Τα πάνω κάτω στα τιμολόγια ηλεκτρισμού φέρνει ο μηχανισμός πρόβλεψης τιμών που εφαρμόζεται από το περασμένο καλοκαίρι, με τις εταιρείες προμήθειας να αναπολούν τη δαιμονοποιημένη ρήτρα αναπροσαρμογής!
Τέσσερις μήνες μετά την εφαρμογή του νέου μηχανισμού με τον οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε να αποφορτίσει την αγορά από τα δεινά της εκτίναξης του ενεργειακού κόστους, οι τσουχτερές τιμές των παρόχων για να αντιμετωπίσουν το ρίσκο της πρόβλεψης τιμών του επόμενου μήνα καταδεικνύουν ότι η «ρουλέτα» των τιμολογίων οδηγεί σε τιμολογήσεις ανάλογες ή ακόμη και μεγαλύτερες της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Τη στρέβλωση της αγοράς έχει επισημάνει στο υπουργείο από τον Σεπτέμβριο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία είχε υπολογίσει ότι τα τιμολόγια ρεύματος τον ίδιο μήνα ήταν κατά 57% ακριβότερα απ’ ό,τι εάν εφαρμοζόταν η ρήτρα αναπροσαρμογής. Το θέμα έφερε στο προσκήνιο τις προηγούμενες ημέρες και ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) κ. Μίλτος Ασλάνογλου, υποστηρίζοντας ότι το νέο σύστημα επιστρέφει την τιμολόγηση στη ρήτρα αναπροσαρμογής, διατηρώντας επιφυλάξεις και για τη νομική του υπόσταση.
Ο Σύνδεσμος άλλωστε δεν έχει κρύψει ότι η αρχιτεκτονική του μηχανισμού και η τιμολόγηση των τελικών πελατών βάσει πρόβλεψης τιμών, σε τόσο ευμετάβλητες συνθήκες, εκ των πραγμάτων θα οδηγούσε σε αύξηση των τιμολογίων. Ο λόγος είναι τα πολύ υψηλά ασφάλιστρα (risk premium) που πρέπει να καταβληθούν από τους προμηθευτές στο πλαίσιο της αντιστάθμισης του σχετικού κινδύνου μέσω χρηματοπιστωτικών παραγώγων (hedging). Ο ΕΣΠΕΝ έχει επισημάνει ότι οι μακροχρόνιες προβλέψεις, για διάστημα σχεδόν δύο μηνών, δημιουργούν ακόμα υψηλότερο κόστος, εφόσον ο κίνδυνος των margin calls δρα πολλαπλασιαστικά επί των ήδη υψηλών ασφαλίστρων.
Το ΥΠΕΝ επέλεξε παρ’ όλα αυτά με πολιτικά αντανακλαστικά να διατηρήσει το ίδιο μοντέλο και έρχεται εκ των υστέρων να «τσιμπήσει» τα υπερκέρδη που έχει γεννήσει, εφαρμόζοντας έναν μηχανισμό φορολόγησης στη λιανική, παρεμφερή με εκείνον που υιοθέτησε στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής.
Τα υπερέσοδα των εταιρειών προμήθειας έχουν δημιουργηθεί από την ανάγκη καθορισμού της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας για τον επόμενο μήνα (10 μέρες πριν από το τέλος κάθε μήνα), η οποία όμως ενσωματώνει όλο το ρίσκο της αγοράς, άρα και τις υψηλότερες ταρίφες. Η καθοδική τάση των τιμών χονδρεμπορικής, την οποία είδαμε την περίοδο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη τιμών, δημιουργεί τα υπερκέρδη και στον κλάδο της λιανικής. Ωστόσο, ένας τέτοιος συνδυασμός δεν μπορεί παρά να είναι συγκυριακός, λένε οι εκπρόσωποι του κλάδου, και επομένως αναποτελεσματικός για τη λειτουργία της αγοράς.
