της Ελένης Στεργίου
Το “τανγκό” που χόρευαν σφιχταγκαλιασμένοι επί τέσσερα χρόνια Αλέξης Τσίπρας και Πάνος Καμμένος μετεξελίχθηκε λίγο πριν το τέλος του χορού σε ένα σκληρό πολιτικό πόκερ επιβεβαιώνοντας τη ρήση “ο θάνατος σου η ζωή μου”. Μετά από τις μπλόφες και τα πονταρίσματα ήρθε η «Μεγάλη Παρασκευή» που οι δύο κυβερνητικοί εταίροι θα ανοίξουν τα χαρτιά τους και στο κρίσιμο τετ α τετ ραντεβού τους θα γραφτούν, νωρίτερα από το προβλεπόμενο, οι όροι ενός προαναγγελθέντος πολιτικού διαζυγίου.
Ο εκβιασμός που έθεσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στον πρόεδρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνο Καμμένο είναι σαφής: ή μένεις ή στηρίζεις τα σχέδια του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ξεκάθαρα έριξε το μπαλάκι στον κυβερνητικό εταίρο για το μέλλον της σταθερότητας της χώρας, ξεκαθαρίζοντας πως αν δεν εισακουστεί το αίτημά του και αποσύρει τη στήριξή του, τότε θα ζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης της ελληνικής Βουλής. Έστειλε εκ νέου το μηνυμα πως η κυβέρνηση “βάσει της αριθμητικής” θα την λάβει , ενώ απέκρουσε τα περί συναλλαγών κάτω από το τραπέζι. Διευκρίνισε μάλιστα πως αν δε λάβει 151 ψήφους, τότε θα προχωρήσει “εν ευθέτω χρόνω” και συντεταγμένα σε πρόωρες κάλπες.
Εν ολίγοις, αν αποχωρήσει τώρα ο Πάνος Καμμένος η επόμενη κίνηση του Αλέξη Τσίπρα είναι: να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης πριν έρθει προς κύρωση στη Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών ή διαφορετικά πάει σε πρόωρες εκλογές, αφού, όμως, πρώτα κλείσει τις νομοθετικές εκκρεμότητες. Στη δεύτερη περίπτωση, αν ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ αποφασίσει άλλη μία “κωλοτούμπα” και δεν υλοποιήσει τις απειλές που εκτοξευσε το Σαββατοκυριακο, τότε, οι όποιες εξελίξεις θα λάβουν παράταση για μετά τη ψηφοφορία της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία θα κατατεθεί στην ελληνική Βουλή εντός Ιανουαρίου. Σε αυτό το σενάριο παραμένει το ερώτημα αν θα προκηρύξει ο Αλέξης Τσίπρας πρόωρες εκλογές, καθότι, και πάλι για να περάσει η Συμφωνία, θα έχουν διαλυθεί τρεις κοινοβουλευτικές ομάδες μεταξύ αυτών και οι ΑΝΕΛ.
Η επιβεβαίωση της πληροφορίας, που μετέδιδε εδώ και ημέρες το Πρώτο Θέμα, ότι δηλαδή ο Αλέξης Τσίπρας “έσπασε” τη συμφωνία με τον κυβερνητικό του εταίρο και προγραμματίζει νωρίτερα από τον Μάρτιο τη ψηφοφορία για το Σκοπιανό, αιτιολογεί το ξαφνικό ξέσπασμα του Πάνου Καμμένου μέσω των κοινωνικών δικτύων, ο οποίος ήδη έβλεπε πως χάνει το κόμμα του, αφού αρκετά στελέχη και βουλευτές διαφοροποιούνταν από τη γραμμή του και τάσσονταν υπέρ της Συμφωνίας.
«Πιστεύω ότι ο κ. Καμμένος δεν θα επιλέξει ο ίδιος να ρίξει νερό στον μύλο των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης. Δεν θα διευκολύνει τα σχέδια των πολιτικών μας αντιπάλων. Αν το κάνει, θα ζητήσω ψήφο εμπιστοσύνης. Αλλά δεν πιστεύω ότι θα το κάνει», είπε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη που παραχώρησε, χθες, στο Open.
