Τον δύσκολο και ανηφορικό δρόμο για το μεγάλο μετασχηματισμό της οικονομίας των δύο λιγνιτικών περιοχών της χώρας στην Δυτική Μακεδονία και την Αρκαδία, θέτει σε στάδιο εκκίνησης η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το σχέδιο που παρουσιάστηκε την Τετάρτη από τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη, τον πρόεδρο της Συντονιστικής Επιτροπής Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης κ. Κωστή Μουσουρούλη και τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου προβλέπει την υλοποίηση ενός μακρόπνοου προγραμματισμού που θα στηριχθεί στους εξής πυλώνες: την πράσινη ενέργεια, τη βιομηχανία, τη βιοτεχνία και το εμπόριο, την έξυπνη αγροτική παραγωγή, το βιώσιμο τουρισμό και την τεχνολογία αλλά και την εκπαίδευση, με την προώθηση 16 εμβληματικών επενδύσεων.
Πρόκειται για επενδύσεις, οι οποίες θα υλοποιηθούν από ιδιώτες αλλά και μέσω ΣΔΙΤ και υπολογίζεται να «γεννήσουν» περίπου 8.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.
To τελικό πλάνο για την δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών παρουσιάστηκε σήμερα το μεσημέρι στη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής και αποτελεί συνέχεια του φιλόδοξου κυβερνητικού σχεδιασμού που ανακοινώθηκε πέρσι από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και προβλέπει το σφράγισμα του 80% της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ έως το 2023 και το οριστικό τέλος του λιγνίτη έως το 2028.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις που δρομολογούνται στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης προβλέπουν:
– Φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος 2,3 γιγαβάτ σε Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη με σύμπραξη ΔΕΗ – RWE. Πρώτο μεγάλο πρότζεκτ από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες η κατασκευή πάρκου ισχύος 230 μεγαβάτ (MW), μια επένδυση 133 εκατ. ευρώ.
-Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 0,5 GW στη Μεγαλόπολη από τη ΔΕΗ.
-Έναρξη κατασκευής του φωτοβολταϊκού πάρκου των ΕΛΠΕ στην Κοζάνη, επένδυση 130 εκατ. ευρώ.
-Μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου από τη Solaris.
-Εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία από τη Eunice.
-Δημιουργία πρότυπης φαρμακοβιομηχανίας στη Μεγαλόπολη.
-Ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας στη Δυτική Μακεδονίας.
-Ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας στη Μεγαλόπολη.
-Βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης στη Δυτική Μακεδονία.
-Οικοσύστημα οινικού τουρισμού, στα πρότυπα της Βορειας Ιταλίας στη Δυτική Μακεδονία.
-Πεδίο ενεργειακής έρευνας και τεχνολογίας, με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
-Υπερσύγχρονη κλινική φυσικής αποκατάστασης στη Δυτική Μακεδονία.
-Δημιουργία θεματικού πάρκου ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης στη Μεγαλόπολη.
-Δημιουργία μονάδας διαχείρισης αποβλήτων στη Δυτική Μακεδονία.
-Κέντρο επεξεργασίας βιομάζας στη Δυτική Μακεδονία
-Δημιουργία επιχειρηματικού πάρκου στη Μεγαλόπολη
Πρόκειται για επενδυτικά σχέδια που υποβλήθηκαν μέσα στο καλοκαίρι στην αντίστοιχη πλατφόρμα του ΥΠΕΝ, από 70 συνολικές προτάσεις, οι οποίες βρίσκονται υπό αξιολόγηση.
Για την κρίσιμη για τη Δυτική Μακεδονία τηλεθέρμανση αναφέρθηκε από την πολιτική ηγεσία ότι προωθείται ΣΥΘΗΑ με συγχώνευση εταιριών τηλεθέρμανσης, διατήρηση του κόστους θέρμανσης και επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση στη Μεγαλόπολη.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των έργων, προκρίνεται η λύση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού με το χαρακτηρισμό επιχειρηματικών πάρκων στις επηρεαζόμενες περιοχές.
Σύμφωνα με τον υπουργό οι υπό εξέταση επενδύσεις δίνουν τη δυνατότητα για την Ελλάδα αυξημένης αξιοποίησης του ύψους των πόρων των τριών πυλώνων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, Ειδικό καθεστώς InvestEU και Δανειακή Διευκόλυνση Δημοσίου Τομέα), του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης ξεπερνώντας τα 5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, παραμένουν ως χρηματοδοτικός βραχίονας για επενδύσεις το Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας και το ΠΕΠ Πελοποννήσου.
Το master plan θα τεθεί σε διαβούλευση για 50 ημέρες (έως τις 31 Οκτωβρίου), στη συνέχεια θα αξιολογηθούν και θα ενσωματωθούν τυχόν παρατηρήσεις και εκτιμάται ότι έως το τέλος του έτους θα υποβληθεί προς έγκριση στην Κομισιόν.
Φοροελαφρύνσεις και ενισχύσεις
Επιπλέον, σχεδιάστηκε ολοκληρωμένη δέσμη 15 εξατομικευμένων κινήτρων σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ομάδα αφορά κίνητρα προσέλκυσης νέας παραγωγικής διαδικασίας (παροχή επιχορήγησης για νέα επένδυση, φοροαπαλλαγή, φοροελαφρύνσεις, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, απαλλαγή τελών, δάνειο με ευνοϊκούς όρους, εγγυήσεις). Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει κίνητρα διατήρησης υφιστάμενης λειτουργίας (παροχή επιχορήγησης για αναμόρφωση/εκσυγχρονισμό παραγωγικής λειτουργίας, επιδότηση δανειακών υποχρεώσεων και μισθολογικού κόστους, συμμετοχή στα Ίδια Κεφάλαια και Δάνειο με ευνοϊκούς όρους). Όσο για την τρίτη ομάδα εστιάζει σε κίνητρα για την υποστήριξη φυσικών προσώπων (απομείωση φόρου εισοδήματος, επιδότηση στεγαστικού δανείου, ενίσχυση προβλεπόμενων επιδομάτων και προγραμμάτων κατάρτισης).
Όσον αφορά στα νέα προτεινόμενα όρια ενίσχυσης για τις περιφερειακές ενότητες Κοζάνης, Φλώρινας και Τρίπολης προτείνεται να αυξηθούν σε 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και 80% για τις μικρές επιχειρήσεις. Για τις υπόλοιπες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου τα αντίστοιχα ποσοστά ενίσχυσης προτείνεται να είναι 40%, 50% και 60% αντίστοιχα. Σήμερα στη Δ. Μακεδονία τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνεται σε 25%, 35% και 45% και στην Πελοπόννησο σε 35%, 45% και 55% αντίστοιχα.