Ανακοινώθηκαν 5 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 στη χώρα μας, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στα 89.

Οι τέσσερις είναι στενές επαφές των ήδη επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και ο ένας είναι εισαγόμενο περιστατικό από Λονδίνο.

Η κατάσταση του 66χρονου ασθενούς που νοσηλεύεται στη μονάδα εντατικής θεραπείας του ΠΓΝ Πατρών έχει επιβαρυνθεί σημαντικά και είναι κρίσιμη.

Ο παθολόγος-λοιμωξιολόγος κ. Διαμαντής Πλαχούρας, o oποίος εργάζεται τα τελευταία έξι χρόνια στον τομέα των νοσοκομειακών λοιμώξεων και μικροβιακής αντοχής στο  Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) που βρίσκεται στη Σουηδία, μίλησε στο protothema.gr τονίζοντας ότι ο κίνδυνος ευρείας και παρατεταμένης διασποράς του κορωνοϊού Covid-19 στην Ευρώπη τις επόμενες εβδομάδες είναι υψηλός. Παρέθεσε ωστόσο και τους τρόπους για την αντιμετώπισή του.

«Ο κίνδυνος για σοβαρή νόσο φαίνεται πως είναι μεγαλύτερος σε ηλικιωμένους και όσους πάσχουν από σοβαρά καρδιαγγειακά και χρόνια αναπνευστικά νοσήματα» επισημαίνει και υπενθυμίζει ότι «τα πιο απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα που έχουμε στη διάθεσή μας όλοι είναι η τήρηση των μέτρων υγιεινής».

-Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη αναφορικά με τη νόσο Cοvid-19;

Σχεδόν όλα τα κράτη στην Ευρώπη έχουν ανακοινώσει κρούσματα, με τον μεγαλύτερο αριθμό στην Ιταλία. Αναμένουμε αύξηση τόσο των εισαγόμενων περιστατικών όσο και εκείνων με τοπική εξάπλωση του ιού. Οι γνώσεις μας για τον ιό αυξάνονται καθημερινά αλλά υπάρχουν ακόμα αναπάντητα ερωτήματα. Από την ανάλυση των δεδομένων που έχουν δημοσιευθεί φαίνεται πως η πλειοψηφία, περίπου 8 στα 10 περιστατικά, παρουσιάζουν ήπια νόσο, αλλά 1 στα 7 περιστατικά παρουσιάζει σοβαρή νόσο και περίπου 1 στους 20 ασθενείς πολύ σοβαρή νόσο με ανάγκη εισαγωγής σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Η θνητότητα εκτιμάται περίπου στο 2%. Ο κίνδυνος για σοβαρή νόσο φαίνεται πως είναι μεγαλύτερος σε ηλικιωμένους και όσους πάσχουν από σοβαρά καρδιαγγειακά και χρόνια αναπνευστικά νοσήματα.

– Η ΕΕ χαρακτήρισε πολύ υψηλό τον κίνδυνο από τον κορωνοϊό. Βρισκόμαστε προ μιας επιδημίας;

Eπιδημία είναι η ευρεία και παρατεταμένη διασπορά του ιού στον πληθυσμό. Για την Ευρώπη, ο κίνδυνος ευρείας και παρατεταμένης διασποράς του ιού στον πληθυσμό τις επόμενες εβδομάδες θεωρείται υψηλός. Αυτό βασίζεται στον αυξανόμενο αριθμό χωρών όπου υπάρχει ευρεία διασπορά κορωνοϊού στον πληθυσμό που συνοδεύεται από συνεχιζόμενη εισαγωγή του ιού, καθώς και στον αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων που δεν έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε προσβεβλημένες περιοχές ούτε έχουν έρθει σε επαφή με κάποιο κρούσμα. Αυτό μας ανησυχεί γιατί σημαίνει ότι η επιδημία εξελίσεται χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Ένας επιπλέον παράγοντας που συντείνει σε αυτό το συμπέρασμα είναι ότι ο ιός φαίνεται ότι μεταδίδεται και από ασθενείς με ήπια συμπτώματα που δεν είναι εύκολο να ανιχνευθούν.

