Υπεγράφη από το υπουργείο Ανάπτυξης η απόφαση για τη χρηματοδότηση με 365,4 εκατ. ευρώ της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου, ενός από εμβληματικότερα έργα της Αττικής.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, υπεγράφη σήμερα από τον Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Γιώργο Ζερβό η ένταξη του έργου της Ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου, με δικαιούχο την Περιφέρεια Αττικής, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου: «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο προϋπολογισμός του σύνθετου αυτού έργου ανέρχεται σε 365,4 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότησή του πραγματοποιείται σε δύο φάσεις: Η πρώτη φάση έχει υλοποιηθεί εντός της Προγραμματικής Περιόδου του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 (με προϋπολογισμό χρηματοδότησης που ανέρχεται σε 110,44 εκατ. ευρώ) και η δεύτερη φάση στην Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027 με την υπόλοιπη χρηματοδότηση.
«Το πρωτοποριακό και εμβληματικό αυτό έργο αφορά την ολοκληρωμένη ανάπλαση του Φαληρικού Μετώπου και περιλαμβάνει τα εξής έργα:
- Δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου
- Εγκάρσια μετατόπιση της Λεωφόρου Ποσειδώνος
- Έργα εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου, διαμορφώσεων τοπίου και φύτευσης σε έκταση 536 στρεμμάτων
- Νέα κτιριακά έργα επιφανείας 3.957,30 τμ
- Υπόγειοι χώροι στάθμευσης επιφανείας 30.930 τμ
- Πεζογέφυρες
- Λιμενικά έργα όπως προβλήτες, νησίδες αλλά και διαμορφώσεις παραλίας που συμπληρώνουν την όλη ανάπλαση στο θαλάσσιο μέτωπο
- Λοιπά Υποστηρικτικά Έργα στη Θάλασσα και στο Μητροπολιτικό Πάρκο
- Υδραυλικά – Αντιπλημμυρικά Έργα
Η ολοκληρωμένη ανάπλαση του Φαληρικού Μετώπου επιδιώκει:
- Την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής και τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου με άξονες τη φύση, τον πολιτισμό, την άσκηση – άθληση και την ψυχαγωγία.
- Την αποκατάσταση της επικοινωνίας του αστικού ιστού με το θαλάσσιο μέτωπο, με τη λειτουργική αναδιάταξη των τεχνικών υποδομών και ειδικά των συγκοινωνιακών έργων της παράκτιας ζώνης.
- Την αποτελεσματική αντιπλημμυρική προστασία της άμεσης και ευρύτερης περιοχής.
- Τη λειτουργική και αισθητική συνοχή της παραλιακής ζώνης από την περιοχή του Πειραιά και το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας μέχρι το Δέλτα Φαλήρου, αξιοποιώντας και αναβαθμίζοντας τα ήδη υλοποιημένα Ολυμπιακά Έργα.
- Τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του Μητροπολιτικού Πάρκου.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε: «Το μεγαλύτερο έργο ανάπλασης της Αττικής που υλοποιείται μέσω του ΕΣΠΑ εντάχθηκε σήμερα στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη». Πρόκειται για έργο που θα αλλάξει την καθημερινότητα όλων των Αθηναίων πολιτών και θα προσφέρει πραγματική ποιότητα ζωής σε εκατομμύρια Έλληνες. Είμαι υπερήφανος για το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων και τη συμβολή του στο έργο αυτό. Συγχαρητήρια στην Περιφέρεια Αττικής και τον Γιώργο Πατούλη».
Ο Υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Γιάννης Τσακίρης τόνισε: «Με συντονισμένες ενέργειες καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την πλήρη χρηματοδότηση της α΄ και β΄ φάσης του έργου με ευρωπαϊκούς πόρους. Η ανάπλαση του Φαληρικού όρμου είναι το μεγαλύτερο έργο ανάπλασης της Αττικής και ένα από τα εμβληματικότερα της χώρας, που υλοποιείται μέσω του ΕΣΠΑ και το οποίο αναμένεται να συμβάλει στην βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των Αθηναίων. Με το συγκεκριμένο έργο αναγνωρίζουμε τη σημασία στήριξης των επενδύσεων που δεν διαθέτουν μόνο κερδοφόρο και αξιόπιστο επιχειρηματικό σχέδιο αλλά παράλληλα ισχυρό αναπτυξιακό πρόσημο και οφέλη για την τοπική κοινωνία και επιβεβαιώνεται ότι το ΕΣΠΑ είναι για όλους».
Ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Γιώργος Πατούλης δήλωσε: «Οι δεσμεύσεις μας γίνονται πράξη. Εργαστήκαμε με συστηματικό τρόπο και πετύχαμε την χρηματοδότηση με 365,4 εκατ. ευρώ ενός από τα εμβληματικότερα έργα της χώρας. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Υπουργό Ανάπτυξης Α. Γεωργιάδη, τον Υφυπουργό Γ. Τσακίρη και τον Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ Γ. Ζερβό και τις υπηρεσίες του Υπουργείου για την εξαιρετική μας συνεργασία, καρπός της οποίας είναι αυτό το αποτέλεσμα. Ευχαριστώ επίσης τις Τεχνικές μας υπηρεσίες και τη Διαχειριστική μας Αρχή.
Με την σημερινή υπογραφή εξασφαλίζεται χωρίς πλέον καμία αμφιβολία η χρηματοδότηση της ολοκλήρωσης του έργου, ένα έργο σημαία για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το οποίο θα κατασκευαστεί σύμφωνα με τις αρχές του νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus (NEB) την Βιωσιμότητα, την Αισθητική και τη Συμπερίληψη. Το συγκεκριμένο έργο είναι το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο που θα κατασκευαστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Το ενδιαφέρον της Ευρώπης για το Πάρκο του Φαληρικού Όρμου
Τι είναι αυτό που τραβά το ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των μηχανισμών της, στην Αττική τους τελευταίους μήνες; Το έργο της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου και ειδικότερα η δημιουργία του Πάρκου και της αναβάθμισης της γύρω περιοχής. Την τελευταία περίοδο έχουν πυκνώσει οι επισκέψεις Κοινοτικών αξιωματούχων στην Αθήνα, περί το θέμα αυτό.
Η ΕΕ βλέπει την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου ως ένα από τα μεγαλύτερα σχετικά έργα που πραγματοποιούνται στην Ευρώπη, αυτή την περίοδο. Παράλληλα, έχει θέσει ως στόχο την αναβίωση του ιστορικού κινήματος Bauhaus, θέλοντας να περάσει νέες αντιλήψεις και νέες αξίες στο ευρωπαικό γίγνεσθαι, συνδυάζοντας τέχνη, περιβάλλον, πολιτισμό, τεχνολογία και τις αρχές της κοινωνίας των πολιτών, ιδιαίτερα στα έργα δημοσίου ενδιαφέροντος.
Το Bauhaus (προερχόμενο από αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau: οικοδόμηση), ήταν αρχικά καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική σχολή που ιδρύθηκε από τον Walter Gropius, το 1919, στην Βαιμάρη. Το τέλος του Μεγάλου (Πρώτου Παγκόσμιου) Πολέμου, του πλέον πολύνεκρου στην παγκόσμια ιστορία, σηματοδοτούσε μια νέα ιστορική περίοδο. Ο Γκρόπιους πρέσβευε ότι ένα νέο αρχιτεκτονικό ύφος θα έπρεπε να απεικονίσει αυτή την νέα, ελπιδοφόρο εποχή: μια αρχιτεκτονική λειτουργική, οικονομικά προσιτή,συμβατή με τις κοινωνικές ανάγκες αλλά και με υψηλές καλλιτεχνικές αξιώσεις. Η σχολή του Γκρόπιους λειτούργησε ως κρατική σχολή στην Δημοκρατία της Βαιμάρης και, παρά την επιθυμία του Γκρόπιους να είναι απολιτική, γρήγορα συγκέντρωσε τα πυρά του ναζιστικού κόμματος. Λειτούργησε ως το 1933, οπότε με την κατάληψη της εξουσίας από τους Ναζί, σταμάτησε η λειτουργία της, αφού στο ενδιάμεσο διάστημα άλλαξε έδρες (Ντεσάου, Βερολίνο).
