Ήταν χειμώνας του 1922 όταν εκδόθηκε για πρώτη φορά ακόμα μια καθημερινή εφημερίδα στην πρωτεύουσα. Το όνομά της «Ελεύθερον Βήμα» και εκδότης της ένας πρώην δάσκαλος από τα Χανιά, ο Δημήτρης Λαμπράκης. Ένας άνθρωπος με ενεργό συμμετοχή στα κοινά, με ταλέντο και πείσμα, Διευθυντής της εφημερίδας “Πατρίς”, η οποία επί των ημερών του στηρίζει τη δημοκρατική κυβέρνηση του Βενιζέλου.
Το Νοέμβριο του 1920 όταν ο Βενιζέλος ηττάται, αρκετοί προτείνουν στον Λαμπράκη να αναλάβει εκείνος την αρχηγία των Φιλελευθέρων. Ο ίδιος δεν αποδέχεται την πρόταση, αλλά κρατάει τη στήριξη επιφανών επιχειρηματιών και πολιτικών της εποχής. Θα τη χρειαστεί στις αρχές του 1922, όταν με τη χρηματοδότηση των Φιλελευθέρων θα εκδώσει το “Ελεύθερον Βήμα” που σύντομα κατακτά την πρώτη θέση στην κυκλοφορία.
Το 1926 εκδίδει τον εβδομαδιαίο «Οικονομικό Ταχυδρόμο» και τρία χρόνια μετά, τα «Αθηναϊκά Νέα». Ο “Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη”, το.. “Συγκρότημα” ήταν πια γεγονός. Για τα επόμενα σχεδόν 100 χρόνια…
Θα ακολουθήσουν ταραγμένα χρόνια. Το 1934 γεννιέται ο διάδοχος Χρήστος. Οι εφημερίδες του Συγκροτήματος μπαίνουν στο περιθώριο των τότε κυβερνητικών επιλογών, ενώ έφτασαν να κατασχεθούν από τους Ναζί αφού προηγουμένως είχαν μπει στο στόχαστρο των αρχών κι είχε απαγορευθεί η κυκλοφορία τους στο Στρατό και στα Σώματα Ασφαλείας. Μετά το πέρας του πολέμου, σε μια νέα αρχή, ο Δημήτρης Λαμπράκης μετονομάζει τους τίτλους, από «Ελεύθερον Βήμα» σε «Βήμα» και από «Αθηναϊκά Νέα» σε «Τα Νέα». Το ΄54 ιδρύει και το θρυλικό περιοδικό «Ταχυδρόμος». Το 1957 ο Δημήτρης φεύγει απ΄ τη ζωή.
Ο Χρήστος είναι 23 χρόνων. Ακούει και μαθαίνει κι έχει δίπλα του συνεργάτες που έμειναν μαζί του σχεδόν μια ζωή… Σταύρος Ψυχάρης, Λέων Καραπαναγιώτης, Γιώργος Αηδίνης…
Με την αγαστή συνεργασία της ισχυρής ομάδας του ΔΟΛ το Συγκρότημα έφτασε στο απόγειο της ισχύος του με τον ίδιο τον Χρήστο Λαμπράκη να σφραγίζει με την προσωπικότητα και το δημοσιογραφικό του ταλέντο και τα πολιτικά δρώμενα. Ο ίδιος διατηρούσε επαφές με πρωθυπουργούς, ηγέτες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ τα γραφεία της Χρήστου Λαδά ήταν κέντρο… διερχομένων πολλών παλιών και νέων πολιτικών. Ο ίδιος είχε θαυμάσιες σχέσεις τόσο με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, όσο και με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη.
Το 1989, με την «απελευθέρωση» των τηλεοπτικών συχνοτήτων, ο ΔΟΛ με τη Χ.Κ. Τεγόπουλος, την Πήγασος ΑΕ, τη Γενική Εκδοτική-Μεσημβρινή ΑΕ και την Καθημερινή ΑΕ δημιούργησαν τον πρώτο ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό, το Mega, ιδρύοντας την εταιρεία Τηλέτυπος ΑΕ. Στο μεταξύ, το 1998, ο ΔΟΛ γίνεται η πρώτη εταιρεία του εκδοτικού κλάδου που εισάγει τις μετοχές της στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών. Την περίοδο της «έκρηξης» της χρηματιστηριακής αγοράς, οι μετοχές του Οργανισμού εκτοξεύονται στα ύψη. Είναι η περίοδος που στο Χ.Α το «Συγκρότημα» αποτιμάται σε αξία όσο και μία τράπεζα!
Όλα αυτά τα χρόνια ο Χρήστος Λαμπράκης είχε ένα μεγάλο όραμα: και τελικά το 1991, δημιούργησε το Ίδρυμα Μελετών Λαμπράκη με στόχο τη «διαμόρφωση ενός ανανεωτικού πυρήνα μελετών και σχεδιασμού ανάπτυξης σε τομείς υψηλής προτεραιότητας για την Ελλάδα», όπως σημείωνε η ιδρυτική πράξη -την οποία συνέταξε ο ίδιος. Με διαφορά λίγων μηνών, το 1991, ο Λαμπράκης εγκαινίασε και το όνειρο της ζωής του: το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ένα έργο που ταυτίστηκε με τον ίδιο κι έμελλε να αποδειχθεί και η αχίλλειος πτέρνα, που έκαμψε την ψυχολογία του. Η εξέλιξη του Μεγάρου σημαδεύτηκε από χρέη. Το ίδιο κτίριο μαζί με τα υπέρογκα χρέη του, τελικά κρατικοποιήθηκαν με στόχο να διατηρηθεί στην «ζωή» το πολιτιστικό ίδρυμα.
Ο θάνατος Λαμπράκη και το τέλος της «χρυσής εποχής»
Ο Χρήστος Λαμπράκης άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Δεκεμβρίου 2009, στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Ήταν 75 ετών. Είχε εισαχθεί στις 24 Νοεμβρίου λόγω βαρύτατης καρδιακής ανεπάρκειας. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση αλλά κατέληξε λόγω πολυοργανικής ανεπάρκειας. Για τη διάδοχο κατάσταση στο Συγκρότημα είχε φροντίσει από το 2005. Στις 9 Αυγούστου «πέρασε» τις μετοχές του στον στενό συνεργάτη του Σταύρο Ψυχάρη.
Η σκληρή πραγματικότητα πάντως δεν έκανε εξαίρεση ούτε στον ΔΟΛ. Η συνεχιζόμενη κρίση στη χώρα και τα αλλεπάλληλα ανοίγματα του Οργανισμού σε περισσότερες της κύριας επενδύσεις, έφεραν το ταμείο στο βαθύ κόκκινο. Στις αρχές Δεκεμβρίου, με τους εργαζόμενους πάνω από 5 μήνες απλήρωτους, τον ισχυρό άνδρα του Οργανισμού και τους υιούς του να καλούνται ακόμα και στην Επιτροπή της Βουλής για να διερευνηθεί το πώς διαχειρίστηκαν τον πακτωλό δανείων που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια ο όμιλος, φαίνεται πως στον ΔΟΛ έφτασε η ώρα μηδέν…
Παναγιώτης Γκρουμούτης