Του Νίκου Φελέκη
Βόμβα μεγατόνων θα τραντάξει συθέμελα τον νέο ασφαλιστικό φορέα, τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικές «ζωτικές» διατάξεις της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης ξηλώνοντας ουσιαστικά τον νόμο Κατρούγκαλου.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες στη διάσκεψη της Ολομέλειας του ΣτΕ την προηγούμενη Παρασκευή, παραμονή του Λαζάρου, οι σύμβουλοι με ψήφους 17 υπέρ, 8 κατά δικαίωσαν τους κλάδους των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων που προσέφυγαν στο ανώτατο δικαστήριο κρίνοντας αντισυνταγματική:
α) Την ένταξη των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) αλλά και των αγροτών στον ΕΦΚΑ. Αντίθετα, κρίθηκε σύννομη η ένταξη στον φορέα των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
β) Τον υπολογισμό της εισφοράς του ΕΦΚΑ με βάση το εισόδημα που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες (26,95% επί του εισοδήματος).
Κύριος εισηγητής ήταν ο σύμβουλος Σπυρίδων-Κωνσταντίνος Μαρκάτης, συνεπικουρούμενος από τους συναδέλφους του Γεώργιο Τσιμέκα και Αννα Καλογεροπούλου. Να σημειώσουμε ότι την εισήγηση στήριξαν δυναμικά, σύμφωνα με πληροφορίες, ο αντιπρόεδρος Γεώργιος Παπαγεωργίου και η σύμβουλος Αικατερίνη Χριστοφορίδου.
Ο πλέον όμως μαχητικός και ένθερμος υπερασπιστής της άποψης περί αντισυνταγματικότητας του ΕΦΚΑ όσον αφορά την ένταξη σε αυτόν των ελεύθερων επαγγελματιών και του ύψους της εισφοράς ήταν ο σύμβουλος Γεώργιος Ποταμιάς, ο οποίος μάλιστα κάποια στιγμή αποχώρησε από την αίθουσα της διάσκεψης, για να επανέλθει λίγο αργότερα, επειδή ο πρόεδρος δεν του έδινε τον λόγο προκειμένου να αναπτύξει πλήρως τις απόψεις του.
Το μπαράζ προσφυγών κατά του νόμου Κατρούγκαλου των επιστημονικών φορέων, των εμπόρων και της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) άρχισε από πέρυσι τον Φεβρουάριο και κορυφώθηκε τον Οκτώβριο. Φορείς αλλά και ιδιώτες σε κάποιες περιπτώσεις ζητούσαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας να ακυρωθεί ως αντίθετα και αντισυνταγματικά στο πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο επίμαχος ασφαλιστικός νόμος 4387/2016, καθώς και οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί.
Το λεγόμενο «χαράτσι» που συνεχώς φουσκώνει (εισφορές υπέρ επικούρησης και εφάπαξ, καθώς και αναδρομικές κρατήσεις) οδηγεί σε εξοντωτική επιβάρυνση τους ελεύθερους επαγγελματίες, καταρρίπτοντας, όπως υποστηρίζουν, την αρχή της αναλογικότητας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αποδημητικές ροές προς το εξωτερικό ικανών και ταλαντούχων νέων ανθρώπων.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Εργασίας υποβιβάζει τη βόμβα που έρχεται, υποστηρίζοντας ότι στο τέλος θα επικρατήσουν ψυχραιμότερες απόψεις, καθώς η ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ο Ενιαίος Φορέας έχουν επιτύχει τον στόχο τους με την αύξηση των εσόδων, τη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ και τη βελτίωση των παροχών.
Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές σε γνώση των οποίων περιήλθε το αποτέλεσμα της διάσκεψης του ΣτΕ δηλώνουν αιφνιδιασμένες. Κάποια στελέχη μάλιστα κάνουν λόγο ακόμη και για «πολιτικό παιχνίδι του ΣτΕ», χαρακτηρισμό τον οποίο προφανώς και δεν αποδέχονται παράγοντες του νομικού κόσμου και της Δικαιοσύνης, τονίζουν μάλιστα ότι η απόφαση ελήφθη με το συντριπτικό 17-8, επομένως δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί οποιαδήποτε αμφιβολία και ένσταση.
Ενημερωμένες πηγές πάντως εκτιμούσαν μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να προσθέσει άλλο ένα αγκάθι, και μάλιστα σημαντικό, στην πορεία για την ομαλή ολοκλήρωση του μνημονίου, καθώς το ξήλωμα μεταρρυθμίσεων για οποιονδήποτε λόγο προκαλεί πάντα προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, πολύπειρος παράγοντας των Βρυξελλών που μίλησε στο «ΘΕΜΑ», υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, σημείωσε ότι «η κυβέρνηση έχει δείξει και σε άλλες περιπτώσεις, όπως με τις αποφάσεις του ΣτΕ για μισθούς και συντάξεις, ότι μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα».
Η δημοσιοποίηση της απόφασης αναμένεται ότι θα ταρακουνήσει τα θεμέλια του ΕΦΚΑ, αφού ο φορέας έχει στηθεί με βάση ενιαίους κανόνες ασφάλισης και συνταξιοδότησης για όλους τους κλάδους των ασφαλισμένων. Αν ακυρωθεί η ένταξη μερίδας ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ, ουσιαστικά ξηλώνονται όλο το νομοθέτημα και η αρχιτεκτονική του συστήματος. Και αυτή η νέα απειλή ενσκήπτει τη στιγμή που η κυβέρνηση προσπαθεί στο παρασκήνιο να σπρώξει για το 2020 την περικοπή των κύριων συντάξεων, ώστε να εφαρμοστεί μαζί με το αφορολόγητο.
Ποιος δρόμος έχει ακολουθηθεί σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν; Οι δανειστές συνήθως καλούν την κυβέρνηση να λάβει υπόψη της την απόφαση του ΣτΕ χωρίς να αθετήσει τα συμφωνηθέντα. Ενα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες που απαιτεί τη χρήση «τεχνασμάτων». Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Κατρούγκαλος επινόησε τη μεταρρύθμιση και τον επανυπολογισμό των καταβαλλόμενων συντάξεων (προσωπική διαφορά) για να καλύψει νομικά τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικές τις περικοπές των συντάξεων με τα μνημόνια του 2011 και του 2012. Την ίδια γραμμή ακολούθησαν οι δανειστές και στην περίπτωση της απαγόρευσης της μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) την οποία το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική.
Οι δανειστές που θέλουν να ισχύσει η απαγόρευση κάλεσαν το αρμόδιο υπουργείο να παρουσιάσει μια έκθεση ανεξάρτητου φορέα ο οποίος θα επανεξετάσει το θέμα λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του ΣτΕ. Ολο τον Απρίλιο, πάντως, θα συνεχιστούν οι διασκέψεις του ανώτατου δικαστηρίου στις οποίες θα συζητηθούν και άλλες προσφυγές όπως: α) η προσφυγή συνταξιούχων που ζητούν να ακυρωθεί ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, β) η αναπροσαρμογή (δραματική μείωση) των επικουρικών συντάξεων και το ψαλίδι στο άθροισμα κύριων και επικουρικών άνω των 1.300 ευρώ.
Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί τον ερχόμενο μήνα.