«Η Ελλάδα είναι στην εμπροσθοφυλακή της πράσινης ανάπτυξης. Η Ελληνική Κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε μεθοδικά και κατάφερε να διεκδικήσει αυξημένα κεφάλαια που φτάνουν το 1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και είμαστε στην 9η θέση μεταξύ των κρατών μελών. Πέραν, όμως, του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, η χώρα μας αναμένεται να λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πάνω από 30 δισ. ευρώ. Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζουμε ειδικό πλάνο πράσινης ανάπτυξης, με αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο θα είναι απολύτως συμβατό με τον σχεδιασμό της επιτροπής Πισσαρίδη».
Αυτό υπογράμμισε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, αρμόδιος για θέματα ενέργειας και φυσικών πόρων, Γεράσιμος Θωμάς, ενημερώνοντας τις Επιτροπές Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος της Βουλής, σχετικά με τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
«Μέχρι το Σεπτέμβριο θα έχουμε έτοιμο ένα αναλυτικό εθνικό σχέδιο πράσινης ανάπτυξης. Θα είμαστε στην εμπροσθοφυλακή και η πρώτη χώρα που θα έχει ολοκληρωμένο μάστερ πλαν με άμεσα υλοποιήσιμες λύσεις που ανταποκρίνεται στον ευρωπαϊκό Κανονισμό και θα μας βοηθήσει να διαπραγματευτούμε καλύτερα χρήματα. Γι’ αυτό πρέπει όλοι μαζί να δουλέψουμε για να αποφύγουμε τα διαχρονικά λάθη του παρελθόντος», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κ. Θωμάς και πρόσθεσε: «Το ποσοστό κατανομής των πόρων για την Ελλάδα ανέρχεται περίπου σε 4,3% επί του συνόλου ενώ υπολογίζουμε ότι η κινητοποίηση επενδύσεων από το συνολικό Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης θα ανέλθει σε περίπου 6,2 δισ. ευρώ».
Όπως ανέφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, «στο πλαίσιο του Green Deal το οποίο αναμένεται να κινητοποιήσει πόρους 1 τρισ. ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε πρόταση για τη δημιουργία ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που θα στηρίξει τις κοινωνίες εκείνες που θα έχουν επιπτώσεις από την απολιγνιτοποίηση».
«Με βάση την τελευταία πρόταση της Επιτροπής του Μάϊου, στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης που αποτελεί τον πρώτο από τους τρεις πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, θα υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ύψους 40 δισ. ευρώ ενώ αναμένεται να κινητοποιήσει τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις», επεσήμανε. Μίλησε ακόμα για σκληρή προσπάθεια που έγινε από ελληνικής πλευράς για να βελτιωθεί η πρόταση της Επιτροπής για τη χώρα μας ενώ αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη σημαντική συμβολή τόσο του εισηγητή του Κανονισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Μανώλη Κεφαλογιάννη όσο και των υπόλοιπων ευρωβουλευτών.
Έμφαση έδωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος στο «μάστερ πλαν» που υπάρχει για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, τονίζοντας ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι να δοθεί τουλάχιστο το ποσό του ενός δισ. ευρώ για τις λιγνιτικές περιοχές σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη ενώ με τη διαπραγμάτευση που θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να ξεπεράσει και το 1,5 δισ. ευρώ.
Σημείωσε, δε, ότι για τη Πτολεμαϊδα δόθηκαν 1,2 δισ. ευρώ ενώ υπάρχει σχέδιο για σταδιακή μετάβαση απολιγνιτοποίησης της περιοχής που προχωρά και το υπουργείο περιμένει την τεχνοοικονομική μελέτη της ΔΕΗ που θα είναι έτοιμη μέχρι τέλος του έτους. Πρόσθεσε, ακόμα, ότι στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης θα συμμετέχουν και τα νησιά που χρησιμοποιούν ρυπογόνες μορφές ενέργειας.
«Είμαστε περήφανοι που η Ελλάδα βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής και στην πρωτοπορία των καθαρών μορφών ενέργειας, με σχέδιο φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό. Έχουμε συγκεκριμένο σχέδιο και από πλευράς τακτικής για τη διεκδίκηση πόρων και από πλευράς σχεδιασμού. Έχουμε δημιουργήσει ένα μεταβατικό πρόγραμμα για το 2020-2021 και ήδη έχουν ξεκινήσει δράσεις στην τρέχουσα χρονιά πριν δηλαδή εισρεύσουν οι πόροι του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης», ανέφερε ο κ. Θωμάς και συμπλήρωσε: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η πανδημία ανέτρεψε πολλές σταθερές του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Αυτό που, όμως, σίγουρα δεν έχει ανατραπεί είναι ότι η «πράσινη στροφή» που έχουμε αποφασίσει να κάνουμε αποτελεί μονόδρομο και επιτακτική ανάγκη. Σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε την κρίση του κορονοϊού ως ευκαιρία για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και όχι ως άλλοθι για να παγώσουμε απαραίτητες πρωτοβουλίες».
Έμφαση στην στήριξη των περιοχών που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση έδωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Κωνσταντίνος Μουσουρούλης. Ο κ. Μουσουρούλης διαβεβαίωσε ότι υπάρχει στρατηγικό σχέδιο για επενδύσεις στις περιοχές που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και άμεσα οι επιπτώσεις, μέχρι να οριστικοποιηθούν τα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης των περιοχών αυτών. «Θα διαπραγματευτούμε με την ΕΕ τα όρια της χρηματοδότησης και θα τεκμηριώσουμε ποιες περιοχές επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από την απολιγνιτοποίηση», σημείωσε.
