Η τεχνολογική άνοιξη στη χώρα μας με τις επενδύσεις να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο κρύβει πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες. Κάποιες εξ αυτών ξυπνάνε μνήμες για το «πριν» και το «μετά» της Ελλάδας, ιδίως όταν συνδέονται με γεγονότα του παρελθόντος, τα οποία εκ πρώτης όψεως μπορεί να μη φαίνονται σχετικά, εν τούτοις έχουν παίξει παρασκηνιακά ρόλο για την έκβαση ενός αποτελέσματος σήμερα…
Οπως, για παράδειγμα, την παρουσία που έχει πλέον στη χώρα μας μία από τις σημαντικότερες εταιρείες λογισμικού για τη δημιουργία/λειτουργία ιστοσελίδων στον κόσμο και leader στο σκέλος του πολυκαναλικού αυτοματοποιημένου λογισμικού μάρκετινγκ, Sitecore. Μία κορυφαία εταιρεία παροχής λογισμικού διαχείρισης ολοκληρωμένης ψηφιακής εμπειρίας με μεγάλα brands στο πελατολόγιο της, όπως L’Oréal, Microsoft, United Airlines και PUMA, η οποία προ εβδομάδων εγκαινίασε το Cloud Tech & Innovation Hub που συγκρότησε στην Ελλάδα με ένα στελεχιακό δυναμικό 175 ατόμων και πυρήνα τους ανθρώπους της Moosend, ελληνικής startup που εξαγόρασε το καλοκαίρι του 2021.
Διευθύνων σύμβουλος της πολυεθνικής που ξεκίνησε από τη Δανία στον καιρό της άνοιξης των dotcoms, στα τέλη του ’90, αλλά θεωρείται πλέον αμερικανοδανέζικη λόγω της μετοχικής της διάρθρωσης, είναι τα τελευταία δυόμισι χρόνια ο κ. Στάθης, «Στιβ», Τζικάκης. Ενα από τα σημαντικά στελέχη στον ευρύτερο χώρο του business software που έχει «εξαγάγει» η Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια, με πολυετή καριέρα σε πολυεθνικές ηγέτιδες στον συγκεκριμένο χώρο, όπως στην Infor ή στη SAP, στην οποία μάλιστα είχε φτάσει να είναι πρόεδρος Ν. Ευρώπης, Μ. Ανατολής και Αφρικής με πάνω από 25 χώρες υπό την ευθύνη του…
Είναι ο άνθρωπος που πριν από περίπου ενάμιση χρόνο υπέγραψε την εξαγορά της Moosend και πλέον μετατρέπει τις δομές της στο hub της Sitecore, από τα συνολικά επτά που διαθέτει παγκοσμίως, αναβαθμίζοντας παράλληλα τον ρόλο της Ελλάδας πρωτίστως στο κομμάτι της παραγωγής λογισμικού σε προϊόντα που απευθύνονται στην παγκόσμια αγορά! Ειδικά με τις νέες επενδύσεις που είτε σχεδιάζει, είτε πυροδοτεί στη χώρα μας μέσω των διεθνών συνεργατών της Sitecore, τις οποίες και αποκαλύπτει στη σημερινή συνέντευξή του στο «b.s.».
Κι όμως, πριν από κάποια χρόνια ο κ. Τζικάκης επιχείρησε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Με μεγάλο κίνητρο την οικογένεια που είχε δημιουργήσει με την επίσης Ελληνίδα σύζυγό του και «εργαλείο» την επιτελική θέση που είχε αποκτήσει στη SAP η οποία του επέτρεπε την εγκατάσταση σε οποιαδήποτε χώρα ήταν υπό την ευθύνη του, η επιλογή της Αθήνας φάνταζε μια ευκαιρία… Μέχρι που ήρθαν τα capital controls και οι μεγάλες αναταράξεις που έθεταν πλέον σε αμφισβήτηση το ευρωπαϊκό μέλλον της ίδιας της χώρας.
«Ανακοινώθηκαν τα μέτρα κι εγώ την επόμενη μέρα ταξίδευα στην Ιταλία για δουλειά. Οι κάρτες μου δεν δούλευαν, οι συνάδελφοί μου πλήρωναν το ξενοδοχείο… Τα capital controls είναι ό,τι χειρότερο για κάποιον που ταξιδεύει συνέχεια και εργάζεται στο εξωτερικό. Κινδυνεύεις να εγκλωβιστείς… Εκεί τα παράτησα. Ο δρόμος του εξωτερικού φάνταζε και πάλι μονόδρομος. Στην αρχή είπα ok, θα πάμε για λίγο καιρό μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα και μετά θα επιστρέψουμε… ήρθαν μετά τα παιδιά και τελικά μείναμε έξω», λέει ο ίδιος.
