Τα σαφή συγκριτικά πλεονεκτήματα της αντλησιοταμίευσης στο «φλέγον» πεδίο της αποθήκευσης ενέργειας αναδεικνύει ειδική μελέτη του Imperial College σχετικά με την περίπτωση της Σκωτίας.
Συγκεκριμένα, η μελέτη που είναι απολύτως επίκαιρη (Φεβρουάριος 2021) και χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς αναλυτές ως ιδιαίτερα εμπεριστατωμένη, καταλήγει στο συμπέρασμά ότι 4,5 GW νέα αντλησιοταμιευτικά έργα στη Σκωτία θα προσφέρουν ετήσια εξοικονόμηση στο ενεργειακό σύστημα της Μ. Βρετανίας ύψους 790 εκατ. ευρώ.
Έρχεται, δηλαδή, να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα αντίστοιχων μελετών που έχει εκπονήσει, -ήδη από το 2018-, η Τέρνα Ενεργειακή, η οποία «οδηγεί την κούρσα» σε αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα.
Η μελέτη περιγράφει τον ρόλο και την αξία της νέας μεγάλης διάρκειας αποθήκευσης ενέργειας για την οικονομικά αποδοτική μετάβαση της Μεγάλης Βρετανίας σε ένα ενεργειακό σύστημα μηδενικού άνθρακα. Επικεντρώνεται ειδικότερα στον ποσοτικό προσδιορισμό της αξίας των νέων projects αντλησιοταμίευσης (Long-Duration Pumped Hydro Energy Storage/ LD-PHES) στη Σκωτία, ως την πιο σύγχρονη τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας. Κάτι ασφαλώς που απηχεί τα γενικότερα οικονομικά και τεχνικά πλεονεκτήματα της αντλησιοταμίευσης για το ηλεκτρικό σύστημα κάθε χώρας.
Τα οικονομικά και τεχνικά πλεονεκτήματα
Όσον αφορά τα οικονομικά οφέλη, οι νέοι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί μειώνουν το συνολικό κόστος του ηλεκτρικού συστήματος καθώς:
• Το εύρος του συγκεκριμένου έργου που αναλύθηκε στη μελέτη είναι μεταξύ 300 MW και 4500 MW ονομαστικής ισχύος, με 30 GWh και 90 GWh όγκου αποθήκευσης ενέργειας. Η συνολική εξοικονόμηση κόστους του ακαθάριστου συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας από αυτό κυμαίνεται μεταξύ 44 εκατ. και 690 εκατ. λιρών ετησίως το 2050, με μεγαλύτερη εξοικονόμηση όταν ο όγκος αποθήκευσης ενέργειας είναι υψηλότερος και η ευελιξία του συστήματος χαμηλότερη.
• Το 75% αυτής της εξοικονόμησης του συστήματος προέρχεται από το αποφευχθέν κόστος κεφαλαίου σε τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού άνθρακα, οι οποίες διαφορετικά θα ήταν απαραίτητες για την επίτευξη των στόχων της απανθρακοποίησης και της ασφάλειας εφοδιασμού.
Για παράδειγμα, με 100 ώρες αποθήκευσης, το νέο project αντλησιοταμίευσης χωρητικότητας 1GW μπορεί να συμβάλει στην «ενίσχυση» του συστήματος έναντι της μεταβλητότητας των ΑΠΕ, προσφέροντας, ανάλογα με τις συνθήκες, 750MW σταθερής παραγωγής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα (όπως η πυρηνική ενέργεια, το υδρογόνο, το CCS).
Όσον αφορά τα ευρύτερα οφέλη της αντλησιοταμίευσης:
• Το νέο project LD-PHES της Σκωτίας μειώνει την περικοπή του ανέμου στο βρετανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας (μεταξύ 3TWh και 11TWh ετησίως), αποθηκεύοντας την υπερβάλλουσα παραγωγή από ΑΠΕ και διαχέοντάς την όταν χρειάζεται. Γενικότερα, ενισχύει αποφασιστικά την ικανότητα του συστήματος να αντιμετωπίσει μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλής παραγωγής ΑΠΕ κατά τη διάρκεια αιχμής της ζήτησης, ενώ δεν αυξάνει σημαντικά τις εκπομπές. Αντίθετα, μπορεί να μειώσει τις εκπομπές του συστήματος αντικαθιστώντας κάποια συμβατική μονάδα (με ορυκτά καύσιμα).
• Μπορεί ειδικότερα να παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες για την ενσωμάτωση υψηλής διείσδυσης ανανεώσιμων πηγών, π.χ. απόκριση συχνότητας, σημαντική συμβολή στην αδράνεια του συστήματος και στα αποθεματικά λειτουργίας.
