Μέγας φιλάνθρωπος ή διάβολος; Το όνομά του Τζορτζ Σόρος είναι ίσως το… δημοφιλέστερο στις τάξεις των συνωμοσιολόγων και μη. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί δεν αποδέχονται τις κοινοφελείς του ενέργειες ανά τον κόσμο και ως πρωταγωνιστής στα περισσότερα σενάρια συνομωσίας, θεωρούν πως οι προθέσεις του δεν είναι και οι καλύτερες.

Μην περιμένετε ότι θα διαβάσετε άλλο ένα από τα πολυπαιγμένα σενάρια για τον δισεκατομμυριούχο επενδυτή, σαν αυτά που έχουν κυκλοφορήσει παλιότερα. Το ζήτημα μας, αυτή τη φορά είναι ότι ο πιο πολυσυζητημένος, ο πιο παρεξηγημένος (;), ο μεγαλύτερος πρωταγωνιστής αληθινών, πιθανών και απίθανων σεναρίων (του έχει “χρεωθεί” από τη χρηματοδότηση ομάδων που έχουν σκοπό να ανατρέψουν την αμερικανική Δημοκρατία, μέχρι στο ότι έχει σκοπό να εγκαταστήσει μια παγκόσμια κυβέρνηση, ή ότι χειραγωγεί ηγέτες, ενώ έχει εχθρούς από ηγέτες, όπως οι Πούτιν και Όρμπαν, μέχρι δισεκατομμυριούχους, όπως ο Ίλον Μασκ) , ο Τζορτζ Σόρος, παραδίδει τα ηνία της αυτοκρατορίας των 25 δις δολαρίων στο γιο του. Και τώρα, τι;

Το ερώτημα δεν είναι τόσο το τι θα απογίνει η αυτοκρατορία που έχτισε ο Σόρος, όσο το αν θα συνεχίσει -στα 92 του χρόνια – το έργο του για την αναδόμηση της κοινωνίας ώστε να δημιουργήσει αυτό που έχει στο νου του. Δηλαδή μια “ανοιχτή κοινωνία”, όπως φαντάζεται την κοινωνία η Open Society του.

Τα σχέδια του Άλεξ Σόρος

Εάν ο Τζορτζ Σόρος έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ο “πιο μισητός άνθρωπος του κόσμου”, καθώς του αποδίδεται ο ρόλος του σκοτεινού ενορχηστρωτή ενός συστήματος που σκοπεύει να διαβρώσει τις κοινωνίες, τον ρόλο αυτό (του… μισητού, εννοούμε) προτίθεται να αναλάβει μετά χαράς το δεύτερο νεότερο από τα πέντε παιδιά του, ο 37χρονος Άλεξ. Με σπουδές στην Ιστορία, ο Άλεξ είναι το μοναδικό μέλος της οικογένειας που συμμετέχει στην επενδυτική επιτροπή του Soros Fund Management, του οχήματος διαχειρίζεται τα 25 δισ. δολάρια για την οικογένεια και το φιλανθρωπικό ίδρυμα. Ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, είναι αυτός που “τρέχει” το Open Society Foundations (OSF) ως πρόεδρος, ενώ έχει τεθεί επικεφαλής του “super PAC” του πατέρα του, έναν αμερικανικό μηχανισμό για να κατευθύνονται κεφάλαια σε πολιτικά κόμματα.

