριμμάτων και η ρύπανση αποτελούν τα τελευταία χρόνια τον «δυναμίτη» για την υπερθέρμανση του πλανήτη, φέρνοντας κοσμογονία αλλαγών λόγω της επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και των επενδύσεων στους τομείς της κυκλικής οικονομίας.
Σε αυτή τη διεθνή συγκυρία, οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Όχι μόνο γιατί οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν καταιγισμό έργων και υποδομών που απαιτούν καλύτερη οργάνωση και δομές, αλλά γιατί και οι ίδιες καλούνται να μετασχηματιστούν, να υπηρετήσουν τους κανόνες της βιώσιμης ανάπτυξης και να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις των καιρών.
Παρόμοιο βηματισμό ακολουθεί τα τελευταία χρόνια και η Μεσόγειος, με ιδρυτή και βασικό μέτοχο τον κ. Διονύση Γεωργόπουλο, αποκτώντας τα χαρακτηριστικά μιας εξειδικευμένης επιχείρησης περιβαλλοντικών έργων με σημαντική τεχνογνωσία στις τεχνολογίες που χτίζουν τις λεωφόρους της κοινωνίας του net zero.
«Συμμετέχοντας στην επανάσταση της κυκλικής οικονομίας, έχουμε δεσμευτεί ότι μέχρι το 2030 θα αυξήσουμε την ανακύκλωση και την ανάκτηση πόρων σε ποσοστό 80%, με παράλληλο στόχο τη μείωση των διαρροών νερού από τα δίκτυα ύδρευσης που λειτουργούμε κάτω από 30%, και την επαναχρησιμοποίηση όλων των λυμάτων που επεξεργαζόμαστε», αναφέρει στο «bs», ο κ. Γεωργόπουλος.
Όπως λέει, μπορεί να ακούγεται σαν σύνθημα, αλλά αυτή η φιλοσοφία διαπερνά όλες τις δραστηριότητες της εταιρείας. Για παράδειγμα, στη διαχείριση του νερού, που είναι η βασική στρατηγική της Μεσόγειος, κύρια παράμετρος είναι το ενεργειακό αποτύπωμα των εγκαταστάσεων, με στόχο οι υποδομές να έχουν από ελάχιστο έως μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα.
Το ίδιο συμβαίνει και με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Παράδειγμα αποτελούν οι βιολογικοί καθαρισμοί στους οποίους γίνεται επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων αποβλήτων με μηδενική απόρριψη στο περιβάλλον, αφού ακόμη και η λάσπη χρησιμοποιείται. Το ίδιο ισχύει και με τα στερεά απόβλητα, αφού με την επεξεργασία, στόχος είναι να περιοριστεί το υπόλειμμα που καταλήγει στο έδαφος.
Από τo EMΠ και την ΚΝΕ στο επιχειρείν
Απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στο Tμήμα Χημικών Μηχανικών, ο κ. Γεωργόπουλος θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή της Κομμουνιστικής Νεολαίας (ΚΝΕ) και από τα φοιτητικά του χρόνια θα ξεκινήσει τις πρώτες ζυμώσεις με τους συμφοιτητές του και μετέπειτα συνεταίρους του, προτού δημιουργήσει το επιχειρηματικό του τέκνο, τη Μεσόγειο. Εκεί θα γνωρίσει και τη σύζυγό του Αγγελική Κάτσιου, σημερινή αντιπρόεδρο της εταιρείας, με την οποία θα αποκτήσουν έναν γιο, τον Αλέξανδρο, που ανήκει στη νέα γενιά στελεχών της Μεσόγειος αναπτύσσοντας το σκέλος των ψηφιακών υπηρεσιών, που αποτελεί έναν νέο αλλά υποσχόμενο τομέα για την εταιρεία.
