Του Γιάννη Μακρυγιάννη
Στο Μέγαρο Μαξίμου, με όλες τις αρμόζουσες τιμές, με αποθεωτική προδιάθεση και με υψηλές προσδοκίες για μια ουσιαστική παρέμβαση στο πρόβλημα του ελληνικού χρέους θα υποδεχθεί τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, επισφραγίζοντας άλλη μία έκφανση της ιδεολογικής και πολιτικής μετάλλαξης του χώρου που εκπροσωπεί: Πριν δεκαεπτά χρόνια η ριζοσπαστική αριστερά υποδεχόταν τον τότε πρόεδρο Μπιλ Κλίντον με θερμές διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, ενώ και ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρας, εμφορούνταν έως πριν δύο χρόνια από αντιαμερικανικά αισθήματα.
Οι καιροί άλλαξαν, τα παλαιά πάθη ξεχάστηκαν και οι κυνικοί υπολογισμοί πήραν τη θέση τους: η κυβέρνηση βασίζει σχεδόν όλες τις ελπίδες της για μία γενναία συμφωνία, που θα ελαφρύνει το βάρος του χρέους μέχρι το τέλος του χρόνου, στην προσωπική παρέμβαση του κ. Ομπάμα στους δανειστές και εταίρους της χώρας. Το Μαξίμου έχει επενδύσει τόσα πολλά στην επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου, που είναι διατεθειμένο, σε περίπτωση που οι προσδοκίες του δικαιωθούν, να αναφωνήσει με τη σειρά του, ένα στεντόρειο «ευχαριστώ», ανάλογο και πιο γενναιόδωρο κι από κείνο του Κώστα Σημίτη πριν είκοσι χρόνια.
Το προσωπικό ενδιαφέρον του κ. Ομπάμα για μία βιώσιμη επίλυση του ελληνικού ζητήματος, είναι δεδομένο και εκφρασμένο πολλές φορές τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την επίσκεψή του στην Αθήνα. Η θέση της Ουάσιγκτον είναι ότι «οι ΗΠΑ συμφωνούν με το ΔΝΤ ότι η διευθέτηση του χρέους είναι καθοριστική για να επανέλθει η βιωσιμότητα στην ελληνική οικονομία».
Στις τελευταίες δηλώσεις του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος είπε ότι «είναι ένα κορυφαίο ζήτημα η έλευση του Αμερικανού προέδρου, του κ. Ομπάμα, στη χώρα μας. Μετά από 17 χρόνια Αμερικανός πρόεδρος επισκέπτεται την Ελλάδα. Η ατζέντα των συζητήσεων περιλαμβάνει το μέγιστο θέμα του ελληνικού χρέους, ζητήματα που έχουν να κάνει με το προσφυγικό, με το Κυπριακό, αλλά και άλλα διμερή ζητήματα που απασχολούν τις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας». Κατά την εκτίμηση του κ. Τζανακόπουλου «το ζήτημα του χρέους φάνηκε ότι αποτελεί για τον Αμερικανό πρόεδρο ένα κορυφαίο ζήτημα και νομίζω ότι θέλει να κλείσει την οκταετία της διακυβέρνησής του, της προεδρίας του, με λύσεις σε μία σειρά από ζητήματα που αφορούν την αμερικανική εξωτερική πολιτική και την αμερικανική οικονομική πολιτική και είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που, πιθανόν, η νίκη Τραμπ να ενισχύει ακόμη περισσότερο τη βούληση της σημερινής αμερικανικής κυβέρνησης να δοθεί μία λύση στο ζήτημα του ελληνικού χρέους».
Η κυβέρνηση θέλει ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα σε αυτή την κατεύθυνση και κυρίως προσδοκά ότι οι συζητήσεις που θα έχει ο κ. Ομπάμα με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, αμέσως μετά την Αθήνα, θα αποδώσουν συγκεκριμένους καρπούς και μία ουσιαστική μεταστροφή της γερμανικής θέσης στο θέμα του χρέους.
Πάντως διεθνείς αναλυτές κρατούν μικρό καλάθι επί του θέματος αυτού. Κυρίως διότι εκτιμούν ότι μετά την εκλογή Τραμπ στην θέση του προέδρου των ΗΠΑ, κύριος στόχος του κ. Ομπάμα θα είναι στις επαφές του με τους Ευρωπαίους ηγέτες να τους καθησυχάσει σχετικά με ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις από την εξέλιξη αυτή στις διατλαντικές σχέσεις.
Είναι επίσης αμφίβολο εάν η επιρροή του απερχόμενου προέδρου μπορεί αν είναι ίδια πλέον, σε σχέση με το εάν στις πρόσφατες εκλογές κέρδιζε η Χίλαρι Κλίντον, η οποία ήταν σίγουρο ότι θα συνέχιζε τις προσπάθειες του κ. Ομπάμα στο ελληνικό μέτωπο.
Οι προσκλήσεις στο Προεδρικό Μέγαρο
Μεγάλη αναστάτωση στο μεταξύ προκλήθηκε από την αυστηρή εφαρμογή του πρωτοκόλλου για το δείπνο στο προεδρικό μέγαρο απόψε το βράδυ, προς τιμήν του Αμερικανού προέδρου.
Αρχικά είχε προγραμματιστεί να παραβρεθούν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, όμως τα σχέδια άλλαξαν και οι προσκλήσεις ανακλήθηκαν, καθώς το δείπνο θεωρήθηκε «δείπνο εργασίας» και όχι «επίσημη επίσκεψη» με αποτέλεσμα να έχει δικαίωμα να παραστεί μόνο ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δηλαδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όχι όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί.
Αντιδρώντας στην αλλαγή των πλάνων ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης χαρακτήρισε «απαράδεκτη» τη σχετική απόφαση, για την οποία είπε ότι «προδίδει κλειστοφοβική διπλωματία και δείχνει ότι εμποδίζουν κάποιοι τον αμερικανό πρόεδρο να γίνει γνώστης των θέσεων των υπολοίπων κομμάτων».
Το πρόγραμμα
Η πρώτη επίσημη επαφή που θα έχει ο κ. Ομπάμα θα είναι στις 13:30 στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Προκόπη Παυλόπουλο.
Στις 14:30 θα μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Μετά τη συνάντηση οι δυό τους θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Το επίσημο δείπνο στο προεδρικό μέγαρο είναι προγραμματισμένο για τις 19:30.
Η διήμερη επίσκεψη θα κλείσει το μεσημέρι (στις 13:00) της Τετάρτης, με τον κ. Ομπάμα να εκφωνεί ομιλία στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.