Ο φετινός τρύγος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στο νησί της Σαντορίνης, αλλά για τον οινοποιό Γιάννη Παρασκευόπουλο οι προοπτικές δεν φαίνονται καλές.
Οι ακραίες θερμοκρασίες απειλούν την παραγωγή του Ασύρτικου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τα διεθνώς αναγνωρισμένα εκλεκτά λευκά κρασιά του νησιού. Η περσινή παραγωγή της Gaia Wines ήταν περίπου το ένα τρίτο της παραγωγής του 2022. Η φετινή συγκομιδή εκτιμάται ότι θα πέσει στο ένα έκτο των επιπέδων του 2022.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Gaia Wine για το 2023, το Ασύρτικο θα μπορούσε να εξαφανιστεί μέχρι το 2040. Τώρα, αυτό το χρονοδιάγραμμα φαίνεται αισιόδοξο.
Το Ασύρτικο σταφύλι δεν είναι το μόνο. Η παγκόσμια παραγωγή κρασιού μειώθηκε κατά 10% το 2023 στα 237,3 εκατομμύρια εκατόλιτρα, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 60 ετών, καθώς οι «ακραίες κλιματολογικές συνθήκες» επιβάρυναν τις σοδειές, σύμφωνα με τον Organisation of Vine and Wine (OIV).
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα οινοποιεία ώθησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση να συστήσει τον περασμένο μήνα μια ομάδα για την εύρυθμη διαχείριση του τομέα, προκειμένου να συζητήσει τις «προκλήσεις και τις ευκαιρίες για τον κλάδο».
Η παραγωγή στην Ελλάδα μειώθηκε περισσότερο από το ένα τρίτο το 2023, ενώ η παραγωγή από την Ιταλία και την Ισπανία μειώθηκε περισσότερο από το ένα πέμπτο, σύμφωνα με τον OIV, καθώς τα οινοποιεία στη νότια Ευρώπη αντιμετώπισαν όλο και δυσμενέστερες καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών βροχοπτώσεων, της ξηρασίας και του πρώιμου παγετού.
Τέτοια καιρικά φαινόμενα μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τη συγκομιδή ενός συγκεκριμένου έτους αλλά και την παραγωγή των επόμενων ετών.
«Επηρεαζόμαστε απόλυτα από την κλιματική αλλαγή», δήλωσε στο CNBC ένας ξεναγός στο Castello di Volpaia κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης ξενάγησης στο οινοποιείο του 12ου αιώνα στην Τοσκάνη της Ιταλίας.
«Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή κρασιού και την ποιότητά του», δήλωσε ο Μάρκο Φιτσιαλέτι, εμπορικός διευθυντής στο παραπλήσιο Castello di Querceto. «Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει δυσκολίες για όλους τους παραγωγούς που ήδη στο παρελθόν έπρεπε να διαχειριστούν τις υψηλές θερμοκρασίες».
Η ασθενέστερη παραγωγή και οι δύσκολες συνθήκες παραγωγής ανεβάζουν το κόστος σε μια ήδη σε μεγάλο βαθμό ευαίσθητη στις τιμές αγορά. Η κατανάλωση κρασιού μειώθηκε κατά 2,6% ετησίως το 2023, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1996, λόγω του υψηλότερου κόστους παραγωγής και διανομής που οδήγησε σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του OIV.
Τον Αύγουστο του 2024, ένα κιλό σταφύλια Ασύρτικου κόστιζε 8 έως 10 ευρώ, περίπου διπλάσιες τιμές από το 2022.
«Αυτές είναι τιμές σαμπάνιας», δήλωσε ο κ. Παρασκευόπουλος, σημειώνοντας ότι η Gaia Wines δεν έχει ακόμη προωθήσει το αυξημένο κόστος παραγωγής στον καταναλωτή. Ωστόσο, είπε ότι θα πρέπει να το κάνει τελικά, κάτι που αναμένει πως θα βλάψει την επιχείρηση.
Αλλαγή μεθόδων παραγωγής
Ορισμένοι οινοποιοί αλλάζουν τώρα τις μεθόδους παραγωγής τους για να προσαρμοστούν στο μεταβαλλόμενο περιβαλλοντικό τοπίο.
Στο Antinori nel Chianti Classico, το νεότερο σε μια συλλογή από κτήματα που ανήκουν στην Marchesi Antinori, έναν από τους παλαιότερους και μεγαλύτερους οινοπαραγωγούς της Ιταλίας, τα αμπέλια φυτεύονται τώρα προς νέες κατευθύνσεις για να επωφεληθούν από την αυξημένη έκθεση στον ήλιο.
Άλλες τεχνικές που εφαρμόζει το κτήμα περιλαμβάνουν την αύξηση των περγκολών για την ενίσχυση της κυκλοφορίας του αέρα και τη φύτευση γρασιδιού ανάμεσα στα αμπέλια. Η Antinori δήλωσε ότι αυτό βοήθησε το κτήμα να βελτιώσει την ποιότητα της παραγωγής τα τελευταία χρόνια, ακόμη και αν η ποσότητα έχει μειωθεί.
