Του Βασίλη Χιώτη
Μια κολασμένη εβδομάδα με μετωπικές καθημερινές αντιπαραθέσεις, αλλά και δύο συνεδριάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες θα παιχτεί στη ρουλέτα το ζήτημα της αδειοδότησης των καναλιών, ετοιμάζεται να ζήσει από σήμερα η κυβέρνηση.
Η προγραμματισμένη για το απόγευμα διάσκεψη του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και η απόφαση του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά να καταθέσει επίσης σήμερα στη Βουλή τις τροπολογίες με τις οποίες θα προχωρά στην οριστική αδειοδότηση των καναλιών και στη διακοπή λειτουργίας των μη αδειοδοτημένων σταθμών δημιουργούν ένα εκρηκτικό πολιτικό τοπίο, στο οποίο η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να τα παίξει όλα για όλα, σε μια παρτίδα κόκκινο-μαύρο, όπου ή θα τα κερδίσει όλα ή θα τα χάσει όλα στο ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών. «Είναι η πιο κρίσιμη εβδομάδα. Εως το τέλος της το πολιτικό τοπίο μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό», παρατηρούν πολιτικοί παράγοντες, επισημαίνοντας ότι όλα θα κριθούν έως την εθνική επέτειο του «ΟΧΙ» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πολιτικό κλίμα που θα επικρατήσει στον εορτασμό της. Μετά την απόφαση της περασμένης εβδομάδας, όπου το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε παραδεκτές και νόμιμες τις προσφυγές των καναλιών, με τις οποίες ζητούν να κηρυχθεί αντισυνταγματικός ο νόμος Παππά και να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση με την οποία καθορίζονται σε τέσσερις οι τηλεοπτικές άδειες, νομικοί και πολιτικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι πιθανότητες επικράτησης της κυβερνητικής θέσης έχουν περιοριστεί σημαντικά.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι επειδή τα 25 μέλη του ΣτΕ που έχουν δικαίωμα ψήφου πιέζονται ασφυκτικά -και ορισμένες φορές άκομψα- κανείς δεν γνωρίζει πώς μπορούν να αντιδράσουν στις πιέσεις αυτές, αν και η πλειοψηφία που έχει διαμορφωθεί δύσκολα ανατρέπεται.
Ενώ όμως θα περίμενε κανείς ότι η κυβέρνηση θα ανέμενε τις τελικές αποφάσεις του ΣτΕ για να αποφασίσει τα επόμενα βήματά της, από την περασμένη Παρασκευή δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει μέχρι τέλους την κόντρα της με τα κανάλια που δεν εξασφάλισαν άδεια, αλλά και με τα κόμματα της αντιπολίτευσης προχωρώντας στην αδειοδότηση των νικητών του διαγωνισμού. «Τα παίζει όλα κορόνα-γράμματα ή μάλλον στη ρουλέτα και στο κόκκινο-μαύρο, επιδιώκοντας το μαύρο στα κανάλια, έστω κι αν το δικαστήριο την εμποδίσει», παρατηρούσαν την περασμένη εβδομάδα βουλευτές της αντιπολίτευσης στη Βουλή, ενώ από σήμερα ετοιμάζονται για ομηρικές μάχες στην εθνική αντιπροσωπία. Για τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, η επιμονή της κυβέρνησης να εφαρμόσει τον νόμο Παππά χωρίς να αναμένει τις αποφάσεις του ΣτΕ είναι αυτοκτονική και εξηγείται μόνο ως απόπειρα πίεσης των μελών του για να μην κηρύξουν τον νόμο αντισυνταγματικό. Σύμφωνα όμως με εκτιμήσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν γνώση του παρασκηνίου, η στρατηγική της κυβέρνησης έχει μια συγκεκριμένη στόχευση: να διασφαλίσει τα συμφέροντα των αδειοδοτηθέντων τηλεοπτικών σταθμών και να εξασφαλίσει την πολιτική τους στήριξη.
