Ολοκληρωμένο σχέδιο για την παροχή διευκολύνσεων προς όσους εμβολιάζονται κατά της COVID-19, αλλά και ταυτόχρονη διατήρηση των περιορισμών πρόσβασης σε χώρους μαζικής συνάθροισης για όσους επιμείνουν να παραμείνουν ανεμβολίαστοι επεξεργάζεται το κυβερνητικό επιτελείο προκειμένου να ξεκινήσει σταδιακά από τον Ιούλιο και να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από τον Οκτώβριο ως πρόσθετο τείχος αποτροπής ενός τέταρτου πανδημικού κύματος.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ήδη αποφασίσει τη μετονομασία του λεγόμενου Green Pass σε European Digital COVID Certificate (Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID). Το πιστοποιητικό θα εκδίδεται για όσους έχουν εμβολιαστεί πλήρως, για όσους έχουν νοσήσει το τελευταίο εξάμηνο από κορωνοϊό και άρα έχουν αναπτύξει αντισώματα, αλλά και για εκείνους που έχουν αρνητικό μοριακό τεστ 72 ωρών. Hδη χρησιμοποιείται από εννέα χώρες της Ε.Ε., τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Τσεχία, τη Δανία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Πολωνία, τη Λιθουανία, και από την 1η Ιουλίου θα έχει καθολική εφαρμογή και στις 27 χώρες-μέλη της Ενωσης.

Μετά την έγκρισή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν από λίγες ημέρες, το ECDC χρησιμοποιείται ήδη στα ταξίδια από χώρα σε χώρα για τη διευκόλυνση των επιβατών και την αποφυγή της ταλαιπωρίας. Σε δεύτερη φάση και μέχρι το φθινόπωρο καθεμία από τις χώρες τις Ενωσης θα κληθεί να υλοποιήσει κατά τη βούλησή της ή τις ειδικές προτεραιότητες σε ποιους άλλους τομείς θα αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα του πιστοποιητικού.

Για παράδειγμα, η Γαλλία ανακοίνωσε ήδη ότι θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση το πιστοποιητικό προκειμένου να εγκρίνει τη συγκέντρωση 1.000 ατόμων και άνω για οποιονδήποτε λόγο («γαλλικό μοντέλο»). Στις συγκεντρώσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται οι αθλητικές εκδηλώσεις σε κλειστά ή ανοιχτά γήπεδα, φεστιβάλ, πολιτιστικές εκδηλώσεις, εμπορικές εκθέσεις ακόμη και τα καζίνο. Το «γαλλικό μοντέλο» αφορά όχι μόνο τους ενήλικες, αλλά και τα παιδιά από 11 χρονών και πάνω.

Στο πλαίσιο του ίδιου σχεδίου έχουν πέσει στο τραπέζι και μελετώνται με προσοχή ιδέες για μετακινήσεις από τις θέσεις τους, αλλά όχι απολύσεις, εργαζομένων οι οποίοι αποφεύγουν να εμβολιαστούν ενώ απασχολούνται σε κρίσιμες δομές του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, όπως είναι η υγειονομική περίθαλψη, η φροντίδα των ηλικιωμένων, ενδεχομένως και η εκπαίδευση.

«Το ζήτημα απασχολεί ολόκληρο τον πλανήτη και είναι πολυσύνθετο, καθώς, εκτός από τις υγειονομικές, έχει νομικές, ηθικές, οικονομικές, αλλά και πολιτικές διαστάσεις», επισημαίνουν στελέχη του κυβερνητικού επιτελείου. Οι ίδιοι εξετάζουν προσεκτικά όλες τις πτυχές πριν καταλήξουν στις τελικές αποφάσεις τόσο για την καθιέρωση του υποχρεωτικού εμβολιασμού για ορισμένες επαγγελματικές κατηγορίες, από τις οποίες εξαρτώνται οι ζωές άλλων ανθρώπων, όσο και για τα ενδεχόμενα «προνόμια» προς τους εμβολιασμένους.