Πρώτος σταθμός για τον επιχειρηματία είναι ο κλάδος των περιβαλλοντικών μελετών ιδρύοντας στις αρχές της δεκαετίας του ’90 την ΕΠΕΜ. Η επιχείρηση θα διαγράψει σημαντική πορεία στην αγορά, αλλά δεν θα αργήσει να στρίψει το τιμόνι σε ένα μεγαλύτερο πεδίο δραστηριοτήτων.
Έτσι, το 2000 ιδρύει τη Μεσόγειος και μπαίνει στη διαχείριση νερού, υγρών και στερεών αποβλήτων και στους τομείς της ενεργειακής αξιοποίησης, δημιουργώντας μια εξειδικευμένη εταιρεία που σήμερα έχει ένα ανεκτέλεστο συμβάσεων ύψους 350 εκατ. ευρώ που μαζί με τις θυγατρικές του ομίλου φτάνει τα 400 εκατ. ευρώ. Μετοχικά η εταιρεία θα πορευτεί με την ιδρυτική ομάδα μέχρι το 2010. Σήμερα στο μετοχικό της κεφάλαιο συμμετέχει με 50% ο oμιλος Λασκαρίδη, μετά την πρόσφατη αποχώρηση της Eurobank, με την οποία συμμετείχαν από κοινού στη Μεσόγειος.
Συγχρόνως η εταιρεία εξελίσσεται και επεκτείνεται στους τομείς της καθαρής ενέργειας και των πράσινων και ψηφιακών υπηρεσιών, επενδύοντας στη MES Ενεργειακή, η οποία αναπτύσσεται στον τομέα των ΑΠΕ, της ηλεκτροκίνησης, των συστημάτων οδοφωτισμού και του υδρογόνου. Και στην UW-TECH, μια νέα εταιρεία που δραστηριοποιείται σε εφαρμογές Smart City, στη διαχείριση δικτύων ύδρευσης, στις υπηρεσίες τηλεμετρίας και τα υδρόμετρα.
Η αύξηση του μεριδίου της στην αγορά και το υψηλό ανεκτέλεστο συμβάσεων αποτυπώνονται και στα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας.
Πέρυσι τα κέρδη προ φόρων τόκων & αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 6,9 εκατ. ευρώ, ενώ αύξηση κατά 30% σημείωσε ο κύκλος εργασιών, στα 73,2 εκατ. ευρώ (τέσσερις φορές πάνω από το 2016) με απόλυτο έλεγχο των δανειακών υποχρεώσεων (καθαρός δανεισμός 0,86 εκατ. ευρώ). Αντίστοιχα ο κύκλος εργασιών του ομίλου υπερβαίνει τα 85 εκατ. ευρώ.
Με δύο μεγάλα εργοστάσια σε λειτουργία
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν φημίζεται για τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να παραμένουν καθηλωμένα εδώ και χρόνια στο 21% (με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 48% και τον στόχο για το 2025 στο 55%) και τη μηδενική πρόοδο στον διαχωρισμό των οργανικών αποβλήτων, οι δραστηριότητες της Μεσόγειος έρχονται να προσφέρουν λύσεις και να μειώσουν την απόσταση που μας χωρίζει από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στους δείκτες ανακύκλωσης και ανάκτησης φυσικών πόρων.
Πέρυσι, η Μεσόγειος έθεσε σε λειτουργία δύο επιπλέον μονάδες διαχείρισης αποβλήτων. Μία στην Αλεξανδρούπολη, που επεξεργάζεται 90.000 τόνους αστικών απορριμμάτων ετησίως, προϋπολογισμού κατασκευής 23 εκατ. ευρώ, που κατασκευάστηκε ως δημόσιο έργο.
Αντίστοιχα, στην Ηλεία, σε συνεργασία με την ΑVAX, η εταιρεία λειτούργησε με σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) μια δεύτερη μονάδα 80.000 τόνων και προϋπολογισμού κατασκευής 29,2 εκατ. ευρώ. Και για τις δύο, προβλέπεται λειτουργία για 24 χρόνια με ανακύκλωση υλικών και παραγωγή ενέργειας με τεχνολογία (πατέντα) που έχει αναπτύξει η Μεσόγειος.
