Ήταν το 1959 όταν αποστολή με επικεφαλής τον Αμερικανό γεωφυσικό Άλμπερτ Πάντοκ Κρέρι -ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε τόσο στο Βόρειο όσο στο Νότιο Πόλο- ανακάλυπτε τη Λεκάνη Γουίλκς στην ανατολική Ανταρκτική.
Η Γουίλκς, η οποία πήρε το όνομά της από τον Αμερικανό υποπλοίαρχο Τσαρλς Γουίλκς, εικάζεται ότι είναι η μεγαλύτερη θαλάσσια λεκάνη απορροής στην περιοχή με μήκος περίπου 1.400 χλμ. και πλάτος 400 χλμ. όσο περίπου το μέγεθος της πολιτείας της Καλιφόρνια.
Αυτό το γιγάντιο στρώμα πάγου μέχρι πριν λίγα χρόνια οι επιστήμονες εκτιμούσαν πως είναι σταθερό και δεν υπήρχε κίνδυνος μεταβολής του. Πιστεύοντας, μάλιστα, πως θα παραμείνει αναλλοίωτο εστίασαν στους παγετώνες της δυτικής Ανταρκτικής που αλλάζουν δραματικά.
Εντούτοις μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2014 «έβλεπε» το ενδεχόμενο ο πάγος να λιώσει μέσα στα επόμενα 200 χρόνια με ολέθριες επιπτώσεις, αφού θα ακολουθούσε αύξηση της στάθμης της θάλασσας έως και τέσσερα μέτρα.
Τότε αρμόδια επιτροπή για την κλιματική αλλαγή έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου καθώς είχε υπολογίσει ότι με το ενδεχόμενο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3-5 βαθμούς Κελσίου τμήματα ή ακόμα και το σύνολο της λεκάνης Γουίλκς θα μπορούσε να λιώσει.
Το δυσοίωνο σενάριο επανέρχεται έπειτα από νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Geophysical Research Letters, σύμφωνα με την οποία στο εσωτερικό του στρώματος παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας με τμήματά του να μοιάζουν έτοιμα να υποχωρήσουν.
Επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου του Στάνφορντ εξέτασε για πρώτη φορά τη θερμοκρασία στη βάση του στρώματος πάγου μελετώντας δεδομένα που συνέλεξε μέσω ραντάρ ώστε να υπολογιστούν οι πιθανότητες απώλειάς του.
Αναλύοντας τα ραδιοσήματα και συγκρίνοντάς τα με άλλες ενδείξεις που έλαβαν από το έδαφος, οι ερευνητές μπόρεσαν να τα συνθέσουν αποτυπώνοντας έναν χάρτη στη νότια ακτογραμμή της λεκάνης.
Διαπίστωσαν, λοιπόν, πως αν η αύξηση της θερμοκρασίας συνεχιστεί και αν το θερμό νερό εισέλθει κάτω από το στρώμα πάγου τότε εικάζεται ότι τμήματα αυτού μπορεί να αποκολληθούν.
Βέβαια, οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι εκτιμήσεις είναι δύσκολες καθώς δεν είναι διαθέσιμες πολλές πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες κάτω από το στρώμα πάγου.
Σε αυτό που καταλήγουν ωστόσο είναι ότι εντοπίζονται περιοχές κρίσιμες για τη σταθερότητα της λεκάνης, αφού αποτελούνται από παγωμένο στρώμα σε συνδυασμό με τμήματα από λιωμένο ή σχεδόν λιωμένο πάγο σε έκταση δεκάδων χιλιομέτρων. Τα τελευταία ανησυχούν ιδιαίτερα την ομάδα αφού καθιστούν ευάλωτη όλη την περιοχή στις κλιματικές πιέσεις με πιθανή απώλεια της μάζας της.
Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, υποδηλώνει ότι η υποχώρηση των παγετώνων θα μπορούσε να είναι πιθανή στο μακρινό μέλλον.
Αν κάτι τέτοιο συμβεί θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 3-4 μέτρα τη στιγμή που το πάχος του πάγου εκτιμάται στα 3 χλμ. με πολλές νησιωτικές και παράκτιες περιοχές της Γης να κινδυνεύουν να «πνιγούν».
Την ίδια ώρα, αίνιγμα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής που δε κατέστη δυνατό να προσδιοριστεί η κατάστασή του.
Αν το θερμό νερό φτάσει στα τμήματα των στρωμάτων που έχουν ήδη υποστεί αλλοίωση τότε μπορεί να ενεργοποιηθεί ένας ολόκληρος τομέας της Ανταρκτικής που οι επιστήμονες δεν πίστευαν ότι θα μπορούσε να επηρεάσει την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Photo: Pexels
Διαβάστε ακόμη
Πώς θα επιστρέψουν στην αγορά 50.000 κλειστά σπίτια
Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα αυξήσει τις εισβολές από ακρίδες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