“Το κέρδισε”, σχολίασε ο Τζορτζ Σόρος για την τοποθέτηση του Άλεξ στη θέση του, ενώ ο γιος, στις πρώτες δηλώσεις του ως ο… Σόρος στη θέση του Σόρος, εξήγησε πως μοιράζονται τις ίδιες πολιτικές απόψεις με τον πατέρα του, με τη διαφορά ότι θα εμπλακεί περισσότερο με την πολιτική και συγκεκριμένα ότι θα χρηματοδοτήσει εκστρατεία κατά της προσπάθειας του Ντόναλντ Τραμπ να διεκδικήσει δεύτερη θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ. “Όσο κι αν θα ήθελα να βγάλω το χρήμα από την πολιτική, όσο η άλλη πλευρά το κάνει, θα πρέπει να το κάνουμε κι εμείς”, ανέφερε ο Άλεξ Σόρος. “Η πλευρά μας πρέπει να είναι καλύτερη στο να είναι πιο πατριωτική και χωρίς αποκλεισμούς“, έχει δηλώσει. “Επειδή κάποιος ψηφίζει Τραμπ δεν σημαίνει ότι είναι χαμένος ή ρατσιστής”.

Και το Open Society Foundations; Ο Άλεξ λέει ότι θα επιδιώξει τους ίδιους στόχους που είχε θέσει ο πατέρας του, όπως “η ελευθερία του λόγου, η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των προσφύγων και η υποστήριξη φιλελεύθερων πολιτικών”. Σε αυτά, λέει ο Άλεξ Σόρος, θέλει επίσης να συμπεριλάβει τα δικαιώματα ψήφου, τις αμβλώσεις και τις πρωτοβουλίες για την ισότητα των φύλων, ενώ θα επιδιώξει μια ατζέντα που θα επικεντρώνεται περισσότερο στις ΗΠΑ.

Δεν ήταν πάντα έτσι ο Άλεξ. Γιος του Σόρος από το γάμο του με την δεύτερη σύζυγό του, την ιστορικό Σούζαν Γουέμπερ, συγκέντρωνε ελάχιστες πιθανότητες για τη διαδοχή στην αυτοκρατορία του πατέρα του. Όχι μόνο επειδή ο 52χρονος ετεροθαλής αδερφός του, Τζόναθαν, είχε το… προβάδισμα, αλλά και επειδή ο ίδιος μέχρι πριν από μερικά χρόνια είχε την εικόνα του “άτακτου playboy”, του κακομαθημένου πλουσιόπαιδου που πέρναγε τις μέρες του σε πάρτι με εντυπωσιακές καλλονές.

Όμως, καμιά φορά, τα φέρνει κάπως η μοίρα. Ο Άλεξ άλλαξε μυαλά, όταν σοκαρίστηκε με την εικόνα που είχε δημιουργηθεί γι’ αυτόν (“έγινα μια καρικατούρα”, είχε πει) και άρχισε να ασχολείται με την ακαδημαϊκή μελέτη, αλλά και τις ασχολίες του πατέρα του. Και, γρήγορα, βρέθηκε η “χρυσή” ευκαιρία, όταν ο Τζορτζ Σόρος συγκρούστηκε με τον Τζόναθαν, για δύο προσλήψεις ανώτερων στελεχών στην επενδυτική εταιρεία, αφήνοντάς τον εκτός κούρσας.

Η ιστορία του

Ο εβραϊκής καταγωγής Τζορτζ Σόρος γεννήθηκε στην Ουγγαρία, όπου ως παιδί έζησε τη φρίκη της ναζιστικής κατοχής το 1944-45.  Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και, στη διάρκεια της κατοχής από τους ναζί, αγόρασε πλαστά έγγραφα που πιστοποιούσαν ότι δεν ήταν εβραϊκή οικογένεια, ενώ για να διασφαλιστεί ο νεαρός τότε Τζορτζ, ο πατέρας του δωροδόκησε έναν αξιωματούχο για να ισχυριστεί ότι ήταν ο εγγονός του.

Μετά τον πόλεμο, σε ηλικία 17 ετών, έφυγε από την Ουγγαρία για το Λονδίνο. Κατάφερε να σπουδάσει στο London School of Economics, εργαζόμενος ως αχθοφόρος στους σιδηροδρόμους και σερβιτόρος για να πληρώσει τα δίδακτρά του.  Θα ανέβαινε πολύ γρήγορα, από εκεί και πέρα.