Η κυβέρνηση αποφεύγει επιμελώς να χρησιμοποιήσει στην παρούσα φάση τον όρο «προνόμια» και αντ’ αυτού επιλέγει τη λέξη «διευκολύνσεις», καθώς δίνει ιδιαίτερη σημασία στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί προκειμένου να αποφύγει διχασμούς και αντιπαραθέσεις. Οπως και να έχει, όμως, οι συζητήσεις που ήδη έχουν γίνει στον κύκλο των συνεργατών του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκονται, όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», σε προχωρημένο στάδιο. Η επιδίωξη που υπάρχει είναι οι σχετικές ανακοινώσεις να γίνουν τις επόμενες ημέρες και η διακριτική μεταχείριση που θα επιφυλαχθεί στους εμβολιασμένους συγκριτικά με τους ανεμβολίαστους να ξεκινήσει να εφαρμόζεται στις αρχές ή το αργότερο στα μέσα Ιουλίου, να κλιμακωθεί μέσα στο καλοκαίρι και να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Για την έναρξη εφαρμογής του σχεδίου, στην κυβέρνηση θέλουν να έχουν εκπληρωθεί νωρίτερα δύο βασικές προϋποθέσεις:

Πρώτον: Η δημοσιοποίηση της σχετικής γνωμοδότησης που έχει ζητηθεί από την Επιτροπή Βιοηθικής. Αυτή πρόκειται να εκδοθεί εντός της προσεχούς εβδομάδας και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αναμένεται να είναι θετική και να ανάψει το πράσινο φως για καθιέρωση περιορισμών σε όσους με τη συμπεριφορά τους δημιουργούν κινδύνους για τους συνανθρώπους τους και εν γένει τη δημόσια υγεία.

Δεύτερον: Η πρόσβαση όλων των πολιτών άνω των 18 ετών σε όλα τα διαθέσιμα εμβόλια, έτσι ώστε να μην μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι αποφεύγει τον εμβολιασμό επειδή η Πολιτεία δεν του παρείχε το εμβόλιο που ο ίδιος ή ο θεράπων ιατρός του θεωρούσαν περισσότερο κατάλληλο.

Πιλότος για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες, το γαλλικό σχέδιο με την επωνυμία «Health Pass» που έθεσε σε εφαρμογή η κυβέρνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν την περασμένη εβδομάδα και προβλέπει τη δυνατότητα κάθε πολίτη να εκδίδει ηλεκτρονικά ατομική Κάρτα Υγείας (Health Pass) η οποία αποτελεί παραλλαγή του Ευρωπαϊκού Πράσινου Ψηφιακού Πιστοποιητικού. Στους κατόχους της Κάρτας Υγείας επιτρέπεται η απρόσκοπτη πρόσβαση σε:

■ Αθλητικές διοργανώσεις είτε εσωτερικού (κλειστά στάδια) είτε εξωτερικού χώρου (ανοικτά γήπεδα ποδοσφαίρου ή άλλων αθλημάτων).
■ Χώρους όπου διεξάγονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως συναυλίες και σινεμά.
■ Μεγάλες αγορές, φεστιβάλ, εμπορικές εκθέσεις, πανηγύρια, αλλά και καζίνο.

Το γαλλικό σχέδιο προβλέπει ότι για να εξασφαλίσει κάποιος την ψηφιακή Κάρτα Υγείας θα πρέπει να έχουν περάσει δύο εβδομάδες αφότου έκανε τη δεύτερη δόση του εμβολίου της Pfizer, της Moderna και της AstraZeneca ή τέσσερις εβδομάδες από τον εμβολιασμό του με το μονοδοσικό της Johnson & Johnson. Το ίδιο διάστημα επίσης, δηλαδή δύο εβδομάδες, απαιτείται να παρέλθει και για όσους εμβολιάζονται μόνο με μία δόση επειδή έχουν νοσήσει από την COVID-19.