Η σχολή μετεξελίχθηκε σε κίνημα το οποίο άσκησε σημαντική επίδραση στην Τέχνη και την Αρχιτεκτονική, στην Δυτική Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ, όπου κατέφυγαν πολλοί καλλιτέχνες που αναμίχθηκαν με το κίνημα αυτό, εξόριστοι από το ναζιστικό καθεστώς. Πέραν του ιδρυτή Walter Gropius, ονόματα όπως οι Μις βαν ντερ Ρόε, Χάνες Μάγερ, Βασίλι Καντίνσκι, Πάουλ Κλέε, Μαρσέλ Μπρόιερ, Μαριάννε Μπράντ και ο δικός μας Ιωάννης Δεσποτόπουλος, ήταν μερικοί από τους πλέον σημαντικούς καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και πολεοδόμους που δίδαξαν στην σχολή Bauhaus και συνέβαλαν στην ανάπτυξη του κινήματος.
Κύρια χαρακτηριστικά του Bauhaus ήταν η απλότητα, η λειτουργικότητα και η χρηστικότητα, με έμφαση στις γεωμετρικές φόρμες και στα χρώματα, ενοποιώντας την Τέχνη με την διαδικασία της Παραγωγής, υποτάσσοντας την Τεχνολογία στην Ανθρώπινη Δημιουργικότητα.
Η αναγέννηση του Bauhaus, 100 χρόνια μετά
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περίπου στην επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση του κινήματος Bauhaus, το 1920, αποφάσισε να αναβιώσει τις κεντρικές αρχές και κατευθύνσεις του, εμπλουτίζοντας και προσαρμόζοντάς το στις συνθήκες και τις ανάγκες του 21ου αιώνα. Το νέο Bauhaus (New European Bauhaus Initiative- NEBI) αναγεννάται το 2020, αποτελώντας μια δημιουργική πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να συνθέσει την τέχνη, την αρχιτεκτονική, την τεχνολογία και τα στοιχεία που εκφράζουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, συμπληρώνοντάς τα με τις πρακτικές της Πράσινης Μετάβασης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της Κυκλικής Οικονομίας για την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, της Συμπερίληψης και της Ενσωμάτωσης για την κατάργηση των διακρίσεων και των ανισοτήτων, ώστε να παραχθεί ένα βιώσιμο αποτέλεσμα που θα δίνει νέο χαρακτήρα στις καθημερινές πρακτικές και στους χώρους όπου διαβιούν οι πολίτες της ΕΕ.
Το νέο Bauhaus προσδιορίζεται από τρεις βασικές αξίες, άρρηκτα συνδεδεμένες και αλληλεπιδρώσες:
Βιωσιμότητα μέσω της επίτευξης των στόχων για την κλιματική αλλαγή, την κυκλική οικονομία, την βιοποικιλότητα και τις μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου
Αισθητική ποιότητα κατασκευών και χώρων, επιπλέον της διασφάλισης της λειτουργικότητας
Συμπερίληψη μέσω της διασφάλισης της ισότητας, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της προσβασιμότητας για όλους και της κοινωνίας των πολιτών
Οι κατευθύνσεις στις οποίες στοχεύει το νέο Bauhaus περιλαμβάνουν:
Συνδυασμό υπερεθνικής και τοπικής διάστασης: η πράσινη μετάβαση αντιμετωπίζει προκλήσεις σε υπερεθνικό, παγκόσμιο επίπεδο. Εντούτοις, είναι οι μικρότερης κλίμακας, τοπικές παρεμβάσεις που εθίζουν τους πολίτες, διαμορφώνουν συμπεριφορές και δείχνουν ότι η συλλογική προσπάθεια αποτελεί και καθήκον του καθενός, σε ατομικό επίπεδο, οδηγώντας σε μία από την βάση προς τα επάνω κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών
Συμμετοχική λειτουργία: το νέο Bauhaus προσβλέπει και ενθαρρύνει την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή των ενδιαφερομένων και εμπλεκομένων μερών, ώστε να εισακούονται όλες οι απόψεις και να επιτυγχάνονται κατά το δυνατόν κοινά αποδεκτές λύσεις
Ποικιλόμορφη προσέγγιση: η ΝΕΒΙ ενθαρρύνει την όσμωση τεχνοκρατικών προσεγγίσεων και ιδεών των απλών πολιτών, επιδιώκοντας το τεχνικά και οικονομικά εφικτό με την κοινωνική αποδοχή
Καινοτομία πέραν της τεχνολογίας: η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει πολλά, από τις ψηφιακές λύσεις ως την χρήση νέων, συμβατών με το περιβάλλον υλικών. Εντούτοις, η καινοτομία δεν πηγάζει απαραίτητα μόνον από την τεχνολογία: μπορεί να προέλθει από λύσεις μείωσης της χρήσης υλικών, ή τον συνδυασμό νέων τεχνολογιών και παραδοσιακών τεχνών, οδηγώντας σε τοπικά προσαρμοσμένες εφαρμογές, υψηλής αισθητικής και λειτουργικότητας
Από τον συνδυασμό των παραπάνω, η ΕΕ επιδιώκει να ενθαρρύνει συνδυασμούς πρακτικών καθημερινής ζωής με την βιωσιμότητα, τον περιορισμό της κατανάλωσης πρώτων υλών και την μείωση του κόστους, την υψηλή αισθητική, την κοινωνική συμπερίληψη, την κυκλικότητα και ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
Η ΕΕ, διοχετεύει πόρους μέσω υφιστάμενων προγραμμάτων χρηματοδότησης (Horizon Europe, ERASMUS+, κ.α.) για την υλοποίηση καινοτόμων έργων που θα ενσωματώνουν στην κατασκευή τους τις βασικές αρχές του νέου Bauhaus.
