Bηματισμό στο νέο περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται σε συνθήκες πανδημίας, αναζητεί η αγορά καταστημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Η Ερμού, πάντως, διατηρεί την πρωτοκαθεδρία με πολύ ακριβά ενοίκια, αφού οι ανώτατες τιμές, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 285 ευρώ ανά τ.μ.
Τα καταστήματα και οι αλυσίδες στη μεγαλύτερη εμπορική πιάτσα στην Ελλάδα φαίνεται ότι ποντάρουν και στο comeback της πρωτεύουσας στον τουρισμό, δεδομένου ότι η Αθήνα εκτιμάται πως θα επανέλθει δριμύτερη με την επιστροφή στην κανονικότητα στα ταξίδια, κερδίζοντας και ως προορισμός citybreak για σύντομες αποδράσεις.
Εκτός της Ερμού, οι περιφερειακές εμπορικές πιάτσες στην Αθήνα κινούνται σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα. Οπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία της γνωστής εταιρείας συμβούλων ακινήτων Δανός, η οποία συνεργάζεται με την BNP Paribas Real Estate, οι τιμές τώρα βρίσκονται στα επίπεδα του 2018, την περίοδο δηλαδή όπου η αγορά είχε ξεκινήσει να ανακάμπτει μετά την απόλυτη κατάρρευση που είχε βιώσει κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Αντίστοιχα, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης τα καταστήματα κινούνται καλύτερα, ωστόσο στις περιφερειακές αγορές οι συνθήκες παραμένουν πολύ δύσκολες με υψηλά ποσοστά άδειων καταστημάτων και ουκ ολίγες διαπραγματεύσεις από τους μισθωτές για μείωση ενοικίων.
Στη δεύτερη χρονιά του κορωνοϊού και με το εγχώριο λιανεμπόριο να έχει υποστεί μεγάλους τριγμούς, η αγορά φαίνεται να τηρεί στάση αναμονής έως το τέλος της πανδημίας για το νέο σημείο ισορροπίας, με βάση και τα νέα δεδομένα όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί με την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση διεθνείς έρευνες το 2021 η παγκόσμια βιομηχανία ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται να αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 14%, ενώ το 2020 οι διαδικτυακές λιανικές πωλήσεις ανήλθαν σε 4,28 τρισ. δολάρια από 3,35 τρισ. το 2019.
Για τους πρώτους μήνες του 2021 οι online αγορές στην Ελλάδα αυξήθηκαν με ακόμη μεγαλύτερους ρυθμούς, κατά 30% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΣΕΠΕ).
Η ζήτηση
Εν μέσω πανδημίας και παρά τις μεγάλες προκλήσεις τα εμπορικά κέντρα φαίνεται ότι εξακολουθούν να διατηρούν, όπως επισημαίνει η Δανός, την παλιά τους αίγλη και να έχουν ζήτηση από μεγάλες αλυσίδες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν και νέες μισθώσεις.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του River West στον Κηφισό, όπου η λειτουργία του νέου τμήματος στον εξωτερικό χώρο μέσα στον Ιούλιο σηματοδότησε και το άνοιγμα νέου καταστήματος «Jysk», της αλυσίδας οικιακού εξοπλισμού που δεν έχει σταματήσει από το 2015 και μετά -και παρά την κρίση- να επεκτείνεται ανά την Ελλάδα.
Στο ίδιο εμπορικό πόλο, που αποτελεί πλέον τον σημαντικότερο στα δυτικά προάστια, αναμένονται και ανακατατάξεις στο κομμάτι της ένδυσης, π.χ. από τον μεγαλύτερο παίκτη της αγοράς, τη Zara, που σπεύδει να ενισχύσει τη θέση της με νέο «Zara Men».
Zήτηση υφίσταται, όπως επισημαίνει η Δανός, και στον τομέα των σούπερ μάρκετ και των big boxes με νέες μισθώσεις και νέα projects, όπως τα μίνι ΙΚΕΑ με τα καταστήματα νέας γενιάς από τον όμιλο Fourlis, το «Βιολογικό Χωριό» κ.ά., ενώ μικρότερες αλυσίδες τοποθετούνται τώρα με νέα καταστήματα σε βασικούς εμπορικούς δρόμους, όπως oι Κiko Milano, Havaianas, Parex κ.ά.
Από το σύνολο των καταστημάτων, οι καταστηματάρχες της εστίασης, όπως επισημαίνεται στην ανάλυση της Δανός, είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο και θα αντιμετωπίσουν στο άμεσο μέλλον τις μεγαλύτερες προκλήσεις, ανάλογα με την πορεία της πανδημίας, έχοντας το βλέμμα πλέον και στους μήνες του φθινοπώρου ως προς το τι μέλλει γενέσθαι με τους κλειστούς χώρους.
Μία επιπλέον παράμετρος που επηρεάζει επί του παρόντος τον τομέα του λιανικού εμπορίου σε ό,τι έχει να κάνει με τις νέες μισθώσεις είναι το γεγονός ότι οι υποψήφιοι νέοι μισθωτές, λόγω της γενικότερης ανασφάλειας που επικρατεί στην αγορά, πραγματοποιούν διαπραγματεύσεις που διαρκούν περισσότερο προκειμένου να πετύχουν το χαμηλότερο δυνατό ενοίκιο.
Οπως εκτιμάται, χρειάζεται ακόμη χρόνος για την αγορά ώστε να βρει μια νέα ισορροπία ως προς τη ζήτηση και την τρέχουσα προσφορά σε σχέση με τις ζητούμενες τιμές μέσα σε ένα περιβάλλον απόλυτης αβεβαιότητας.
