Η Επιτροπή Ανταγωνισμού («ΕΑ») διενήργησε αιφνιδιαστικό επιτόπιο έλεγχο στο πλαίσιο αυτεπάγγελτης έρευνας στον κλάδο παροχής υπηρεσιών μεταφοράς στη δρομολογιακή γραμμή Πέραμα (Αττικής)- Παλούκια (Σαλαμίνας), αναφορικά με ενδεχόμενες αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές οριζόντιας σύμπραξης και κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης κατά παράβαση των άρθρων 1 και 2 του ν. 3959/2011, όπως ισχύει, καθώς και των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) από επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην εν λόγω γραμμή.
Η πορθμειακή γραμμή Πέραμα – Παλούκια σημειώνει τη μεγαλύτερη κίνηση θαλάσσιας δρομολογιακής γραμμής στην Ελλάδα, κατέχοντας παράλληλα την 7η θέση (με στοιχεία επιβατικής κίνησης 2022) μεταξύ όλων των λιμένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2022 στη γραμμή Πέραμα – Παλούκια διακινήθηκαν περί τα 7,1 εκατ. επιβάτες και 3,7 εκατ. οχήματα[1].
Σημειώνεται ότι η διεξαγωγή τέτοιων ελέγχων γίνεται σε επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων από τις οποίες μπορεί να συλλεχθούν στοιχεία για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές στις ερευνώμενες αγορές και δεν προδικάζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν εμπλακεί σε αντί-ανταγωνιστική συμπεριφορά ούτε προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας.
Νομικό πλαίσιο
Η ΕΑ, θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.
Τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές) που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Το άρθρο 1Α του ν. 3959/2011 απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών προς ανταγωνιστές.
Τα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική συμπεριφορά επιχειρήσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
Η ΕΑ επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θα παρεμβαίνει κατά άμεση προτεραιότητα όπου κρίνεται απαραίτητο και θα εξετάζει κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, με την υποβολή καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμων σχετικών πληροφοριών μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος (whistleblowing) ή άλλως, και θα επιβάλλει αυστηρότατες διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν μετέρχονται αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών βάσει των διατάξεων του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.
Το πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ
Η διαπίστωση συμμετοχής επιχείρησης σε συμφωνίες καρτελικής φύσεως, δηλαδή σε μυστικές συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τον καθορισμό τιμών ή ποσοτήτων, κατανομή πελατών ή μεριδίων αγοράς, ή βάσει των οποίων λαμβάνει χώρα νόθευση διαγωνισμών, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά πρόστιμα από την ΕΑ, σε ποινικές κυρώσεις των υπεύθυνων φυσικών προσώπων και σε αποκλεισμό των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων από δημόσιους διαγωνισμούς και συμβάσεις παραχωρήσεων για τρία (3) έτη από την έκδοση της απόφασης.
Η ένταξη στο πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπλακεί σε τέτοιου είδους συμφωνίες, καθώς με αυτή επιτυγχάνεται:
Ολική ή μερική απαλλαγή από τα διοικητικά πρόστιμα ή μείωση αυτών,
Εξάλειψη του αξιοποίνου ή μειωμένη ποινή για τα υπαίτια φυσικά πρόσωπα,
Πλήρης απαλλαγή της επιχείρησης από κάθε είδους διοικητικές κυρώσεις, και
Μη αποκλεισμό των επιχειρήσεων από τους δημόσιους διαγωνισμούς ή τις συμβάσεις παραχώρησης.