Όμηροι των δασικών χαρτών οι ιδιοκτήτες οικοπέδων σε Άγιο Στέφανο και Άνοιξη

Της Μαριάννας Τζάννε

Σε κυνήγι μαγισσών οδηγεί χιλιάδες πολίτες σε οικισμούς όπως ο Αγιος Στέφανος και η Ανοιξη ο νόμος για τους δασικούς χάρτες, ο οποίος αντιμετωπίζει τελείως διαφορετικά τις δομημένες από τις αδόμητες ιδιοκτησίες εντός οικισμών προϋφιστάμενων του 1923, δημιουργώντας πολίτες τριών ταχυτήτων: όσους πρόλαβαν να χτίσουν, οι οποίοι παίρνουν το διαβατήριο για να καταταγούν στους νόμιμους οικισμούς που ο νόμος αποτυπώνει στους χάρτες με πορτοκαλί χρώμα, όσους είχαν την ατυχία να περιμένουν προκειμένου να οικοδομήσουν, οι οποίοι μπαίνουν στη βάσανο της κίτρινης ομηρίας, και όσους έχτισαν εντελώς αυθαίρετα, των οποίων το μέλλον είναι εντελώς αβέβαιο και μπαίνουν στην κατηγορία που σημειώνεται με ιώδες.

Το κίτρινο χρώμα στους δασικούς χάρτες περιλαμβάνει οικισμούς για τον χαρακτήρα των οποίων δεν έχει αποφανθεί το Δασαρχείο και η Πολιτεία αναγκάζει όσους ιδιοκτήτες δεν έχουν χτίσει να αποδείξουν ότι οι περιουσίες τους δεν είναι δασικές. Οι τελευταίοι θα κρέμονται από τα χείλη ειδικών επιτρόπων που θα συγκροτούνται από μηχανικούς και δασολόγους και θα υπόκεινται στην υποκειμενική τους κρίση.

Σύμφωνα με τον κ. Νίκο Χλύκα, δασολόγο μελετητή, το βάρος πλέον πέφτει στους ΟΤΑ καθώς θα πρέπει να ετοιμάσουν τις τεχνικές μελέτες που θα αποτυπώνουν τον χαρακτήρα των οικισμών τους και στη συνέχεια θα θεωρούνται από την Πολεοδομία προκειμένου να αποφασιστεί από τις δασικές υπηρεσίες ή την ΕΚΧΑ ποιοι θα εξαιρεθούν από τον δασικό χάρτη (πορτοκαλί δηλαδή όσα έχουν νόμιμες άδειες) και ποιοι θα περάσουν το μαρτύριο των επιτροπών. Τα γκρίζα σημεία του νέου νόμου, που δίνουν οριστικό συγχωροχάρτι μόνο στα χτισμένα, αποκαλύπτουν στο «newmoney.gr» ιδιοκτήτες ακινήτων στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου, οι οποίοι μέσα σε δύο χρόνια είδαν να ανατρέπεται εις βάρος τους το θεσμικό πλαίσιο. Αφορμή είναι το ξήλωμα του νόμου Ταγαρά (4280/2014), ο οποίος αναγνώριζε τα όρια των οικισμών που καθορίστηκαν με νομαρχιακές αποφάσεις του 1976 και 1977 αντίστοιχα και απάλλασσαν τους πολίτες από την έγκριση των δασαρχείων, αντιμετωπίζοντάς τους ισότιμα με τους οικισμούς που έχουν εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια. Η αναστάτωση που έχει δημιουργήσει ο νόμος που ψηφίστηκε από τη Βουλή στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο αποτυπώθηκε πρόσφατα και σε ημερίδα που διοργανώθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στον Αγιο Στέφανο, παρουσία της αδελφής του πρωθυπουργού Ζαννέτ Τσίπρα.

Ζαννέτ Τσίπρα: «Σταματήστε τους λαϊκισμούς»

Σε μία από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις της, η αρχιτέκτονας και κάτοικος Διονύσου δεν δίστασε να πάρει τον λόγο και να «καταχερίσει» τους ομιλητές. Παρουσία υπηρεσιακών παραγόντων και στενών συνεργατών του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Γιάννη Τσιρώνη, η κυρία Τσίπρα ήρθε σε σύγκρουση με το ακροατήριο. «Δεν ήρθαμε εδώ για να λαϊκίσουμε, αλλά για να βρούμε λύση σε ένα πρόβλημα που ταλανίζει τους κατοίκους της περιοχής εδώ και χρόνια. Κάποιοι διέθεσαν περιουσίες για να αγοράσουν ή να χτίσουν τα σπίτια τους και δεν μπορούν να τα μεταβιβάσουν στα παιδιά τους». Ιδιαίτερα επικριτική εμφανίστηκε με τον δήμαρχο Ανοιξης, ο οποίος πρότεινε να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος προκειμένου να επιλυθούν οι αγκυλώσεις και τα προβλήματα με τα αυθαίρετα μέσα σε δάση. «Ο λαϊκισμός δεν μου αρέσει και ας μη γελιόμαστε: η αναθεώρηση του Συντάγματος θα πάρει από 8 έως 12 χρόνια. Εδώ μέσα κάποιοι ενδιαφέρονται για το χωραφάκι τους και δεν κοιτούν το σύνολο», είπε η κυρία Τσίπρα.

Οι κάτοικοι του Αγίου Στεφάνου που δεν έχουν προλάβει να χτίσουν δηλώνουν ανάστατοι και απευθύνονται σε δικηγόρους για να καθορίσουν τη στάση τους και να αντιμετωπίσουν το ειδικό καθεστώς στο οποίο βρίσκονται. Οπως αναφέρουν, ο νόμος για τους δασικούς χάρτες ενσπείρει τη διχόνοια και τους σέρνει στο κυνήγι του γείτονα, αφού αυτοί που παίρνουν το «διαβατήριο» της νομιμότητας είναι δίπλα σε εκείνους που μπαίνουν σε ένα παρατεταμένο καθεστώς ομηρίας και εξάρτησης. «Παραλάβατε οικισμό και παραδίδετε σουρωτήρι», δήλωσαν πρόσφατα οι κάτοικοι στους απεσταλμένους του υπουργείου. Οπως αναφέρουν, υπάρχουν τουλάχιστον 15 περιπτώσεις ακινήτων που η άδειά τους μετά την απόφαση του ΣτΕ του 2005 που πάγωσε την οικοδομική δραστηριότητα ανακλήθηκε.

Ωστόσο κάποιοι αγνόησαν την απόφαση και έχτισαν. Αναρωτιούνται λοιπόν: αυτοί θα προσχωρήσουν στο πορτοκαλί; Η ανησυχία μεγαλώνει από το γεγονός ότι όλα τα ακίνητα υπόκεινται σε ΕΝΦΙΑ, με τον κίνδυνο οι πολίτες να καταβάλλουν υπέρογκους φόρους για κάτι που μετά από λίγα χρόνια μπορεί να διαπιστωθεί ότι δεν τους ανήκει. Οπως σημειώνει ο κ. Γιάννης Μυστηλιάδης, μηχανικός και κάτοικος Αγίου Στεφάνου, «αν τα οικόπεδα αυτά κηρυχθούν δασικά, θα θεωρηθούν καταρχάς δημόσια και οι ιδιοκτήτες τους θα οφείλουν να αποδείξουν την αδιατάρακτη κατοχή με καλή πίστη για 10 έως 30 χρόνια προκειμένου να μην εγγραφούν δικαιώματα του Δημοσίου εις βάρος ης ιδιοκτησίας τους», ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τις στρεβλώσεις που καλλιεργεί ο τελευταίος νόμος. Πέραν των άλλων εμπλοκών που προκαλεί ο νόμος στις ιδιοκτησίες, χαρακτηριστικό είναι ότι ολόιδιες ιδιοκτησίες αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τον νόμο. Εάν υποθέσουμε ότι είχαμε τρία όμορα οικόπεδα στον Αγιο Στέφανο που αγοράστηκαν σε διαφορετικές περιόδους, τότε γίνεται αντιληπτό ποιοι είναι οι χαμένοι και ποιοι οι κερδισμένοι από το ράβε – ξήλωνε του νόμου. Σύμφωνα με τον κ. Μυστηλιάδη, αυτός που αγόρασε το 2010 (και οποιαδήποτε χρονική περίοδο πριν από τις 8/8 /2014) κινδυνεύει να μην μπορεί να χτίσει γιατί το οικόπεδο μπορεί να χαρακτηριστεί δασικό. Ο διπλανός του όμως που αγόρασε το 2015 θα χτίσει, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι όσα αγοράστηκαν από την ψήφιση του νόμου Ταγαρά (8/8/2014) και έως τις 27 Μαΐου 2016 όπου ψηφίστηκε ο νόμος για τους δασικούς χάρτες μπορούν να δομηθούν (άρθρο 155 παράγραφος 10 του νόμου 4389/2016). Ο τρίτος που μεταβίβασε το ακίνητο στο παιδί του με γονική παροχή το 2016 επίσης κρίνεται άτυχος. Ο λόγος είναι ότι ο νόμος προβλέπει ότι εξαιρούνται της δασικής νομοθεσίας μόνο οι εκτάσεις για τις οποίες πραγματοποιήθηκε μεταβίβαση κυριότητας με επαχθή αιτία (αγοραπωλησία). Η γονική παροχή θεωρείται χαριστική πράξη!

Πρόκειται για μερικές από τις αντιφάσεις του νόμου που δημιουργούν ισχυρά εμπόδια στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Ως πρόσθετο σημείο προβληματισμού μπαίνουν οι 4μελείς επιτροπές (απαρτίζονται από μηχανικούς, νομικούς) που ορίζει ο νόμος για να καθορίσουν την τύχη αυτών των οικοπέδων, οι οποίες, όπως αναφέρουν, καλλιεργούν το αλισβερίσι και θα προκαλέσουν νέες αγκυλώσεις.

Τι ορίζει ο νόμος για τους κίτρινους οικισμούς

Με βάση τον νόμο των δασικών χαρτών, με κίτρινο χρώμα θα αποτυπώνονται οι οικισμοί που διαθέτουν νόμιμες οικοδομικές άδειες και οικοδομήθηκαν σε οριοθετημένους οικισμούς με παλιές νομαρχιακές αποφάσεις που εκ των υστέρων θεωρήθηκε ότι «στερούνται κύρους». Για την τύχη τους θα αποφαίνεται ενδιάμεσα ειδική επιτροπή που εντός οκτώ μηνών πρέπει να έχει συντάξει έκθεση με όλα τα χαρακτηριστικά της περιοχής, η οποία θα κοινοποιείται στον οικείο ΟΤΑ, για να ακολουθηθεί στην συνεχεία η διαδικασία των αντιρρήσεων. Τα στοιχεία που θα προκύπτουν θα αποστέλλονται στη Διεύθυνση Δασών και με υπουργική απόφαση θα καθορίζεται η τύχη της περιοχής και των ιδιοκτησιών. Αντίστοιχα, με πορτοκαλί χρώμα θα αποτυπώνονται οι οικισμοί με έγκυρα και σε ισχύ σχέδια πόλης και με ιώδες όσοι οι οικισμοί-οικιστικές πυκνώσεις είναι εντελώς αυθαίρετοι.