Αποζημίωση ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ ζήτησε και αναμένεται να λάβει η ΔΕΗ προκειμένου να γίνει το restart στη λιγνιτική παραγωγή της και να μεγιστοποιηθεί η εξόρυξη του ορυκτού καυσίμου κατά 50% μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακυρώνεται και όλο το πλαίσιο απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων της διετίας 2022- 2023, το οποίο προέβλεπε για την τρέχουσα χρονιά να κλείσουν τα φουγάρα για τις Μονάδες Αγίου Δημητρίου 1, 2, 3, 4 και για την Μεγαλόπολη 3, η οποία σημειωτέον είναι σε καθεστώς μόνιμης βλάβης και για τις μονάδες Αγίου Δημητρίου 5, Μελίτη 1 και Μεγαλόπολης 4 το 2023.
Όπως αποφασίστηκε στην τελευταία σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου από την Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων, για να αυξήσει η ΔΕΗ την συμμετοχή του καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και να φουλάρει τις μηχανές με πλήρη λειτουργία του λιγνιτικού της στόλου, απαιτείται σειρά προκαταρκτικών ενεργειών, τις δαπάνες των οποίων η Επιχείρηση δεν θα μπορέσει αποσβέσει και με το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς δεν θα αποζημιωθεί.
Στην παρουσίαση που έκανε η διοίκηση υπό τον κ. Γιώργο Στάσση την προηγούμενη εβδομάδα στον Πρωθυπουργό, αναφέρθηκε ότι η ΔΕΗ διατρέχει τον κίνδυνο, σε περίπτωση που ανακάμψουν οι τιμές και δεν υλοποιηθεί ο σχεδιασμός για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας να προχωρήσει σε αποζημιώσεις εργολάβων και προμηθευτών.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής της ΔΕΗ κ. Στάσσης και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος κ. Γιάννης Κοπανάκης, για να διασφαλιστεί η εταιρεία από τον κίνδυνο να μην ανακτήσει τις δαπάνες που θα υλοποιήσει αλλά και για την κάλυψη του χρηματοοικονομικού κόστους εκτιμά ότι θα απαιτηθεί ποσό ύψους 150 εκατ. ευρώ, το οποίο θα πρέπει να προκαταβληθεί.
Η ΔΕΗ έχει προτείνει να υπάρξει και πρόβλεψη συγκεκριμένης διαδικασίας επιστροφής μέρους του ποσού, ανάλογα με το χρονικό επίπεδο υλοποίησης του σχεδιασμού ως εξής: αν η ανάκληση του σχεδιασμού γίνει το τελευταίο τρίμηνο του 2022 η ΔΕΗ θα πρέπει να επιστρέψει 50 εκ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2023, αν γίνει το α΄τρίμηνο της επόμενης χρονιάς θα επιστραφούν 75 εκ. ευρώ το β΄τρίμηνο της ίδιας χρονιάς. Δεν προβλέπεται ανάκληση σχεδιασμού για το α΄τρίμηνο του 2022 και το β΄τρίμηνο του 2023.
Η αποζημίωση της ΔΕΗ έχει συμφωνηθεί με την ελληνική κυβέρνηση και θα υλοποιηθεί μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα υπογραφεί τις επόμενες μέρες.
Ωστόσο ο νέος σχεδιασμός που θέτει ως στόχο τον διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής από τις 5 τεραβατώρες σήμερα στις 10 τεραβατώρες μέσα στον επόμενο χρόνο δεν μπορεί να γίνει με μαγικό τρόπο.
Απαιτούνται fast track διαδικασίες και μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες, δίχως τις οποίες είναι άκυρη κάθε προσπάθεια. Μεταξύ αυτών είναι η άμεση έναρξη υλοποίησης του σχεδιασμού για αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής από τον Ιούλιο, η προένταξη των λιγνιτικών μονάδων στην αγορά (η ΔΕΗ έχει ζητήσει κατά τον ημερήσιο προγραμματισμό κάλυψης φορτίου, οι λιγνιτικές μονάδες να εισέρχονται στο σύστημα κατά προτεραιότητα αντί των μονάδων φυσικού αερίου που ισχύει σήμερα). Επίσης να υπάρξει ρύθμιση για τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς (υπολοιπόμενες ώρες λειτουργίας) για τις μονάδες 1 και 4 του Αγίου Δημητρίου και την Μελίτη. Απαιτούνται ακόμη εξπρές διαδικασίες για την ανάθεση των χωματουργικών και των εργολαβιών εξόρυξης λιγνίτη, τις οποίες η εταιρεία είχε εγκαταλείψει την τελευταία διετία αλλά και για τα ορυχεία που δεν ανήκουν στην ΔΕΗ (φορέας εκμετάλλευσης, συμβάσεις προμήθειας λιγνίτη κ.α) καθώς και αλλαγή στον τρόπο εκμετάλλευσης του ορυχείο της Μεγαλόπολης.