«Με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η Ελλάδα, εάν γίνει αποδεκτή, θα ωφεληθεί περίπου 500 εκατ. ευρώ ακόμα. Αυτή είναι η πρόταση, η οποία κατατίθεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», ανέφερε από την πλευρά του ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης.
«Υπάρχει μια καθυστέρηση στην προσαρμογή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, αλλά είναι θετικό το ότι ανοίγει αυτή η συζήτηση και ανοίγει με προϋπολογισμό. Στη χώρα μας, βέβαια, το θέμα της δίκαιης μετάβασης έχει γίνει εργαλείο πολιτικής και επικοινωνιακής εξαπάτησης. Δυστυχώς, ο πρωθυπουργός επέλεξε να ανακοινώσει την απολιγνιτοποίηση στη χώρα μας, χωρίς η Ελλάδα να έχει κανένα σχέδιο ενεργειακής μετάβασης και κανένα σχέδιο δίκαιης μετάβασης», υποστήριξε από την πλευρά του ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελος. Παράλληλα τόνισε ότι δεν υπάρχει κανένα ενεργειακό σχέδιο για το πώς θα γίνει η διακοπή των μονάδων λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής το 2023 ούτε σχέδιο για την εργασία των πολιτών στις περιοχές αυτές που πλήττονται. «Για να μπορέσει ίσως κάποιος να αντιληφθεί το μέγεθος της πολιτικής εξαπάτησης και του παιχνιδιού που γίνεται με ένα τόσο κρίσιμο θέμα, είναι το γεγονός ότι δεν μπόρεσε η νέα κυβέρνηση να ικανοποιήσει και να ξεκινήσει την υλοποίηση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2018 στην Ελλάδα, νομοθετημένο με πόρους», ανέφερε ο κ. Φάμελος.
«Καλωσορίζουμε την αύξηση των πόρων που θα διατεθούν, αλλά εξίσου μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος κατανομής, ο χρόνος και ο σκοπός για τον οποίο θα διατεθούν. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, αντιμετωπίζει τις λιγνιτιφόρες περιοχές, ως παράπλευρες απώλειες. Χωρίς αναπτυξιακό σχέδιο, κινδυνεύουνε να εξαφανιστούν από τον οικονομικό χάρτη» επεσήμανε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Αρβανιτίδης και συμπλήρωσε:
«Στόχος του σχεδίου πρέπει να είναι, οι περιοχές αυτές, στο τέλος της πορείας μετάβασης, να είναι το ίδιο ζωντανές και δυναμικές, όπως τις προηγούμενες δεκαετίες, διατηρώντας τον ενεργειακό τους χαρακτήρα. Γι’ αυτό τον λόγο, η κυβέρνηση πρέπει να διεκδικήσει τα μέγιστα όσον αφορά το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και να θέσει κριτήρια που θα κατευθύνουν μεγαλύτερα ποσά στις ελληνικές περιφέρειες».
Έντονα επικριτικός εμφανίστηκε ο βουλευτής του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος που μίλησε για κούφια και υποκριτικά λόγια και σχέδια περί δήθεν δίκαιης μετάβασης και ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας. «Το 30% των λαϊκών νοικοκυριών ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας. Δεν σας ενδιαφέρει το περιβάλλον. Είναι πρόσχημα. Αυτό που σας ενδιαφέρει επί της ουσίας είναι το πώς θα θωρακιστούν ακόμη περισσότερο τα συμφέροντα και οι ανάγκες του κεφαλαίου. Και σε αυτήν ακριβώς τη βάση θυσιάζετε τις λαϊκές ανάγκες, υπονομεύετε την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας», ανέφερε ο κ. Καραθανασόπουλος.
Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Μπούμπας , υποστήριξε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη το πρόγραμμα ORIZON EUROPE, το οποίο έχει καινοτομία στην τεχνολογία, αν θέλει πραγματικά να φέρει ένα γόνιμο αποτέλεσμα, σε ότι αφορά στη διαχείριση γενικότερα του περιβάλλοντος».
«Σε αυτές τις περιοχές που στήριξαν την Ελλάδα ποικιλοτρόπως και ουσιαστικά όλα αυτά τα χρόνια, Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Κοζάνη και Μεγαλόπολη πρέπει να στρέψουμε όλη μας τη φροντίδα, δημιουργώντας ένα hub έρευνας και τεχνολογίας και εφαρμογές τεχνολογίας», τόνισε ο βουλευτής του ΜεΡΑ25, Κρίτων Αρσένης.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Πέτρος Κόκκαλης τόνισε ότι το στοίχημα της μετάβασης στην πράσινη ανάπτυξη θα κριθεί στη χώρα μας από τα χρονοδιαγράμματα που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, τα οποία όμως είναι πολύ στενά. «Ενώ για το επιτελικό κράτος χρειάστηκε ένας χρόνος για να γίνει το μάστερ πλάν δίνουμε μόνο τρεις μήνες στην τοπική κοινωνία για να εναρμονιστεί στα νέα δεδομένα», σημείωσε.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χαρά Καφαντάρη τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει σκληρή διαπραγμάτευση και να διεκδικήσει δικαιότερη κατανομή των κονδυλίων και περισσότερα χρήματα για την Ελλάδα αλλά και να καταθέσει ένα δίκαιο αναπτυξιακό πρόγραμμα για τις τοπικές κοινωνίες που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση.
«Πρώτη φορά η Ελλάδα ανοίγει δρόμους. Μέσα από μια σκληρή διαπραγμάτευση κάνει ένα δύσκολο, μεγάλο ανταγωνιστικό βήμα και πρέπει όλοι μαζί να το χειροκροτήσουμε και να πείσουμε την κοινωνία να μπει στο διάλογο για να πετύχει το σχέδιο και να βγει ένα θετικό αποτέλεσμα», επεσήμανε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Στέλιος Κυμπουρόπουλος.