Οσοι δεν έχουν εμβολιαστεί θα είναι υποχρεωμένοι για να συμμετάσχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις να διαθέτουν ένα πρόσφατο αρνητικό αποτέλεσμα τεστ PCR. Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα τους επιτρέπεται η πρόσβαση στους χώρους μαζικών συναθροίσεων εφόσον δεν διαθέτουν είτε σε ηλεκτρονική, μέσω του κινητού τους τηλεφώνου, είτε σε έγγραφη μορφή την ψηφιακή Κάρτα Υγείας. Προκειμένου να αποφευχθούν πλαστά στοιχεία η κάρτα θα πρέπει να διαθέτει ψηφιακό κώδικα ανάγνωσης (QR) που θα προστατεύει και τα προσωπικά δεδομένα του φέροντος, καθώς αυτός που θα ελέγχει για να δώσει άδεια εισόδου δεν θα βλέπει παρά μόνο το ονοματεπώνυμο.

«Δεν θα υπάρξει lockdown»

Η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις συζητήσεις που έχουν ανοίξει διεθνώς και από τις πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί προσανατολίζεται μέχρι στιγμής στην εφαρμογή του γαλλικού σχεδίου προσαρμοσμένου στα ελληνικά δεδομένα. Βασικός στόχος των συνεργατών του πρωθυπουργού είναι «να μην ξανακλείσουν, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, οι οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες».

«Νέο γενικευμένο lockdown δεν νοείται και θα κάνουμε τα πάντα για να μη συμβεί», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» κυβερνητικός αξιωματούχος που μετέχει στις συσκέψεις για τον προγραμματισμό των επόμενων κινήσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα καταβληθεί προσπάθεια στις δραστηριότητες που ήταν κλειστές τους προηγούμενους μήνες (κλειστοί χώροι καταστημάτων εστίασης, σινεμά, θέατρα, συναυλίες, αθλητικοί αγώνες κ.λπ.) να έχουν πρόσβαση μόνο οι εμβολιασμένοι ή όσοι αποδεικνύουν ότι έχουν υποβληθεί σε αξιόπιστο αρνητικό τεστ PCR που έγινε το πολύ πριν από 72 ώρες, για το οικονομικό κόστος του οποίου θα επιβαρύνονται οι ίδιοι.

Για όσους από τον γενικό πληθυσμό επιμείνουν να μην εμβολιαστούν, η επικρατούσα άποψη είναι να έχουν πρόσβαση μόνο στις «βασικές δραστηριότητες», που είναι κατά βάση αυτές που δεν έκλεισαν στη διάρκεια της πανδημικής έξαρσης, δηλαδή τα καταστήματα τροφίμων και τα νοσοκομεία. Κατά την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου η ζωή όσων δεν έχουν εμβολιαστεί θα γίνεται δύσκολη, αφού δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πολλούς χώρους και θα αναλαμβάνουν το ρίσκο κάποιος εστιάτορας ή ιδιοκτήτης μπαρ να τους αρνηθεί την είσοδο.

Την ίδια ώρα, σοβαρός προβληματισμός αναπτύσσεται για τη μεταχείριση της οποίας πρέπει να τύχουν όσοι από τους αρνητές των εμβολιασμών εργάζονται -είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα- σε χώρους που υπάρχουν και άλλοι εργαζόμενοι ή γίνονται συναλλαγές με το κοινό. Με βάση και τις απόψεις ειδικών επιστημόνων, που είτε έχουν εκφραστεί δημόσια είτε έχουν μεταφερθεί απευθείας στο κυβερνητικό επιτελείο, το μέτρο που προκρίνεται προς το παρόν είναι να υποχρεωθούν οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι να εργάζονται από το σπίτι τους ή από χώρους που δεν θα έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους.

Η νομολογία του Στρασβούργου

Αναγνωρίζεται ωστόσο ότι η τηλεργασία, όπως και η μετακίνηση σε θέσεις μακριά από τους υπολοίπους, δεν αποτελούν αποτελεσματικές λύσεις για όλες τις υπηρεσίες. Σε μία τράπεζα, για παράδειγμα, είναι εύκολο να εργαστεί κάποιος από το σπίτι του ή από ένα απομονωμένο μέρος εντός του καταστήματος. Είναι δύσκολο όμως να βρεθούν τρόποι για να εργαστούν εξ αποστάσεως υγειονομικοί αλλά και άλλες κατηγορίες υπαλλήλων που αναγκαστικά συναλλάσσονται με το κοινό.

«Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι περισσότερο πρακτικά παρά νομικά», εξηγούν κυβερνητικοί αξιωματούχοι απαντώντας στο ερώτημα αν οι μετακινήσεις εργαζομένων μπορεί να οδηγήσουν σε δικαστικές διενέξεις, όπως τουλάχιστον διατείνονται ορισμένοι σκληροπυρηνικοί αρνητές, οι οποίοι εκτοξεύουν από το Διαδίκτυο απειλές περί προσφυγής στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν ανησυχεί για τις δικαστικές προσφυγές, καθώς οι πρωτοβουλίες που σκοπεύει να αναλάβει κατατείνουν στην προστασία της δημόσιας υγείας και οι αιτιάσεις περί άνισης μεταχείρισης δεν μπορούν να βρουν πραγματικό νομικό έρεισμα από τη στιγμή που στόχο έχουν την προστασία της ζωής εκείνου ο οποίος έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους ενώ δεν είναι εμβολιασμένος. Εξάλλου, όπως επισημαίνουν έγκυροι νομικοί, τόσο η ελληνική νομολογία όσο και η ευρωπαϊκή θεωρούν ότι υπάρχει νομική βάση στη διακριτική μεταχείριση που γίνεται για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Πρόσφατα, άλλωστε, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου εξέδωσε με αφορμή προσφυγή Τσέχου πολίτη σχετική απόφαση η οποία αφορούσε αποκλεισμό που σχετιζόταν με την άρνηση εμβολιασμού.

Η μεγάλη ελπίδα στα εμβόλια

Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου εκτιμούν ότι δεν θα χρειαστεί να ληφθούν σκληρά μέτρα για τον περιορισμό των ανεμβολίαστων, καθώς το εμβολιαστικό πρόγραμμα τρέχει στη χώρα μας με πολύ καλούς ρυθμούς. Ηδη στους πολίτες άνω των 60 ετών έχουν εμβολιαστεί με μία τουλάχιστον δόση οι τρεις στους τέσσερις, δηλαδή ποσοστό που προσεγγίζει το 75%. Επίσης, οι θεωρούμενες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού έχουν εμβολιαστεί σε ποσοστό άνω του 60%, ενώ μικρότερη είναι η ανταπόκριση των νεότερων ηλικιών, καθώς οι μεταξύ 50 και 59 ετών έχουν εμβολιαστεί σε ποσοστό 55% και η ομάδα 40-49 βρίσκεται στο 50%.

Με βάση ωστόσο την εικόνα ανακοπής της προσέλευσης στα εμβολιαστικά κέντρα που παρουσιάζεται σε άλλες χώρες που ξεκίνησαν νωρίτερα τους εμβολιασμούς καθώς είχαν περισσότερες διαθέσιμες δόσεις, όπως είναι οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Βρετανία, αλλά και την αναπροσαρμογή του στόχου για την επίτευξη «τείχους ανοσίας», που πλέον έχει οριστεί από τους ειδικούς στο 80%, αρμόδιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν εφησυχάζουν και είναι έτοιμοι να λάβουν κάθε μέτρο που θα απομακρύνει τυχόν τέταρτο κύμα επέλασης του κορωνοϊού – και φυσικά την επιβολή νέου lockdown.

Διαβάστε ακόμη:

Αντικειμενικές αξίες: Μέτρα προστασίας για τους ασθενέστερους και τη μεσαία τάξη

Μαρίνα Βουλιαγμένης: Στην τελική ευθεία η χρηματοδότηση, έργα μέσα στο καλοκαίρι και λειτουργία α’ εξάμηνο 2022

Άρση lockdown: Eπιστροφή στην κανονικότητα από 1η Ιουλίου – Τι αλλάζει από σήμερα