Του Χρήστου Μπόκα
Σκιές και «γκρίζες» ζώνες αμνήστευσης υπουργών ή βουλευτών από ποινικές ευθύνες λόγω παράνομης κατοχής offshore εταιρειών αφήνει το νομοθετικό αλαλούμ της κυβέρνησης που προκάλεσε η αποκάλυψη του «Πρώτου Θέματος».
Όπως επισημαίνουν έμπειροι νομικοί «το κακό έχει ήδη γίνει» εξηγώντας ότι η αρχική σκανδαλώδης ρύθμιση που απελευθέρωσε αναδρομικά τους υπουργούς και τους βουλευτές να έχουν offshore εταιρείες – αρκεί αυτές να μην εδρεύουν σε μη συνεργάσιμα κράτη – παράγει ήδη έννομα αποτελέσματα. Υποστηρίζουν δε ότι όσοι σπεύσουν να μεταβιβάσουν τις συγκεκριμένες εταιρείες έως ότου δημοσιευτεί στην εφημερίδα της Κυβέρνησης η νέα αυστηρή ρύθμιση θα απαλλαγούν από κάθε ποινική ευθύνη.
Αναφορικά με την τελική μορφή της νέας ρύθμισης, προβλέπεται η δημιουργία «παράθυρου» εξήντα ημερών προκειμένου το πολιτικό προσωπικό να μεταβιβάσει μετοχές ξένων εταιρειών που έως σήμερα κατείχε νόμιμα.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι το «παράθυρο μπάζει», υποστηρίζοντας ότι δίνεται ευκαιρία για το «ξεφόρτωμα» χωρίς να υπάρξουν ποινικές ευθύνες και μετοχών που κατείχαν παράνομα.
Συγκεκριμένα η νέα ρύθμιση σημειώνει ότι «η μεταβίβαση δεν επηρεάζει και δεν αίρει το αξιόποινο για τις ήδη συντελεσθείσες παραβάσεις των διατάξεων που αφορούν σε αφορούν σε εταιρίες που έχουν πραγματική ή καταστατική έδρα σε κράτος μη συνεργάσιμο στον τομέα ή σε κράτος που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς κατά την έννοια του άρθρου 65…».
Δεν απαντά όμως τι γίνεται με πιθανές offshore που έχουν έδρα σε συνεργάσιμο κράτος που δεν αποτελεί φορολογικό «παράδεισο» όπως το Λονδίνο της Μεγάλης Βρετανίας.
Αμηχανία, εκνευρισμός και ύβρεις αντί ουσιαστικών απαντήσεων από την κυβέρνηση
Πάντως, η κυβέρνηση επέλεξε να θέσει το μείζον ζήτημα που η ίδια δημιούργησε στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι σύσσωμη η ΚΟ της ΝΔ αποχώρησε από μια «συνεδρίαση παρωδία» προκειμένου να μην «νομιμοποιήσει το πλυντήριο ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων».
Ωστόσο, για μια ακόμα φορά οι κυβερνητικές εξηγήσεις χαρακτηρίστηκαν από αμηχανία, νευρικότητα και ύβρεις αποφεύγοντας έτσι να μιλήσουν για την «ταμπακιέρα» και να απάντησαν στα ουσιαστικά ερωτήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη.
Είναι δε ενδεικτική η οξύτατη σύγκρουση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρο Θεοδωράκη όταν ο δεύτερος άσκησε κριτική για τα «μπρος-πίσω» σχετικά με τη διάταξη για τις offshore υπουργών που όπως είπε «είναι ή προϊόν πονηρής επεξεργασίας ή είναι προϊόν ασχετοσύνης».
Κάλεσε δε, τον πρωθυπουργό είτε να επιμείνει στην αρχική διάταξη -εφόσον την θεωρεί σωστή- είτε να την αποσύρει και να ζητήσει συγγνώμη. Αναρωτήθηκε, επίσης, «και η «Αυγή» που έγραψε ότι η κυβέρνηση είναι offside είναι όργανο της αντιπολίτευσης;».