– Ποια συμπεράσματα έχετε βγάλει από τη δραστική εξάπλωση του ιού στην Ιταλία τις τελευταίες δύο εβδομάδες;

Η ευρεία εξάπλωση του ιού σε ορισμένες επαρχίες της Ιταλίας επιβεβαίωσε κάτι που φοβόμασταν: ότι ο ιός είναι δυνατό να διασπαρεί χωρίς να το αντιληφθούμε έγκαιρα, με αποτέλεσμα την υπέρμετρη επιβάρυνση του συστήματος υγείας και τη σημαντική διατάραξη κάθε δραστηριότητας. Από την άλλη πλευρά, ακόμα και σε αυτό το στάδιο, η δυνατότητα για ανίχνευση του ιού, η δυνατότητα για εξέταση μεγάλου αριθμού ασθενών και η λήψη μέτρων ευρείας κλίμακας είναι ενδεικτικά της ετοιμότητας των αρχών δημόσιας υγείας και των συστημάτων υγείας να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση. Μην ξεχνάμε ότι μόλις πριν δύο μήνες δεν γνωρίζαμε καν την ύπαρξη αυτού του ιού. Η συνεργασία και η ανταλλαγή και αξιολόγηση πληροφοριών σε παγκόσμιο επίπεδο και με τη συνεισφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τόσο ανάμεσα σε επιστημονικές ομάδες όσο και ανάμεσα σε φορείς δημόσιας υγείας είναι πρωτοφανής.

– Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα υπάρχει διασπορά κατά τόπους – και ήταν αναμενόμενη, με βάση τα στοιχεία και τα μοντέλα. Στόχος είναι να ανακοπεί, ή έστω να επιβραδυνθεί, η μετάδοση. Οι επόμενες εβδομάδες είναι πολύ κρίσιμες, και για την Ελλάδα και για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Θα κριθεί αν μπορούμε να ανακόψουμε ή μόνο να επιβραδύνουμε τη διασπορά. Η επιβράδυνση της εξάπλωσης μπορεί να επιτευχθεί μέσω μέτρων όπως, μεταξύ άλλων, η αναστολή μαζικών συναθροίσεων και αναστολή της λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τέτοια μέτρα μπορεί να εφαρμοσθούν επιλεκτικά ακόμα και χωρίς να έχει τεκμηριωθεί η εξάπλωση του ιού. Κρίσιμο μέγεθος αποτελεί η πίεση που θα δεχθούν τα συστήματα υγείας των χωρών, λόγω του μεγάλου αριθμού ασθενών που θα χρειάζονται φροντίδα σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως και πόσο θα πληγούν οι ευπαθείς ομάδες. Η περίπτωση της Ιταλίας είναι σημαντική, καθώς το σύστημα υγείας δέχεται υπέρμετρη επιβάρυνση αλλά διαχειρίσιμη.

-Ποια εικόνα έχετε για τα συστήματα υγείας των ευρωπαϊκών χωρών και ιδίως για εκείνο της Ελλάδας σε σχέση με τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στον ιό και την εξάπλωσης του;

Για το επόμενο χρονικό διάστημα και ιδιαίτερα σε περίπτωση παρατεταμένης και ευρείας διασποράς του ιού, θεωρείται μεγάλος ο κίνδυνος επιβάρυνσης των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη εξαιτίας της ανάγκης για παροχή φροντίδας σε μεγάλο αριθμό ασθενών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό συνεπάγεται αυξανόμενες ανάγκες νοσοκομειακών κλινών και ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού, αλλά και υλικών για την πραγματοποίηση διαγνωστικών εξετάσεων. Ένας επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας είναι ότι βρισκόμαστε ακόμα στην περίοδο έξαρσης της εποχικής γρίπης. Για αυτούς τους λόγους είναι πολύ σημαντικό να επιβραδύνουμε την διασπορά του ιού.