Το 1969, έχοντας μετακομίσει στη Νέα Υόρκη, άρχισε να διαχειρίζεται τα χρήματα άλλων -με μεγάλη επιτυχία. Μεγαλύτερη επιτυχία του, ωστόσο, ήταν το 1992, όταν έγινε γνωστός ως ο “άνθρωπος που χρεοκόπησε τη Bank of England”. Κέρδισε 1 δισ. δολάρια, στοιχηματίζοντας σωστά στην πτώση της αγγλικής λίρας εκείνη τη χρονιά. Τότε, τα δισεκατομμύρια θα άρχιζαν να έρχονται ακόμα πιο γρήγορα, μέσω των δραστηριοτήτων του στο hedge fund του.

Όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, ανοίγοντας το δρόμο για την εγκαθίδρυση δημοκρατικών κυβερνήσεων στο πρώην σοβιετικό μπλοκ, ο Σόρος ίδρυσε το Open Society Foundations (OSF) για να υποστηρίξει τη διαδικασία της ειρηνικής μετάβασης από τον κομμουνισμό στον καπιταλισμό. Εκεί, στην πατρίδα του χρηματοδότησε με ποσό- ρεκόρ για τα ευρωπαϊκά δεδομένα την ίδρυση του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στη Βουδαπέστη. Ουδείς προφήτης στον τόπο του, ωστόσο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2018 και ενώ ο Σόρος είχε μπει στο στόχαστρο αρκετών -κυρίως δεξιών- ηγετών και όχι μόνο για τον ρόλο του σε μεγάλα γεγονότα, όπως η επανάσταση στη Γεωργία, η διάλυση της Πρώην Γιουγκοσλαβίας -είναι δημοφιλής η άποψη ότι η OSF χρηματοδοτούσε την προσπάθεια της τότε ΠΓΔΜ να καπηλευθεί την ιστορία της Μακεδονίας- εκδιώχθηκε από την Ουγγαρία. Με την κυβέρνηση Όρμπαν να διεξάγει μια πολύ σκληρή εκστρατεία εναντίον του ίδιου του Σόρος και του έργου του ιδρύματος, ο δισεκατομμυριούχος θα αναγκαζόταν να μεταφέρει  το γραφείο διεθνών δραστηριοτήτων του από τη Βουδαπέστη στο Βερολίνο.

Είναι όμως αυτά αρκετά να περιγράψουν τον Σόρος; Προφανώς και όχι, καθώς η εικόνα ενός σκοτεινού προσώπου που κινείται στις σκιές για να αλλάξει και αλλοτροιώσει τον κόσμο και τις κοινωνίες όπως είναι παραδοσιακά δομημένες, θα τον καταδιώκει για πάντα.  Ακόμα και για τους συντηρητικούς που απορρίπτουν τις πιο σκοτεινές παρυφές της ακροδεξιάς, η περιγραφή του Σόρος από τον Breitbart ως “παγκοσμιοποιητή δισεκατομμυριούχο” που έχει ως στόχο να κάνει την Αμερική μια φιλελεύθερη ερημιά είναι αδιαμφισβήτητη κοινή λογική.

