Πολιτικά πρόσωπα: Και μειωμένη εισφορά αλληλεγγύης και αφορολόγητο 70%

Του Χρήστου Μπόκα

Να θολώσουν τα νερά επιχειρούν συντονισμένα, το υπουργείο Οικονομικών και η Βουλή, αναφορικά με την προκλητική διάταξη που μειώνει την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των αιρετών προσώπων (υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι κ.α.). Με non papers, μιλούν για εξορθολογισμό του τρόπου υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης αλλά και για φορολογική ισονομία καθώς οι βουλευτές πληρώνουν πλέον όσο και οι πολίτες.

«Δεν υπάρχει κανένα ιδιαίτερο καθεστώς για αιρετούς, είτε βουλευτές είτε περιφερειάρχες είτε δήμαρχοι. Όλα τα φυσικά πρόσωπα υπόκεινται στην ίδια μεταχείριση χωρίς να υπάρχουν ειδικά προνόμια που συνεπάγονται φοροελαφρύνσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες» αναφέρει ενημερωτικό σημείωμα του κοινοβουλίου ενώ και η αντίστοιχη ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών συνηγορεί: «Λόγω της νέας αυτής δομής, στα πρόσωπα που κατέχουν συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις επιβάλλεται πλέον η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με τον ίδιο τρόπο που επιβάλλεται σε όλους τους πολίτες».

Είναι όμως ειλικρινείς οι επισημάνσεις περί φορολογικής ισότητας; Η νέα ρύθμιση προκάλεσε έκπτωση στο ποσό που πληρώνουν οι αιρετοί ως εισφορά αλληλεγγύης έως και 2.000 ευρώ. Αυτό έγινε γιατί ο προηγούμενος νόμος προέβλεπε μόνο για την συγκεκριμένη κατηγορία ειδικό αυξημένο σταθερό συντελεστή 8% επί των συνολικών εισοδημάτων. Με τον τρόπο αυτό ένας βουλευτής που δήλωσε ετήσιο εισόδημα 90.000 ευρώ πλήρωσε εισφορά αλληλεγγύης 7.200 ευρώ.

Με την νέα διάταξη που ψηφίστηκε τον περασμένο Μάιο η ειδική κατηγορία των αιρετών εντάχθηκε στην γενική που αφορά το σύνολο των φορολογούμενων. Δηλαδή η εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται πλέον όπως και των υπόλοιπων Ελλήνων. Αυτό σημαίνει πως ο ίδιος βουλευτής με το ετήσιο εισόδημα 90.000 ευρώ θα πληρώσει εισφορά ύψους 5.451 ευρώ, μειωμένη δηλαδή κατά 1.749 ευρώ.

Πάντως, αρκετοί βουλευτές, όλων των κομμάτων, επισημαίνουν στο protothema.gr ότι δεν γνώριζαν το περιεχόμενο της προκλητικής διάταξης. Ωστόσο, στο ερώτημα αν θα προτείνουν την κατάργηση της προκλητικής ρύθμισης ή ακόμα και την αναδρομική επιστροφή της έκπτωσης απαντούν ξεκάθαρα «όχι βέβαια».

Εάν όμως το πολιτικό σύστημα – όπως επισημαίνουν υπ. Οικονομικών και Βουλή – φρόντισε να επιφέρει την φορολογική ισονομία αναφορικά με την εισφορά αλληλεγγύης (σ.σ. μειώνοντας το ποσό που τους αναλογεί!), σε όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του εμφανίζεται ασυνεπές. Συγκεκριμένα, όλοι οι βουλευτές απολαμβάνουν εως και 70% αφορολόγητο για το σύνολο των κοινοβουλευτικών του αποδοχών. Από πρόσφατη μείωση του αφορολόγητου ορίου που επέβαλλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για όλους τους φορολογούμενους, οι βουλευτές εξαιρέθηκαν.

Επίσης, κυβέρνηση και δανειστές δρομολογούν νέες μειώσεις στο αφορολόγητο όλων των Ελλήνων… εκτός των βουλευτών. Σύμφωνα δε με τα τελευταία «πόθεν έσχες» που δόθηκαν στην δημοσιότητα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που αναμένεται να ψηφίζουν την περικοπή του αφορολόγητου, εισέπραξαν το 2014 από βουλευτική αποζημίωση και λοιπά επιδόματα κατά μέσο όρο 85.000 ευρώ και φορολογήθηκαν μόνο για τα περίπου… 20.000 ευρώ από αυτά!