Υπάρχουν έργα που ήδη υλοποιούνται, βάσει των κατευθύνσεων του νέου Bauhaus σε χώρες της ΕΕ? Ποιά είναι η σημασία του ΠΦΟ?
Από την έναρξη υιοθέτησης του νέου Bauhaus, ενθαρρύνεται η υιοθέτηση και κατά το δυνατόν ευρύτερη εφαρμογή της πρωτοβουλίας αυτής σε έργα δημοσίου ενδιαφέροντος. Η πρωτοβουλία έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζεται σε πολλά έργα και δράσεις στην Ευρώπη, όμως κανένα από αυτά δεν συγκρίνεται με το μέγεθος και την εμβέλεια του Πάρκου Φαληρικού Όρμου (ΠΦΟ). Το γεγονός αυτό τράβηξε την ιδιαίτερη προσοχή για το έργο του ΠΦΟ των μηχανισμών της ΕΕ (DG REGIO, EIB, JASPERS κλπ), ενώ παράλληλα ανέδειξε την μεγάλη ευκαιρία που έχουν η Ελλάδα και η Περιφέρεια Αττικής να αναβαθμίσουν και να αναδείξουν το έργο, από ένα (μεγάλης κλίμακας) εθνικό δημόσιο έργο, σε έργο σηματωρό (flagship project) για την Ευρωπαική Ένωση.
Η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, μιας ιδιαίτερα υποβαθμισμένης περιοχής, με απολήξεις κοιτών με μεταφορά λυμάτων και δυσχερέστατη πρόσβαση στην ακτή, αποτελεί για πολλές δεκαετίες ανεκπλήρωτη επιθυμία των πολιτών, όχι μόνον των όμορων Δήμων αλλά και ευρύτερων περιοχών του Λεκανοπεδίου. Είναι λοιπόν εύλογο, οι παρατεταμένες καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου, το οποίο ξεκίνησε να σχεδιάζεται από το 2011, να δημιουργούν αρνητικές αντιδράσεις προς τους φορείς υλοποίησής του. Εντούτοις, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών ως προς τις πολιτικές της ΕΕ (νέο Bauhaus κ.λπ.) σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος του εγχειρήματος (ακόμη και για ευρωπαικά δεδομένα), θέτουν τώρα την ευκαιρία υπεράνω της χρονικήςυστέρησης, αρκεί αυτή να εξελιχθεί πλέον βάσει συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων, με αναβαθμισμένη ποιότητα και αρτιότητα του έργου.
Η ανάπτυξη του ΠΦΟ συνιστά δημιουργία ενός εμβληματικού Μητροπολιτικού Πάρκου, μοναδικής εμβέλειας για την Αθήνα, τον Πειραιά και τους λοιπούς Δήμους του Λεκανοπεδίου. Η εκ των πραγμάτων συνλειτουργία του με το πάρκο και τις εγκαταστάσεις του γειτνιάζοντος Ιδρύματος Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, θααναβαθμίσει δραστικά την περιοχή σε πολλαπλά επίπεδα, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, αναψυχής, άθλησης, μάθησης, κοινωνικοποίησης, μετατρέποντάς την σε σημαντικό προορισμό (destination) για το Λεκανοπέδιο.