Ετσι το όνειρο του επαναπατρισμού έχει πάρει πολλά χρόνια πλέον αναβολή, όπως παραδέχεται ο ίδιος, αν και επιστρέφουν όσο το δυνατόν περισσότερο κρατώντας ισχυρούς τους οικογενειακούς δεσμούς.
Σε αυτή την αλληλουχία των γεγονότων της προσωπικής ιστορίας του κ. Τζικάκη βέβαια προστίθεται η εξέλιξη της καριέρας του, που τελικά θα τον οδηγήσει να είναι ο άνθρωπος ο οποίος σήμερα ηγείται μιας σημαντικής παγκόσμιας εταιρείας στον χώρο της που πραγματοποιεί μία μεγάλη επένδυση στην ελληνική οικονομία και τους Ελληνες μηχανικούς. Εστω κι αν ο ίδιος αποφεύγει να πιστωθεί προσωπικά μία κίνηση που θέτει τη Sitecore ως μία από τις αποδείξεις ότι κάτι αλλάζει στη χώρα στην πορεία προς ένα ψηφιακό μέλλον.
«Μας άρεσε πολύ η Moosend. Από εκεί ξεκινούν όλα», λέει ο κ. Τζικάκης. «Ηταν αυτό που λέμε G2 leader στη “γλώσσα” μας. Ενας leader αναλυτής στον χώρο του μάρκετινγκ, του MarTech συγκεκριμένα. Εφτασε να είναι μεταξύ των τριών κορυφαίων στον κόσμο. Γνώρισα τα παιδιά, την ομάδα και όταν πλέον αποφασίσαμε στη Sitecore να ενεργοποιήσουμε ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού ύψους 1,2 δισ. δολ., με την πρόβλεψη και για κάποιες εξαγορές, συμπεριλάβαμε τη Moosend. Οι συζητήσεις ήδη είχαν ξεκινήσει από τα τέλη του 2020, η εξαγορά έγινε τον Μάιο του 2021. Και πρέπει να σας πω ότι είμαστε εξαιρετικά ικανοποιημένοι από το προσωπικό και τις ικανότητές του, γεγονός που μας βοήθησε εξάλλου να αποφασίσουμε και την αναβάθμιση της δομής σε ένα μεγαλύτερο hub. Το προσωπικό της Moosend ήταν περίπου 40 άτομα όταν έγινε η εξαγορά. Σήμερα είναι 175 άνθρωποι. Και δεν σας κρύβω πως τα σχέδιά μας είναι να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο. Αν δεν έχουμε κάποιο εξαιρετικά αρνητικό συμβάν και τα πράγματα κινηθούν όπως περίπου τα σχεδιάζουμε, τότε εντός διετίας η δυναμικότητα του hub θα φθάσει περί τα 300 άτομα, αν δεν διπλασιαστεί κιόλας!» λέει ο κ. Τζικάκης.
Αποκαλύπτει δε πως παράλληλα δρομολογείται και μία σημαντική επένδυση στη χώρα μας από έναν εκ των μεγάλων διεθνών συνεργατών της Sitecore, την EY. «Στήνουν στη Θεσσαλονίκη το Sitecore Center of Competence που θα είναι αρμόδιο για όλη την Ευρώπη. Είναι κάτι νέο», λέει ο κ. Τζικάκης.
Ο ρόλος της νέας δομής
To hub της Sitecore βρίσκεται στο Μαρούσι. Τα προϊόντα που αναπτύσσονται πλέον δεν είναι μόνο αυτά για τη Moosend αλλά συνολικά για τις ανάγκες του ομίλου. «Οι άνθρωποι στην Αθήνα ασχολούνται με πολλές τεχνολογίες. Κι αυτό είναι το ενδιαφέρον. Κάτι για το οποίο δεν δυσκολευτήκαμε κιόλας, αφού πραγματικά βρήκαμε ταλέντα που για να είμαι ειλικρινής δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε πριν. Γενικά εκπλαγήκαμε θετικά από την ποιότητα των ανθρώπων, πέραν φυσικά της βάσης που είχε καταφέρει η Moosend να δημιουργήσει. Φθάνει να σας πω ότι πολλά από τα νέα προϊόντα που έβγαλε φέτος η Sitecore παράχθηκαν είτε ολοκληρωτικά είτε εν μέρει από το δυναμικό μας στην Αθήνα.