Οι δυσοίωνες προβλέψεις για την Ελλάδα

Πάντως και ο ίδιος ο Σόρος έχει δώσει… δικαιώματα με τις κατά καιρούς παρεμβάσεις του. Έχει, για παράδειγμα, τοποθετηθεί στη διάρκεια της ελληνικής δεκαετούς κρίσης του 2008, προβλέποντας ότι η Ελλάδα δεν θα τα κατάφερνε ποτέ να ορθοποδήσει. Η γνώμη του ήταν ότι η Ελλάδα δεν θα γινόταν ποτέ ελκυστική σε επενδύσεις “όσο είναι μέρος της Ευρωζώνης. Με το ευρώ, η χώρα δεν θα ανθίσει ποτέ και δε θα γίνει ανταγωνιστική”. Ο Σόρος υποστήριζε ότι η Ελλάδα έπρεπε να βγει από την ευρωζώνη, να επιστρέψει στη δραχμή, να την υποτιμήσει δραματικά. Σε μια τέτοια περίπτωση, ωστόσο, οι αμοιβές των εργαζομένων θα γίνονταν αληθινά δραματικές και οι ζωές τους περισσότερο, καθώς θα μειωνόταν δραματικά η αγοραστική τους δύναμη.
Αυτό το τελευταίο συμπέρασμα οδήγησε και στη διατύπωση σεναρίων ότι πραγματικός σκοπός του Σόρος ήταν – και είναι- να δημιουργήσει χώρες στην Ευρώπη με πολύ φτηνό εργατικό δυναμικό το οποίο θα χρησιμοποιούσε σε επιχειρήσεις του. Το βρίσκετε υπερβολικό;

 Η στάση του για τη Ρωσία

Υπερβολικός είναι και ο ίδιος σε κάποιες τοποθετήσεις του. Για παράδειγμα, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Σόρος τόνισε ότι “η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία «μπορεί να ήταν η αρχή του Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου και ο πολιτισμός μας μπορεί να μην επιβιώσει». Δεν ήταν μια φράση “της στιγμής” αυτή, καθώς ανέλυσε ό,τι εννοούσε.
Αναπτύσσοντας τον συλλογισμό του, ο Σόρος εξήγησε ότι κατά την άποψή του, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μέρος μιας αναμέτρησης μεταξύ των ανοικτών και των κλειστών κοινωνιών, όπως η Κίνα και η Ρωσία, που βρίσκονται σε άνοδο. Και εκτίμησε ότι ο καλύτερος τρόπος – ίσως ο μόνος τρόπος – για να διατηρηθεί ο ελεύθερος πολιτισμός είναι να νικήσει η Δύση. Όπως και συμπέρανε ότι ο Πούτιν είχε αλλάξει πλέον άποψη για την εισβολή, βλέπει ότι ήταν λάθος και ετοιμάζεται να διαπραγματευτεί μια κατάπαυση του πυρός. «Ομως η κατάπαυση είναι ανέφικτη, γιατί δεν μπορεί να τον εμπιστευτεί κανείς», δήλωσε ο Σόρος. «Όσο πιο αδύναμος γίνεται ο Πούτιν τόσο πιο απρόβλεπτος γίνεται».

Από τα παραπάνω τίποτα δεν επιβεβαιώθηκε. Αλλά αξίζει να δούμε τον συλλογισμό του. Ο Σόρος εξήγησε ότι οι κλειστές κοινωνίες στις οποίες αναφέρθηκε, έχουν ως κύρια αρχή ότι το άτομο υποτάσσεται στο κράτος και τόνισε ότι «τα καταπιεστικά καθεστώτα βρίσκονται τώρα σε άνοδο και οι ανοιχτές κοινωνίες βρίσκονται υπό πολιορκία», καθώς και ότι «σήμερα η Κίνα και η Ρωσία αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την ανοιχτή κοινωνία».

Ο Σόρος δήλωσε ότι η ψηφιακή τεχνολογία, ιδίως η τεχνητή νοημοσύνη, βοήθησε την Κίνα να συλλέγει προσωπικά δεδομένα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πολιτών της πιο επιθετικά από ποτέ.

