Διορία μέχρι την προσεχή Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου, εν μέσω θύελλας αντιδράσεων από τον τεχνικό κόσμο έχουν οι πολίτες σε όλη την χώρα προκειμένου να νομιμοποιήσουν τις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις και τα κτίρια χωρίς οικοδομική άδεια.

Πρόκειται για μια κατηγορία αυθαιρέτων που υπολογίζεται περίπου στο 30% των συνολικών δηλώσεων δηλαδή περίπου σε 600.000 αυθαίρετα, τα οποία έχουν ήδη υπαχθεί στο νόμο και είναι είτε σε αρχικό είτε σε προχωρημένο στάδιο επεξεργασίας.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, ξεκαθάρισε χθες ότι για την κατηγορία αυτών των ακινήτων δεν θα δοθεί άλλη παράταση, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι πρόκειται για ακίνητα με υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Είναι θέμα σοβαρότητας για το δημόσιο να βάλει τέλος στις συνεχείς ολιγόμηνες παρατάσεις που οδηγούν σε ένα γαϊτανάκι χωρίς τέλος» είπε και υποστήριξε ότι είναι καθήκον της πολιτείας να βάλλει τέλος στον φαύλο κύκλο των αναβολών και των παρατάσεων στο θέμα των αυθαιρέτων.

Ωστόσο ο νόμος δίνει την δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να υποβάλλουν μέχρι την επόμενη εβδομάδα την δήλωση, πληρώνοντας μόνο το παράβολο, και έχοντας περιθώριο 18 μηνών για να ολοκληρώσουν την διαδικασία.

Η μεγάλη αλλαγή που θα ισχύει από την 1 Οκτωβρίου είναι ότι για τα ακίνητα της κατηγορίας 5 (κτίρια με υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή κατά 20% καθ’ ύψος), τερματίζεται κάθε δυνατότητα τακτοποίησης, τουλάχιστον με βάση τα όσα προβλέπονται μέχρι σήμερα από το νόμο.

Αντίθετα, θα συνεχιστεί η νομιμοποίηση για τις παραβάσεις της κατηγορίας 1 έως 4 του νόμου μέχρι την 31η Μαρτίου 2026. Πρόκειται για κτίρια που ανεγέρθηκαν πριν τον Ιούνιο του 1975, προ του 1983, κτίρια με μικρές πολεοδομικές παραβάσεις (κατασκευή πέργκολας, φύτευση θέσης στάθμευσης, προσθήκη μόνωσης κ.α) καθώς και όσα έχουν αυθαίρετες αλλαγές χρήσης χωρίς να παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης και δόμησης και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% το ύψος που προβλέπει η οικοδομική άδεια.

Μετά την 30η Σεπτεμβρίου 2020 και αυτά τα κτίρια θα τακτοποιούνται, με πρόστιμα προσαυξημένα κατά 20% για το πρώτο έτος καθυστέρησης, ενώ για κάθε επιπλέον έτος καθυστέρησης το ποσοστό θα αυξάνεται κατά 5%.

Ο κ. Χατζηδάκης, αρνήθηκε να ενδώσει στις πιέσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου και των επαγγελματιών του κλάδου που ζητούσαν να δοθεί και νέα παράταση μέχρι τα τέλη του έτους. «Είναι παντελώς ανακριβές ότι η εξέλιξη αυτή προκαλεί πρόβλημα στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων εφόσον δεν έχει ενεργοποιηθεί δεν μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για τις μεταβιβάσεις» δήλωσε ο υπουργός και παρέπεμψε στην έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου που θα βγάλει το ΥΠΕΝ, επισημαίνοντας ότι θα ληφθεί κάθε απαραίτητο μέτρο ώστε να μην δημιουργηθεί πρόβλημα στην κτηματαγορά.

Με βάση τον κυβερνητικό σχεδιασμό, το ΥΠΕΝ θα συνδυάσει την συνέχιση της τακτοποίησης για μικρότερες παραβάσεις με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου. Πρόκειται για ένα ηλεκτρονικό φάκελο, ο οποίος θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία ενός ακινήτου σε όλο τον κύκλο ζωής του καθώς και κάθε μεταβολή, το οποίο στόχος είναι να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο εργαλείο κατά της αυθαίρετης δόμησης.

Η ηλεκτρονική ταυτότητα θα προβλέπεται αρχικά για τα νέα κτίρια ενώ για τα παλιά, θα μπορεί να γίνει σε επίπεδο διηρημένης ιδιοκτησίας. Θα είναι δε αναγκαία σε κάθε μεταβίβαση όπως είναι σήμερα το πιστοποιητικό από μηχανικό ότι δεν υπάρχει αυθαιρεσία. Το σύστημα της ταυτότητας του κτηρίου θα λειτουργήσει με την δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας από το ΤΕΕ, το οποίο έχει διαμηνύσει ότι θα είναι λειτουργική αρχές του έτους.

