Eναλλακτικές επιλογές για την εξασφάλιση φθηνής στέγης, στα πρότυπα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, θα προβλέπει το στεγαστικό πρόγραμμα για τους νέους που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.
Τα προγράμματα θα είναι άμεσης αλλά και μακροπρόθεσμης υλοποίησης και θα απευθύνονται σε νέους έως 29 ετών, φοιτητές και νέα ζευγάρια που μένουν αναγκαστικά στο πατρικό τους, καθώς οι αυξημένες τιμές των ακινήτων και ειδικά των μικρών διαμερισμάτων τούς εμποδίζουν να ξεκινήσουν τη δική τους ζωή.
Το στεγαστικό πρόγραμμα που θα ενεργοποιηθεί άμεσα θα προβλέπει χορήγηση χαμηλότοκων δανείων με ευνοϊκούς όρους για αγορά πρώτης κατοικίας. Το ύψος των δανείων δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, θα μπορεί να καλύψει την αγορά ενός μικρού διαμερίσματος σε μια περιοχή όπου οι τιμές της αγοράς ακινήτων δεν έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη.
Για παράδειγμα, στο Γαλάτσι και στο Νέο Ηράκλειο μπορεί κανείς να αναζητήσει διαμέρισμα σε καλή κατάσταση ή και νεόδμητο από 50 έως 65 τ.μ., σε ένα εύρος τιμής από 80.000 έως 100.000 ευρώ. Αντίστοιχα στον Βύρωνα οι τιμές για τα ίδια διαμερίσματα κυμαίνονται από 65.000 έως 80.000 ευρώ.
Παράλληλα το υπουργείο Εργασίας και η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ, πρώην ΟΑΕΔ) σχεδιάζουν στεγαστικές διευκολύνσεις με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, που περιλαμβάνουν επιδότηση ενοικίου, χορήγηση επιδοτούμενων δανείων για την επισκευή πρώτης κατοικίας, καθώς και απόκτηση κατοικίας με τη μέθοδο rent to own, δηλαδή με συμφωνία ενοικίασης για ορισμένο χρονικό διάστημα και δυνατότητα αγοράς πριν από τη λήξη της μίσθωσης. Σε δεύτερη φάση προβλέπονται η κατασκευή, η ανακατασκευή και η παραχώρηση-ενοικίαση κοινωνικών κατοικιών με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) .
Οι σχετικές εξαγγελίες φαίνεται να έχουν «κλειδώσει», αφού δεν εξαρτώνται άμεσα, όπως οι άλλες παροχές του πακέτου της ΔΕΘ, από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.
Υπενθυμίζουμε ότι παρά την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) με το δεύτερο μνημόνιο, το 2013, οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα εξακολούθησαν έως το 2020 να καταβάλλουν εισφορές υπέρ των φορέων. Ετσι, στον ειδικό λογαριασμό του ΟΑΕΔ στην Τράπεζα της Ελλάδος έχει συσσωρευτεί ένα διόλου ευκαταφρόνητο αποθεματικό, ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο «λιμνάζει» για πολλά χρόνια.
Το αποθεματικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση του νέου προγράμματος και με τη βούλα του νόμου, αφού ο πρόσφατες διατάξεις για την αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ (νυν ΔΥΠΑ) δίνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης της περιουσίας του πρώην ΟΕΚ.
Ποια μέτρα συζητούν
Ειδικότερα οι επιλογές που εξετάζονται και απευθύνονται σε ευρύτερες ομάδες πολιτών με έμφαση στους νέους είναι:
■ Επιδότηση επιτοκίου για δάνειο αγοράς πρώτης κατοικίας.
■ Επιδότηση επιτοκίου για επισκευή πρώτης κατοικίας.
■ Επιδότηση ενοικίου με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Εξετάζεται να αφορά και σπίτια φοιτητών.
■ Μακροχρόνια μίσθωση και αγορά σπιτιού στη συνέχεια με έκπτωση τιμής ίσης με τα καταβαλλόμενα ενοίκια.
Οι αιτούντες και τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους θα πρέπει να στερούνται ιδιόκτητης κατοικίας ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, ικανών να εξασφαλίσουν τη στέγασή τους, ενώ λαμβάνονται υπόψη το ετήσιο εισόδημα και ο αριθμός των μελών της οικογένειας (πολύτεκνοι).
■ Επισκευαστικά δάνεια: οι ιδιοκτήτες ή οι ενοικιαστές θα λάβουν δάνειο για ανακαινίσεις παλαιών ακινήτων που δεν μπορούν να κατοικηθούν επειδή βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση ή συμπληρωματικά θα λάβουν και επιδότηση ενοικίου.
