Μια σειρά από χρήσιμες ερωτήσεις και απαντήσεις για την Άδεια Ειδικού Σκοπού παραθέτει, σε κείμενό του, το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.
Πρόκειται για πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με τους δικαιούχους της άδειας ειδικού σκοπού και τον τρόπο χορήγησής της, με αφορμή τα έκτακτα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό διάδοσης του κορωνοϊού και την ενίσχυση των εργαζομένων που πλήττονται.
1. Εργάζομαι στον ιδιωτικό τομέα. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να λάβω την άδεια ειδικού σκοπού;
Να είστε γονέας -φυσικός, θετός ή ανάδοχος- είτε παιδιού εγγεγραμμένου σε βρεφικό ή βρεφονηπιακό ή παιδικό σταθμό είτε παιδιού που φοιτά σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή που φοιτά σε ειδικό σχολείο ή σε σχολική μονάδα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης – ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας του παιδιού. Σε περίπτωση τέκνων με αναπηρία θα πρέπει να είναι ωφελούμενα σε δομές παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας ατόμων με αναπηρία. Επίσης, πρέπει να πληροίτε τις νόμιμες προϋποθέσεις λήψης ετήσιας κανονικής άδειας, τουλάχιστον 6 ημερών για εξαήμερη εργασία και 5 ημερών για πενθήμερη εργασία. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις, τότε δικαιούστε την άδεια ειδικού σκοπού κατ’ αναλογία των ημερών κανονικής άδειας που δικαιούστε.
2. Είμαι εργαζόμενος γονέας αλλά το παιδί μου δεν είναι εγγεγραμμένο σε βρεφική ή βρεφονηπιακή μονάδα. Δικαιούμαι να λάβω την άδεια ειδικού σκοπού;
Σύμφωνα με την ΠΝΠ 20.03.2020, η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται και στους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα γονείς με τέκνα έως τεσσάρων (4) ετών τα οποία δεν φοιτούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.
3. Πώς χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού;
Κατόπιν αιτήσεως του εργαζομένου.
4. Δικαιούται ο εργοδότης να αρνηθεί τη χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού;
Όχι. Η λήψη της άδειας ειδικού σκοπού συνιστά δικαίωμα του εργαζομένου και ο εργοδότης οφείλει να εγκρίνει τη σχετική αίτηση του εργαζομένου εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη χορήγήσή της.
5. Τι ισχύει για τους εργαζόμενους γονείς στον τομέα της ενέργειας, ύδρευσης και προμήθειας καυσίμων, φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού;
Δικαιούνται την άδεια ειδικού σκοπού, απαιτείται όμως αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου διοίκησης της επιχείρησης. Τα αρμόδια όργανα αποφαίνονται αν με βάση τα καθήκοντα που ασκούν οι εργαζόμενοι γονείς είναι δυνατή η χορήγηση άδειας ειδικού σκοπού ή -στην περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι εργαζόμενοι των εν λόγω εταιρειών ή επιχειρήσεων- σε ποιον από τους δύο γονείς είναι δυνατή η παροχή.
6. Πότε χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού;
Χορηγείται για το χρονικό διάστημα από 11.03.2020 έως 10.04.2020 και για όσο διαρκεί η εφαρμογή των έκτακτων και προσωρινών μέτρων.
7. Πώς υπολογίζεται η άδεια ειδικού σκοπού;
Για κάθε τρεις (3) ημέρες υποχρεωτικά χορηγείται και μία (1) ημέρα κανονικής άδειας. Το σχήμα αυτό επαναλαμβάνεται για όσο χρειαστεί μέχρι τη λήξη του έκτακτου και προσωρινού μέτρου.
8. Μπορεί να χορηγηθεί τμηματικά;
Ναι, εάν το αιτηθεί ο εργαζόμενος, αλλά θα πρέπει να έχει ελάχιστη διάρκεια τεσσάρων (4) ημερών σύμφωνα με το σχήμα «3 ημέρες ειδικού σκοπού / 1 ημέρα κανονικής άδειας».
9. Οι χορηγούμενες ημέρες κανονικής άδειας αφαιρούνται από το σύνολο των ημερών κανονικής άδειας που δικαιούμαι;
Ναι, αφαιρούνται από τη συνολική δικαιούμενη άδεια του εργαζομένου για το έτος 2020.
10. Και οι δύο γονείς εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα και στον ίδιο εργοδότη. Δικαιούμαστε την άδεια ειδικού σκοπού;
Η άδεια θα χορηγηθεί είτε αποκλειστικά στον ένα γονέα είτε θα τη μοιραστείτε σε διαστήματα τα οποία κοινοποιείτε/γνωστοποιείτε στον εργοδότη σας με υπεύθυνη δήλωση.
11. Και οι δύο γονείς εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα αλλά σε διαφορετικούς εργοδότες. Δικαιούμαστε την άδεια ειδικού σκοπού;
Η άδεια θα χορηγηθεί είτε αποκλειστικά στον ένα γονέα είτε θα μοιραστεί σε διαστήματα τα οποία κοινοποιούνται/γνωστοποιούνται στον εργοδότη με υπεύθυνη δήλωση.
