Στην ταινία «Ράμπο: Το τελευταίο αίμα», ο Σιλβέστερ Σταλόνε ενσαρκώνει έναν βετεράνο των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων, ο οποίος, από τον πόλεμο στον Βιετνάμ έχει αναπτύξει ικανότητες ώστε να αντιμετωπίσει με επιτυχία διεφθαρμένους αστυνομικούς, καρτέλ ναρκωτικών και εχθρικές δυνάμεις. Και επειδή το σινεμά είναι… βγαλμένο από τη ζωή, στην Ελβετία, αυτές τις μέρες, συμβαίνει κάτι παρόμοιο.

Στη θέση του «Ράμπο» είναι ο Σέρτζιο Ερμότι. Ο πρώην CEO της UBS, της τράπεζας που εξαγοράζει έναντι 3,2 δισ. δολαρίων την υπό κατάρρευση Credit Suisse, είναι αυτός που επιλέχθηκε από τις ρυθμιστικές Αρχές της Ελβετίας να επανέλθει στην «ενεργό δράση». Αποστολή του, να «καθαρίσει το όνομα» της Credit Suisse -και κατ’ επέκτασιν του ελβετικού χρηματοπιστωτικού συστήματος- από τα σκάνδαλα ξεπλύματος χρήματος, φοροδιαφυγής και… πάσης φύσεως, να ηγηθεί ενός πολύ σκληρού προγράμματος περικοπών και να διασώσει την Credit Suisse. Κυρίως όμως, όπως λέει ο ίδιος, να «προστατεύσει τα χρήματα των Ελβετών φορολογουμένων και των μετόχων». Σε ελεύθερη μετάφραση, ο Ερμότι «επιστρατεύεται» ως ο πλέον σκληρός και κατάλληλος για να «καθαρίσει» αρκετές χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Με τη UBS να ανακοινώνει κερδοφορία-ρεκόρ τα τελευταία δύο χρόνια, η αντικατάσταση του CEO ερμηνεύθηκε από πολλούς ως «έκπληξη». Όμως δεν είναι, δεδομένων των συνθηκών που δημιουργεί η απόκτηση της Credit Suisse. Γιατί ο Ερμότι είναι «μπαρουτοκαπνισμένος» σε τέτοια ζητήματα. Όπου «τέτοια», το καθάρισμα σκανδάλων, αλλά και η επαναφορά χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από κρίσεις. Η αλήθεια είναι ότι η ζωή -και κυρίως το ταλέντο του- τον έφερε σε αυτή τη θέση, καθώς ο Ερμότι δεν ήθελε ποτέ να γίνει τραπεζίτης.

Επαγγελματίας ποδοσφαιριστής ήθελε να γίνει, ή να κάνει κάτι σχετικά με το ποδόσφαιρο, αλλά τον… τράβηξε η καριέρα που προόριζε ως «παράλληλη απασχόληση». Ήταν και το DNA, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Ερμότι, γιος Ιταλού τραπεζίτη που είχε μεταναστεύσει στην Ελβετία, τα κατάφερε αυτά έχοντας παρατήσει το σχολείο στα 15 του χρόνια (συνέχισε, αργότερα, τις σπουδές του). Έχοντας πρότυπο τον Γιόχαν Κρόιφ, προσπάθησε να αφοσιωθεί στο ποδόσφαιρο, αλλά διαπίστωσε μετά λύπης του ότι δεν είχε το ταλέντο. Και αναγκάστηκε να ψάξει για άλλες δουλειές, όπως το trading, που αρχικά έβρισκε «βαρετό».

Ο, γεννημένος το 1960 στο Λουγκάνο πρώην investment banker, είχε αποχωρήσει από τη UBS μετά από μια κάτι παραπάνω από επιτυχημένη θητεία, με τη δικαιολογία ότι χρειαζόταν να… πάει διακοπές στις Μαλδίβες. Δεν τον άφησαν ωστόσο, καθώς συνέχισε να εργάζεται, αυτή τη φορά ως πρόεδρος του μεγαλύτερου αντασφαλιστικού ομίλου του πλανήτη, της Swiss RE. Είχε προηγηθεί έντονη φημολογία ότι θα ασχολούταν με την πολιτική, την οποία είχε διαψεύσει. Και η αλήθεια είναι ότι στην Ελβετία έχει περίπου τη φήμη «ήρωα». Όχι μόνο ως του «αδιάφθορου», ως του ανθρώπου που διέσωσε τη UBS, που ήταν ο μακροβιότερος CEO της, αλλά του… ανθρώπου για όλες τις δουλειές. Άλλωστε επί θητείας του -κι αυτό του πιστώνεται- η UBS βγήκε κερδοφόρα από την κρίση του 2008, από ένα σκάνδαλο που έπληττε την φήμη της και τελικά, μετατράπηκε σε «σπίτι» για τους μισούς δισεκατομμυριούχους του πλανήτη.