«Από την άποψη αυτή, ναι μεν θα πρέπει να περιορίζονται τα υπερκέρδη όπου υπάρχουν, ωστόσο αυτό να γίνεται επί των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών και όχι μέσω της διατίμησης», τονίζουν και αναρωτιούνται:
Τι θα συνέβαινε αν ίσχυε ο μηχανισμός που ισχύει σήμερα για τις χρεώσεις προμήθειας τον περασμένο Απρίλιο, όταν και καταγράφηκε ανοδική τάση στην αγορά; Το πιθανότερο σενάριο, λέει ο ΕΣΠΕΝ, είναι ότι θα είχαν πτωχεύσει όλες οι εταιρείες προμήθειας, ακριβώς γιατί οι προβλέψεις των προμηθευτών για τον επόμενο μήνα θα ήταν σημαντικά υποδεέστερες της πραγματικής διακύμανσης της αγοράς.
Ερχεται ο μηχανισμός φορολόγησης
Με τροπολογία που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή προβλέφθηκε η επιβολή έκτακτης εισφοράς, με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να έχει ήδη ξεκινήσει τη σχετική άσκηση ζητώντας σε πρώτη φάση στοιχεία από τους προμηθευτές σχετικά με το hedging τιμών. Στόχος της κυβέρνησης είναι οι σχετικοί υπολογισμοί να γίνουν εντός του μήνα, ώστε αμέσως μετά τα όποια έσοδα προκύψουν να ενισχύσουν τo Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Το ΤΕΜ και λιγότερο ο κρατικός προϋπολογισμός σήκωσαν το φορτίο των επιδοτήσεων για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου που διαμορφώθηκαν σε πάνω από 1 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλύψουν τα «φουσκωμένα» τιμολόγια των παρόχων που δεν θα υπήρχαν με τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μη δουν τις μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια που έφερε η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, αφού το νέο μοντέλο τιμολόγησης συνδυάστηκε με γενναίες επιδοτήσεις για τη συγκράτηση των τιμολογίων. Η αύξηση αυτή σε συνδυασμό με την περιορισμένη εισροή εσόδων από τον μηχανισμό του πλαφόν στην ηλεκτροπαραγωγή λόγω των χαμηλών τιμών χονδρεμπορικής έχει ψαλιδίσει τους πόρους του Ταμείου. Η ανησυχία μεγαλώνει καθώς έχουμε μπροστά μας έναν δύσκολο χειμώνα με τις τιμές, λόγω αυξημένης ζήτησης, να εκτινάσσονται ξανά στα ύψη.
Ο δείκτης του TTF έχει αρχίσει την ανοδική πορεία, αφήνοντας πίσω τις χαμηλές πτήσεις (κάτω από τα 100 ευρώ/μεγαβατώρα), καθώς στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας είχε ξεπεράσει τα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Την ίδια στιγμή, ανησυχία προκαλεί η ραγδαία άνοδος των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν φτάσει σε επίπεδα πάνω από τα 330 ευρώ η μεγαβατώρα και όλα δείχνουν ότι θα επιστρέψουμε σε νέο ασανσέρ τιμών.
Η λύση του προβλήματος για την κυβέρνηση δεν μπορεί από το να είναι μια ευρωπαϊκή ενιαία γραμμή. «Δεν θα ησυχάσουμε, αν δεν το πετύχουμε», δήλωσε πρόσφατα ο κ. Σκρέκας. Ο ίδιος επαναφέρει την πρόταση για δημιουργία κεντρικού μηχανισμού οικονομικής στήριξης των κρατών-μελών, των πολιτών και των επιχειρήσεων από την Ε.Ε. Οπως τονίζει, η πρόταση για επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, που θα διασφαλίζει χαμηλότερες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, παραμένει στο τραπέζι εν αναμονή των αποτελεσμάτων του νέου Συμβουλίου υπουργών Ενέργειας, στις 13 Δεκεμβρίου.
Διαβάστε ακόμη
Βελγικός Τύπος: Συνελήφθη η Εύα Καϊλή και ο πατέρας της – Βρέθηκαν τσάντες με χρήματα στο σπίτι της