© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Τα πράγματα αλλάζουν σε όλα τα επίπεδα, πολλές φορές με ταχύτατο ρυθμό. Eνα από αυτά, αλλά πολύ ουσιαστικό, είναι η αρχιτεκτονική προσέγγιση των νέων κατασκευών ή και η «αναγέννηση» υφιστάμενων κτιρίων. Υπό το βάρος της κλιματικής κρίσης, καθώς και άλλων παραγόντων που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή και τη δράση μας, αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια μια φιλοσοφία περισσότερο πράσινη που οδηγεί στην κατασκευή κατοικιών και γραφείων με όρους βιωσιμότητας.
Σύγχρονες γραμμές, ανοιχτοί χώροι, άπλετος και όσο το δυνατόν φυσικός φωτισμός σε συνδυασμό με τη χρήση πρωτοποριακών υλικών και την ανάγκη εξασφάλισης της ιδιωτικότητας είναι ορισμένα μόνο από τα στοιχεία του «ρεύματος» που χαρακτηρίζει τα νεόδμητα κτίρια ή τις δραστικές παρεμβάσεις για την ολική μεταμόρφωση παλαιότερων έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, της ενεργειακής εξοικονόμησης και του χαμηλότερου ανθρακικού αποτυπώματος.
Γιατί είναι γεγονός ότι στη θέση των «τσιμεντένιων κουτιών» του παρελθόντος βλέπουμε πλέον να κατασκευάζονται όλο και συχνότερα γραφεία, κατοικίες και συγκροτήματα με αυτές τις σύγχρονες προδιαγραφές. Eνα ρεύμα που εκφράζεται στην πράξη από σειρά ελληνικών αρχιτεκτονικών γραφείων, τα οποία κατακτούν διακρίσεις εντός και εκτός συνόρων.
Το Proplusma Architects
Ανάμεσά τους και με ηχηρό «παρών» στα πράγματα είναι οι Proplusma Architects, ένα αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την Αθήνα, το οποίο έχει υλοποιήσει σημαντικά projects, όπως τα κεντρικά γραφεία της Three Cents στο Κολωνάκι και της ναυτιλιακής V-Ships στον Πειραιά, με πιο πρόσφατο την έδρα της εταιρείας Ideal Holdings. Eνα έργο που περιλαμβάνεται στη short list για τα βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2024.
Πρόκειται για τη δημιουργική συνάντηση δύο νέων ανθρώπων, της Ευγενίας Μαντά και του Μιχαήλ Προβελέγγιου, που μαζί με μια ομάδα ταλαντούχων συνεργατών υλοποιούν το όραμα κάθε πελάτη τους με σχέδια μοναδικής αισθητικής. Σύμφωνα με όσους έχουν συνεργαστεί μαζί τους, παραδίδουν τα έργα τους έγκαιρα, με συνέπεια και εντός του συμφωνημένου προϋπολογισμού.
Το χαρτοφυλάκιό τους περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα σχεδιαστικών και κατασκευαστικών projects στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Από πολυτελή συγκροτήματα κατοικιών έως εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης αιχμής και από εταιρικά κεντρικά γραφεία μέχρι ξενοδοχεία. Αυτή την περίοδο εργάζονται πάνω σε εξοχικές κατοικίες σε ένα μεγάλο συγκρότημα στην περιοχή της Αρχαίας Επιδαύρου, αλλά και σε ένα οικιστικό συγκρότημα στο Αμπού Ντάμπι, που αναμένεται να αποτελέσει πρότυπο βιώσιμης κατοίκησης στα Εμιράτα.
Με ένα διεπιστημονικό δίκτυο συνεργατών, το γραφείο καλύπτει όλο το φάσμα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με βάση μια συσσωρευμένη ολοκληρωμένη γνώση και τεχνογνωσία.
Οι δύο πρωταγωνιστές
Ο Μιχαήλ Προβελέγγιος γεννήθηκε το 1977 στη Θεσσαλονίκη, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Λεόντειο Σχολή της Νέας Σμύρνης το 1995 και συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία. Ελαβε το δίπλωμά του στην Αρχιτεκτονική από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και όσο ζούσε εκεί εργάστηκε στον σχεδιασμό γιοτ, πολυτελών μπουτίκ και οικιστικών έργων.
Η Ευγενία Μαντά γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα και αποφοίτησε από γαλλικό γυμνάσιο. Το 2005 έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Αρχιτεκτονική από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας. Εργάστηκε ως junior architect για ένα χρόνο, ενώ το 2006 δημιούργησε το δικό της στούντιο στην Αθήνα μαζί με τον Μιχαήλ Προβελέγγιο.