Το ΥΠΟΙΚ επιβεβαιώνει το σκάνδαλο με την εισφορά αλληλεγγύης με το επιχείρημα ότι «πληρώνουν περισσότερα από το 2014».

Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών έχει ως εξής:

«Σχετικά με το σημερινό δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου για τον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης σε πρόσωπα που κατέχουν δημόσιες θέσεις, διευκρινίζουμε τα εξής:

Το δημοσίευμα αποσιωπά ότι με το ν. 4387/2016 η φορολογία εισοδήματος έγινε δικαιότερη, έστω και εντός του ασφυκτικού πλαισίου των στόχων για έσοδα. Καταργήθηκαν σκανδαλώδεις διατάξεις που ευνοούσαν υψηλά εισοδήματα και μειώθηκε η φορολογία για τα χαμηλά εισοδήματα που αποτελούν τη συντριπτική και σιωπηρή πλειονότητα των φορολογούμενων. Τα πολιτικά πρόσωπα που κατέχουν δημόσιες θέσεις ελαφρύνθηκαν ή επιβαρύνθηκαν ανάλογα με το συνολικό τους εισόδημα και με τον ίδιο τρόπο που ισχύει για όλους τους φορολογούμενους.

Στο βαθμό που έχουν υψηλά εισοδήματα επιβαρύνθηκαν από την συνολική αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος και εισφοράς αλληλεγγύης όπως και όλοι οι φορολογούμενοι με ίδια εισοδήματα.

Ο Ελεύθερος Τύπος νοσταλγεί το προηγούμενο φορολογικό σύστημα της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου που επιβάρυνε περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα. Για αυτό και προσπαθεί να δυσφημήσει τις αλλαγές του ν. 4387/2016.

Η μέθοδος είναι γνωστή: το δημοσίευμα απομονώνει ένα σημείο των αλλαγών της νομοθεσίας για τη φορολογία εισοδήματος και δεν υπολογίζει τη συνολική φορολογική επίπτωση στα εισοδήματα των πολιτών γενικότερα και των προσώπων που κατέχουν δημόσιες θέσεις ειδικότερα.

Ακόμη, λανθασμένα ή ψευδώς, μόνον ο ίδιος ο συντάκτης μπορεί να γνωρίζει, ισχυρίζεται ότι ο συντελεστής 8% στα πρόσωπα με συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις επιβλήθηκε με το ν. 4305/2014 των Σαμαρά-Βενιζέλου. Όμως αυτός ο νόμος μείωσε τους συντελεστές κατά 30%, συμπεριλαμβανομένου και του 5% για τα πολιτικά πρόσωπα που ήταν μέχρι τότε, και κατά συνέπεια θα γινόταν 3,5%. Η διάταξη αυτή δεν ίσχυσε γιατί τροποποιήθηκε με το ν. 4334/2015 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που επέβαλε το 8% στα πρόσωπα που κατέχουν τις συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις.

Το αν καθένα από αυτά τα πρόσωπα πληρώνει περισσότερο ή λιγότερο συνολικό φόρο (φορολογία εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) σε σχέση με το προηγούμενο σύστημα και μετά τις αλλαγές του 2016 εξαρτάται από το συνολικό εισόδημά του και δεν μπορεί να γενικευθεί.

Πληρώνει όσο πληρώνει ο κάθε πολίτης και σε κάθε περίπτωση πληρώνει περισσότερη εισφορά αλληλεγγύης σε σχέση με το 2014 και κυρίως σε σχέση με αυτό που προέβλεπε ο ν. 4305/2014 των Σαμαρά-Βενιζέλου.

Ειδικότερα

Με το ν. 4387/2016 άλλαξε η φορολογία εισοδήματος και η εισφορά αλληλεγγύης για όλους τους φορολογούμενους. Αναδιαμορφώθηκαν οι κλίμακες και οι συντελεστές φορολογίας με τρόπο που λάμβανε υπόψη τη συνολική επιβάρυνση από τη φορολογία εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης.