– Με βάση τα μοντέλα που χρησιμοποιείτε ποια εκτίμηση κάνετε για την πορεία του Covid-19 και για τα αναγκαία μέτρα;

Στο ECDC συνεργαζόμαστε με ερευνητικές ομάδες, εντός και εκτός Ευρώπης, στην εφαρμογή μαθηματικών μοντέλων για τη μελέτη των επιδημιολογικών παραμέτρων και της αποτελεσματικότητας των μέτρων πρόληψης της μετάδοσης του ιού. Τέτοια μοντέλα μας δείχνουν π.χ. πως η εφαρμογή θερμικής κάμερας στα αεροδρόμια για την ανίχνευση επιβατών με πυρετό δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέτρο. Από νωρίς τα μοντέλα υποδείκνυαν την ικανότητα του ιού για διασπορά και τη σημασία της αποτελεσματικής εφαρμογής μέτρων διακοπής της μετάδοσης, μέσω έγκαιρης ανίχνευσης και απομόνωσης των κρουσμάτων. Π.χ. με τα στοιχεία που προκύπτουν από τα μοντέλα φαίνεται πως για να διακοπεί η διασπορά του ιού χρειάζεται να ανιχνεύσουμε και να απομονώσουμε τουλάχιστον επτά στα δέκα κρούσματα, κάτι που θεωρείται εφικτό.

– Μέχρι πότε θα κυκλοφορεί ο κορωνοϊός; Υπάρχει περίπτωση να γίνει ενδημικός όπως η εποχική γρίπη;

Άλλοι κορωναϊοί που σχετίζονται με λοιμώξεις του αναπνευστικού και είναι ευρέως διαδεδομένοι παρουσιάζουν εποχική κατανομή. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να γίνει ενδημικός αυτός ο κορωναϊός. Αν ο ιός γίνει ενδημικός με εποχική κατανομή, θα έχουμε μεγαλύτερο περιθώριο να προετοιμασθούμε για την επόμενη έξαρση ακόμη και με την παραγωγή εμβολίου. Τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας τώρα δεν επιτρέπουν όμως να προβλέψουμε αυτό το ενδεχόμενο με επαρκή ακρίβεια. Η κατάσταση είναι σε εξέλιξη, μαθαίνουμε περισσότερα και προσαρμόζουμε τις αντιδράσεις καθημερινά. Οι επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων που λαμβάνονται στην Ευρώπη
.
– Οι εταιρίες διεξάγουν αγώνα δρόμου για την ανάπτυξη εμβολίου και θεραπειών. Πότε εκτιμάτε πως θα είναι διαθέσιμα;

Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν προσπάθειες για την ανάπτυξη εμβολίου και υπάρχουν τρέχουσες κλινικές μελέτες για φάρμακα δραστικά έναντι του ιού. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το αποτέλεσμα ούτε τον χρονικό ορίζοντα αυτών των προσπαθειών, όμως μπορούμε να πούμε ότι δεν αναμένουμε να έχουμε στη διάθεσή μας εμβόλιο πολύ σύντομα. Οι περισσότεροι εκτιμούν πώς αυτό το διάστημα είναι μεγαλύτερο από έξι με 12 μήνες. Ωστόσο, πιο σημαντικό είναι σε αυτή τη φάση να εφαρμόζουμε τα απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα που έχουμε στη διάθεσή μας: πλένουμε τα χέρια μας ή χρησιμοποιούμε αντισηπτικό, αποφέυγουμε να αγκίζουμε το στόμα, τη μύτη και τα μάτια μας και καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη με χαρτομάντηλο ή με τον αγκώνα μας όταν βήχουμε.