Οι δύο συνιδρυτές του Proplusma Architects μιλούν για τη διαδρομή τους, τις νέες τάσεις της Αρχιτεκτονικής, τη φιλοσοφία που διέπει τη δουλειά τους, τα πιο χαρακτηριστικά έργα τους, αλλά και για το πώς οραματίζονται τη βιώσιμη πόλη του μέλλοντος.
– Μιλήστε μας μας καταρχάς για την ιστορία των Proplusma Architects. Πότε δημιουργήθηκαν και τι ήταν αυτό που σας ώθησε να το κάνετε;
Ευγενία Μαντά: Δημιουργήσαμε τους Proplusma Architects το 2006 με πάθος, αγάπη και πολλή υπομονή. Το σημερινό όνομα προέκυψε κάποια χρόνια αργότερα από τα αρχικά μας (PROVELENGIOS + MANTA). Την απόφαση για να κάνουμε κάτι δικό μας την είχαμε πάρει πολύ συνειδητά όσο ήμασταν ακόμα στη Φλωρεντία. Επιστρέφοντας λοιπόν πίσω και μετά από κάποια εργασιακή εμπειρία που απέκτησα στην Ελλάδα, ήρθε η πρώτη μας ανάθεση.
Μιχαήλ Προβελέγγιος: Θα σταθώ λιγάκι στη Φλωρεντία που ανέφερε η Ευγενία νωρίτερα. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική περίοδο για εμένα, όντας σε μια φάση που επηρέασε την ενηλικίωσή μου με ερεθίσματα και προσλαμβάνουσες οι οποίες δεν σταματούν μέχρι σήμερα να με χαρακτηρίζουν. Ομως η επιστροφή στην Ελλάδα και η δημιουργία ενός γραφείου ήταν εξαρχής ο βασικός μου στόχος.
– Οι δικές σας διαδρομές μέχρι να ενώσετε τη δημιουργικότητά σας;
Ε.Μ.: Οι διαδρομές μας, αρχικά προσωπικές και στη συνέχεια επαγγελματικές, ενώθηκαν πολύ νωρίς αφού γνωριστήκαμε τα τελευταία χρόνια των σπουδών μας στη Φλωρεντία. Είναι γεγονός ότι το ιταλικό design είναι μοναδικό και η πόλη από μόνη της έχει πολλά να σου διδάξει. Θεωρώ ότι ήταν φυσική συνέχεια να ξεκινήσουμε το γραφείο μαζί. Ξεκινήσαμε δειλά, από το δώμα του σπιτιού μας, με πολλή αγάπη για το αντικείμενο και, παρά τις πολλές αντιξοότητες, καταφέραμε αυτή τη στιγμή να καθιερωθούμε στον χώρο.
Μ.Π.: Επαγγελματικά, όσο ακόμα ήμουν φοιτητής στη Φλωρεντία, είχα την τύχη να εργαστώ ως αρχιτέκτων στον τομέα του yacht design και σε έργα πολυτελών μπουτίκ και κατοικιών. Μοναδικές εμπειρίες τις οποίες φέραμε στις «αποσκευές» μας και εφαρμόζουμε στις πρακτικές του γραφείου μας. Σε προσωπικό επίπεδο στάθηκα επίσης πολύ τυχερός διότι γνώρισα την Ευγενία με την οποία πορευόμαστε μαζί σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο.
Η βασική φιλοσοφία
– Αν και το γραφείο σας δεν μετράει πολλά χρόνια στον χώρο, διακρίνεται ήδη για τα έργα του. Ποια είναι η βασική φιλοσοφία σας και τι σας διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό;
Ε.Μ.: Η προσέγγισή μας σε κάθε έργο είναι κοινή. Αυτό που διαφοροποιεί τον σχεδιασμό μας είναι ο ίδιος ο πελάτης, οι ανάγκες του και το μέρος. Είναι σημαντικό για έναν αρχιτέκτονα να αντιλαμβάνεται και αυτά που δεν μπορεί να του πει ο πελάτης – όχι γιατί δεν τα χρειάζεται, αλλά γιατί δεν μπορεί να τα φανταστεί. Με αυτά τα δεδομένα ξεπερνάμε τις προσδοκίες του και παραδίδουμε έργα που αντιπροσωπεύουν τη μοναδικότητα του πελάτη ή την ταυτότητα της εταιρείας του. Επίσης, όλη η ομάδα μας ξεχωρίζει για τις αρχές που πρεσβεύουμε: ποιότητα, συνέπεια, διακριτικότητα.