Ο κ. Τσίπρας εμφανώς εκνευρισμένος απάντησε: «δεν ήξερα πως όταν λείπει ο κ. Μητσοτάκης από την Ολομέλεια αφήνει “στο πόδι” του τον κ. Θεοδωράκη» ενώ στην συνέχεια ταύτισε το Ποτάμι με το παλιό πολιτικό καθεστώς. «Εμείς δεν δεχόμαστε μύγα στο σπαθί μας» είπε σε άλλο σημείο προκειμένου να αποσείσει το βαρύτατο «στίγμα» που αφήνει στην κυβέρνηση η αρχική προκλητική ρύθμιση. «Το ίδιο λέγατε και με τα μνημόνια. Ότι δεν δέχεστε μύγα στο σπαθί σας και πως θα τα σκίσετε με ένα νόμο. Το τι κάνατε τελικά το ξέρουμε» απάντησε ο κ. Θεοδωράκης για να συνεχίσει «θυμάστε κ. Τσίπρα ότι κάποιοι υπουργοί σας είχαν πρόβλημα με το πόθεν έσχες και αλλάξανε οι κανονισμοί; Το Ποτάμι δεν χρειάζεται δάνεια της παλιάς κακής πολιτικής. Αυτά τα έχετε πάρει εσείς. Εσείς έχετε στο επιτελείο σας ανθρώπους του Άκη Τσοχατζόπουλου που έχουν κλέψει πολιτικό χρήμα».
Η τελευταία φράση του κ. Θεοδωράκη προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από την πλευρά της συμπολίτευσης που οδήγησαν την προεδρεύουσα Τασία Χριστοδουλοπούλου να διακόψει για λίγα λεπτά την συνεδρίαση.
Όταν επανήλθαν ο κ. Θεοδωράκης ξαναπήρε τον λόγο για να εξηγήσει «ξαφνιάζομαι που κάποιοι εκπλήσσονται με μια αλήθεια. Αποτυπώνεται σε συγκεκριμένα ονόματα αυτή η αλήθεια. Οι βασικότεροι συνεργάτες του Τσοχατζόπουλου είναι σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ είτε σε υπουργικές θέσεις είτε στον ΣΥΡΙΖΑ είτε στο πρωθυπουργικό γραφείο. Είναι ζητήματα που δεν λέγονται πρώτη φορά. Τα έχουμε ξαναπεί και τα ξέρει και η πλειονότητα των βουλευτών».
Ανταπαντώντας ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι « Όλα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ήταν συνεργάτες με το κορυφαίο τότε στέλεχος τον κ. Τσοχατζόπουλο. Δεν ξέρω αν είναι αυτό το μεμπτό. Είπε ότι στελέχη που έχουν καταδικαστεί επειδή κλέψανε είναι σήμερα στο ΣΥΡΙΖΑ και είναι υπουργοί. Αυτό είναι συκοφαντία… Λυπάμαι πολύ για εσάς».
Επίσης, η προεδρεύουσα Τασία Χριστοδουλοπούλου αποφάσισε να σβηστούν από τα πρακτικά οι επίμαχες καταγγελίες που έκανε ο πρόεδρος του Ποταμιού παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δεν συμφώνησε.
Στην κόντρα μπήκε και ο κ. Πάνος Καμμένος που υποστήριξε ότι «την εποχή που δίναμε μάχες και στηρίζαμε την πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ για την προανακριτική έρευνα των υποβρυχίων ο κ. Θεοδωράκης ήταν η ορντίναντσα του Παπαντωνίου».
«Στο θέμα των υπεράκτιων εταιρειών και των offshore να αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του» είπε σε άλλο σημείο για να προσθέσει ότι «η ΝΔ δεν μπορεί να μιλά όταν υποστηρίζει τον κ. Παπασταύρου. «Την ώρα που κόβεται ο μισθός των Ελλήνων κατά 50% και η κυβέρνηση δίνει μάχη για να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ δεν μπορεί οι πολιτικοί να έχουν τέτοιες δραστηριότητες στο εξωτερικό» είπε ο ίδιος για να προτείνει κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας με αναδρομική ισχύ.
