Τι θα γίνει με το ημιτελές mall του Βωβού στον Βοτανικό

Σε νέα βάση, με δεδηλωμένη τη βούληση των τραπεζών να προχωρήσουν και με όλα τα σενάρια ανοικτά ως προς την τελική του μορφή, θα προχωρήσει το πολυσυζητημένο ημιτελές mall, πρώην ιδιοκτησίας της Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική στον Βοτανικό, το οποίο σήμερα είναι κάτω από την ομπρέλα της «ΑΕΠ Ελαιώνα».

Συμπτωματικά, η σύλληψη του Μπάμπη Βωβού την περασμένη εβδομάδα συνέπεσε χρονικά με τις υπογραφές, προ ημερών, του μνημονίου συναντίληψης και συνεργασίας για την (επαν)εκκίνηση της Διπλής Ανάπλασης στις περιοχές Βοτανικού– Αλεξάνδρας.

Δώδεκα χρόνια πίσω, το 2008, η Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική είχε ήδη ξεκινήσει το μεγάλο project για το εμπορικό κέντρο στον Βοτανικό, που αποτελούσε κομμάτι του τότε project της Διπλής Ανάπλασης και μπλόκαρε τελικά στο Συμβούλιο της Επικρατείας μετά τις προσφυγές κατοίκων της περιοχής με την υποστήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ. Αποτέλεσμα, το έργο συνολικού προϋπολογισμού 250 εκατ. ευρώ, (σύμφωνα με τις τότε ανακοινώσεις του ομίλου, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους του οικοπέδου) το οποίο επρόκειτο να ολοκληρωθεί σε χρόνους -ρεκόρ το 2009, κατά τη συνήθη πρακτική του ομίλου που κινούνταν με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς, να μείνει ημιτελές σε ποσοστό 70%. Το mall προβλεπόμενης έκτασης 70.000 τ.μ. με 3.000 θέσεις στάθμευσης, αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τον όμιλο, στο ξεκίνημα μάλιστα της διεθνούς οικονομικής κρίσης κι εν συνεχεία της σταδιακής κατάρρευσης του εγχώριου real estate για τα επόμενα δέκα χρόνια. «Το μπλόκο του ΣτΕ σε συνδυασμό με τα μεγάλα οικονομικά ανοίγματα του ομίλου εκείνη την περίοδο, στο ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης, ήταν οι δύο βασικοί λόγοι για την μετέπειτα κατάρρευση», δηλώνουν σήμερα κορυφαίοι παράγοντες του εγχώριου real estate.

Το ημιτελές mall, που προβλεπόταν μάλιστα να είναι 25% μεγαλύτερο από το The Mall Athens του Αμαρουσίου, πέρασε με την κατάρρευση του ομίλου και το σχέδιο εξυγίανσης, προ πενταετίας, στα χέρια των τραπεζών, Alpha Bank και Πειραιώς. Οι τελευταίες, προ ημερών, μέσω της ΑΕΠ Ελαιώνα, συνυπέγραψαν το μνημόνιο συναντίληψης για τη Διπλή Ανάπλαση, ύψους 163,5 εκατ. ευρώ, με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τον Δήμο Αθηναίων, τον Ερασιτέχνη Παναθηναϊκό και την ΠΑΕ Παναθηναϊκός.

Στην ΑΕΠ Ελαιώνα έχει περάσει το κτιριακό συγκρότημα του ομίλου Βωβού, το οποίο εντάσσεται και αυτό τώρα στο project της Διπλής Ανάπλασης (52.000 τ.μ.). Για το ακίνητο έχει ήδη προηγηθεί εδώ και μία διετία συμφωνία από τις τράπεζες με την αμερικανική Hines, από τους μεγαλύτερους πλέον ξένους επενδυτές ακινήτων και στη χώρα μας. Η Hines χτίζει το χαρτοφυλάκιό της στη χώρα μας ήδη από το 2017, όταν πρωτοξεκίνησε τις αγορές ακινήτων στην Ελλάδα αγοράζοντας τότε από κοινού με την Henderson Park το ξενοδοχείο Athens Ledra (νυν Grand Hyatt) στη λεωφόρο Συγγρού, για να συνεχίσει τις επενδύσεις σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων, τουριστικά, επαγγελματικά, οικιστικά, εντός κι εκτός Αττικής ειδικά όσον αφορά τον ξενοδοχειακό τομέα. Σημειωτέον ότι η Hines είναι πλέον ιδιοκτήτρια και του ακινήτου στην Λεωφόρο Κηφισού 60 και οδό Ηρούς στην Ακαδημία Πλάτωνος (γνωστό και ως πρώην ακίνητο της κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη), όπου λειτουργεί το νέο εμπορικό πάρκο, με βασικό μισθωτή τη Leroy Merlin.

Στην παρούσα φάση, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, η συμφωνία των τραπεζών με τη Hines, που είχε στην αρχή ως αντικείμενο την ολοκλήρωση του εμπορικού κέντρου στο Βοτανικό έχει πλέον εκπνεύσει. Ετσι, αυτό που υπάρχει σίγουρα αυτή τη στιγμή για το ακίνητο είναι η βούληση των τραπεζών να προχωρήσουν με την αποπεράτωση του έργου στο πλαίσιο της συμφωνίας με τη Διπλή Ανάπλαση και μένει να φανεί με ποιον τρόπο θα κινηθούν στο κομμάτι των συνεργειών, πολύ περισσότερο δε από τη στιγμή που η κύρια δραστηριότητά τους δεν είναι η ανάπτυξη ακινήτων.

Με δεδομένες πάντως τις αλλαγές στο εγχώριο λιανεμπόριο και τις νέες συνθήκες όπως αυτές διαμορφώνονται μετά τον κορωνοϊό, στο «τραπέζι» για το ημιτελές ακίνητο του Βοτανικού πέραν της δημιουργίας mall, έχει πέσει και η δημιουργία γραφείων, χωρίς ωστόσο, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, να έχουν οριστικοποιηθεί οι τελικές αποφάσεις.

Επενδυτικό ‘’προϊόν’’

Πάντως γενικότερα, όσοι παρακολουθούν από κοντά το εγχώριο real estate, με αφορμή και τη δικαστική εξέλιξη με τη σύλληψη του Μπάμπη Βωβού την περασμένη εβδομάδα, τονίζουν και μια άλλη πτυχή για την επιχειρηματική δραστηριότητα του άλλοτε κραταιού επιχειρηματία: Πέραν του ημιτελούς εμπορικού, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, ουκ ολίγα, γνωστά ακίνητα του ομίλου πέρασαν από τις τράπεζες και εταιρείες leasing στα χέρια εγχώριων και ξένων επενδυτών, σηματοδοτώντας μάλιστα και την είσοδο νέων παικτών στην αγορά και παράλληλα αποδεικνύοντας ότι ο όμιλος- αν μη τι άλλο- έφτιαξε ‘’επενδυτικό προϊόν’’ στο εγχώριο real estate, κάτι που εξακολουθεί να λείπει ακόμη και σήμερα από την αγορά. Ακόμη και τώρα είναι τα ακίνητα του Βωβού που πωλούνται σε επενδυτές, με ενδεικτικά χαρακτηριστικά παραδείγματα το συγκρότημα στη λ. Κηφισίας 66, απέναντι από τον ΟΤΕ, που πέρασε το 2018 στην Dromeus Capital με 28 εκατ. ευρώ, το «πακέτο» των ακινήτων σε Μαρούσι, Χαλάνδρι, Μιχαλακοπούλου, Μεταμόρφωση που πέρασε από την Alpha Bank στην Brook Lane Capital πέρυσι με 90 εκατ. ευρώ κ.α..

Για την ιστορία, αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι τη ‘’χρυσή’’ δεκαετία για το εγχώριο real estate, όταν η εγχώρια αγορά ακινήτων από το 2005 και μετά άγγιξε το peak, η Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική είχε φτάσει να έχει ένα χαρτοφυλάκιο, με αγοραία αξία ύψους 1,21 δισ. ευρώ (!) με βάση την αποτίμηση που είχε κάνει εν έτει 2006 η πολύ γνωστή διεθνής εταιρεία συμβούλων Colliers International. Πάνω από 200.000 τ.μ. σε 40 διαφορετικές τοποθεσίες ήταν υπό την κατοχή ή υπό τη διαχείριση του ομίλου, ο οποίος από την ίδρυσή του το 1974 είχε κατασκευάσει «περισσότερα από 30 γραφειακά συγκροτήματα, με συνολική έκταση μεγαλύτερη των 500.000 τ.μ.», όπως χαρακτηριστικά διαφήμιζε προ δεκαπενταετίας ο ‘’βασιλιάς’’ του εγχώριου real estate που αποδείχθηκε όμως ότι στηριζόταν σε γυάλινα πόδια.