Ηρεμία λίγο πριν την καταιγίδα συνιστά για πολλούς η σιγή Φίλη μετά την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση με τον ανασχηματισμό της Παρασκευής.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες η απομάκρυνση του Νίκου Φίλη από την κυβέρνηση δεν αφορά μόνο την κόντρα του με την Εκκλησία αλλά με το στενό περιβάλλον του Μαξίμου που από καιρό είχε εκφράσει τη δυσαρέσκεια του προς τις κινήσεις και τις αποφάσεις του πρώην υπουργού.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που περιμένουν την τελετή παράδοσης- παραλαβής των υπουργείων της Δευτέρα το πρωί, όπου παραδοσιακά ο απερχόμενος υπουργός τοποθετείται για τα πεπραγμένα του και μιλούν για την απάντηση που θα δώσει ο Νίκος Φίλης στον πρωθυπουργό και σε όσους «συνεισέφεραν» στην απομάκρυνσή του.
Πώς φτάσαμε στην απομάκρυνση
Ως γνωστόν οι αντιδράσεις του Πάνου Καμμένου προς τις δηλώσεις του πρώην υπουργού Παιδείας ήταν παραπάνω από έντονες και πηγές αναφέρουν ότι δεν δίστασε να ζητήσει την άμεση απομάκρυνσή του. Ακολούθησαν εσωτερικές διεργασίες με σκοπό να καμφθεί η σύγκρουση-όπως αντίστοιχα είχε συμβεί με τον υπουργό Μετανάστευσης-αλλά στο θέμα της Εκκλησίας ο ηγέτης του συγκυβερνώντος κόμματος φαινόταν ανένδοτος.
Η σύγκρουση δεν άργησε να μεταφερθεί στο εσωτερικό του Σύριζα, στα έντυπα και τις ιστοσελίδες της Αριστεράς τα οποία εξέφρασαν σαφή υποστήριξη προς το πρόσωπο του τότε υπουργού Παιδείας. «Όλα θα φανούν στο συνέδριο» έλεγαν τα μέλη του Σύριζα και η κοινή γραμμή στο εσωτερικό του κόμματος ήταν να υποστηριχθεί ο Νίκος Φίλης μαζικά από τον Σύριζα στον αγώνα του υπέρ της εκκοσμίκευσης, του χωρισμού κράτους εξουσίας και της αλλαγής στα σχολικά βιβλία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ανακοινώσεις από το γραφείο του πρωθυπουργού για το θέμα των θρησκευτικών ήταν τότε ανυπαρκτές, σε αντίθεση με αυτές των διαφόρων τάσεων του Σύριζα που είχαν ταχθεί αναφανδόν υπέρ του Νίκου Φίλη.
Η απόφαση του Συνεδρίου ήταν ως εκ τούτου προβλέψιμη όταν εκείνος φάνηκε να κερδίζει τη μάχη-όχι όμως και τον πόλεμο-βγαίνοντας δεύτερος σε σταυρούς και να προβαίνει έτσι στην πολεμική έως προειδοποιητική ανακοίνωση ότι το Μαξίμου «πρέπει να σεβαστεί τις αποφάσεις του κόμματος» γνωρίζοντας ήδη ότι επίκειται η απομάκρυνσή του.
Είναι αλήθεια ότι οι μαζικές ψήφοι προβλημάτισαν τον πρωθυπουργό ο οποίος αναθεώρησε τη στάση του και σκέφτηκε να κρατήσει τον υπουργό Παιδείας με την προϋπόθεση ότι εκείνος θα δεχόταν να φύγει από τα χέρια του η ‘καυτή πατάτα’ των εκκλησιαστικών θεμάτων. Με άλλα λόγια η απόφαση ήταν να χωριστεί το Υπουργείο Παιδείας από το Θρησκευμάτων και έτσι ο Φίλης να μπορέσει να ασκήσει έργο με περιορισμένες ωστόσο δραστηριότητες και χωρίς καμία σκέψη να προχωρήσει στις δικές του ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις για τα θρησκευτικά ζητήματα. Όχι τυχαία οι εξαγγελίες του περί απαλλαγής στο μάθημα των θρησκευτικών υπήρχε μόνο στα χαρτιά και σε μια απλή εγκύκλιο χωρίς καμία προοπτική για τη ψήφιση σχετικής νομοθεσίας από τη Βουλή.