«Εσείς φέρατε τη διάταξη που προβλέπει να έχουν υπουργοί και βουλευτές offshore» παρενέβη ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων ο κ. Βασίλης Λεβέντης και ρώτησε τον πρωθυπουργό «πως θα το δικαιολογήσετε αυτό. Οι αναφορές στον Παπασταύρου δεν φτάνουν».
11+1 ερωτήματα
Η αναδίπλωση της κυβέρνησης και η νέα ρύθμιση που διορθώνει εν μέρει την αρχική δική της διάταξη δεν απαντά στα ερωτήματα ουσίας. Επίσης, η στρατηγική της πόλωσης με την αξιωματική αντιπολίτευση και οι προσωπικές επιθέσεις κατά πολιτικών αντιπάλων δημιουργούν μεγαλύτερη δυσφορία στην κοινωνία που απαιτεί πειστικές εξηγήσεις και όχι κινήσεις επικοινωνιακού αντιπερισπασμού.
Σε κάθε οι προβληματισμοί ενισχύονται όσο το Μέγαρο Μαξίμου αποφεύγει να δώσει καθαρές εξηγήσεις:
1)Γιατί έφερε την σκανδαλώδη ρύθμιση που επιτρέπει -αναδρομικά- σε υπουργούς και βουλευτές να έχουν offshore σε όλες τις χώρες εκτός από εκείνες που δεν συνεργάζονται με τις φορολογικές αρχές της Ελλάδας;
2)Υπάρχουν υπουργοί ή βουλευτές που έχουν εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους;
3)Υπήρξαν πιέσεις και από ποιους;
4)Οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ που την ψήφισαν γνώριζαν την αλλαγή που επιφέρει;
6) Οι κανόνες αντιμετώπισης της διαφθοράς είναι ζήτημα συμφωνίας ή διαμάχης μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης;
7) Πώς θα αντιμετωπίσει όσους ενδεχομένως σπεύσουν να εκμεταλλευτούν την σκανδαλώδη ρύθμιση προκειμένου να απαλλαγούν από τις ποινικές ευθύνες;
8)Γιατί δεν εξαιρούνται από το «παράθυρο» αμνήστευσης 60 ημερών όλοι οι κάτοχοι offshore με έδρα οποιοδήποτε κράτος;
9)Γιατί η απαγόρευση που εισήχθη με την νέα τροπολογία περιορίζεται μόνο στις μετοχές εταιρειών του εξωτερικού και δεν διευρύνεται σε κάθε στοιχείο κινητής ή ακίνητης περιουσίας στο εξωτερικό;
10)Είναι παράνομο και ανήθικο να έχει κάποιος μετοχές σε μια ξένη εταιρεία ενώ είναι νόμιμο και ηθικό να έχει ένας υπουργός ή βουλευτής αμοιβαία κεφάλαια εκατομμυρίων ευρώ της JP Morgan;
11)Εάν υποθέσει κανείς ότι ένα πολιτικό πρόσωπο μπορεί να λειτουργήσει μεροληπτικά υπέρ της αλλοδαπής εταιρείας επειδή κατέχει μετοχές της γιατί να μην υποθέσει ακριβώς το ίδιο για έναν υπουργό που κατέχει αμοιβαία κεφάλαια της Black Rock;
12)Γιατί να θεωρηθεί αδίκημα μόνο η κατοχή μετοχών αλλοδαπών εταιρειών και όχι οι καταθέσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ σε τράπεζες της Κύπρου ή άλλης χώρας;
13)Τέλος, με ποιο σκεπτικό απαγορεύεται η κατοχή μετοχών της αλλοδαπής ως περιουσιακό στοιχείο και επιτρέπεται η κατοχή ακινήτου στο εξωτερικό;