Το ΠΦΟ θα είναι ίσως το πρώτο έργο τόσο μεγάλης έκτασης (6.000 στρεμμάτων/ 6 εκατομμ. τετρ. μέτρων), σε επίπεδο ΕΕ, που θα συνθέσει όλες τις κατευθύνσεις και τις αξίες του νέου Bauhaus, μιας και όλα τα αντίστοιχαέργα που υλοποιούνται είτε έχουν υλοποιηθεί στην ΕΕ, είναι αισθητά μικρότερου μεγέθους και πολυπλοκότητας. Στόχος της Περιφέρειας Αττικής είναι ακριβώς να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία, με ένα έργο συνολικού προυπολογισμού 400 εκατομμ. ευρώ. Οι αρχικές φάσεις ανάπτυξης του έργου πλησιάζουν στην ολοκλήρωσή τους (οδικά έργα, έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης της περιοχής, περιβαλλοντική αναβάθμιση κλπ), ενώ έχει επικαιροποιηθεί η δημοπράτηση της β’ φάσης. Παράλληλα επιχειρείται η χρηματοδότηση του συνολικού έργου από πόρους της ΕΕ, ενσωματώνοντας και αναδεικνύοντας τις αξίες και κατευθύνσεις του νέου Bauhaus.
Αυτό θα επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, μέσω:
· της συμπλήρωσης του έργου με ένα πλαίσιο ήπιων παρεμβάσεων μικρής κλίμακας, οι οποίες θα είναι επιδραστικές και υψηλής προστιθέμενης αξίας
· της ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών στον τρόπο και στις λειτουργίες του ΠΦΟ
Η προσπάθεια και το χρονοδιάγραμμα
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ομάδες μελετών και συμβούλων που συνεργάζονται με την Περιφέρεια Αττικής και σε συστηματική συνεργασία με τους μηχανισμούς της ΕΕ (Jaspers, EIB, DG REGIO), προσαρμόζουν και εμπλουτίζουν τον αρχικό σχεδιασμό (του 2011/ 2012) με τις αρχές του νέου Bauhaus, με σκοπό να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα περιβαλλοντικά πιο ευαίσθητο, κοινωνικά πιο σύγχρονο και λειτουργικά ελκυστικότερο. Εξετάζονται σύγχρονες λύσεις, όπως η προσαρμογή στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής με διευρυμένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των εγκαταστάσεων, ενσωμάτωση αρχών κυκλικής οικονομίας, προστασία της βιοποικιλότητας, αναγνώριση και σεβασμό στις εξελισσόμενες κοινωνικές συνθήκες κλπ. Επιπλέον, υιοθετούνται αισθητικές παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν την συμπερίληψη, τον συν-σχεδιασμό, την καινοτομία (πχ προβλέπεται 3D printing με χρήση υλικών ανακύκλωσης), καθώς και η ενίσχυση της προσβασιμότητας και ο εμπλουτισμός των δράσεων.
Η Περιφέρεια Αττικής επιθυμεί να αξιοποιηθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό η μοναδική αυτή ευκαιρία για την Αττική και για την Ελλάδα, δημιουργώντας εμβληματικό έργο- πρότυπο για την Ελλάδα και για την ΕΕ.
Ως προς το χρονοδιάγραμμα του έργου, και αφού επενδύθηκε ουσιαστικός χρόνος και προσπάθεια για τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων και την επικαιροποίηση του σχεδιασμού, προβλέπεται να ολοκληρωθεί ως τον Μάιο 2023 η διαδικασία ωρίμανσης των προτάσεων και η διαβούλευση με την Κοινωνία Πολιτών, ούτως ώστε τα Τεύχη Δημοπράτησης να οριστικοποιηθούν και να δημοσιοποιηθούν τον Ιούνιο 2023, ώστε να προχωρήσει η ανάθεση και κατασκευή του έργου.
Διαβάστε ακόμη
Πόσο κοστίζει τώρα η ενοικίαση διαμερίσματος στην Αθήνα και τις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας
Γιώργος Προκοπίου: Οι διερευνητικές επαφές με ξένα ναυπηγεία για τη διαχείριση του Σκαραμαγκά
Διαγράφονται πρόστιμα 100 ευρώ για εκπρόθεσμες δηλώσεις – Επιστρέφει λεφτά η Εφορία