Την προηγούμενη χρονιά ξεκίνησαν οι εργασίες για άλλα τρία εργοστάσια ανάκτησης και ανακύκλωσης σε Τρίκαλα – Καρδίτσα, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. Αυτές οι πέντε υποδομές κατασκευάζονται ως Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και υποδέχονται μόνο σύμμεικτο απόβλητο (απορρίμματα που δεν έχουν υποβληθεί σε διαδικασία διαχωρισμού) ή και προδιαλεγμένο οργανικό.
Η μετατροπή τους σε μονάδες ανακύκλωσης και ανάκτησης που επιβάλλουν οι νέοι κοινοτικοί κανονισμοί χρηματοδότησης σημαίνει ότι θα υποδέχονται υλικά του μπλε κάδου, προδιαλεγμένο οργανικό και σε φθίνουσες ποσότητες σύμμεικτο απόβλητο.
Παράλληλα, η Μεσόγειος συμμετέχει σε πέντε διαγωνισμούς ΣΔΙΤ για μονάδες διαχείρισης αποβλήτων, όπως είναι οι ΣΔΙΤ της Αττικής (Φυλή, Σχιστός κ.ά.) σε κοινοπραξία με τη ΜYTILINEOS, και τέσσερις διαγωνισμούς ΣΔΙΤ διαχείρισης υδάτινων πόρων, καθώς και σε όλους τους δημόσιους διαγωνισμούς για αντίστοιχες μονάδες που είναι σε εξέλιξη.
«Έχουμε μια αλλαγή στη φυσιογνωμία και τον στόχο αυτών των μονάδων (των 5 δικών μας, 10 που είναι υπό κατασκευή και όσων ανατεθούν το επόμενο διάστημα), δημιουργώντας ένα μεγάλο δίκτυο εργοστασίων που θα υποδέχονται το σύνολο των αποβλήτων είτε από διαλογή στην πηγή ή σύμμεικτο και θα το επεξεργάζονται με τρόπο που να επιτυγχάνουν και να ελέγχουν τους στόχους της ανακύκλωσης και του ποσοστού που θάβεται», αναφέρει ο κ. Γεωργόπουλος. «Είναι μια θετική αλλαγή, ωστόσο θα υπάρξουν καθυστερήσεις καθώς είναι πολλοί διαγωνισμοί σε εξέλιξη και υπάρχουν και προσφυγές».
Ένας τρόπος να υπερπηδηθούν τα εμπόδια είναι η πρόβλεψη της προαίρεσης που υπάρχει σε κάποιες συμβάσεις (π.χ. της Κεφαλονιάς) και δίνει τη δυνατότητα της απευθείας μετατροπής των μονάδων. Για τις παλιές υποδομές θα υπάρξουν συμπληρωματικές συμβάσεις. Ρωτάμε τον κ. Γεωργόπουλο για τη σημερινή εικόνα των αποβλήτων της Αττικής και τη… χαμένη τετραετία.
«Μπορεί να μην υπάρχουν οριστικές λύσεις, όμως έγιναν κάποια βήματα και υπάρχει πρόοδος στους διαγωνισμούς για τους οποίους έχει γίνει η προεπιλογή των υποψηφίων και αναμένονται οι δεσμευτικές προσφορές μετά τις εκλογές». Για τα εργοστάσια καύσης, η αγορά -όπως αναφέρει- περιμένει τη μελέτη που έχει ανατεθεί από το ΥΠΕΝ και η οποία θα καθορίσει την αναγκαιότητα σε μονάδες χωρίς να αποκλείονται και κάποιες χωροθετήσεις που θα προσδιορίζουν περιοχές.