12. Είμαστε εργαζόμενοι γονείς ο ένας στον ιδιωτικό και άλλος στον δημόσιο τομέα.Δικαιούμαστε την άδεια ειδικού σκοπού;
Η άδεια θα χορηγηθεί είτε αποκλειστικά στον ένα γονέα είτε θα μοιραστεί σε διαστήματα τα οποία κοινοποιούνται/γνωστοποιούνται στον εργοδότη με υπεύθυνη δήλωση.
13. Και οι δύο γονείς εργαζόμαστε στον δημόσιο τομέα. Δικαιούμαστε την άδεια ειδικού σκοπού;
Η άδεια θα χορηγηθεί είτε αποκλειστικά στον ένα γονέα είτε θα μοιραστεί σε διαστήματα τα οποία κοινοποιούνται/γνωστοποιούνται στον εργοδότη με υπεύθυνη δήλωση. Το χρονικό διάστημα χρήσης της άδειας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 4 ημερών ανά γονέα.
14. Είμαι εργαζόμενος γονέας στον ιδιωτικό/δημόσιο τομέα και ο έτερος γονέας είναι ελεύθερος επαγγελματίας. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Ναι. Ο μισθωτός γονέας σε αυτή την περίπτωση δικαιούται την άδεια κανονικά.
15. Απασχολούμαι στον ΕΟΠΠΥ. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Ναι. Σε περίπτωση δε που και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ΕΟΠΠΥ, τα αρμόδια όργανα αποφαίνονται σε ποιον από τους δύο είναι δυνατή η χορήγησή της με βάση τη θέση όπου υπηρετούν και τα καθήκοντα που ασκούν.
16. Είμαι εργαζόμενος γονέας στον ιδιωτικό/δημόσιο τομέα και ο έτερος γονέας δεν εργάζεται. Δικαιούμαι την ειδική άδεια ειδικού σκοπού;
Όχι, εκτός αν ο σύζυγος που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία και λαμβάνει επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ (Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης).
17. Είμαι εργαζόμενος γονέας στον δημόσιο τομέα και ο έτερος γονέας βρίσκεται σε άλλη νόμιμη άδεια. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Για όσο χρονικό διάστημα ο έτερος γονέας απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια από την υπηρεσία του -ιδίως άδεια ανατροφής τέκνου και άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης- κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, δεν δικαιούστε να κάνετε χρήση της ειδικής άδειας, με εξαίρεση την αναρρωτική άδεια λόγω της οποίας δεν είναι δυνατή η φροντίδα των τέκνων.
18. Είμαι εργαζόμενος γονέας στον ιδιωτικό τομέα και ο έτερος γονέας βρίσκεται σε άλλη νόμιμη άδεια. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η άδεια του έτερου γονέα, δεν δικαιούστε να κάνετε χρήση της άδειας ειδικού σκοπού.
19. Σε περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης των γονέων, ποιος δικαιούται την άδεια ειδικού σκοπού;
Σε αυτές τις περιπτώσεις το δικαίωμα της άδειας ασκείται αποκλειστικά από το γονέα που έχει την επιμέλεια ή τη γονική μέριμνα του παιδιού, εκτός και αν τα εν λόγω δικαιώματα ασκούνται από κοινού και από τους δύο γονείς, οπότε είτε η άδεια χορηγείται αποκλειστικά στον ένα γονέα είτε μοιράζεται σε διαστήματα τα οποία κοινοποιούνται/γνωστοποιούνται στον εργοδότη τους με υπεύθυνη δήλωση.
20. Τι ισχύει για την περίπτωση γέννησης τέκνου εκτός γάμου ή εκτός συμφώνου συμβίωσης ή σε περίπτωση θανάτου του άλλου γονέα;
Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται άνευ άλλης προϋπόθεσης στο μονογονέα.
21. Είμαι γονέας εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα και ο έτερος γονέας εργάζεται με τηλεργασία/ εργασία εξ αποστάσεως. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Ναι. Δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση ή κώλυμα στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.
22. Είμαι γονέας εργαζόμενος στον δημόσιο τομέα και ο έτερος γονέας, απασχολούμενος στον ιδιωτικό τομέα, εργάζεται με τηλεργασία / εργασία εξ αποστάσεως. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Όχι, διότι για τη χορήγηση απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του έτερου γονέα ότι δεν εργάζεται εξ αποστάσεως.
23. Ο εργοδότης μου ανέστειλε τη λειτουργία της επιχείρησής του λόγω των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση και την πρόληψη μετάδοσης του κορωνοϊού. Δικαιούμαι την άδεια ειδικού σκοπού;
Όχι.
24. Αμείβομαι και ασφαλίζομαι κατά τη διάρκεια της άδειας ειδικού σκοπού;
Κατά τη διάρκεια της άδειας ειδικού σκοπού καταβάλλεται κανονικά ο μισθός του εργαζομένου/ης και οι ασφαλιστικές εισφορές.