Ωστόσο, περιέγραψε την κατάσταση αυτή ως «la vittoria di Pirro», ή Πύρρειος νίκη, ένα κατόρθωμα που συνεπάγεται τέτοιο κόστος που μόλις και μετά βίας αξίζει να κερδηθεί.
Ο Σέρχιο Φούστερ, διευθύνων σύμβουλος του ισπανικού ομίλου κρασιού Raventós Codorniu, σημείωσε ότι πολλές από τις περιοχές στις οποίες διαθέτει αμπελώνες βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και, ως εκ τούτου, χρειάστηκε να γίνουν «όλο και πιο αποδοτικοί» με τη χρήση του νερού, για παράδειγμα με τη χρήση νέων, υπόγειων συστημάτων άρδευσης.
Άλλοι οινοποιοί εργάζονται στο καλοκαιρινό λιοπύρι για να ανταποκριθούν στις πρόωρες συγκομιδές. Στο Κτήμα Σκούρας στη Νεμέα, ο φετινός τρύγος ξεκίνησε 20 ημέρες νωρίτερα. Ο οινοποιός Δημήτρης Σκούρας δήλωσε ότι η μείωση των μυκητολογικών ασθενειών βελτίωσε την ποιότητα των σταφυλιών, ωστόσο εξακολουθεί να αναμένει συνολικά χαμηλότερες αποδόσεις.
«Η φετινή χρονιά ήταν εξαιρετικά ζεστή. Ο χειμώνας ήταν ασυνήθιστα σύντομος και οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν γρήγορα στη συνέχεια, με τον Ιούλιο να είναι ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ. Στους αμπελώνες μας βλέπουμε χαμηλότερα επίπεδα παραγωγής από πέρυσι, τα οποία ήταν ήδη αρκετά χαμηλά, ειδικά για το Αγιωργίτικο», δήλωσε στο CNBC.
Ο κ. Σκούρας φυτεύει τώρα αμπελώνες σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου οι θερμοκρασίες είναι γενικά χαμηλότερες και εντοπίζει περιοχές με καλύτερη παροχή νερού για να βοηθήσει τα αμπέλια να αντέξουν τη ζέστη.
Αλλού, ωστόσο, οι ελπίδες προσαρμογής είναι λιγότερο σαφείς. Στη Σαντορίνη, όπου τα σταφύλια καλλιεργούνται σε παραδοσιακές «κουλούρες», ή καλάθια, για να προστατεύονται από τους ισχυρούς ανέμους και την έντονη ηλιοφάνεια του νησιού, τα αμπέλια κινδυνεύουν να γίνουν ακόμη πιο εκτεθειμένα στις σκληρές καιρικές συνθήκες.
«Αυτά τα αμπέλια έχουν υπόγεια συστήματα ριζών ηλικίας έως και πέντε αιώνων και πεθαίνουν», δήλωσε ο κ. Παρασκευόπουλος.
Τουρισμός
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι το μόνο ζήτημα που πλήττει τους αμπελώνες της Ευρώπης. Η αύξηση του τουρισμού έχει επίσης οδηγήσει σε μετατόπιση των επενδύσεων και του ανθρώπινου δυναμικού από τις παραδοσιακές γεωργικές εργασίες στον τομέα της φιλοξενίας.
Για τους λεγόμενους αγροτουριστικούς προορισμούς, όπως το Castello di Volpaia της Τοσκάνης, το οποίο στεγάζει ένα μικρό συγκρότημα καταλυμάτων, οι διαμονές των επισκεπτών μπορούν να αντισταθμίσουν το κόστος που συνδέεται με την ασθενέστερη παραγωγή. Στη Marchesi Antinori, οι ξεναγήσεις στο κελάρι και τα μαθήματα μαγειρικής αποτελούν μέρος της επίσκεψης.
Παρά ταύτα, ο κ. Παρασκευόπουλος δήλωσε ότι φοβάται ότι μέρη όπως η Σαντορίνη, που έχουν παρασυρθεί από το κύμα της αύξησης του τουρισμού, θα μπορούσαν τελικά να γίνουν θύματα της ίδιας τους της επιτυχίας.
«Η κλιματική αλλαγή είναι σίγουρα πολύ ανησυχητική, αλλά ο τουρισμός είναι επίσης υπαίτιος», είπε. «Οι νέοι Σαντορινιοί δεν επενδύουν πια σε οινοποιεία επειδή έχουν άλλους τρόπους να βγάλουν χρήματα», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε ακόμη
Λύση για 60.000 ακίνητα που είναι μπλοκαρισμένα λόγω λαθών στα συμβόλαια
Οικογένεια Χατζηιωάννου (Sprider): Νέο σφυρί για…παλιά χρέη τον Σεπτέμβριο (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