Τα ενοίκια στην Αθήνα
Οσον αφορά τα ενοίκια στην Αθήνα, σε σχέση με το peak του 2019, οι τιμές κατά τη διάρκεια της πανδημίας βρίσκονται κατά μέσο όρο στις εμπορικές πιάτσες σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα.
Ψηλά τις τιμές διατηρεί η οδός Ερμού, με διακύμανση εντός του α’ εξαμήνου του 2021, όπως σημειώνει η Δανός, από τα 180 ευρώ έως τα 285 ευρώ ανά τ.μ. κατ’ ανώτατο επίπεδο για τα καλά σημεία και τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών.
Μία τετραετία πριν, το 2018, το peak των ενοικίων στον ακριβότερο εμπορικό δρόμο της Ελλάδας έφτανε τα 245 ευρώ ανά τ.μ., δείγμα ότι εν καιρώ πανδημίας η Ερμού εξακολουθεί να διατηρεί αξιοσημείωτες αντοχές, με το βλέμμα και στον τουρισμό, που ήδη τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνει σταδιακή ανάκαμψη στην πρωτεύουσα, έχοντας υποστεί τους προηγούμενους μήνες πλήρη κατάρρευση λόγω κορωνοϊού.
Στις μεγάλες εμπορικές πιάτσες, και ξεκινώντας από τη Γλυφάδα, για τα καταστήματα προβολής υψηλών προδιαγραφών σε καλά σημεία τα ενοίκια διαμορφώνονται μεταξύ 70-130 ευρώ ανά τ.μ., στα ίδια επίπεδα και λίγο υψηλότερα σε σχέση με το 2018 όπου το αντίστοιχο εύρος ήταν μεταξύ 70-120 ευρώ ανά τ.μ. Αντίστοιχα συμβαίνει και στην Κηφισιά, με ενοίκια μεταξύ 80-120 ευρώ ανά τ.μ. έναντι 80-110 ευρώ τρία χρόνια πριν.
Ελαφρώς χαμηλότερες είναι οι τιμές στο Κολωνάκι, μεταξύ 50-90 ευρώ ανά τ.μ., όταν το 2018 ξεκινούσαν από τα 60 ευρώ. Σταθερότητα παρατηρείται στον Πειραιά με εύρος τιμών μεταξύ 40-80 ευρώ ανά τ.μ.
Συνολικά, όπως αναφέρει η Δανός, εν μέσω υγειονομικής κρίσης το μέσο ενοίκιο στις περιφερειακές εμπορικές πιάτσες κινείται στα 22 ευρώ ανά τ.μ., στα εμπορικά κέντρα κοντά στα 30 ευρώ ανά τ.μ., ενώ ειδικά για τα σούπερ μάρκετ, όπου παρατηρείται και η μεγαλύτερη κινητικότητα σε σχέση με τις μισθώσεις, το μέσο ενοίκιο διαμορφώνεται πέριξ των 12 ευρώ ανά τ.μ.
Ενδεικτικά, στο peak των τελευταίων ετών, το 2019, όταν η αγορά βρισκόταν σε ανοδική τροχιά μετά την οικονομική κρίση, το μέσο ενοίκιο των καταστημάτων στις περιφερειακές εμπορικές πιάτσες της Αθήνας είχε φτάσει τα 25 ευρώ ανά τ.μ., όταν το 2015, εν μέσω δημοσιονομικής κρίσης, ήταν λίγο πάνω από τα 15 ευρώ ανά τ.μ.
Τα ενοίκια στη Θεσσαλονίκη
Σε επίπεδα λίγο χαμηλότερα των 160 ευρώ ανά τ.μ. κυμαίνονται οι ανώτατες τιμές για τα πολύ καλά σημεία στον πρώτο εμπορικό δρόμο της συμπρωτεύουσας, την οδό Τσιμισκή, ξεκινώντας λίγο πάνω από τα 40 ευρώ ανά τ.μ. Στη Μητροπόλεως οι ανώτατες τιμές αγγίζουν τα 80 ευρώ, ξεκινώντας από τα 35 ευρώ ανά τ.μ., και ακολουθεί η Εγνατία με ανώτατες τιμές έως 30 ευρώ ανά τ.μ.
«Οποιαδήποτε πρόβλεψη αυτή τη στιγμή για την πορεία της αγοράς είναι πολύ δύσκολη», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ ειδικά για τις τοπικές περιφερειακές αγορές σε Καλαμαριά και Εύοσμο τα καταστήματα αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες ελλείψει καταναλωτών. «Στην Τσιμισκή και τη Μητροπόλεως η κατάσταση είναι μεν καλύτερη, ωστόσο η πορεία προς τη σταθεροποίηση της αγοράς επηρεάζεται συνεχώς από την πανδημία και τα κρούσματα της μετάλλαξης “Δέλτα”».
«Η τάση του καταναλωτικού κοινού προς το ηλεκτρονικό εμπόριο, που έχει ενισχυθεί λόγω της πανδημίας, αναμένεται να διατηρηθεί και την επόμενη μέρα, γεγονός το οποίο εκτιμάται ότι θα επηρεάσει τις αξίες των καταστημάτων στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους, ακόμη και στην οδό Τσιμισκή», καταλήγει η έρευνα.
Διαβάστε ακόμη:
Η ενεργειακή κρίση βάζει «βόμβα» στα θεμέλια του EU Green Deal
Οικογένεια Βαλιώτη: Από τις ΗΠΑ στη Λακωνία για επενδύσεις σε τουρισμό και αγροδιατροφή (pics)