Για παράδειγμα, αν ο χαμηλόμισθος νέος λάβει άτοκο δάνειο ύψους 20.000 ευρώ για την επισκευή κατοικίας, θα μπορεί να το αποπληρώσει σε 15 χρόνια.
Σημειώνουμε ότι ο πρώην ΟΕΚ χορηγούσε μικρά άτοκα δάνεια από κεφάλαιά του για αποπεράτωση υπάρχουσας κατοικίας έως 25.000 ευρώ για εγγάμους και αγάμους, με το ποσό να προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί.
Τα δάνεια θα δοθούν με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή αν το νέο ζευγάρι έχει οικογενειακό εισόδημα έως 25.000 ευρώ, θα πάρει υψηλότερο επισκευαστικό δάνειο ή υψηλότερη επιδότηση ενοικίου από το ζευγάρι που έχει ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 35.000 ευρώ. Επίσης μεγαλύτερη επιδότηση θα χορηγηθεί στα ζευγάρια που εργάζονται και οι δύο με στόχο την ενθάρρυνση της απασχόλησης.
■ Επιδότηση ενοικίου: η επιδότηση ενοικίου που καταβάλλεται σήμερα από τον ΟΠΕΚΑ και φτάνει στα 210 ευρώ καλύπτει όσους έχουν εισόδημα ως 7.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και μέχρι τα 21.000 ευρώ. Με το στεγαστικό πρόγραμμα που σχεδιάζεται θα ενισχύονται και ζευγάρια με παρόμοια ή και μεγαλύτερα εισοδήματα.
■ Rent to own: με τη συμφωνία ενοικίασης ο δικαιούχος δεσμεύεται να νοικιάσει ένα ακίνητο για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, με την επιλογή να το αγοράσει προτού τελειώσει η μίσθωση. Τα συμφωνητικά ενοικίασης θα προσδιορίζουν πότε και πώς θα καθορίζεται η τιμή αγοράς του σπιτιού. Ενα μέρος του ενοικίου που πληρώνει ο δικαιούχος κατά τη διάρκεια της μίσθωσης θα μπορεί να πιστώνεται για την αγορά της κατοικίας.
■ Αξιοποίηση ακινήτων ΔΥΠΑ: ο σχεδιασμός προβλέπει και την αξιοποίηση των ακινήτων της ΔΥΠΑ, ωστόσο η υλοποίηση του σχεδίου είναι χρονοβόρα.
Αυτή τη στιγμή, η ΔΥΠΑ στη διάθεσή της έχει μόνο 170 ακίνητα, η πλειονότητα των οποίων χρήζει ανακαίνισης για την αξιοποίησή τους. Επιδίωξη της διοίκησης της ΔΥΠΑ είναι να προχωρήσει σε ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, σε ανακατασκευή ή ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων για χρήση κοινωνικής κατοικίας και σε μεταβίβαση ακινήτων με το σύστημα της αντιπαροχής ή της εκμίσθωσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον νόμο, στη ΔΥΠΑ δίνεται η δυνατότητα:
1 Να αποκτά αδόμητα και δομημένα ακίνητα, συμπράττοντας με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για την ανέγερση ακινήτων με σκοπό τη στεγαστική προστασία των εργαζομένων και των οικογενειών τους.
2 Να αξιοποιήσει οικόπεδα-φιλέτα που έχει στην κατοχή της, όπως στην Κηφισιά (11 στρέμματα), στο Μαρούσι (12 στρέμματα) και στο Ρίο (87 στρέμματα) προκειμένου να ανεγερθούν με ΣΔΙΤ σύγχρονες κατοικίες που θα διατεθούν σε νέα ζευγάρια με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
3 Να εκμισθώνει αδόμητα ακίνητα για περισσότερο από 20 έτη. Στην περίπτωση τέτοιας μίσθωσης, ο μισθωτής μετά από δημοπρασία αναλαμβάνει την οικοδόμηση.
Για παράδειγμα, αν αναγερθεί συγκρότημα 50 διαμερισμάτων και καταστημάτων τα 35 θα διατεθούν σε δικαιούχους και τα 15 θα δοθούν προς εκμετάλλευση.
Διαβάστε ακόμη
ΑΕΠ: Προς νέο άλμα 5% και μεγαλύτερα περιθώρια για παροχές και στήριξη
Στο 85% του 2019 -με 14,7 εκατ.- η επιβατική κίνηση στο Ελ. Βενιζέλος το 8μηνο