Βαριές καμπάνες στους ΟΤΑ που συνεχίζουν να θάβουν σκουπίδια αλλά και κίνητρα στους πολίτες να ανακυκλώνουν για να έχουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την ανακύκλωση που δόθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση.
Στις προβλέψεις της ρύθμισης εντάσσεται επίσης η επέκταση του τέλους των 9 λεπτών σε κάθε πλαστική σακούλα ανεξάρτητα από το πάχος (όπως ίσχυε μέχρι σήμερα πλην των βιοαποδομήσιμων) και 8 λεπτών σε κάθε συσκευασία που περιέχει PVC. Η ισχύς του μέτρου θα ξεκινήσει από την 1 Ιουνίου 2022 και η καταβολή του τέλους θα επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος κατ’ αντιστοιχία με την ακολουθούμενη πρακτική για τις πλαστικές σακούλες.
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη λειτουργία από το 2023 συστήματος εγγυοδοσίας για συσκευασίες αλουμινίου και γυάλινες φιάλες μίας χρήσης, με επιστροφή στον πολίτη του αντίτιμου όταν επιστρέφει την κενή συσκευασία κατά το πρότυπο αντίστοιχης υποχρέωσης που έχει ήδη θεσπιστεί για τις πλαστικές φιάλες. Το μέτρο αυτό ήδη εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, η Νορβηγία, η Σουηδία κ.ά.
Εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετάω»
Το σχέδιο νόμου θέτει τις βάσεις και για την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω όσο πετάω». Στο πλαίσιο αυτό, οι Δήμοι θα μπορούν να διαμορφώνουν τα δημοτικά τους τέλη, ανάλογα με πόσα απόβλητα παράγει ο κάθε δημότης, αλλά και ανάλογα με πόσα από αυτά ανακυκλώνει – και όχι βάσει των τετραγωνικών του ακινήτου του όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Η εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετάω» σε υποχρεωτική βάση για τους Δήμους ξεκινά από τον Ιανουάριο του 2023, με εφαρμογή σε σημαντικούς παραγωγούς αποβλήτων, όπως μεγάλα ξενοδοχεία και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ενώ γίνεται υποχρεωτική από 1 Ιανοαρίου 2028 για όλους τους δήμους με πληθυσμό πάνω από 20.000 κατοίκους.
Στο ΥΠΕΝ θεωρούν ότι αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία για τη μείωση της υγειονομικής ταφής και την προώθηση της ανακύκλωσης που μέχρι σήμερα εξέλειπε από τη χώρα μας και η εφαρμογή του γινόταν μόνο σε πιλοτικό επίπεδο.
Τέλος ταφής 20 ευρώ ανά τόνο
Παράλληλα μπαίνει σε εφαρμογή το τέλος ταφής, που συζητείται σχεδόν επί μία δεκαετία χωρίς να εφαρμόζεται, με στόχο την αποτροπή απορριμμάτων από την ταφή. Τα έσοδα προορίζονται για την ενίσχυση δράσεων πρόληψης και ανακύκλωσης.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2022 το σύνολο των αποβλήτων που διατίθενται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ), συμπεριλαμβανομένων και των υπολειμμάτων των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών και των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων, επιβαρύνεται με τέλος ταφής, εξαιρουμένων μόνο των αποβλήτων που δεν είναι τεχνικώς εφικτό να διαχειριστούν με άλλον τρόπο πέραν της διάθεσης.
Το τέλος ταφής ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αστικών αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2026 ορίζεται στα 45 ευρώ και από την 1η Ιανουαρίου 2027 στα 55 ευρώ ανά τόνο, τιμή που παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη.
Το τέλος ταφής αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο και διατίθεται, με βάση τα ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα που αυτό εκπονεί σε συνεργασία με τον ΕΟΑΝ και τα οποία εγκρίνονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατά 50% στους δήμους και τους ΦοΔΣΑ, με σκοπό την ενίσχυση δράσεων πρόληψης, χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης, κατά 40% σε Δήμους που έχουν υψηλές επιδόσεις στη χωριστή συλλογή και την ανακύκλωση με σκοπό την ενίσχυση αντίστοιχων με τις προαναφερόμενες δράσεις και κατά 10% για τη χρηματοδότηση έργων έρευνας και τεχνολογίας για την ανακύκλωση και εν γένει τη διαχείριση των αποβλήτων. Παράλληλα, προβλέπεται σαφής μηχανισμός ελέγχου και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη καταβολής του τέλους ταφής.