«Τον λαό δεν τον ενδιαφέρει ποιος θα είναι υπουργός για τους επόμενους 9 μήνες, αλλά το να υπάρχει σταθερότητα. Σε αυτό θα πρέπει να απαντήσει ο κ. Καμμένος, αν συνεχίζει να εμπιστεύεται την κυβέρνηση. Θα το πει καθαρά και θα προχωρήσουμε, αν δεν το πει θα πάρουμε ψήφο εμπιστοσύνης και θα προχωρήσουμε», είπε ο Αλέξης Τσίπρας. «Το Σύνταγμα είναι απόλυτα σαφές στο πότε μια κυβέρνηση έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Ακόμα και αν δεν έχεις 151 βουλευτές δεν έχεις συνταγματικό πρόβλημα να συνεχίσεις.
Στην Ευρώπη υπάρχουν 12 κυβερνήσεις συνεργασίας», είπε και συνέχισε:
«Συνταγματικό πρόβλημα δεν θα έχω, αλλά πολιτικό πρόβλημα θα υπάρχει. Σε μια τέτοια περίπτωση θα προχωρήσω εν ευθέτω χρόνω σε πρόωρες εκλογές, με χρονικό κριτήριο κρίσιμες πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει να υλοποιήσουμε».
«Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι η χώρα δεν θα κινηθεί σε τέτοιες διαδικασίες, ότι θα πάμε στη Συμφωνία των Πρεσπών γιατί ο εταίρος μου δεν θα επιλέξει να διευκολύνει σχέδια πολιτικών αντιπάλων μου. Λέω όμως ότι η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα» και επανέλαβε πως «πιστεύω ότι θα πάρω ψήφο εμπιστοσύνης».
Διαλύονται τρία κόμματα για να πάρει Πρέσπες και ψήφο εμπιστοσύνης
Ο τελεσιγραφικός τόνος που χρησιμοποίησε σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση στον κυβερνητικό του εταίρο, (προ)καλώντας τον στη συνάντηση που θα έχουν την Παρασκευή να μην διευκολύνει τα σχέδια των αντιπάλων της αντιπάλων της κυβέρνησης, αποκάλυψε τα μεγάλα προβλήματα συνοχής που αντιμετωπίζει ο κυβερνητικός συνασπισμός.
Όπως ο ίδιος είπε στη συνέντευξή του στο Open, αν ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ αποσύρει τη στήριξή του, συνταγματικά μπορεί να σταθεί η κυβέρνηση, αλλά πολιτικά δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Και αυτό διότι, σε μια τέτοια περίπτωση, θα χρειαστεί να διαλυθούν τρεις κοινοβουλευτικές ομάδες: οι ΑΝΕΛ, το Ποτάμι και η Ένωση Κεντρώων που η αριθμητική τους δύναμη είναι ούτως ή άλλως σε οριακή κατάσταση.
Με βάση τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις που γίνονται από έγκυρους αναλυτές, εφόσον ο κ. Τσίπρας δοκιμάσει την… τύχη του, ζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης, μπορεί να ελπίζει σε 151, ίσως και 152 «ναι» που θα προέρχονται από τέσσερις κατευθύνσεις.
Ειδικότερα, στους 145 βουλευτές που διαθέτει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ (μαζί με τη μεταγραφείσα από την Ε.Κ. Θεοδώρα Μαγαλοοικονόμου), πιθανολογείται ότι θα προστεθούν η υφυπουργός Κατερίνα Παπακώστα, που είναι ανεξάρτητη και έχει εκλεγεί με τη ΝΔ, η υπουργός Έλενα Κουντουρά και ο υφυπουργός Βασίλης Κόκκαλης που μαζί με τους Θ. Παπαχριστόπουλο και Κ. Ζουράρι είναι εκλεγμένοι με τους ΑΝΕΛ, ο Σπύρος Δανέλλης από το Ποτάμι και ο Γιάννης Σαρίδης από το κόμμα του Βασίλη Λεβέντη.
Με τις αποσκιρτήσεις αυτές, όμως, ο Πάνος Καμμένος, που το κόμμα του έχει τώρα 7 βουλευτές και θα μείνει με τρεις, ο Σταύρος Θεοδωράκης, που το κόμμα του έχει 6 βουλευτές και θα μείνει με 5, καθώς και ο Βασίλης Λεβέντης που ηγείται κοινοβουλευτικής ομάδας πέντε βουλευτών και θα μείνει με τέσσερις, παύουν να είναι αρχηγοί αναγνωρισμένοι από τον Κανονισμό της Βουλής, αφού τα κόμματα δεν θα διαθέτουν πλέον τον απαιτούμενο αριθμό για να λογίζονται ως χωριστές κοινοβουλευτικές ομάδες και θα χάσουν όλα τα προνόμια, καθώς τα κοινοβουλευτικά τους στελέχη θα έχουν το «status» των ανεξάρτητων βουλευτών.