Η ελληνική ομάδα μάλιστα όχι μόνο δεν έχασε deadline, αλλά κατάφερε να φτάσει στο αποτέλεσμα 2-3 μήνες πριν τον προγραμματισμό. Και προϊόντα των οποίων η ποιότητα είναι καταπληκτική. Κάτι που βοηθά τον συνολικό, παγκόσμιο, στρατηγικό σχεδιασμό μας. Διότι αυτό που έχουμε ως βασική στόχευση είναι να δίνουμε λύσεις και τρόπους ώστε οι πελάτες μας να μπορούν να επικεντρώνονται σε αυτό που κάνουν καλύτερα, και αυτό είναι να μεγαλώνουν την εταιρεία τους και να εξυπηρετούν τους δικούς τους πελάτες. Γι’ αυτό και προτεραιότητά μας είναι το σύνολο των προϊόντων μας να είναι είτε ολοκληρωμένα είτε να μπορούν να σταθούν μόνα τους. Δεν θέλουμε μπαίνοντας σε έναν νέο πελάτη να πρέπει να “καταστρέψουμε” τη γη που είναι γύρω μας! Αυτό λέγεται συνθετική αρχιτεκτονική (composable architecture). Είμαστε “φιλικός γείτονας” που θα συνυπάρχει και θα “κουμπώνει” με προϊόντα, συστήματα και εφαρμογές άλλων εταιρειών. Και από εκεί και πέρα συνεχίζουμε», λέει ο κ. Τζικάκης.
Αυτή η «σύνθεση» φαίνεται ακόμη στο πώς είναι στημένη η ίδια η Sitecore αλλά και στον τρόπο λειτουργίας της. Hubs σαν αυτό της Ελλάδας διαθέτει άλλα έξι, σε στρατηγικές περιοχές για την εταιρεία. «Της Αθήνας πλέον είναι το μεγαλύτερο που διαθέτουμε. Γενικά όμως προσπαθούμε να μην έχουμε συγκεντρωμένες τις δραστηριότητές μας αλλά να είναι διασκορπισμένες, πρώτα απ’ όλα για θέματα ασφάλειας, συνέχισης της δραστηριότητας, διαφοροποίησης κ.ο.κ.», εξηγεί ο κ. Τζικάκης.
«Η διαφοροποίηση είτε είναι γεωγραφική, είτε πολιτισμική, θρησκευτική ή φυλετική, είναι κάτι πολύ θετικό για μια εταιρεία. Είναι ένα πολύμορφο παζλ που ακουμπά όλες τις πτυχές και βοηθά να γίνουμε καλύτεροι. Αυτή τη στιγμή Ελληνες της εταιρείας πηγαίνουν στην Κουάλα Λουμπούρ, αντίστοιχα Ασιάτες έρχονται εδώ, στη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αμερική κ.λπ. Βοηθάμε αυτούς που είναι στην Ελλάδα -πολλοί απ’ αυτούς είναι νέοι σε ηλικία- ώστε να αποκτούν καινούριες εντυπώσεις και εμπειρίες. Αλλά και σε θέματα ασφάλειας και υποστήριξης των ανθρώπων μας, π.χ., χρησιμοποιήσαμε την Ελλάδα ως έναν από τους προορισμούς για να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς συναδέλφους μας. Η Κοπεγχάγη, η Σόφια και η Αθήνα ήταν τα τρία κέντρα που δέχτηκαν κόσμο που ήθελε να μετακινηθεί από την Ουκρανία», τονίζει.