• Υποστηρίζει την αποτελεσματική διαχείριση της συμφόρησης του δικτύου. Έτσι, το νέο έργο LD-PHES στη Σκωτία θα μπορούσε να μειώσει την ανάγκη μεταφοράς ενέργειας έως και 2GW μεταξύ Σκωτίας και Αγγλίας το 2050, εξοικονομώντας έως και 2 δισ. λίρες από επενδύσεις σε πάγια.
• Εάν, όπως αναμένεται, ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να επιτύχει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050, τότε η εξοικονόμηση από το νέο έργο LD-PHES (2GW, 200GWh) θα έφτανε τα 411 εκατ. λίρες ετησίως στο εξαιρετικά ευέλικτο σύστημα της Μεγάλης Βρετανίας Σε περίπτωση χαμηλότερης διαθεσιμότητας της ευελιξίας, η εξοικονόμηση αυξάνεται σε 511 εκατ. λίρες ετησίως.
Το μεγάλο προβάδισμα της Τέρνα Ενεργειακής
Η Τέρνα Ενεργειακή, ως η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας στην Ελλάδα, αλλά και η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία σε επενδύσεις ΑΠΕ διεθνώς, διαθέτει ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο με έργα που φέρνουν τη νέα εποχή στον ενεργειακό χάρτη της χώρας, ενώ έχει δρομολογήσει επενδυτικό πλάνο ύψους 2 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει υποβάλει αιτήσεις χορήγησης αδειών παραγωγής για έργα αντλησοταμίευσης συνολικής ισχύος άνω των 2.400 MW, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ενώ έχει ήδη λάβει άδειες παραγωγής για έργα, συνολικής ισχύος 680 MW.
Τα δύο projects αποθήκευσης ενέργειας με αντλησιοταμίευση στην Αμφιλοχία και στην Κρήτη, που προωθεί ο Όμιλος, είναι συνολικού προϋπολογισμού περίπου 800 εκατ. ευρώ και αποτελούν «σταθμό» στον κρίσιμο τομέα της αποθήκευσης ενέργειας για τη χώρα μας.
Και είναι κρίσιμος καθώς ήδη από την μέχρι τώρα εμπειρία εφαρμογής του target model αναδεικνύονται οι ανάγκες για ευέλικτη ισχύ λόγω της αυξημένης (και αυξανόμενης στο μέλλον) διείσδυσης των ΑΠΕ. Υποδεικνύοντας έτσι την άμεση αναγκαιότητα για νέες μεγάλες επενδύσεις κεντρικής αποθήκευσης ενέργειας, τύπου αντλησιοταμίευσης, οι οποίες θα επιτρέψουν την βέλτιστη αξιοποίηση των μεταβλητών ΑΠΕ, εξασφαλίζοντας την ευστάθεια του δικτύου και αποτρέποντας τις στρεβλώσεις της αγοράς.
Ασφαλώς, «προαπαιτούμενο» για την υλοποίησή τους είναι η οριστικοποίηση και εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την κεντρική μεγάλης κλίμακας αποθήκευση. Σε κάθε περίπτωση, ο Όμιλος βρίσκεται «με το όπλο παρά πόδα».
Τα projects σε Αμφιλοχία και Αμάρι
Το έργο για την Αμφιλοχία είναι σε πιο προχωρημένο στάδιο καθώς αναμένονται οι τελικές εγκρίσεις του θεσμικού πλαισίου από την Ε.Ε. Έχει ήδη ενταχθεί στα PCI (κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος) και ανήκει στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, -οι μελέτες είχαν χρηματοδοτηθεί από το πακέτο Γιούνκερ-, οπότε εκτιμάται ότι σύντομα θα υπάρξουν νεότερα.
Η επένδυση για το project της Αμφιλοχίας φτάνει τα 500 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει δυο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες (Άγιο Γεώργιο και Πύργο) ενώ ως κάτω ταμιευτήρα θα χρησιμοποιεί την υπάρχουσα λίμνη Καστρακίου της ΔΕΗ. Θα έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση) και ετήσια παραγωγή ενέργειας 816 GWh, ενώ θα δημιουργήσει 900 θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής και άλλες 60 μόνιμες όταν περάσει σε λειτουργική φάση.
Όσον φορά τον Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου, δεδομένου ότι εντάσσεται στο συνολικό πλαίσιο το οποίο βρίσκεται υπό μελέτη για τα υβριδικά έργα, αναγκαστικά θα ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο.
Η επένδυση είναι της τάξης των 280 εκατ. ευρώ, με εγχώρια προστιθέμενη αξία που υπερβαίνει το 50% (άνω των 150 εκατ. ευρώ), και θα περιλαμβάνει αιολικά πάρκα 89 MW, που σε συνδυασμό με το σύστημα αντλησιοταμίευσης στο φράγμα Ποταμών Αμαρίου θα έχει εγγυημένη ισχύ 50 MW.