Ταυτόχρονα με την ανάπτυξη εντός Ελλάδας, η εταιρεία έχει ξεκινήσει να βγαίνει και εκτός συνόρων, έχοντας ήδη σημαντική δραστηριότητα σε Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μεταξύ των έργων που έχει υλοποιήσει είναι οι ΧΥΤΑ σε Παλαιστίνη, Αζερμπαϊτζάν και Λίβανο και η μονάδα αφαλάτωσης της Πάφου δυναμικότητας 35.000 κυβικών πόσιμου νερού από θάλασσα ημερησίως.
Έρχεται συγκέντρωση των εταιρειών ύδρευσης
Ο διευθύνων σύμβουλος της Μεσόγειος αναφέρεται και στο νέο ρυθμιστικό περιβάλλον που δημιουργεί η κυβέρνηση με την ένταξη των υδάτων και των αποβλήτων κάτω από την ομπρέλα μιας νέας ανεξάρτητης αρχής που θα εποπτεύει και τον τομέα της ενέργειας. «Η ρύθμιση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αρκεί να λειτουργήσει όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν θέλουμε ανίσχυρες Δημοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης (ΔΕΥΑ) για να τις χειριζόμαστε εύκολα, αλλά ισχυρές, ώστε να μπορούμε να ανταγωνιζόμαστε και να τις βοηθάμε ουσιαστικά».
Αυτό, όπως εξηγεί, σημαίνει ότι κάποιοι κανόνες ρύθμισης του νερού δεν θα είναι στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε δήμου ή της δημοτικής επιχείρησης νερού ή ακόμη και του υπουργείου. Θα υπάρχουν κάποιοι κανόνες που θα ελέγχονται από την ανεξάρτητη αρχή και θα πρέπει να τηρούνται – κι αυτό θα επιτρέψει να γίνεται σωστή τιμολόγηση νερού προκειμένου να μην είναι αντικείμενο μικροπολιτικής και δημαγωγίας οι εταιρείες ύδρευσης και παράλληλα να ελέγχεται η ποιότητα νερού και των εγκαταστάσεων σωστά.
«Σήμερα έχουμε το παράδειγμα να υπάρχουν εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού, να δαπανώνται χρήματα, αλλά οι υποδομές αυτές να μη δουλεύουν και να εγκαταλείπονται». Ο κ. Γεωργόπουλος επισημαίνει ότι η λειτουργία της ρυθμιστικής αρχής δεν σημαίνει ιδιωτικοποίηση του νερού, αλλά αποτελεσματικότερο έλεγχο.
Ο ίδιος μάλιστα αναφέρει ότι ήδη έχει ανοίξει μια συζήτηση στην αγορά για την ενοποίηση των δημοτικών επιχειρήσεων υδάτων.
Σήμερα υπάρχουν 125 ΔΕΥΑ στην Ελλάδα και 130 δήμοι που διαχειρίζονται απευθείας το νερό. «Πρόκειται για έναν πολυκερματισμό φορέων που είναι τεχνικά και οικονομικά απαράδεκτος», επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. «Αυτός όμως ο πολυκερματισμός δεν βοηθάει να έχουμε ισχυρούς φορείς με τεχνογνωσία, οικονομικά εύρωστους».
Πέρυσι από τον τομέα της διαχείρισης υδάτινων πόρων η Μεσόγειος είχε έσοδα πάνω από 44 εκατ. ευρώ. Στον τομέα αυτό υλοποιεί την αναβάθμιση και επέκταση του βιολογικού καθαρισμού των Ιωαννίνων, που αποτελεί τον μεγαλύτερο υπό κατασκευή βιολογικό στην Ελλάδα και μια από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στην Ευρώπη με τεχνολογία MBR δυναμικότητας 200.000 κατοίκων.