Οι μηχανικοί πάντως, προδιαγράφουν μεγάλες δυσλειτουργίες τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο με την εφαρμογή του μέτρου. Όπως αναφέρουν, υπάρχουν πολλά σπίτια που χτίστηκαν δίχως οικοδομικές άδειες που σήμερα αγνοούν οι κληρονόμοι τους. Επισημαίνουν επίσης, ότι κτίρια που καταλαμβάνουν έστω και 10 εκατοστά κοινόχρηστου χώρου, υπάγονται στην κατηγορία 5.

Οι μηχανικοί αναφέρουν επίσης ότι η απόφαση της κυβέρνησης δημιουργεί συνθήκες ταλαιπωρίας στον κόσμο καθώς πολλοί θα σπεύσουν στο παρά πέντε του χρόνου να κάνουν δήλωση ενώ εκτιμούν ότι θα ανοίξει το δρόμο στο εμπόριο τακτοποιήσεων μέσω της τροποποίησης δηλώσεων. Οι επιτήδειοι, θα υποβάλλουν δηλώσεις πληρώνοντας παράβολο, τις οποίες θα μπορούν να πουλήσουν στη συνέχεια σε ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν εγκλωβιστεί από το τερματισμό της τακτοποίησης αυθαιρέτων.

Να σημειωθεί ότι για τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5, έχουν δοθεί τον τελευταίο χρόνο δύο παρατάσεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η πρώτη, τον Δεκέμβριο του 2019 για τις 30 Ιουνίου 2020 και η δεύτερη τον Ιούνιο του 2020 για τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.

Το υπουργείο επισήμαινε χθες ότι η διαδικασία τακτοποίησης διαρκεί ήδη 9 χρόνια και έχουν μεσολαβήσει 3 νομοθετικές ρυθμίσεις (ν. 4014/2011, ν.4178/2013 και ν.4495/2017) και πολλές παρατάσεις. Ειδικά δε για τα αυθαίρετα των Κατηγοριών 1-4, τονίζεται ότι η διαδικασία τακτοποίησης θα διαρκέσει συνολικά 15 χρόνια.

Πώς κάνω τη δήλωση

Η υπαγωγή στη ρύθμιση γίνεται με αίτηση του μηχανικού στο πληροφοριακό σύστημα και εν συνεχεία καταβολή του σχετικού παραβόλου.

Ως ημερομηνία υπαγωγής νοείται η ημερομηνία καταβολής του παραβόλου.

Από την πληρωμή του παράβολου ο μηχανικός έχει στη διάθεση του 18 μήνες προκειμένου να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών. Οι 18 μήνες ισχύουν και για τα αυθαίρετα της Κατηγορίας 5.

Να σημειωθεί επίσης ότι η 30η Σεπτεμβρίου 2020 δεν αφορά στην υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών για τις περιπτώσεις αυθαιρέτων που έχουν υπαχθεί στις παλαιότερες ρυθμίσεις.

Συγκεκριμένα δεν αφορά: α) περιπτώσεις υπαγωγής στον ν. 4178/2013, οι οποίες δεν μεταφέρονται στον ν. 4495/2017 και β) περιπτώσεις υπαγωγής στον ν. 4014/2011 που έχουν μεταφερθεί στον ν. 4178/2013.

Για τις παλαιότερες υπαγωγές σύμφωνα με το νόμο ισχύουν οι ακόλουθες ημερομηνίες:

  • έως 8.11.2020 για δηλώσεις με ημερομηνία μεταφοράς από τον ν. 4014/2011 (Α` 209) στον ν. 4178/2013 (Α` 174) ή εξόφλησης του παραβόλου έως την 31η Δεκεμβρίου 2013,

  • έως 8.11.2020 για δηλώσεις με ημερομηνία μεταφοράς από τον ν. 4014/2011 στον ν. 4178/2013 ή εξόφλησης του παράβολου από 1.1.2014 έως 31.12.2014,

  • έως 8.2.2021 για δηλώσεις με ημερομηνία μεταφοράς από τον ν. 4014/2011 στον ν. 4178/2013 ή εξόφλησης του παράβολου από 1.1.2015 έως 31.12.2015,

  • έως 8.5.2021 για δηλώσεις με ημερομηνία μεταφοράς από τον ν. 4014/2011 στον ν. 4178/2013 ή εξόφλησης του παραβόλου από 1.1.2016 έως 31.12.2016,

  • έως 8.8.2021 για δηλώσεις με ημερομηνία μεταφοράς από τον ν. 4014/2011 στον ν. 4178/2013 ή εξόφλησης του παραβόλου από 1.1.2017 έως 3.11.2017.