Ο Τόνι Μπλερ εξέτασε το ενδεχόμενο ενός “μακροπρόθεσμου δανείου” των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, με την ελπίδα να λάβει υποστήριξη για την υποψηφιότητα του Λονδίνου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012, όπως αποκαλύπτουν πρόσφατα έγγραφα που δόθηκαν στη δημοσιότητα αποκαλύπτουν Guardian και FT.
«Είκοσι χρόνια πριν ο Ρίσι Σούνακ ακυρώσει συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για το ζήτημα της ιδιοκτησίας των γλυπτών, η Ελλάδα ασκούσε πιέσεις στον Μπλερ, τον τότε πρωθυπουργό, για ένα μακροπρόθεσμο δάνειο, παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας. Η επιστροφή των μαρμάρων, τα οποία αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα 2.500 ετών – το μεγαλύτερο σωζόμενο μνημείο της κλασικής Ελλάδας – από τον Σκωτσέζο λόρδο Έλγιν, αποτελούσε πάγιο αίτημα των Ελλήνων. Το ελληνικό σχέδιο “επανένωσης” προέβλεπε την τοποθέτησή τους σε ένα σχεδιαζόμενο ειδικά κατασκευασμένο μουσείο της Ακρόπολης – “με θέα τον ιερό βράχο από τον οποίο προήλθαν” – εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με πρόταση που παραδόθηκε στον Μπλερ από τον τότε Έλληνα πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη, κατά τη διάρκεια συνάντησης τον Οκτώβριο του 2002.
Η θέση της βρετανικής κυβέρνησης ήταν ότι το θέμα ανήκε αποκλειστικά στους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου. Και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Τέσα Τζάουελ, είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ ότι οποιοδήποτε δάνειο θα ήταν σε “μακροπρόθεσμη-και μάλιστα μόνιμη” βάση», γράφει ο Guardian.
Οι FT αποκαλύπτουν μια επιστολή που απευθυνόταν στον Μπλερ τον Απρίλιο του 2003, η σύμβουλος της Ντάουνινγκ Στριτ Σάρα Χάντερ έγραψε: «Υπάρχουν καλοί λόγοι ώστε εμείς… τόσο ιδιωτικά, όσο και δημόσια ενθαρρύνουμε το [Βρετανικό Μουσείο] να βρει μια ρύθμιση τους επόμενους 12 μήνες», σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από τα τα UK National Archives.
«Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη – επιχειρηματολογώντας για ένα δάνειο αντί για την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας – και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του [Βρετανικού Μουσείου] να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς», πρόσθεσε. Ο Ρίσι Σουνάκ προκάλεσε διπλωματική διαμάχη τον Νοέμβριο, όταν σνόμπαρε τον Έλληνα ομόλογό του που επισκέφτηκε το Λονδίνο γράφουν οι FT. Ο Σουνάκ ήταν δυσαρεστημένος με το σχόλιο που έκανε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση.
Ο Κ. Μητσοτάκης βρίσκεται σε μακροχρόνιες συζητήσεις με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν για το ενδεχόμενο μιας δανειακής σύμβασης, γράφει η βρετανική εφημερίδα. Ο Κιρ Στάρμερ, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, έχει πει ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μια τέτοια συμφωνία μεταξύ της Αθήνας και του μουσείου.
Ο Όσμπορν δήλωσε στο podcast του στο Political Currency χθες ότι οι διαχειριστές του μουσείου και η κυβέρνηση στην Αθήνα ήταν «πολύ έτοιμοι για μια συμφωνία», σημειώνοντας ότι οι συνομιλίες συνεχίζονταν παρότι ο βρετανός πρωθυπουργός δεν μιλά στον Έλληνα ομόλογό του. Η Χάντερ έγραψε ότι τα μάρμαρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν «ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί» στην προσπάθεια να κερδίσει το Λονδίνο τους Ολυμπιακούς του 2012, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει να αποσπαστεί η ελληνική ψήφος και μια «σειρά άλλες». Όμως, προειδοποίησε, «θα πρέπει να προφυλαχθούμε από τον κίνδυνο άλλες χώρες να υποβάλλουν ανάλογα αιτήματα». Για να λυθεί το αδιέξοδο, πρότεινε Λονδίνο και Αθήνα να υπογράψουν μια συνθήκη που θα διέπει τη συμφωνία κοινής χρήσης μεταξύ των δύο χωρών.
Σε ένα χειρόγραφο σημείωμα ο Μπλερ έγραψε ότι ήταν υπέρ της δημιουργίας ενός καναλιού επικοινωνίας για να πείσει το Βρετανικό Μουσείο για τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας διευθέτησης.
Πρότεινε να τεθεί επικεφαλής των διαπραγματεύσεων ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Όουεν, καθώς είχε «επιρροή», αλλά θα δημιουργούσε επίσης απόσταση από την κυβέρνηση.
Ο Όουεν είχε γράψει στην κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2003 υποστηρίζοντας ότι η διαπραγμάτευση κάποιας μορφής συνθήκης με την Αθήνα για το δάνειο των μαρμάρων θα είχε «τεράστια οφέλη». Δεν είναι σαφές από τα έγγραφα γιατί αυτή η ιδέα τελικά απορρίφθηκε.
Τον Οκτώβριο του 2002, ο Κώστας Σημίτης, τότε Έλληνας πρωθυπουργός, έγραψε στον Μπλερ προτείνοντας να επιστραφούν τα μάρμαρα στην Ελλάδα με μακροπρόθεσμο δανεισμό από το Βρετανικό Μουσείο σε ένα νέο μουσείο που χτίζεται στους πρόποδες της Ακρόπολης, «παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας», αποκαλύπτουν τα έγγραφα του αρχείου.
Μια πράξη του κοινοβουλίου του 1963 απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τα γλυπτά.
Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα προσφέρθηκε να παράσχει στο Βρετανικό Μουσείο μια σειρά αρχαιοτήτων συμπεριλαμβανομένων μερικών που δεν είχαν βγει ποτέ εκτός Ελλάδας. Η επιστολή Σημίτη αναφερόταν σε δημοσκόπηση του 2002 που βρήκε ότι το 56% του βρετανικού κοινού υποστήριξε την επιστροφή των μαρμάρων στην Ελλάδα.
«Η επιστροφή των μαρμάρων από τη βρετανική κυβέρνηση στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, θα ήταν μια διεθνώς επικροτούμενη χειρονομία που αρμόζει στο Ολυμπιακό πνεύμα», έγραψε ο Σημίτης.
Διαβάστε ακόμη
Το deal που «γέννησε» τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη στις κατεψυγμένες ζύμες (pics)
Marathon Venture Capital: To deal της χρονιάς για την Augmenta και χρηματοδοτήσεις $142 εκατ. (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