Επισήμανε ότι οι Κινέζοι αξιωματούχοι απορρίπτουν τις επικρίσεις των Δυτικών ως διαπνεόμενες από ξεπερασμένη αποικιοκρατική σκέψη. Επαινούν το Κομμουνιστικό Κόμμα για την αποτίναξη των ξένων καταπιεστών και την ανοικοδόμηση της Κίνας, βγάζοντας 800 εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια. Αυτά είναι ισχυρά επιχειρήματα που δίνουν λαϊκή στήριξη στο κινεζικό καθεστώς. Τότε, μάλιστα, παραινούσε τον Μάριο Ντράγκι -τότε πρόεδρο της Ιταλίας- να μην ανησυχεί για ενεργειακή κρίση, γράφοντας στον “Σούπερ Μάριο” (στον οποίο απευθύνθηκε επειδή τον εκτιμούσε, σε αντίθεση με την Άνγκελα Μέρκελ, στην οποία απέδιδε… έλλειψη φαντασίας) για τον Πούτιν και το φυσικό αέριο ότι “η Ευρώπη βρίσκεται σε ισχυρότερη θέση από ό,τι νομίζει”, και ότι για τον Πούτιν, «η Ευρώπη είναι η μόνη του αγορά».

«Εάν δεν προμηθεύει την Ευρώπη, πρέπει να κλείσει τις πηγές στη Σιβηρία από όπου προέρχεται το φυσικό αέριο», έγραψε ο Σόρος. «Χρειάζεται χρόνος για να κλείσουν και μόλις κλείσουν, είναι δύσκολο να ανοίξουν ξανά, λόγω της παλαιότητας του εξοπλισμού». Ανεξάρτητα από τον… κουβά που πέφτει συχνά (γεγονός λογικό) ο Σόρος, έχει αξία να δει κανείς ποιο είναι το όραμά του για τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του CEU, του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στη Βουδαπέστη, το οποίο χρηματοδοτούσε, προορίζοντάς το ως πηγή για έναν νέο, υπερεθνικό, ευρωπαϊκό κόσμο – και ως πεδίο εκπαίδευσης για μια νέα, υπερεθνική, ευρωπαϊκή ελίτ.

Το δόγμα Σόρος

 Δύο κρίσιμα στοιχεία της σκέψης του είναι η έντονη πίστη του ότι οι ιδέες, περισσότερο από την οικονομία, διαμορφώνουν τη ζωή, και την εμπιστοσύνη του στην ικανότητα της ανθρωπότητας για πρόοδο. Σύμφωνα με τον Σόρος, ο δογματικός τρόπος σκέψης που χαρακτήριζε τις κλειστές κοινωνίες τις καθιστούσε αδύνατο να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες διακυμάνσεις της ιστορίας. Αντιθέτως, “καθώς οι πραγματικές συνθήκες αλλάζουν”, οι άνθρωποι στις κλειστές κοινωνίες αναγκάζονταν να συμμορφώνονται με μια αταβιστική ιδεολογία που ήταν όλο και λιγότερο πειστική. Όταν αυτό το δόγμα τελικά γινόταν πολύ εμφανώς αποσυνδεδεμένο από την πραγματικότητα, υποστήριξε ο Σόρος, συνήθως συνέβαινε μια επανάσταση που ανέτρεπε την κλειστή κοινωνία. Αντίθετα, οι ανοιχτές κοινωνίες ήταν δυναμικές και ικανές να διορθώνουν την πορεία τους κάθε φορά που τα δόγματά τους απομακρύνονταν πολύ από την πραγματικότητα.

Εν τέλει, σε αντίθεση με άλλους φιλάνθρωπους, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος επικεντρώνεται κυρίως σε έργα όπως η εξάλειψη της ελονοσίας, ο Σόρος θέλει να μεταμορφώσει την εθνική και διεθνή πολιτική και κοινωνία. Το αν το όραμά του αυτό μπορεί να επιβιώσει, μένει να το δούμε. Το βέβαιο είναι ότι ο Σόρος θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του προσπαθώντας να το διασφαλίσει. Και ότι ο διάδοχός του, θα κάνει το ίδιο…

Διαβάστε ακόμη

Πώς το ελληνικό Δημόσιο μπαίνει δυνατά στο real estate για γραφεία στην Αθήνα

Προς προεξόφληση των δανείων από το πρώτο μνημόνιο

Μαρί Σαντάλ: Η αμύθητη περιουσία, τα πέντε παιδιά, οι business και η πραγματική ζωή της

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