Γιατί όμως η Ελλάδα ξαφνικά προσελκύει μια επένδυση όπως αυτή της Sitecore και μάλιστα αποκτά αναβαθμισμένο ρόλο στον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό της; «Προφανώς λόγω των ικανοτήτων που βρήκαμε εδώ. Κάνοντας ήδη τις πρώτες αποτιμήσεις της Moosend αντιληφθήκαμε ότι υπάρχει σημαντική τεχνολογία εδώ. Επειτα και οι ιδρυτές της μας βοήθησαν πολύ να δούμε τι συμβαίνει στην Ελλάδα, γιατί για να είμαι ειλικρινής τα πράγματα είναι ανοργάνωτα στο πώς προωθείται στο εξωτερικό η χώρα ως επενδυτικός προορισμός στο τεχνολογικό κομμάτι. Χώρες όπως η Πολωνία ή η Ιρλανδία προωθούνται συστηματικά μέσα από έναν μηχανισμό που θα σου προσφέρει πρώτα απ’ όλα την πλήρη ενημέρωση και θα σε καθοδηγήσει στο πώς θα κινηθείς. Εναν μηχανισμό που θα έρθει να σε προσελκύσει από μόνος του, θα χτυπήσει την πόρτα μόνος του. Εμείς, και το λέω αυτό από την πλευρά του επενδυτή, στην περίπτωση της Ελλάδας μόνοι μας κινηθήκαμε, επενδύσαμε, μεγαλώνουμε με τις ευκολίες και τις δυσκολίες που αυτό έχει. Οπότε καλό είναι που κάνουμε “φασαρία” για το ότι πλέον ανήκουμε στις χώρες προορισμούς τέτοιων επενδύσεων, όμως καλό θα είναι να το κάνουμε σύστημα», λέει.
Σε ό,τι αφορά την παρουσία της Sitecore στην Ελλάδα ο κ. Τζικάκης δεν κρύβει πως πλέον γίνεται και ένας σχεδιασμός να δραστηριοποιηθεί εμπορικά. «Μπήκαμε ξεκάθαρα με τεχνολογικό ορίζοντα. Χωρίς ωστόσο να προωθήσουμε τον εαυτό μας, ξαφνικά βλέπουμε να δημιουργείται σημαντική ζήτηση για τα προϊόντα μας και στην ελληνική αγορά, κυρίως από εταιρείες που παρακολουθούν τις δομές των μεγάλων πολυεθνικών ειδικά στους χώρους που είμαστε πολύ δυνατοί, όπως στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τον τουρισμό, τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, αεροπορικές εταιρείες, αυτοκινητοβιομηχανίες, βιομηχανίες συσκευασίας, φαρμακοβιομηχανίες, στο Δημόσιο κ.α. Οπότε μάλλον θα ξεκινήσουμε και εμπορικά», σημειώνει, διευκρινίζοντας ότι η εταιρεία παράγει το λογισμικό και τα προϊόντα τα οποία και εφαρμόζουν συνεργάτες που αναλαμβάνουν τα συγκεκριμένα projects, είτε του Δημοσίου είτε του ιδιωτικού τομέα. Από τους διεθνείς κολοσσούς Deloitte, Accenture, ΕΥ κ.ά. ως τους τοπικούς συνεργάτες, όπως η Linakis Digital.
Οικονομικά
Ο ίδιος δεν θέλει να αποκαλύψει ούτε το συνολικό ποσό τής μέχρι τώρα επένδυσης της Sitecore στην Ελλάδα, ούτε τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας που μαζί με την Adobe αποτελούν τους δύο κυρίαρχους παίκτες στον κλάδο όπου δραστηριοποιούνται. Επικαλείται το γεγονός ότι η εταιρεία είναι ιδιωτική, μη εισηγμένη. Ωστόσο λέει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης με τον οποίο «τρέχει» φτάνει το 30%. «Γενικά αναπτυσσόμαστε πιο γρήγορα απ’ ό,τι η υπόλοιπη αγορά, ίσως και με τέσσερις φορές μεγαλύτερη ταχύτητα κερδίζοντας διαρκώς μερίδια», λέει ο κ. Τζικάκης. «Και έχουμε πολλά πλάνα για περαιτέρω ανάπτυξη. Φέρνουμε διαρκώς νέες τεχνολογίες στην αγορά, επενδύουμε στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων και εφαρμογών και θα κάνουμε στο μέλλον και άλλες εξαγορές. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο σε έναν χώρο που διαρκώς εξελίσσεται», προσθέτει.