Ο ίδιος ο υπουργός θεωρούσε ήδη μεγάλη ήττα το γεγονός ότι αναγκαζόταν να «παγώσει» τις εξαγγελίες και τις αρχές μιας κεντρικής μεταρρύθμισης πίσω από την οποία συντασσόταν σύσσωμος ο κόσμος του Σύριζα-αλλά όχι το κυβερνών κόμμα. Ακολούθησε το σχετικό δείπνο του Ιερώνυμου με τον πρωθυπουργό παρουσία του Φίλη και τα πνεύματα φάνηκαν να ηρεμούν αλλά μόνο παροδικά. Άλλωστε στο πλευρό του ο Ιερώνυμος είχε καταφέρει να συσπειρώσει όχι μόνο τα μέλη της κυβέρνησης ΑΝΕΛ αλλά μια πλειάδα συντηρητικών ιερέων όπως ο Πειραιώς Σεραφείμ, Φθιώτιδος Νικόλαος, Πατρών Χρυσόστομος, Θηβών Γεώργιος, Καρπενησίου Γεώργιος και Αιγιαλείας Αμβρόσιος.
Επιπλέον η πρόταση που έγινε στον Φίλη να αναλάβει το Υπουργείο παιδείας χωριστά από το Θρησκευμάτων βρήκε εντελώς ενάντιο γι αυτό και με τη σειρά του φρόντισε να ενημερώσει τον πρωθυπουργό πως κάτι τέτοιο θα έκανε τον τελευταίο να φαίνεται «ότι υποχωρεί όχι μόνο μπροστά στον Ιερώνυμο αλλά και στον Καμμένο». Σημειωτέον πως η κόντρα Τσίπρα-Φίλη δείχνει να συμπαρασύρει και την κόντρα του πρωθυπουργού με την εφημερίδα «Αυγή» αφού είναι γνωστή η στήριξη της εφημερίδας στο πρόσωπο του αλλοτινού διευθυντή της. Ας μην ξεχνάμε ότι από τις αρχές του χρόνου ο Νίκος Φίλης είχε ταχθεί υπέρ της εφημερίδας σε μια σειρά από δημοσιεύματα δηλώνοντας μάλιστα από το βήμα της Βουλής πως η ‘Αυγή’ «δεν είναι κομματικό όργανο αλλά μια ανεξάρτητη εφημερίδα γνώμης».
Η εφημερίδα έσπευσε να ανταποδώσει την εκτίμηση με μια σειρά από εξώφυλλα- παρεμβάσεις της στο θέμα των Θρησκευτικών τις οποίες ωστόσο δεν είδε ποτέ με καλό μάτι το Μέγαρο Μαξίμου. Και ενώ η σύγκρουση μαινόταν μέχρι τέλους, το κόμμα και η εφημερίδα πίστευαν ότι ο εκλεκτός του συνεδρίου θα νικούσε. Η απομάκρυνσή του Νίκου Φίλη έπεσε επομένως σαν κεραυνός εν αιθρία στο εσωτερικό του κόμματος και είναι ενδεικτικές οι αντιδράσεις από τις τοποθετήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: σχόλια του τύπου «Je suis Nikos Filis” και τέρμα στη «Φιλ-ία Ανελ Σύριζα» είναι μερικά μόνο από τα στάτους οργανωμένων στελεχών και εκπροσώπων του Σύριζα. Το κόμμα θεώρησε ότι ηττήθηκε ταυτόχρονα από την ΑΝΕΛ και τον Ιερώνυμο και ότι δεν ελήφθη σοβαρά υπόψη η απόφαση του να εκπροσωπηθεί ο Φίλης στο νέο κυβερνητικό σχήμα-απόδειξη η μαζική υποστήριξη στο πρόσωπό του τόσο σε επίπεδο εσωκομματικών οργάνων όσο και τις μέρες του συνεδρίου. Αναμφίβολα λοιπόν η καρατόμηση του Φίλη συνιστά ένα casus belli για το κόμμα που βλέπει την τελευταία του ελπίδα, που είχε επενδυθεί στην εκκοσμίκευση και στον χωρισμό κράτους-Εκκλησίας, να εξανεμίζεται. «Σήμερα είμαστε όλοι Φίλης» είναι το νέο σύνθημα που κοσμεί τους «τοίχους» των κοινωνικών δικτύων και τα μέλη του κόμματος είναι έτοιμα να αντιταχθούν στις αποφάσεις του Προέδρου του Σύριζα και από τα διάφορα όργανα. Όσο για τους «53+» ήδη τάσσονται σαφώς υπέρ του Νίκου Φίλη και ας μην ξεχνάμε ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος συνδέεται με τον πρώην Υπουργό με δεσμούς στενής και μακροχρόνιας φιλίας. Ο ανασχηματισμός μόλις ολοκληρώθηκε, ο φάκελος Φίλη έχει μόλις ανοίξει.