Μ.Π.: Τα πράγματα στην πραγματικότητα είναι πολύ απλά. Αρκεί να γίνονται με αυθεντικότητα και ανεπιτήδευτα. Παίρνουμε ένα εκτενές brief, θέλουμε να γνωρίζουμε τις ανάγκες των πελατών μας, και σιγά-σιγά όλο αυτό εξελίσσεται, ωριμάζει, παίρνει σάρκα και οστά. Εκπέμπει το πάθος και την αγάπη που έχει μπει από όλους εμάς στους Proplusma.
Τα έργα-σφραγίδα
– Δώστε μια εικόνα από τα πιο γνωστά έργα σας, όπως για παράδειγμα της Ideal Holdings, και πείτε μας ποια από αυτά θα σας μείνουν αξέχαστα
Μ.Π.: Η αλήθεια είναι ότι δημιουργείται ένα συναισθηματικό δέσιμο με τους ανθρώπους και τα έργα μας. Θα ξεχώριζα από γραφειακούς χώρους τα κεντρικά γραφεία των Three Cents στο Κολωνάκι, τα κεντρικά της V-Ships στον Πειραιά και σίγουρα τα γραφεία της Ideal Holdings, τα οποία μάλιστα είναι shortlisted για τα βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2024. Το συγκεκριμένο project ξεχωρίζει όχι μόνο για το υπέροχο αποτέλεσμα, αλλά και για την εξαιρετική συνεργασία που έχουμε μαζί τους.
Ε.Μ.: Θα προσθέσω τον παιδικό σταθμό «Νηπιακή Αγωγή» που αγαπώ, ίσως επειδή το έζησαν και τα παιδιά μας, τα γραφεία της HELMERA που ολοκληρώσαμε τον χειμώνα και του Make-a-Wish-Greece που είναι υπό εξέλιξη. Είναι έργα που καταλαμβάνουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου λόγω της ευαισθησίας με την οποία έπρεπε να τα αντιμετωπίσουμε.
– Πάνω σε ποια projects εργάζεστε αυτή την περίοδο;
Μ.Π.: Είναι μια πολύ δημιουργική περίοδος για το γραφείο μας. Εχουμε αρκετά ανοιχτά μέτωπα. Από τις Κυκλάδες (Αντίπαρο, Ανδρο, Σύρο) μέχρι την Πελοπόννησο (Πόρτο Χέλι, Κόστα, Κοστούλα). Highlight είναι ένα μεγάλο development στην περιοχή της Αρχαίας Επιδαύρου για λογαριασμό της εταιρείας Sunnyland.
Ε.Μ.: Είναι περίεργο πώς παρόμοια projects έρχονται σε κύματα. Πέρσι τέτοια εποχή μελετούσαμε κυρίως χώρους γραφείων για ναυτιλιακές στην Αθήνα, ενώ φέτος πρωταγωνιστούν οι εξοχικές και αστικές κατοικίες. Εκτός Ελλάδος, μελετάμε ένα οικιστικό συγκρότημα στο Αμπού Ντάμπι με σκοπό να αποτελέσει πρότυπο βιώσιμης κατοίκησης στα Εμιράτα.
Τα υπόσκαφα και η «σωτηρία» της Αθήνας
– Παρατηρούμε κυρίως σε ό,τι αφορά τις εξοχικές κατοικίες μια τάση προς υπόσκαφες κατασκευές. Πού το αποδίδετε και ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα αυτής της λύσης;
Ε.Μ.: Θα ήθελα να σταθώ στα ευεργετήματα που δίνει ο ΝΟΚ για τα υπόσκαφα. Ουσιαστικά υπερδιπλασιάζει κανείς τα τετραγωνικά τα οποία μπορεί να χτίσει. Επίσης, στο αισθητικό κομμάτι βλέπουμε ότι μπορούμε να καμουφλάρουμε ένα κτίσμα ώστε να μην αλλοιώνει το φυσικό περιβάλλον, αλλά να αποτελεί μέρος αυτού.
Μ.Π.: Γενικότερα η ένταξη του κτίσματος στο φυσικό ανάγλυφο είναι ένα θέμα που μας απασχολεί πολύ. Το επιλύουμε πάντα με τη δέουσα ευαισθησία ώστε το αποτύπωμα που θα αφήσουμε να είναι το ελάχιστο δυνατό.
– Δεδομένης και της διεθνούς εμπειρίας που διαθέτετε, πιστεύετε ότι υπάρχουν λύσεις για τη «σωτηρία» της Αθήνας;
Ε.Μ.: Είμαι της άποψης ότι η αλλαγή ξεκινάει από μέσα μας. Πρέπει λοιπόν πρώτα οι πολίτες αυτής της πόλης, με την τόσο δυνατή προσωπικότητα, να συνειδητοποιήσουμε το αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε και να σταματήσουμε να την επιβαρύνουμε με πολεοδομικά «παραθυράκια». Στη συνέχεια το κράτος να βοηθήσει -και οικονομικά- προκειμένου να αλλάξουν τα δεδομένα και να πορευτούμε για μια πιο πράσινη και βιώσιμη πόλη. Είναι καθήκον μας, εμείς οι αρχιτέκτονες, να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο ώστε να καταλάβει την ανάγκη αλλαγής της υπάρχουσας νοοτροπίας.
– Είναι, κατά την άποψή σας, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός ενός ακινήτου μια «ακριβή υπόθεση», όπως τουλάχιστον φαίνεται να πιστεύουν πολλοί;
Ε.Μ.: Επειδή οι αρχιτεκτονικές υπηρεσίες είναι «υπηρεσίες» και όχι ένα προϊόν που λαμβάνει ο πελάτης, μερικές φορές υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση του έργου μας. Ομως, ένας σωστός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, ο οποίος θα συνοδεύεται από την αντίστοιχη μελέτη εφαρμογής, εκτός του ότι προφανώς θα αναβαθμίσει αισθητικά το ακίνητο, θα εξοικονομήσει χρήματα και χρόνο κατά την κατασκευή.
Μ.Π.: Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός είναι αυτός που σε μια μεγαλύτερη κλίμακα θα δημιουργήσει τον χαρακτήρα μιας περιοχής, τις συνθήκες κίνησης εντός αυτής και θα διαμορφώσει τον χαρακτήρα των πολιτών της. Σε μικρότερη κλίμακα, είναι αυτός που θα δώσει μια υπεραξία στο ίδιο το ακίνητο, στις συνθήκες διαβίωσης και άνεσης στο εσωτερικό του. Επομένως όχι, δεν είναι «ακριβή υπόθεση», είναι «σοβαρή υπόθεση» και με πολύ μεγάλη ευθύνη για εμάς τους αρχιτέκτονες.
– Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια αρκετά νέα και αξιόλογα αρχιτεκτονικά γραφεία να αναδεικνύονται μέσα από τη δουλειά τους, όπως και το δικό σας. Πού οφείλεται αυτή η άνθηση;
Ε.Μ.: Θεωρώ ότι πάντα υπήρχαν αξιόλογα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα, τα οποία λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας δεν είχαν αντικείμενο για να αποδείξουν τις δυνατότητές τους. Τα τελευταία χρόνια, όμως, που υπάρχει μια ισορροπία σε αυτόν το τομέα, δόθηκαν ευκαιρίες σε όλους, με αποτέλεσμα να ανθήσουν άγνωστα μέχρι πρότινος γραφεία και να αναδειχθεί η πρωτότυπη και σοβαρή δουλειά που γίνεται.
Το βιώσιμο μέλλον
– Πώς οραματίζεστε τη βιώσιμη πόλη του μέλλοντος;
Ε.Μ.: Βιώσιμη και όμορφη θα έλεγα, και με δύο λέξεις. Η βιωσιμότητα είναι μονόδρομος πλέον και αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, και ο καθένας από εμάς ξεχωριστά να βάλει το λιθαράκι του για το μέλλον του πλανήτη μας. Ομορφη, γιατί αυτό αποτελεί μεγάλο μέρος της δουλειάς μας, το να μελετάμε κτίσματα και χώρους που δημιουργούν θετικά συναισθήματα και αναβαθμίζουν την αισθητική και την καθημερινότητά μας.
Μ.Π.: Η χρήση της λέξης «μέλλον» είναι κάτι που μας αρέσει να χρησιμοποιούμε γιατί με κάποιον τρόπο μας καθησυχάζει. Νομίζω ότι το μέλλον είναι το σήμερα. Χρειάζεται πολλή δουλειά, ευαισθησία, οργάνωση και αυστηρό θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να επιτύχουμε μια βιώσιμη, θελκτική και προσβάσιμη σε όλους πόλη.
Διαβάστε ακόμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