Προϋποθέσεις προκειμένου οι εξαγωγές να ξεπεράσουν φέτος τα 50 δισ. ευρώ φαίνεται ότι δημιουργούνται στην αγορά με βάση τις εκτιμήσεις των εξαγωγέων, αλλά και την επίδοση του πρώτου μήνα του χρόνου παρά τα σύννεφα που έχουν συγκεντρωθεί στο διεθνές περιβάλλον. Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έρευνα που πραγματοποιεί ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), ο δείκτης εξαγωγικών προσδοκιών βελτιώθηκε κατά 2,95 μονάδες σε σχέση με έξι μήνες πριν, φτάνοντας τις 126,3 μονάδες – οι 100 μονάδες είναι το όριο που κρίνει εάν οι προσδοκίες είναι θετικές ή αρνητικές. Μάλιστα το 56% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι περιμένει αύξηση των εξαγωγών κυρίως λόγω εξεύρεσης νέων διεθνών πελατών και αυξημένης διεθνούς ζήτησης, το 38% εκτιμά ότι η χρονιά θα κινηθεί σταθεροποιητικά, ενώ το 6% εμφανίζεται απαισιόδοξο εντοπίζοντας είτε μειωμένη ζήτηση των προϊόντων τους στο εξωτερικό είτε αυξημένο ανταγωνισμό.

Το αντιφατικό πάντως είναι ότι η πλειοψηφία των εξαγωγέων περιμένει επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών τόσο εκτός όσο και εντός συνόρων. Συγκεκριμένα, 4 στους 10 εκτιμούν ότι θα επιδεινωθεί το κλίμα διεθνώς, με το 72% εξ αυτών να επικαλείται κάμψη της παγκόσμιας οικονομίας και 53% να περιμένει αύξηση των διεθνών τιμών πρώτων υλών και πετρελαίου. Το 45% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι το διεθνές κλίμα θα παραμείνει σταθερό, ενώ μόλις το 15% εκτιμά ότι θα βελτιωθεί προσμένοντας ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες.

Ο πρώτος μήνας του χρόνου πάντως επιβεβαιώνει απόλυτα τους αισιόδοξους καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση 2,2% σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας τα 4,09 δισ. ευρώ και εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών η αύξηση ήταν 9,9%, στα 2,95 δισ. ευρώ.

«Εάν συνεχίσουμε με αυτό τον ρυθμό, σαφώς και οι επιδόσεις θα είναι πολύ καλύτερες σε σχέση με αυτές του 2024, όταν το σύνολο των εξαγωγών μας είχε φτάσει τα 49,9 δισ. ευρώ. Ενα επίπεδο σημαντικό, αφού σε σχέση με το 2019 εμφανίζεται να έχει μεγαλώσει κατά 50% παρά την πανδημία, τους πολέμους και το πληθωριστικό τσουνάμι. Γι’ αυτό νομίζω πως και οι εξαγωγείς είναι αισιόδοξοι», σχολιάζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος Συμεών Διαμαντίδης, ο οποίος προσθέτει: «Ιδιαίτερα στα τρόφιμα, των οποίων οι εξαγωγές έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2019, αλλά και στα βιομηχανικά προϊόντα ή τα χημικά που είναι αυξημένα κατά 50%. Υπάρχει μία συζήτηση για τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά ακόμα κι έτσι ο αντίκτυπος μιας τέτοιας κίνησης νομίζω θα είναι μικρός. Ισα-ίσα που έχει ενεργοποιήσει τους εξαγωγείς να αναζητήσουν περισσότερο τρίτες χώρες για την ανάπτυξή τους, ενώ υπάρχει και η προσδοκία της Ουκρανίας. Ηδη γίνονται κινήσεις από εξαγωγείς ώστε να πάρουν θέση, διαβλέποντας ότι οι εξελίξεις οδηγούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε τερματισμό εχθροπραξιών, οπότε και θα εκκινήσει η ανοικοδόμηση της χώρας και η αναθέρμανση της τοπικής αγοράς.
Οπότε θα έλεγα ότι υπάρχουν τα προβλήματα και η ανησυχία, υπάρχει όμως και η ευκαιρία και ίσως αυτό βλέπουν και οι περισσότεροι εξαγωγείς».