Ο ίδιος πάντως δεν φαίνεται να ανησυχεί από το φρένο στην οικονομική δραστηριότητα σε μεγάλες οικονομίες του πλανήτη λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πληθωριστικού κύκλου. «Στον δικό μας χώρο υπήρξε ένα αρχικό μούδιασμα, όμως νομίζω ότι πλέον ξεπερνιέται. Διότι αυτό που βλέπουμε τώρα είναι μια ευκαιρία. Ξέρετε, υπάρχουν δύο ειδών εταιρείες, αυτές που είναι σε legacy platforms, που πατάνε σε παλαιές τεχνολογίες. Εκεί σαφώς θα υπάρξει φρένο. Από την άλλη είναι και οι εταιρείες μοντέρνας τεχνολογίας, όπως η Sitecore, που όμως δεν θεωρώ ότι θα επηρεαστούν στον ίδιο βαθμό. Και η διαφορά είναι πως η σημερινή κατάσταση αποτελεί ευκαιρία για εμάς, αφού περισσότερες εταιρείες θα αναζητήσουν τη μετάβασή τους στο cloud για να περικόψουν το λειτουργικό τους κόστος.
Επιπροσθέτως αυτές οι εταιρείες αναγνωρίζουν ότι τώρα πρέπει να επιταχύνουν την ψηφιακή τους μετάβαση. Εάν π.χ. έχω την επιλογή να ανοίξω 5 καταστήματα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό ο πιο εύκολος τρόπος είναι να προωθήσω το ecommerce μου ή να έχω ψηφιακά κανάλια πώλησης. Και βέβαια όλοι έτσι σκέφτονται. Οι μεγάλες εταιρείες και αυτοί που βλέπουν την ευκαιρία. Δείτε τι έχει συμβεί σε όλες τις περιόδους κρίσης που είχαμε πίσω από την κατάρρευση των dotcoms. Οι εταιρείες που σήμερα θεωρούνται τεράστιες, είτε γεννήθηκαν είτε γιγαντώθηκαν σε αυτές. Κι αυτό συνδέεται προφανώς με τις αποφάσεις που πήραν τότε», υπογραμμίζει επιχειρηματολογώντας και για την αισιόδοξη στάση που τηρεί.
«Οι πρώιμες ενδείξεις που έχουμε είναι πολύ θετικές για τη Sitecore. Σαφώς κοιτάμε γύρω μας τι συμβαίνει, όμως οι συζητήσεις με τους πελάτες μας συνεχίζονται, η ψηφιακή μετάβαση συνεχίζεται. Ναι, κάθε εταιρεία και κυρίως ανάλογα με το μέγεθός της έχει μια διαφορετική προσέγγιση σε αυτό που συμβαίνει τώρα. Ολοι θεωρούν ότι “το ρευστό είναι βασιλιάς”, όμως ο καθένας έχει διαφορετικό ορίζοντα. Και να είστε σίγουροι πως σήμερα κρίνεται πώς θα είναι ο leader στην επόμενη ανοδική περίοδο…».
Τέλος, δεν μπορούμε να μην μιλήσουμε για την Ελλάδα. «Για κάποιον που λείπει από τη χώρα 30 χρόνια και έκανε την προσπάθειά του να επαναπατριστεί πώς φαίνεται η σημερινή κινητικότητα στον τεχνολογικό τομέα;», τον ρωτάμε. «Δεν σας κρύβω ότι είμαι πολύ χαρούμενος. Θέλω να πιστεύω ότι κι εμείς είμαστε μέρος αυτής της ανάπτυξης. Και θέλουμε να είμαστε και στο μέλλον. Για εμάς οι επενδύσεις μας εδώ δεν είναι βραχείας διάρκειας. Η Ελλάδα είναι μακροπρόθεσμη επιλογή. Θεωρώ ότι η χώρα έχει να δώσει πάρα πολλά. Πρέπει να είμαστε πιο επικεντρωμένοι στις υψηλής προστιθέμενης αξίας υπηρεσίες είτε αυτό έχει να κάνει με τον τουρισμό, είτε με την αγροοικονομία, την τεχνολογία, τις νέες τεχνολογίες τύπου ΑΠΕ κ.ο.κ. Πρέπει να σκεφτόμαστε με αυτό τον τρόπο. Η Ευρώπη έχει ανάγκη γι’ αυτά», καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη
The Social Kolonaki Athens Hotel: Η μεταμόρφωση ενός «ασφαλιστικού» ακινήτου στο Κολωνάκι (pics)
Καταπατημένα: Τίτλοι κυριότητος από 100 ευρώ το μήνα και 20% της αντικειμενικής