Ενοποιήθηκε η φορολόγηση των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις με τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα (επαγγελματίες, «μπλοκάκια»). Με αυτόν τον τρόπο έπαψε η ευνοϊκή φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών με υψηλά εισοδήματα, που είχε εισαχθεί για πρώτη φορά στο ελληνικό φορολογικό σύστημα το 2013 και προέβλεπε ανώτατο συντελεστή για αυτά τα εισοδήματα (33%) κατά 9 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από ίσα εισοδήματα μισθωτών (42%). Με το νέο σύστημα ο ανώτατος συντελεστής για το κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ ανήλθε για όλους στο 45%. Παράλληλα με την ενοποίηση της κλίμακας μειώθηκε η φορολογική κλίμακα των επαγγελματιών με χαμηλά εισοδήματα (όπως είναι οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι) από το 26% στο 22%.

Το παλιό σύστημα υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης που εισήχθη το 2011 (ν. 3986/2016) είχε ένα σημαντικό πρόβλημα, ότι ο συντελεστής της εισφοράς υπολογιζόταν σε ολόκληρο το εισόδημα και όχι στο κλιμάκιο εισοδήματος. Μια μικρή διαφορά στο εισόδημα μπορεί να οδηγούσε σε μεγάλη διαφορά στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Στα πρόσωπα που κατέχουν συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις επιβαλλόταν ο ανώτατος συντελεστής σε ολόκληρο το εισόδημά τους ανεξάρτητα του ύψους του συνολικού εισοδήματός του. Ο ανώτατος συντελεστής ήταν 4% για τους πολίτες και 5% για τα πολιτικά πρόσωπα μέχρι το 2014 και η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε νομοθετήσει να μειωθεί στο 3,5%. Με το ν. 4334/2015 ο συντελεστής αυτός αυξήθηκε στο 8%.

Με το ν. 4387/2016, οι συντελεστές της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης επιβάλλονται ανά κλιμάκιο εισοδήματος, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους συντελεστές του φόρου εισοδήματος. Για αυτό ο ανώτατος συντελεστής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης είναι πλέον 10% και όχι 8% που ήταν το 2015 ή 4% το 2014. Η δομή των συντελεστών λαμβάνει υπόψη τη συνολική επιβάρυνση από φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης. Λόγω της νέας αυτής δομής, στα πρόσωπα που κατέχουν συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις επιβάλλεται πλέον η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με τον ίδιο τρόπο που επιβάλλεται σε όλους τους πολίτες».

Βουλή: Η όποια επιβάρυνση ή ελάφρυνση ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους

Μετά την αντίδραση του υπουργείου Οικονομικών και οι κύκλοι της Βουλής με «non paper» επιχείρησαν να θολώσουν τα νερά γύρω από την προκλητική ρύθμιση που άλλαξε επι τω βελτίω τον υπολογισμό της εισφοράς αλληλεγγύης των αιρετών προσώπων.

«Τον Μάιο του 2016 ψηφίστηκε από τη Βουλή το φορολογικό νομοσχέδιο (Ν.4387/16) στο οποίο με το άρθρο 112 ενσωματώθηκε η ειδική εισφορά αλληλεγγύης στη φορολογία εισοδήματος. Στο συγκεκριμένο άρθρο περιλαμβάνονταν ρυθμίσεις για τους φορολογικούς συντελεστές, τους συντελεστές εσόδων ακίνητης περιουσίας και τους συντελεστές εισφοράς αλληλεγγύης» αναφέρει χαρακτηριστικά το ενημερωτικό σημείωμα και προσθέτει: «Με αυτόν τον τρόπο κάθε Έλληνας πολίτης ανεξαρτήτως επαγγέλματος, αναλόγως του εισοδήματός του, σε ότι αφορά την εισφορά αλληλεγγύης υπόκειται σε κλιμακωτή φορολόγηση. Η φορολόγηση αυτή έχει επτά κλίμακες από 0% εως 10% και έχει να κάνει με το ποσό του εισοδήματός του και όχι με το επάγγελμα. Δεν υπάρχει κανένα ιδιαίτερο καθεστώς για αιρετούς, είτε για βουλευτές είτε περιφερειάρχες είτε δήμαρχοι. Όλα τα φυσικά πρόσωπα υπόκεινται στην ίδια μεταχείριση χωρίς να υπάρχουν ειδικά προνόμια που συνεπάγονται φοροελαφρύνσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες. Η όποια επιβάρυνση ή ελάφρυνση προκύπτει σε σχέση με το παλαιότερο καθεστώς εισφοράς αλληλεγγύης όπου η επιβολή του γινόταν σε ολόκληρο το ποσό εισοδήματος, ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους».