Του Σπύρου Γκουτζάνη
Αντιμέτωπη με τις δυσκολίες της εφαρμογής της συμφωνίας για το προσφυγικό βρίσκεται πλέον η κυβέρνηση, ενώ η υλοποίησή της δυσκολεύει από την επιδείνωση του κλίματος στην Ευρώπη λόγω του τρομοκρατικού χτυπήματος στις Βρυξέλλες.
Ο πρωθυπουργός στην χθεσινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι είναι θετική εξέλιξη η αντιμετώπιση του προσφυγικού ως κοινού ευρωπαϊκού προβλήματος, η λύση του οποίου βασίζεται στη συνεργασία με την Τουρκία και όχι στη de facto νομιμοποίηση μονομερών πρακτικών. Ωστόσο την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η Τουρκία δεν συνεργάζεται.
Η κυβέρνηση εναποθέτει τις ελπίδες της ότι η Τουρκία θα σταματήσει την ροή. Ωστόσο ακόμη κι αν η οργανωμένη αποστολή χιλιάδων προσφύγων -όπως γινόταν μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες από τα κυκλώματα των δουλεμπόρων -σταματήσει, θα συνεχίσουν να έρχονται σε περιορισμένο αριθμό και θα εγκλωβίζονται στην χώρα. Ήδη εντός της Ελλάδας λειτουργούν κυκλώματα που υπόσχονται στους πρόσφυγες ότι θα τους μεταφέρουν στην Ευρώπη από άλλους δρόμους.
Παράλληλα στο άλλο σκέλος της συμφωνίας που είναι η μετεγκατάσταση των προσφύγων στην ΕΕ το κλίμα επιδεινώνεται λόγω της τρομοκρατίας. Η Πολωνία ήδη ανακοίνωσε ότι στο εξής δεν θα δεχτεί μετανάστες στο έδαφος της, στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης των προσφύγων που έχει συμφωνήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρωθυπουργός της χώρας Μπεάτα Σίντλο, με αφορμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες δήλωσε ότι «μετά από αυτά που συνέβησαν χθες στις Βρυξέλλες δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να πούμε ότι συμφωνούμε να δεχτούμε οποιονδήποτε αριθμό μεταναστών». Η Πολωνία είχε δεχτεί να φιλοξενήσει περίπου 7.000 πρόσφυγες.
Μετά το τηλεφώνημα που είχε την Τρίτη με την Άνγκελα Μέρκελ από την οποία ζήτησε να πιεστεί η Τουρκία να εφαρμόσει το σκέλος που την αφορά, χθες ο Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ στον οποίο εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την έλλειψη αποτελεσματικότητας των νατοϊκών δυνάμεων στο Αιγαίο στην επιχείρηση για τη μείωση των προσφυγικών ροών. Σύμφωνα με πληροφορίες εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός πως οι ροές προσφύγων δεν έχουν μειωθεί, ενώ ο γγ του ΝΑΤΟ απάντησε ότι η επιχείρηση βρίσκεται ακόμη στην αρχή.
Στο πλαίσιο αυτό και ενώ οι συνθήκες στην Ειδομένη και στον Πειραιά παραμένουν άθλιες ο πρωθυπουργός ανέφερε χθες στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ ότι «το γεγονός ότι όλο το βάρος της εφαρμογής της είναι μπροστά μας, καθιστά απαραίτητη την ενεργοποίηση όλων των δυνάμεων προκειμένου να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε σε όσα η συμφωνία ορίζει και σε όσα προστάζει η διεθνής νομιμότητα».
Ειδομένη
Παρά την προσωρινή ηρεμία τα προβλήματα στην Ειδομένη παραμένουν ενώ δεν είναι βέβαιο εάν οι ΜΚΟ συνεχίσουν την δράση τους. Ακόμη και ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός που επισκέφθηκε τον καταυλισμό μίλησε για κίνδυνο ανθρωπιστικής καταστροφής, ενώ και ο Γιάννης Μουζάλας έχει δηλώσει ότι δεν μπορεί να αποκλείσει ότι θα υπάρξει θάνατος παιδιού.
Τα προβλήματα επιδεινώνονται από τις ενδοκυβερνητικές διαφορές καθώς ο Πάνος Καμμένος αρνείται να αναλάβει ο στρατός τον επισιτισμό των 14.000 προσφύγων. Αντικειμενικά ο στρατός είναι ο μόνος που έχει την υποδομή για ένα τέτοιο έργο. Η κυβέρνηση ωθεί τους πρόσφυγες να εγκαταλείψουν την Ειδομένη, χωρίς να καταφύγει στην βία ωστόσο δεν υπάρχουν θέσεις σε άλλες δομές για να τους υποδεχθούν, αφού και η δημιουργία των 10.000 θέσεων φιλοξενίας που είχε προαναγγείλει γι αυτή την εβδομάδα δεν είναι έτοιμες. Ανεξάρτητα από αυτό όμως οι πρόσφυγες δεν επιθυμούν να αποχωρήσουν ενώ γενικότερα παραμένουν στο λιμάνι του Πειραιά ή μετακινούνται προς την Βόρεια Ελλάδα καθώς τα κυκλώματα των διακινητών τους υπόσχονται μετακίνηση στην Ευρώπη από άλλους δρόμους.
Εν των μεταξύ την κυβέρνηση προβληματίζει η αποχώρηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ από τα νησιά του Αιγαίου, διαφωνώντας με την τακτική των κλειστών συνόρων που μετατρέπει τα hot spots σε κέντρα κράτησης μεταναστών.
Παρομοίως ανακοίνωσαν ότι αποχωρούν και οι Γιατροί του Κόσμου. Την ίδια ώρα η Διεθνής Αμνηστία σε χθεσινή της ανακοίνωση εκφράζει την διαμαρτυρία της για την απέλαση από την Τουρκία προσφύγων από το Αφγανιστάν και διαφωνεί με τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς χώρας. Κυρίως η διαφωνία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στερεί από την κυβέρνηση Τσίπρα το ηθικό περιεχόμενος της πολιτικής της στο προσφυγικό, μετά την αναδίπλωσή της και την προσαρμογή στην απαίτηση για δημιουργία κέντρων κλειστού τύπου και εγκαθίδρυση στην χώρα μηχανισμού επιστροφών στην Τουρκία.