Είναι προφανές -και το ομολόγησε ο πρωθυπουργός- ότι, εφόσον συμβεί αυτό, η κυβέρνηση Τσίπρα θα έχει ημερομηνία λήξης -τις ψηφοφορίες για το Σύνταγμα και την ψήφιση των νομοσχεδίων που διευκολύνουν τη φιλολαϊκή ατζέντα της κυβέρνησης- και, έτσι, θα ανοίξει διάπλατα ο δρόμος προς τις κάλπες, οι οποίες το αργότερο που μπορεί να στήνουν είναι ο Μάιος με την ταυτόχρονη διεξαγωγή όλων μαζί των εκλογικών αναμετρήσεων (ευρωεκλογών, δημοτικών και περιφερειακών).
Τα βασικά σημεία της συνέντευξης του Αλέξη Τσίπρα στην Έλλη Στάη και το Open:
Η Συμφωνία των Πρεσπών θα έρθει στην Αθήνα. Εχει διχάσει, έχει προκαλέσει αντιπαραθέσεις. Με το χέρι στην καρδιά, είναι η καλύτερο δυνατή Συμφωνία;
Δεν είναι ένα θέμα που έχει διχάσει το τελευταίο διάστημα, αλλά ένα πρόβλημα άλυτο, εδώ και 27 χρόνια, που αποτελεί βαρίδι και στερεί από τη χώρα την δυνατότητα να παίξει ηγετικό ρόλο στο Βαλκάνια. Το δεύτερο σημαντικό επίτευγμα μετά την έξοδο από τα μνημόνια είναι η ανάκτηση του ηγετικού ρόλου στην περιοχή.
Εχουμε χρέος ν’ αδράξουμε την ευκαιρία που μας δίνει η Συμφωνία. Η Ελλάδα δεν έχει κανένα συμφέρον από τη διάλυση της χώρας αυτής και της δημιουργίας μιας μεγάλης Αλβανίας στην περιοχή αυτή. Η μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα είναι θέματα ανύπαρκτα και δημιουργήθηκαν από την ανάγκη της αντιπολίτευσης να δει τη Συμφωνία υπό το πρίσμα του πρόσκαιρου κομματικού συμφέροντος. Η συμφωνία είναι πατριωτικό μας καθήκον.
Έχετε την αίσθηση ότι αν συγκαλούσαμε συμβούλιο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θα έβγαινε κάτι; Είναι μία ειλικρινής απάντηση αυτή που δίνω. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που έχει συνδέσει το όνομα της οικογένειάς του με την επίλυση του μακεδονικού, να έχει αυτήν την αντιφατική συμπεριφορά, με μοναδικό γνώμονα το πολιτικό όφελος. Είναι μία διαρκής προσπάθεια να βρει λόγους διαφοροποίησης.
