Tις μελέτες για την εκπόνηση των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που θα καθορίσουν τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης (Ζ.ΑΠ), αναμένεται να προκηρύξει άμεσα η ΔΕΗ.
Πρόκειται για τις Ζ.ΑΠ της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Μεγαλόπολης, οι οποίες θα τρέξουν πάνω σε τεχνικές προδιαγραφές του φορέα υλοποίησης για την Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση.
Με βάση τον σχεδιασμό, θα εκπονηθούν συνολικά τέσσερα πολεοδομικά σχέδια (ΕΠΣ), ένα ανά ορυχείο (Μεγαλόπολη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο και Κλειδί-Βεύη) και με μελέτες που πρέπει να εκπονηθούν μέσα στους επόμενους 16 έως 18 μήνες.
Τα ΕΠΣ είναι μία από τις τέσσερις σημαντικές παραμέτρους του σχεδιασμού για την υλοποίηση του μεγάλου πρότζεκτ της απολιγνιτοποίησης. Οι άλλες είναι η ίδρυση του SPV, μιας εταιρείας Ειδικού Σκοπού που θα συσταθεί με νόμο και στην οποία θα περάσουν περί τα 165.000 στρέμματα, η αποκατάσταση των εδαφών των λιγνιτικών περιοχών και η ωρίμανση του ΣΔΙΤ για την αξιοποίηση και εκμετάλλευση αυτών των εκτάσεων. Και οι τέσσερις αυτοί άξονες έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης τα δύο χρόνια.
Η αλληλουχία τους κρίνεται σημαντική έτσι ώστε όταν συντελεστεί η αποκατάσταση των εδαφών, να μπορεί να βρεθεί επενδυτής και παράλληλα να υπάρχουν και τα Προεδρικά Διατάγματα για τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης που είναι βασικά συστατικά κάθε επενδυτικού σχεδίου. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα χρησιμοποιήσει για τις λιγνιτικές περιοχές, το ίδιο πολεοδομικό εργαλείο που αξιοποίησε στο Μάτι.
Ο ρόλος της ΔΕΗ για τα ΕΠΣ έχει καθοριστεί με προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της επιχείρησης στο νόμο για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας που ψηφίστηκε από την βουλή τον περασμένο Δεκέμβριο (4759/2020).
Η ρύθμιση προβλέπει ότι με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκροτούνται Ειδικές Γνωμοδοτικές Επιτροπές από στελέχη του υπουργείου για να υποστηρίζουν τα αρμόδια όργανα της Επιχείρησης ως αναθέτουσας αρχής κατά την προετοιμασία και υλοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών και την εκτέλεση των συμβάσεων μελετών.
Ο νόμος μάλιστα καθορίζει ότι η παραλαβή των μελετών για τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια των Ζ.ΑΠ. διενεργείται με τη σύμφωνη γνώμη των Ειδικών Γνωμοδοτικών Επιτροπών.
Το κάθε Ειδικό Πελεοδομικό Σχέδιο θα διέπεται από ένα πλέγμα μελετών (στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μελέτη υδατορεμάτων κ.α), το κόστος των οποίων θα αναλάβει εξολοκλήρου η ΔΕΗ. Υπολογίζεται ότι θα δαπανηθούν περί τις 400.000-500.000 για κάθε μελέτη.