Στα trading floors, πάντως, δεν έχει ακριβώς την εικόνα του ήρωα. Ο Ερμότι ανέλαβε τη UBS, προερχόμενος από τη Merrill Lynch και τη UniCredit, όταν η ελβετική τράπεζα κλυδωνιζόταν από ένα σκάνδαλο παράνομου trading. Η τράπεζα έχασε σχεδόν όλα τα κορυφαία στελέχη της, που παραιτούνταν ντροπιασμένοι για την ανεπάρκειά τους που οδήγησε στο σκάνδαλο, είχε δεχθεί τρομακτικό πλήγμα στη φήμη της, ενώ έχασε περισσότερα από 2 δισ. δολάρια εξαιτίας του σκανδάλου. Παράλληλα, στην Ευρώπη «έτρεχε» η βαριά κρίση που είχε ξεκινήσει το 2008. Τι θα μπορούσε να κάνει ένας καινούριος CEO παρά να την παρακολουθήσει να βυθίζεται;

Ο Ερμότι έδειξε σιδηρά πυγμή. «Θέλω να ξεκαθαρίσω», έγραψε σε εσωτερικό σημείωμα όταν ανέλαβε τη θέση, «ότι κανενός το προσωπικό συμφέρον και οποιοδήποτε ποσό εσόδων δεν αξίζει περισσότερα από τη φήμη της τράπεζας». Και γενικώς, το απέδειξε ότι δεν… τον ενδιέφερε κανείς, όταν περιέκοψε -εν μία νυκτί- 10.000 θέσεις εργασίας από την UBS το 2012. Το 75% αυτών των θέσεων εργασίας εξαφανίστηκαν από το Λονδίνο και την Αμερική, όπου οι συναλλαγές σταθερού εισοδήματος αποδεκατίστηκαν σε μια κίνηση προς ένα «πιο ελαφρύ κεφαλαιακό μοντέλο».

Οι traders του Λονδίνου έμαθαν τη μοίρα τους όταν οι κάρτες εισόδου τους ξαφνικά δεν λειτουργούσαν, αλλά φαίνεται ότι η UBS έχει πλέον ευχάριστες αναμνήσεις από αυτή την περίοδο: «Μεταμόρφωσε γρήγορα την επενδυτική τράπεζα μειώνοντας το αποτύπωμά της και πέτυχε μια βαθιά αλλαγή κουλτούρας εντός της τράπεζας, η οποία της επέτρεψε να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πελατών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, ενώ παράλληλα αποκατέστησε την υπερηφάνεια των ανθρώπων για την εργασία τους στην UBS», είναι ο τρόπος που θυμάται εκείνες τις μέρες η τράπεζα.

Συνοψίζοντας: Όταν ο Ερμότι ανέλαβε CEO της UBS, τον Νοέμβριο του 2011, η υπεραιωνόβια ελβετική τράπεζα βρισκόταν ίσως στο χειρότερο σημείο της: Με τις αγορές να καταρρέουν λόγω της κρίσης στην Ευρωζώνη, η αποκάλυψη του σκανδάλου ότι ένας trader είχε κρύψει ζημιές 1,8 δισ. ελβετικών φράγκων, ήταν ό,τι χρειαζόταν η τράπεζα για να φτάσει… πάτο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, παρά τα παρατεταμένα ζητήματα παραβατικής συμπεριφοράς -όπως το πιθανό πρόστιμο 4,5 δισ. ευρώ της τράπεζας για τη βοήθεια σε Γάλλους πελάτες να φοροδιαφύγουν- άφησε τη UBS σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι την βρήκε.

Από το 2011, η UBS έχει αποκομίσει 37 δισ. δολάρια σε κέρδη προ φόρων και επέστρεψε 20 δισ. δολάρια στους μετόχους, ενώ παράλληλα απορρόφησε 15 δισ. δολάρια από δικαστικές και ρυθμιστικές δαπάνες.

Ο διευθύνων σύμβουλος κέρδισε επαίνους για την έξυπνη επανατοποθέτησή του μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, μειώνοντας -αλλά διατηρώντας- τον κλάδο συναλλαγών της επενδυτικής τράπεζας και εδραιώνοντας τη θέση της ως ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσίας στον κόσμο, αυξάνοντας τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία κατά περισσότερο από 1 δισ. δολάρια σε 2,6 δισ. δολάρια. Πολλοί, συμπεριλαμβανομένης της αντίπαλης Credit Suisse, αντέγραψαν τη στρατηγική του.

Η επιστροφή του Ερμότι μοιάζει επομένως άσχημη για τους traders της Credit Suisse, των οποίων το αβέβαιο μέλλον μοιάζει τώρα διπλά ζοφερό. Ο νέος… παλιός διευθύνων σύμβουλος έχει διανθίσει τα διαπιστευτήριά του ως ιδιοφυΐα στη μείωση του κόστους με προτίμηση στην περικοπή των ομάδων μακροοικονομικών. Και επιστρέφει με κύριο καθήκον να επιβλέψει την απόκτηση της Credit Suisse από τη UBS.

«Call of duty». Ο Ερμότι εκλαμβάνει την επανατοποθέτησή του στη θέση του CEO της UBS ως ένα κάλεσμα του καθήκοντος– και γι’ αυτό δέχθηκε αμέσως. Γι’ αυτό και λέει ότι θα παραμείνει στον ρόλο «όσο με θέλουν» και τονίζει με έμφαση ότι η τράπεζα θέλει «να διώξει την αβεβαιότητα όσο πιο σύντομα γίνεται», σχετικά με το σχέδιο αναδιάρθρωσης, αλλά και τα πλάνα απολύσεων. Γιατί γνωρίζει πως, παρότι έχει το όνομα και τη… χάρη του πολύ σκληρού, θεωρείται και «πρόσωπο εμπιστοσύνης» στην Ελβετία, ως ο καταλληλότερος για να καθαρίσει την τράπεζα από σκάνδαλα διαφθοράς. Με το καλό, ή με το κακό…

Διαβάστε ακόμη:

Charles Schwab: «Ρωγμές» στην αυτοκρατορία των 7 τρισ. δολαρίων

Υδατοδρόμια: Αιτήσεις για άδειες ίδρυσης τριών στα Δωδεκάνησα – Ακολουθούν άλλα επτά στο Ν. Αιγαίο

Ρομπέρ Γκοσί (Εθνική Ασφαλιστική): Το σχέδιο για την επόμενη μέρα της αρχαιότερης ασφαλιστικής