Επιπλέον στο δυναμικό της πρόσθεσε και νέα έργα. Μεταξύ αυτών είναι το διυλιστήριο του Αγρινίου μαζί με δίκτυο μεταφοράς νερού ύψους 23 εκατ. που αναπτύσσεται με την τεχνολογία των κεραμικών μεμβρανών, η οποία διασφαλίζει πολύ καθαρότερο νερό. Πέρυσι ολοκλήρωσε τον βιολογικό καθαρισμό του Βόλου με τεχνολογία MBR, καθώς επίσης και το έργο της αναβάθμισης του διυλιστηρίου του Πηνειού με δυναμικότητα 50.000 κυβικά πόσιμου νερό την ημέρα.
Έργα αποθήκευσης ενέργειας 338 MW
Η επέκταση της Μεσόγειος στην αγορά της ενέργειας και στις ψηφιακές υπηρεσίες ολοκληρώνει τον δομικό μετασχηματισμό του περιβαλλοντικού ομίλου που έχει εντατικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Όχημα για το ενεργειακό χαρτοφυλάκιο, το οποίο εντάχθηκε στη Μεσόγειος πριν από περίπου πέντε χρόνια, αποτελεί η MES Ενεργειακή, στην οποία η εταιρεία έχει αποκτήσει το 51% των μετοχών, και το υπόλοιπο κατέχουν τέσσερις μηχανικοί που ήταν οι ιδρυτές της.
Η εταιρεία έχει ήδη στο ενεργητικό της υπηρεσίες ανάπτυξης, σχεδιασμού ή και επίβλεψης και λειτουργίας, άδειες ΑΠΕ συνολικής ισχύος μεγαλύτερης από 2 GW για μεγάλους θεσμικούς και διεθνείς επενδυτές ΑΠΕ όπως η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, RWE, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΔΕΠΑ Εμπορίας, BAYWA Renewables, ABO Wind, National Energy και άλλοι. Πρόσφατα μάλιστα η MES Eνεργειακή έλαβε άδειες παραγωγού για 8 έργα αποθήκευσης ενέργειας με συσσωρευτές συνολικής ισχύος 338 MW.
Η εταιρεία δραστηριοποιείται επίσης στην ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο έχοντας εκτελέσει συμβάσεις προμήθειας και εγκατάστασης με φορείς του Δημοσίου για 8 έργα ηλεκτροκίνησης (οχήματα υπηρεσιών και σταθμοί φόρτισης), ενώ έχει κατασκευάσει τον πρώτο σταθμό ανεφοδιασμού με καύσιμο υδρογόνο στην Ελλάδα σε συνεργασία με τον «Δημόκριτο».
Η Mεσόγειος αναπτύσσει δραστηριότητα και στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας μέσω συστημάτων φωτισμού τεχνολογίας LED και συστημάτων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘΥΑ) έχοντας εκτελέσει ένα πλήθος συμβάσεων με δημόσιους φορείς. Τελευταία σύμβαση είναι αυτή με την Περιφέρεια Αττικής για την εγκατάσταση πάνω από 30.000 λαμπτήρων σε κεντρικούς δρόμους του Λεκανοπεδίου, σε κοινοπραξία με την Ακτωρ και Globitel, ύψους 30 εκατ. ευρώ.
Πρόσφατα, σε συνεργασία με την εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων SIREC Energy Capital Partners, σύστησε έναν χρηματοδοτικό φορέα, την ESCO PARTNERS Α.Ε. H εταιρεία αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση, εγκατάσταση και συντήρηση των συστημάτων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για όλο το διάστημα λειτουργίας τους. Το πρώτο έργο ΣΕΑ φωτοβολταϊκών net metering της εταιρείας, ισχύος 0,46 MW, τοποθετήθηκε στις εγκαταστάσεις της Adam Pack και πρόσφατα διασυνδέθηκε με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ.
Διαβάστε ακόμη
Δωμάτιο με θέα: H Thalassa Villa του Eliamos Hotel & Spa στην Κεφαλλονιά
Αφοί Χαΐτογλου ΑΒΕΕ: Ρεκόρ πωλήσεων και εξαγωγών με «αιχμή» το superfood ταχίνι