Ενας από αυτούς είναι η ΜΕΒΓΑΛ. Η γαλακτοβιομηχανία εξάγει σε 33 χώρες, ενώ οι ΗΠΑ αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά εξαγωγής της φέτας που παράγεται στη νέα μονάδα στο εργοστάσιο στα Κουφάλια Θεσσαλονίκης. «Είναι σε ισχύ ήδη δασμός 10% στη φέτα από την προηγούμενη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Εάν αυξηθεί ακόμα και στο 20% δεν νομίζω ότι θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα. Ούτως ή άλλως πρόκειται για ένα προϊόν φθηνό για τον μέσο Αμερικάνο καταναλωτή», έλεγε ο διευθύνων σύμβουλος της Γαλακτοβιομηχανίας Κώστας Χατζάκος Παπαδόπουλος, την περασμένη εβδομάδα, στο περιθώριο των εκδηλώσεων για τα 75 χρόνια της εταιρείας, εξαγγέλλοντας και το νέο επενδυτικό πρόγραμμα 15 εκατ. ευρώ για φέτος σε νέες γραμμές παραγωγής γιαούρτης. Στόχος, όπως εξήγησε, η κατά 80% αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας «προκειμένου να καλυφθεί η μεγάλη ζήτηση που υπάρχει σήμερα από το εξωτερικό».

Βέβαια η περίπτωση της ΜΕΒΓΑΛ ίσως είναι και το ιδανικό παράδειγμα για τα οφέλη που μπορούν να φτάσουν στην ελληνική οικονομία από τις εξαγωγές.
«Η λέξη-κλειδί είναι η “υπεραξία”», λέει από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Agrino και πρόεδρος της Πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ Αγις Πιστιόλας. «Για να υπάρξει υπεραξία που θα μείνει στην εταιρεία και θα διοχετευτεί και στην ελληνική οικονομία, προϋποθέτει τη μεταποίηση και την τυποποίηση το brand. Και αυτό δεν είναι κάτι εύκολο. Η πώληση χύμα προϊόντων σε κάποια άλλη χώρα, που θα τυποποιηθούν εκεί, δεν δημιουργεί υπεραξία. Από την άλλη, η δημιουργία επώνυμων προϊόντων που μπορούν να διεκδικήσουν μια θέση στη διεθνή αγορά είναι δύσκολη, απαιτεί υπερπροσπάθεια, αλλά τελικά είναι κι αυτή που θα δώσει την προοπτική», εξηγεί. Η Agrino εδώ και χρόνια πραγματοποιεί περίπου το 20% των πωλήσεών της στο εξωτερικό. Κυρίως με τα παραδοσιακά της προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο κάνει μια μεγάλη προσπάθεια μέσω της ανάπτυξης σνακ. Αρχικά με τις ρυζογκοφρέτες σε διάφορες γεύσεις και τώρα με τα τσιπς από ρύζι. «Είναι δύο κατηγορίες που επικεντρωθήκαμε αρχικά στην ελληνική αγορά ώστε να τα τεστάρουμε, αλλά θέλουμε να τα προωθήσουμε διεθνώς», λέει ο κ. Πιστιόλας δείχνοντάς μας φωτογραφία από ράφι σούπερ μάρκετ στον Παναμά που μόλις τοποθετήθηκαν οι ρυζογκοφρέτες της Agrino. Θα ακολουθήσουν και τα τσιπς από ρύζι, τα οποία μόλις πρόσφατα άρχισαν να διατίθενται στους επιβάτες της Aegean Airlines.

Επενδύσεις και ελλείμματα

Το οξύμωρο βέβαια είναι πως αν και οι εξαγωγές της χώρας αναπτύσσονται με έναν σημαντικό ρυθμό, εξίσου ή ακόμα περισσότερο αυξάνονται και οι εισαγωγές της. Οπότε και συνεχίζει να διογκώνεται το εμπορικό έλλειμμα και κατ’ επέκταση το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Για τον αντιπρόεδρο του ΣΕΒΕ Παναγιώτη Χασάπη, αυτή η διόγκωση έχει μία σημαντική διαφορά σε σχέση με την κατάσταση που τελικώς είχε οδηγήσει τη χώρα έρμαιο στη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση. Οπως εξηγεί, το μεγαλύτερο μέρος του διογκωμένου ελλείμματος δεν αφορά απλά καταναλωτικά αγαθά, αλλά προϊόντα ή εξοπλισμό που ενισχύει αντίστοιχα την εγχώρια παραγωγική βάση. Με απλά λόγια, ένα μεγάλο κομμάτι αφορά τα κεφάλαια που δαπανώνται για τις επενδύσεις που γίνονται σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγέων.
«Αυτή η αύξηση των εισαγωγών συνοδεύεται από ισχυρή επενδυτική δραστηριότητα, και τελικά μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά για την οικονομία, οδηγώντας σε ανάπτυξη μέσω της ροής κεφαλαίων και της τεχνολογικής αναβάθμισης της παραγωγής», λέει ο κ. Χασάπης. Οπως εξηγεί, «αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε τομείς όπου οι εισαγωγές αφορούν κεφαλαιουχικά αγαθά και ειδικότερα πάγια αγαθά στα οποία περιλαμβάνονται τα διαρκή, π.χ. εγκαταστάσεις, εξοπλισμός κ.λπ. Οι εισαγωγές της Ελλάδας καταγράφουν σημαντική συγκέντρωση σε κατηγορίες που αφορούν μηχανήματα και βιομηχανικά είδη, απαραίτητα για την υλοποίηση και ολοκλήρωση επενδύσεων που πραγματοποιούν οι ελληνικές επιχειρήσεις σε μηχανολογικό, τεχνολογικό εξοπλισμό και ΑΠΕ, μέσω των κονδυλίων που η χώρα έχει εξασφαλίσει από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ κ.ο.κ. και πρέπει να απορροφηθούν εντός των επόμενων τριών ετών. Επομένως, πέρα από αυτό τον χρονικό ορίζοντα οι επενδύσεις που εισρέουν στη χώρα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ιδιωτικών κεφαλαίων μπορούν να συμβάλουν στη μείωση αυτής της ανισορροπίας, εφόσον κατευθύνονται σε στρατηγικούς τομείς που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας παραγωγής και περιορίζουν την ανάγκη εισαγωγών», καταλήγει.
Παρ’ όλα αυτά, το ζητούμενο απέναντι στα μεγάλα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου και για την ευημερία της χώρας, όπως το έθεσε πρόσφατα και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος, είναι η εγχώρια παραγωγή σε όλες τις αλυσίδες που απαιτούνται για το τελικό προϊόν. Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα που θα κρίνει ίσως και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Τα ποιοτικά στοιχεία των εξαγωγών