Τσίπρας: Συνταγματικός ο νόμος, αλλά θα σεβαστούμε την απόφαση του ΣτΕ
Στο θέμα αναφέρθηκε ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του κατά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής την Κυριακή επιχειρώντας να εξωραΐσει τις εντυπώσεις περί κυβερνητικής παρέμβασης στη δικαιοσύνη. Ο πρωθυπουργός ωστόσο υπερασπίστηκε πλήρως τη ρύθμιση της κυβέρνησης και προσωπικά τον αρμόδιο υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η μάχη για να μπει τάξη στο τηλεοπτικό πεδίο δεν είναι μάχη ενός υπουργού, αλλά μίας παράταξης και όλου του ελληνικού λαού.
«Το καθεστώς της μη αδειοδότησης είναι αντισυνταγματικό και ο νόμος, που έχει δικαιωθεί από την κοινή γνώμη, έρχεται να απαντήσει σε αυτή την ανεπίτρεπτη κατάσταση που βιώνουμε 27 χρόνια. Δίνει τη μόνη ορθή λύση στο πρόβλημα. Η οικονομική ισχύς δεν μπορεί να δημιουργεί δίκαιο» τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι η όποια απόφαση του ΣτΕ είναι δεσμευτική για την κυβέρνηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το κόμμα του δεν θα πει δημοσίως την άποψή του για το θέμα. Υπεραμύνθηκε δε όλων των χειρισμών που έκανε η κυβέρνηση απέναντι στη δικαιοσύνη, ακόμη και για τον πειθαρχικό έλεγχο μέλους του ανωτάτου δικαστηρίου, ισχυριζόμενος ότι δεν επρόκειτο για την προσωπική ζωή του δικαστή, αλλά για θέματα λειτουργίας της δικαιοσύνης.
Παράλληλα δύο υπουργοί της κυβέρνησης με γνώση των νομικών ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος και ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος προανήγγειλαν την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αλλαγές στο νόμο Παππά σε περίπτωση που αυτός κριθεί αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ο κ. Κατρούγκαλος αν και δήλωσε ότι δεν θεωρεί αυτό το ενδεχόμενο πιθανό, είπε ότι σε περίπτωση που τελικά γίνει κάτι τέτοιο είναι «αυτονόητο» πως θα πρέπει να αλλάξει. «Κάθε φορά που έχουμε για οποιονδήποτε νόμο, όχι για το συγκεκριμένο, μια απόφαση περί αντισυνταγματικότητας πρέπει η κυβέρνηση και η Βουλή να εξετάσουν τι λέει το δικαστήριο και να θεραπεύσουν την συγκεκριμένη αντισυνταγματικότητα
Από την πλευρά του ο Νίκος Παρασκευόπουλος εξήγησε οτι στο ενδεχόμενο που ο νόμος Παππά κριθεί αντισυνταγματικός «θα βρεθούμε σε μια κατάσταση με επίσης αντισυνταγματικά χαρακτηριστικά, που είναι η έλλειψη αδειών και η απουσία εκλεγμένου ΕΣΡ».
Η αποκατάσταση της ομαλής πορείας, τόνισε ο κ. Παρασκευόπουλος, μιλώντας στην ΕΡΤ, προϋποθέτει ούτως ή άλλως -όποια κι αν είναι η απόφαση του ΣτΕ- τη συγκρότηση του ΕΣΡ. «Θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες αναμορφώσεις στην ισχύουσα νομοθεσία για τις άδειες, ώστε αυτή να προσαρμοστεί στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας» συμπλήρωσε ο υπουργός.
Σκηνικό πολέμου για τις τροπολογίες
Οπως έχει ήδη δηλώσει ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Παππάς, θα προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση των τροπολογιών που αναγκάστηκε να αποσύρει την περασμένη Παρασκευή, με τις οποίες ρυθμίζονται και οι τελευταίες λεπτομέρειες για την αδειοδότηση των νέων καναλιών.
Παρά την προειδοποίηση που απηύθυνε ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης «να μην τολμήσει η κυβέρνηση να τις επανακαταθέσει», ο κ. Παππάς έχει ενημερώσει ήδη τους εκπροσώπους των καναλιών ότι θα καταθέσει και πάλι αύριο τις τροπολογίες στη Βουλή με στόχο να ψηφιστούν την Τρίτη και να προχωρήσει άμεσα στην έκδοση της υπουργικής απόφασης με την οποία θα ανακηρυχθούν αδειούχοι οι ιδιοκτήτες των τεσσάρων καναλιών που επικράτησαν στον διαγωνισμό και θα διαταχθεί η Digea να διακόψει το σήμα των μη αδειοδοτημένων σταθμών εντός πέντε ημερών. Με τις ίδιες τροπολογίες, προβλέπεται επίσης ότι οι αρμοδιότητες αδειοδότησης μεταβιβάζονται από το ΕΣΡ στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, καθώς και η διακοπή ανάθεσης διαφημιστικών προγραμμάτων σε μη αδειοδοτημένους σταθμούς, καθώς δεν θα αναγνωρίζονται πλέον ως επιχειρηματικές δαπάνες στις διαφημιστικές εταιρείες.
Από την πλευρά τους τα κόμματα της αντιπολίτευσης προειδοποιούν την κυβέρνηση ότι, αν επιμείνει στην ψήφιση αυτών των τροπολογιών, θα γίνει πόλεμος στη Βουλή, καθώς το περιεχόμενό τους συνιστά μία ακόμη ωμή παραβίαση του άρθρου 15 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ρητώς ότι η αδειοδότηση είναι αρμοδιότητα που ανήκει αποκλειστικά στο ΕΣΡ. Ταυτόχρονα, υποστηρίζουν, επιχειρείται η οικονομική ασφυξία των καναλιών που δεν διασφάλισαν άδεια, ενώ εκκρεμούν οι αποφάσεις του ΣτΕ που πιθανόν να τα δικαιώσουν.
Η δε κυβέρνηση αντιτείνει ότι ουδέποτε η διοίκηση του κράτους ανέμενε τις αποφάσεις των δικαστηρίων και πως με τις διατάξεις των τροπολογιών διασφαλίζονται τα συμφέροντα των αδειοδοτηθέντων σταθμών, οι οποίοι έχουν καταβάλει ήδη από 14,5-25 εκατ. ευρώ ο καθένας, με βάση τον διαγωνισμό στον οποίο συμμετείχαν όλα τα κανάλια.
Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση τονίζει ότι θα σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ όποια κι αν είναι, ενώ έχει ήδη δηλώσει ότι θα ακυρώσει την ισχύ του νόμου εφόσον κριθεί ασντισυνταγματικός. Ωστόσο, αν μέχρι τότε έχουν ψηφιστεί οι τροπολογίες, η ακύρωση του νόμου δεν θα θίξει τα συμφέροντα των αδειοδοτηθέντων σταθμών, καθώς θα θεωρηθεί ότι μπορούν να εκπέμψουν κατέχοντας προσωρινή άδεια, χωρίς να διακοπεί ταυτόχρονα η λειτουργία των μη αδειοδοτημένων σταθμών.
Για τους λόγους αυτούς, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η κυβέρνηση είναι πιθανό να προχωρήσει στην έκδοση της υπουργικής απόφασης την Πέμπτη και να αρχίσει η ισχύς της από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας, αν μέχρι τότε δεν έχει καταλήξει σε απόφαση το ΣτΕ ή αποφασίσει να κηρύξει συνταγματικό τον νόμο Παππά. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έχουν ψηφιστεί οι τροπολογίες και η αδειοδότηση θα έχει την ισχύ νόμου του κράτους, αλλά δεν θα εφαρμοστεί η απαγόρευση λειτουργίας των μη αδειοδοτημένων σταθμών, καθώς θα έχει προηγηθεί η απόφαση του ΣτΕ που θα κηρύσσει τον νόμο αντισυνταγματικό ή παράτυπη την απόφαση για την αδειοδότηση μόνο τεσσάρων σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας.
Μητσοτάκης: Νέος διαγωνισμός από το ΕΣΡ
Η Νέα Δημοκρατία προαναγγέλλει ότι στην περίπτωση που ο υπουργός Επικρατείας επιμείνει στην κατάθεση των τροπολογιών του οι αντιδράσεις της θα είναι ιδιαίτερα έντονες, τόσο στην Ολομέλεια της Βουλής όσο και στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας που θα συνεδριάσει την Τρίτη με την παρουσία εκπροσώπων των τεσσάρων καναλιών που επικράτησαν στον διαγωνισμό. Ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να παρέμβει και πάλι στη Βουλή για να επαναλάβει την πρότασή του για ακύρωση του διαγωνισμού και του νόμου Παππά και την προκήρυξη νέου διαγωνισμού που αυτή τη φορά θα διεξαχθεί υπό την ευθύνη του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου, στη συγκρότηση του οποίου είναι πρόθυμος, υπό τους όρους αυτούς, να συμπράξει.
«Τους πήρε τρεις μήνες στην κυβέρνηση για να διαπιστώσουν το αδιέξοδο των πράξεών τους και να έρθουν στα λόγια μας», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας την περασμένη εβδομάδα σε συνεργάτες του. Η πρόταση της Ν.Δ. είναι η διεξαγωγή ενός νέου διαγωνισμού με τον οποίο θα προκηρύσσονται πολύ περισσότερες από τέσσερις πανελλαδικές άδειες και στον οποίο θα μπορούν να συμμετάσχουν όλοι, χωρίς περιορισμούς ή αποκλεισμούς, χωρίς μεθοδεύσεις και προσφορές από ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια. «Κανείς δεν λέει ότι τα κανάλια δεν πρέπει να πληρώσουν για τις κρατικές συχνότητες που θα κατέχουν. Αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει με κανόνες διαφάνειας και, όπως ορίζει το Σύνταγμα, με αποκλειστική ευθύνη του ΕΣΡ», σημειώνει ο πρόεδρος της Ν.Δ.
Κατόπιν όλων αυτών, το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών που έχει πλέον αναχθεί σε κορυφαίο πολιτικό ζήτημα και πιθανόν να επηρεάσει την πορεία της κυβέρνησης, αλλά και τον ανασχηματισμό που ήδη προανήγγειλαν ο πρωθυπουργός και η κυβερνητική εκπρόσωπος, θα κριθεί οριστικά έως το τέλος αυτής της εβδομάδας που συμπίπτει και με τον εορτασμό της εθνικής επετείου. «Ως την επέτειο του “ΟΧΙ” θα γνωρίζουμε πόσα κανάλια θα εκπέμπουν στο μέλλον», τονίζουν κορυφαίες κυβερνητικές πηγές, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πιθανότατα η κυβέρνηση να συνδέσει το θέμα με τον συμβολισμό της εθνικής επετείου, σε μια απόπειρα επικοινωνιακής διαχείρισης του ζητήματος. Οπως παρατηρούν επίσης, είναι προφανές ότι στην περίπτωση που ο νόμος κηρυχθεί αντισυνταγματικός και αναγκαστεί να τον αποσύρει η κυβέρνηση, τότε θα πρέπει να διαχειριστεί τις παράπλευρες απώλειες που θα προκύψουν, καθώς θα πρέπει να κατευνάσει την οργή των τεσσάρων υπερθεματιστών που έχουν ήδη καταβάλει την πρώτη δόση των τιμημάτων που πρόσφεραν, να αναδιατάξει το νέο τηλεοπτικό τοπίο που θα δημιουργηθεί, αλλά και να παράσχει κάλυψη στα πρόσωπα που διεξήγαγαν τον διαγωνισμό.
«Πρόκειται για ένα ντόμινο επιπτώσεων που είναι δύσκολο να υπολογιστούν από τώρα το βάθος και η έκτασή του», παρατηρούν οι ίδιες πηγές, εκφράζοντας φόβο ότι το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών μπορεί πλέον να προκαλέσει ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι μεταξύ των δύο προγραμματισμένων διασκέψεων του ΣτΕ, τη Δευτέρα και την Τετάρτη, έχουν κληθεί την Τρίτη στη Βουλή για να παραστούν στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας οι εκπρόσωποι των τεσσάρων υπερθεματιστών και να καταθέσουν τις απόψεις τους. Η συγκεκριμένη συνεδρίαση αναμένεται θυελλώδης, ενώ θεωρείται αμφίβολο αν θα κατορθώσει να ολοκληρωθεί μόνο σε μία ημέρα.
Παγώνουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των καναλιών
Μετά την απόφαση του ΣτΕ να μελετήσει και την ουσία των προσφυγών των καναλιών, πάγωσαν όλες οι διαβουλεύσεις που είχαν ξεκινήσει μεταξύ παλιών και νέων καναλαρχών για την αναζήτηση συμμαχιών ή τη διερεύνηση ενδεχομένου συγχωνεύσεων ορισμένων εξ αυτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, συνεργάτες του Ιβάν Σαββίδη την περασμένη εβδομάδα είχαν και πάλι επαφές με εκπροσώπους της διοίκησης του STAR CHANNEL, οι οποίες όμως διακόπηκαν από την Τετάρτη.
Στάση αναμονής κρατά και ο Δημήτρης Κοντομηνάς, ο οποίος απουσίασε στο εξωτερικό και αναμένει τις τελικές αποφάσεις του δικαστηρίου για να αποφασίσει τα επόμενα βήματά του. Οι φήμες που ανέφεραν ότι ο Ιβάν Σαββίδης βολιδοσκόπησε το ενδεχόμενο απόκτησης εξοπλισμού και υποδομής από το MEGA δεν επιβεβαιώνονται, ενώ τέτοιου είδους εγχείρημα θεωρείται δύσκολο και πολύπλοκο λόγω της αναγκαστικής εμπλοκής και των τραπεζών που παραμένουν ακέφαλες. Οπως παρατηρούσαν εκπρόσωποι των καναλιών, όλες αυτές οι εξελίξεις και κυρίως η καθυστέρηση του ΣτΕ να καταλήξει σε οριστικές αποφάσεις έχουν ως αποτέλεσμα και την καθυστέρηση στην προετοιμασία των δύο νέων καναλιών, που πλέον θεωρείται δύσκολο να κατορθώσουν να εκπέμψουν πρόγραμμα πριν από το τέλος του χρόνου. Μέχρι τότε, όμως, είναι επίσης δύσκολο να προχωρήσει η κυβέρνηση στη διακοπή λειτουργίας των μη αδειοδοτημένων σταθμών, καθώς στην περίπτωση αυτή θα εκπέμπουν πανελλαδικά τέσσερα κρατικά κανάλια και μόνο δύο ιδιωτικά! Αυτό είναι ένα περιβάλλον που θα δημιουργήσει αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο στην ελληνική κοινή γνώμη, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, που υποδέχτηκε με ιδιαίτερα αρνητικό τρόπο το «μαύρο» στην ΕΡΤ από την κυβέρνηση Σαμαρά.
Ενταση και με τη δίωξη Κοντομηνά
Την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που υπάρχει ήδη για το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών φόρτισε ακόμη περισσότερο η άσκηση ποινικής δίωξης κατά του ιδιοκτήτη του ALPHA Δημήτρη Κοντομηνά, η οποία ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα.Ο κ. Κοντομηνάς κατηγορείται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών για φοροδιαφυγή περίπου 48 εκατ. ευρώ και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα κληθεί την ερχόμενη εβδομάδα από τον ανακριτή για απολογία, αλλά, όπως δηλώνει ο ίδιος, θεωρεί τη δίωξή του πολιτική που εντάσσεται στο σχέδιο της κυβέρνησης για την επιχειρηματική του εξόντωση.
«Η ποινική μου δίωξη, τη δεδομένη στιγμή, ξεκάθαρα εντάσσεται στην προσπάθεια στοχοποίησής μου εν σχέσει προς τις τρέχουσες εξελίξεις στην αδειοδότηση των καναλιών και αποσκοπεί στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από την πρωτόγνωρη κατάλυση της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των ΜΜΕ», υπογράμμισε με δήλωσή του ο κ. Κοντομηνάς.
Η χρονική συγκυρία, δε, κατά την οποία δημοσιοποιήθηκε η δίωξη, πυροδότησε νέο κύμα κριτικής από τους τηλεοπτικούς σταθμούς που κάνουν λόγο για πρωτόγνωρες και επικίνδυνες καταστάσεις που είναι πιθανό να οδηγήσουν σε ακραίες αντιδράσεις με απρόβλεπτες συνέπειες.