Έχω στόχο, άμεσα, μόλις ψηφιστεί στο κοινοβούλιο των Σκοπίων και μόλις γίνει γνωστοποίηση στο υπουργείο Εξωτερικών και κοινοποιηθεί το πρακτικό της ψηφοφορίας, θα ζητήσω από τον πρόεδρο της Βουλής να προχωρήσουμε. Φαντάζομαι μέχρι το τέλος της άλλης εβδομάδας να μας το κοινοποιήσουν και να προχωρήσουμε μέσα στον Ιανουάριο. Η ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ θα γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο, καθώς προηγείται η κύρωση της συμφωνίας από το ελληνικό κοινοβούλιο. Οι εκλογές θα γίνουν τον Οκτώβριο του 2019. Αυτός είναι ο στόχος μου και είναι στοιχείο σταθερότητας μίας χώρας. Ο Οκτώβριος είναι ο στόχος μου και κινούμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Για τη στάση του Πάνου Καμμένου
Δεν είναι δα και μεγάλη κυβερνητική κρίση, όπως το περιγράφετε. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κυβερνητικός εταίρος διαφωνεί σε κάποιο νομοσχέδιό μας. Δεν είναι ένα απλό νομοσχέδιο, αλλά απέναντι σε εθνικά θέματα, καλούμαστε να παίρνουμε θέση. Ο Πάνος Καμμένος, ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών που έχει ο καθένας, αγάπησε και αγαπά αυτό που κάνει. Έχει μία διαφορά σε σχέση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για το Σκοπιανό. Είχε διαφωνήσει και για το Βουκουρέστι. Από το 1992 μέχρι το 2007, οι διπλωματικές διεργασίες δεν δούλευαν. Μάλιστα, είχε διατυπωθεί ώς Μακεδονία. Η διαφοροποίηση του Πάνου Καμμένου στο θέμα αυτό, είχε πει ότι καταγράφει τη διαφωνία του, αλλά με βάση το 1992, τότε που δεν έπρεπε να συμπεριληφθεί το όνομα της Μακεδονίας. Ο κ.Τσίπρας μάλιστα, χαρακτήρισε «αντιφατική» τη συμπεριφορά του προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη, την οποία μάλιστα απέδωσε σε «μικροκομματικό όφελος». Δεν υπάρχει ούτε ζήτημα εθνότητας, ούτε τίποτα από όλα αυτά, αλλά είναι η προσπάθεια του κ.Μητσοτάκη προκειμένου να κερδοσκοπήσει πολιτικά.
Με δεδομένο ότι θα έπρεπε να είχε γίνει δημόσια συζήτηση και σε διάλογο αρχηγών…
Κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν ξέρει, και δεν ξέρει τα οφέλη. Ολοι θα πάρουν τις ευθύνες τους, απέναντι στην Ιστορία. Τα κοινοβούλια αποφασίζουν, αλλά όλοι θα πάρουν τις ευθύνες τους. Τα οφέλη για τη χώρα είναι εμφανή, αλλά η ζημία για τη χώρα στην περίπτωση που ολοκληρωθεί η διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης στη γειτονική χώρα -όλοι θα τους αναγνωρίζουν ως Βόρεια Μακεδονία- αν μετά από όλα αυτά, που βγάζουν τις αλυτρωτικές υπόνοιες από το σύνταγμά τους, αν εμείς επειδή δεν θέλει να διασπάσει το κόμμα του ο κ.Σαμαράς ή αν ο κ.Καμμένος έχει κάποια ζητήματα, θα ξεφτιλιστούμε διεθνώς.
Αν ο Πάνος Καμμένος αποσύρει την εμπιστοσύνη του θα έχετε πλειοψηφία;
Ο Πάνος Καμμένος έχει πει δημόσια, οι ΑΝΕΛ καταγράφουν τη διαφωνία τους – η θέση του είναι ότι έπρεπε να είχαμε μείνει στο ’92, να μην είχαμε πάει στο 2007. Εχει πει δεν θέτω ζήτημα κυβερνητικής πλειοψηφίας. Δεν υπάρχει έτσι καμία κυβερνητική κρίση. Υπάρχει αν αλλάξει θέση. Πιστεύω ότι δεν θα το κάνει. Δεν θα άρει την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση, δεν θα ρίξει νερό στο μύλο του κ.Μητσοτάκη. Δεν θα συναινέσει και αυτό θα του ζητήσω και στη συνάντησή μας, την Παρασκευή. Θα έρθει μεθαύριο στο Μαξίμου και θα πάρει σαφή στάση και δεν θα άρει την εμπιστοσύνη. Αν δεν το κάνει αυτό, τότε θα αναμετρηθούμε στη Βουλή. Θα ζητήσω ψήφο εμπιστοσύνης. Δεν πιστευω ότι θα το κάνει.
Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταθέσει πρόταση μομφής:
Δεν πιστεύω ότι θα καταθέσει ο κ. Μητσοτάκης πρόταση δυσπιστίας, από άγχος. Ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλει να πάει σε εκλογές πριν ψηφιστεί η Συμφωνία. Αυτά που λέει εδώ, δεν μπορεί να τα πει έξω. Ψηφοθηρεί με λαϊκίστικο τρόπο.
Για την κυβέρνηση ανοχής
Η δεδηλωμένη δίδεται άπαξ, με την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Είναι αληθές ότι στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου 12 κυβερνήσεις μειοψηφίας. δεν είναι σύνηθες στην Ελλάδα και οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι από το ’12 και μετά. Συνταγματικό πρόβλημα δεν θα έχω, αλλά πολιτικό πρόβλημα θα υπάρχει. Τότε, εν ευθέτω χρόνω και συντεταγμένα θα πάω σε πρόωρη προσφυγή στις κάλπες αν δεν θα έχω τους 151. Οταν όμως, αντιμετωπισθούν εκκρεμότητες θα πάμε σε πρόωρες εκλογές.
Οι πρόωρες εκλογές μας πάνε στο Μάιο;
Δεν θα απαντήσω
Για ψήφο εμπιστοσύνης:
Πιστεύω ότι θα πάρω ψήφο εμπιστοσύνης. Το λέω ευθαρσώς.
Ένας χρόνος γεμάτος εκλογές, θα ξαναπροτείνετε τον κ. Παυλόπουλο;
Ναι. Ήταν ένας καλός Πρόεδρος και μία καλή επιλογή από μέρους μου. Αυτό πρέπει να είναι ο Πρόεδρος. Πάνω από κομματικές παρατάξεις.
Για την υπόθεση Novartis:
Έχω την ενημέρωση που οφείλω να έχω από τον θεσμικό μου ρόλο. Είναι μία μυστική διαδικασία, μία δικαστική έρευνα. Το σκάνδαλο είναι υπαρκτότατο, ένα από τα μεγαλύτερα της μεταπολίτευσης. Είναι ένα σκάνδαλο που ξεκίνησε εκτός συνόρων, όπως και εκείνο της Siemens. Όταν το σκάνδαλο ήρθε στη δημόσια σφαίρα, λόγω ευθύνης υπουργών και χωρίς εισαγγελική έρευνα, δεν μπορούσαν να απαγγελθούν κατηγορίες, αλλά δεσμευτήκαμε να φτάσουμε ως το τέλος. Είπα ότι εφόσον χάθηκαν τόσα δισ. προφανώς υπάρχουν ευθύνες. Για τα οκτώ αυτά πρόσωπα, υπάρχει έρευνα. Έχουμε δύο μέτρα και σταθμά. Είναι παρέμβαση όταν ένα στέλεχος της κυβέρνησης κάνει σχόλιο και… Ο κ. Πολάκης έχει ένα ύφος που τον διακρίνει, αλλά πρέπει να στεκόμαστε στην ουσία της παρέμβασής του. Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, ο οποίος έχει άμεση εμπλοκή, καθώς έχει δώσει στοιχεία, έστειλε ένα γράμμα στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, να μην κωλυσιεργούν οι διαδικασίες. Αν αυτό είναι παρέμβαση, η μήνυση Σαμαρά σε εισαγγελικούς λειτουργούς, η στοχοποίηση και οι απειλές, τι είναι; Η θεωρία της σκευωρίας δεν είναι παρέμβαση; Η σκευωρία θέλει συνεργούς τους πολιτικούς, αλλά και τους δικαστικούς. Καραμπινάτη παρέμβαση. Λέω να αφήσουμε τη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της. Να σταθούμε λίγο υπεράνω. Το κλίμα καχυποψίας απέναντι στους δικαστικούς, είναι πλήγμα στη δικαιοσύνη.
Για τις κατηγορίες περί παραδικαστικού κέντρου στην κυβέρνηση και θεσμικής εκτροπής…
Αυτό είναι η μέγιστη παρέμβαση στη Δικαιοσύνη. Ο καθένας κρίνεται. Ξέρω ότι σε αυτήν την υπόθεση ενεπλάκησαν, κακώς λέω εγώ, οι οκτώ, διότι έχουμε έναν άθλιο νόμο, τον οποίο θα αλλάξουμε. Αυτό που βλέπω για τους οκτώ εμπλεκομένους, είναι ότι συνεχώς βρίσκονται στα κάγκελα. Αυτό κάτι μου λέει. Εύχομαι ότι όλοι όσοι εμπλέκονται, να είναι αθώοι. Είναι πολιτικοί μου αντίπαλοι. Όμως δεν θα είμαι ο πρωθυπουργός που θα κουκουλώσει οτιδήποτε.
Για την οικονομία και το πότε θα βγούμε στις αγορές…
Όταν κάνατε συνεντεύξεις στον κ. Καραμανλή και σε άλλες κυβερνήσεις, είχαμε καλύτερο επιτόκιο; Η οικονομία μας είναι το μεγάλο μου ατού. Το μεγάλο πλεονέκτημα. Πήραμε μία οικονομία σε μαύρα χάλια και αλλάξαμε την κατάσταση. Δημιουργήσαμε 350.000 θέσεις εργασίας, καταφέραμε να μην μειωθούν οι συντάξεις, αυξάνουμε τον κατώτατο μισθό. Αυτή είναι η οικονομία. Είδα στις γιορτές μία διαφορετική εικόνα με τα προηγούμενα χρόνια. Το μεγάλο δίλημμα μπροστά μας, είναι το εξής. Αν η Ελλάδα θα συνεχίσει στον δρόμο της ανάπτυξης, ή αν θα γυρίσει πίσω. Από την άλλη πλευρά, το πρόγραμμά τους είναι τόσο ακραία φιλελεύθερο. Είναι το μόνο πρόγραμμα που δεν ακούγεται ως μέτρα, αλλά ως απειλές. Ποιος έφερε τον ΕΝΦΙΑ; Εμείς τον μειώνουμε κατά 10% μεσοσταθμικά το 2019 και για τα χαμηλά στρώματα, πάνω από 50%. Τα μέτρα λιτότητας που πήραν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ήταν 65 δισ. και τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που πήραμε εμείς, ήταν 6,5 δισ. Εμείς δίνουμε μία αναπτυξιακή προοπτική στη χώρα.
Για χρεοκοπία και είσοδο στα μνημόνια…
Oι ευθύνες της κυβέρνησης Καραμανλή για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό είναι δεδομένες και μεγάλες. Ακολούθως, οι επιλογές που έγιναν από την κυβέρνηση Παπανδρέου, ήταν λανθασμένες. Διαφορετικές, αλλά εξίσου μεγάλες. Η δική μου ευθύνη ήταν να μοιράσω δίκαια τα βάρη. Τα προηγούμενα χρόνια, των παχιώνα γελάδων, μοίραζαν ελαφρύνσεις. Χρήματα. Τώρα ξεκινήσαμε να μοιράζουμε ελαφρύνσεις. Τώρα δείχνουμε το πραγματικό μας πρόγραμμα.
Για πιθανό θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο…
Προγραμματίζω να επισκεφθώ την Τουρκία και τον Ερντογάν στις αρχές του επόμενου μήνα. Δεν έχει οριστεί ημερομηνία. Θέλουμε μία τακτική επικοινωνία με τον Ερντογάν, διότι πιστεύω ότι η μοναδική δυνατότητα επικοινωνίας, είναι στο ανώτερο επίπεδο. Η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα ήταν κρίσιμη. Οι ένοπλες δυνάμεις κάνουν εξαιρετικά τη δουλειά τους. Όλοι οι Έλληνες είμαστε ενωμένοι για να υπερασπιστούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Όλα παίζουν ρόλο και ιδιαίτερα η εξωτερική πολιτική που ακολουθήσαμε. Η Ελλάδα δεν είναι μία χώρα που μπορεί να απειλείται.
Για την επίσκεψη Μέρκελ και την προσωπική σχέση τους…
Η Μέρκελ είναι μία προσωπικότητα που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα πράγματα της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Έχει και ευθύνη, αλλά πιστώνεται και τα θετικά που έχουν γίνει. Η σχέση μας αφορά τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη. Είχαμε μία σχέση εμπιστοσύνης. Έρχεται αύριο, ήθελε καιρό να έρθει, διότι θεωρεί ότι είναι και μία δική της επιτυχία, το ότι ενώ το 2015 η Ελλάδα ήταν στα πρόθυρα εξόδου, ενώ τώρα παρέμεινε στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν έρχεται για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Έρχεται για να δείξει ότι κάτι σημαντικό έγινε. Τις δηλώσεις περί παζαρέματος, θα πρέπει να ξέρουν ότι έχει κόστος στην όποια αξιοπιστία τους έχει απομείνει. Ο κ. Μητσοτάκης, που είπε αυτήν την ανοησία, βάζει στο στόχαστρο όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες, τους οποίους κατηγορεί ότι συνδιαλέγησαν στο θέμα των Σκοπίων.
Ποιό είναι το δικό του mea culpa που είχε πει κάποτε ο Ανδρέας Παπανδρέου…
Πιστεύω πως έκανα λάθη στις επιλογές προσώπων, αλλά πήρα πολλά μαθήματα.