Των Κωστή Πλάντζου- Μαίρης Λαμπαδίτη

Τέλος στις μαζικές κατασχέσεις στα τυφλά που γίνονται σωρηδόν κάθε μήνα αλλά πέφτουν πάνω σε άδειους τραπεζικούς λογαριασμούς ή ακόμα χειρότερα δύο και τρεις φορές πάνω στον ίδιο (άδειο) λογαριασμό προσπαθεί να βάλει ο εισπρακτικός μηχανισμός του κράτους. Σε σχέση με έναν χρόνο πριν, οι κατασχέσεις έχουν μειωθεί πλέον στο μισό ή και ακόμα λιγότερο, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι λογαριασμοί οφειλετών του Δημοσίου έχουν αδειάσει ήδη προ πολλού.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), μέχρι φέτος τον Μάιο είχαν πέσει θύματα κατασχέ­σεων από την Εφορία συνολικά 1.128.203 φορολογούμενοι. Δηλαδή, δύο στους τρεις (το 66% από τους 1,7 εκατομμύρια οφειλέτες της εφορίας) έχουν υποστεί κατασχέσεις. Στους άτυχους προστίθενται καθημερινά -και εν αγνοία τους κάποιες φορές- κάποιες χιλιάδες νέοι οφειλέτες που χρωστάνε στον ΕΦΚΑ, αλλά και κλήσεις σε δήμους ή απλήρωτους λογαριασμούς σε ΔΕΚΟ.

Με τα δεδομένα αυτά, μέσα σε έναν μήνα, τον φετινό Μάιο, οι κατασχέσεις αυξήθηκαν κατά 10.673, σε σχέση με τον Απρίλιο που είχαν φτάσει τις 1.117.530. Σε σύγκριση με το 2017, όμως, όταν οι κατασχέσεις έφταναν ή και ξεπερνούσαν τις 20.000 κάθε μήνα (μόνο πέρυσι τον Μάιο είχαν γίνει 24.059), ο ρυθμός των κατασχέσεων φέτος μειώθηκε πάνω και από 50% τον μήνα.

Ουσιαστικά η ΑΑΔΕ πάτησε φρένο τον Απρίλιο, όταν έγιναν μόλις 7.559 κατασχέσεις. Και αν αυτό οφείλεται εν μέρει και στις αργίες του Πάσχα (έπεσε 8 Απριλίου), ούτε τον Μάιο ξεπέρασαν τελικά τις 11.000 οι κατασχέσεις. Ετσι συνολικά στο α΄ πεντάμηνο του 2018 έγιναν 68.226 κατασχέσεις, ενώ στο α΄ πεντάμηνο πέρυσι 91.054 (-25%).

Πλέον στις εφορίες φροντίζουν να στοχεύουν -βάσει κριτηρίων- σε λογαριασμούς οφειλετών που εμφανίζουν κινήσεις, αποφεύγοντας ταυτόχρονα να ανοίγουν ξανά και ξανά λογαριασμούς που έχει ήδη διαπιστωθεί πως είναι άδειοι και δεν κινούνται.

Ετσι, παρά το φρένο στις κατασχέσεις, τα παλιά ληξιπρόθεσμα χρέη που είχαν δημιουργηθεί προ του 2018 μειώνονται από 98,7 δισ. που είχαν φτάσει τον Δεκέμβριο του 2017 σε 97,2 δισ. τον Μάιο (-1,5 δισ. ευρώ), αν και ταυτόχρονα αυξάνονται τα νέα χρέη από απλήρωτους τρέχοντες φόρους της χρονιάς (+4,2 δισ. ευρώ). Και αυτό, παρότι σε σχέση με πέρυσι ο βαθμός συμμόρφωσης των φορολογουμένων μοιάζει να βελτιώνεται κατά το α΄ εξάμηνο του έτους – αλλά πριν ακόμα αρχίσουν να πληρώνονται τα βαριά εκκαθαριστικά φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ.

Ο,τι δεν εισπράττεται διαγράφεται

Οπως και οι εφορίες, σε στενό μαρκάρισμα των οφειλετών προχωρά και ο ΕΦΚΑ. Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) προχωρά σε επιβολή μέτρων αναγκαστικής είσπραξης (όπως κατασχέσεις και δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων) για τους οφειλέτες που δεν έχουν κάνει καμία κίνηση να ενταχθούν σε ρυθμίσεις οφειλών, είτε στην πάγια των 12 δόσεων είτε μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού. Στόχος να εισπραχθούν συνολικά 2 δισ. κυρίως από τις νέες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Ηδη έχει δοθεί εντολή να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για να εντοπιστούν περιουσιακά στοιχεία που έχουν οι ίδιοι οι οφειλέτες ή συγγενικά τους πρόσωπα ώστε να ξεκινήσει η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης εις βάρος τους. Μέσα σε διάστημα δέκα ημερών από την αποστολή σχετικού αιτήματος τράπεζες, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία υποχρεούνται να απαντήσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ ή του ΕΦΚΑ για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία που μπορεί να εισπραχθούν.

Κατά προτεραιότητα εξετάζεται αν έχουν επιβληθεί κατασχέσεις εις χείρας όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων -ενταγμένων ή μη στο ηλεκτρονικό σύστημα- που λειτουργούν στην ημεδαπή καθώς και στο περιεχόμενο των θυρίδων που διατηρεί ο οφειλέτης ή τα συνυπεύθυνα πρόσωπα.

Ωστόσο αν οι λογαριασμοί είναι άδειοι, δεν βρέθηκαν ακίνητη περιουσία, μισθωτήρια, ούτε προέκυψε ύπαρξη οχημάτων ή σκαφών, επιστρέφονται οι παραγγελίες κατάσχεσης.
Σε αυτή την περίπτωση θα ξεκαθαριστεί ποιες από τις οφειλές είναι ανεπίδεκτες είσπραξης και θα σταματήσουν τα όποια μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Η ΑΑΔΕ έχει ήδη χαρακτηρίσει ανεπίδεκτα είσπραξης τα 15 δισ. από 101,5 δισ. ευρώ των συνολικών οφειλών στην εφορία, ενώ έχει διαγράψει φέτος τα 661 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα και το ΚΕΑΟ διαχωρίζει τις οφειλές οι οποίες δεν μπορούν πλέον να εισπραχθούν. Με τις μέχρι σήμερα διαδικασίες 828 περιπτώσεις χαρακτηρίστηκαν ανεπίδεκτες, συνολικού χρέους 120 εκατ. ευρώ.

Στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων εξετάζεται επίσης να ρυθμίζονται και οι οφειλές στην Εφορία από κληρονομιές προκειμένου να μην τις αποποιούνται οι φορολογούμενοι, φαινόμενο που έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες οι φόροι υπερβαίνουν ακόμη και την αξία της περιουσίας που κληρονομούν. Μόνο το 2017 οι αποποιήσεις κληρονομιάς έφτασαν τις 130.000.