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, το 2024 οι εξαγωγές ανήλθαν σε 49,9 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 1,11 δισ. ευρώ περίπου, ή -2,2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Οι εισαγωγές, αντιθέτως, αυξήθηκαν κατά 1,43 δισ. ευρώ περίπου, ή 1,7%, φτάνοντας τα 84,51 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το εμπορικό έλλειμμα διογκώθηκε κατά 7,9%, στα 34,6 δισ. ευρώ. Εξαιρώντας τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 820 εκατ. ευρώ περίπου, φτάνοντας τα 36 δισ. ευρώ και οι εισαγωγές κατά 2,24 δισ., φτάνοντας στα 63,86 εκατ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το εμπορικό έλλειμμα επιβαρύνθηκε κατά 5,4%, στα 27,77 δισ. ευρώ.

Σε κλαδικό επίπεδο, ο κλάδος των τροφίμων σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτες τιμές, με άνοδο 635,9 εκατ. ευρώ (+8,3%), επιβεβαιώνοντας τη σταθερή ανάπτυξη του τομέα. Αντίστοιχα, ο κλάδος των ποτών-καπνών κατέγραψε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση, με 108,4 εκατ. ευρώ (+8,5%), γεγονός που υποδηλώνει τη δυναμική του συγκεκριμένου κλάδου στις διεθνείς αγορές. Θετική πορεία παρουσίασαν επίσης τα χημικά προϊόντα, με άνοδο 93,5 εκατ. ευρώ (+1,6%), καθώς και οι πρώτες ύλες, που αυξήθηκαν κατά 57,7 εκατ. ευρώ (+3,5%), υποδεικνύοντας μια σταθερή ζήτηση σε αυτούς τους τομείς.

Αντίθετα, τα βιομηχανικά προϊόντα σημείωσαν πτώση 388,6 εκατ. ευρώ (-5,0%), ενώ τα μηχανήματα-οχήματα μειώθηκαν κατά 135,8 εκατ. ευρώ (-2,7%), γεγονός που μπορεί να αποδίδεται είτε σε επιβράδυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας είτε σε μειωμένες επενδύσεις σε εξοπλισμό. Μικρότερη πτώση κατέγραψαν τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα, με μείωση 24 εκατ. ευρώ (-0,7%), ενώ ο κλάδος των λιπών και ελαίων παρουσίασε σημαντική υποχώρηση 344,6 εκατ. ευρώ (-24,0%), γεγονός που ενδεχομένως σχετίζεται με μειωμένες τιμές στις διεθνείς αγορές ή μειωμένη ζήτηση.
Ο κλάδος των πετρελαιοειδών είχε τη μεγαλύτερη αρνητική συμβολή στη συνολική πορεία των εξαγωγών, σημειώνοντας μείωση 1,57 δισ. ευρώ περίπου (-9,5%), γεγονός που αντικατοπτρίζει είτε τη μείωση των διεθνών τιμών, είτε τη χαμηλότερη ζήτηση για τα ελληνικά προϊόντα του κλάδου.

Διαβάστε ακόμη

Mε +18% οι κρατήσεις στα Airbnb – Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη οι προορισμοί με διψήφια άνοδο (γραφήματα)

Τράπεζα Πειραιώς – Εθνική Ασφαλιστική: Ένα πολλά υποσχόμενο επενδυτικό story

Πλειστηριασμοί: Τα βαριά σφυριά που έρχονται τον Απρίλιο (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα