Ενας τόπος με ιστορία από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, οι πρώην φυλακές Ωρωπού εκεί όπου κρατήθηκαν προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μανώλης Γλέζος, ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Ανδρέας Λεντάκης πρόκειται να μετατραπεί σε Κέντρο Ιστορίας, Δημοκρατίας και Πολιτισμού.
Μετά και την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ), οι αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Πολιτισμού ενέκριναν υπό συγκεκριμένους όρους τη μελέτη μετατροπής των χώρων «εντός του χαρακτηρισμένου ιστορικού τόπου του συγκροτήματος των πρώην Φυλακών Ωρωπού, του Δήμου Ωρωπού».
Πρόκειται για έργο προϋπολογισμού 6,696 εκατ. ευρώ που έχει αναλάβει να «τρέξει» ο Δήμος μετά και την παραχώρηση από το υπουργείο Δικαιοσύνης το 2020. Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση που δημοσιεύεται στη «Διαύγεια» η μελέτη εγκρίνεται «διότι δεν αλλοιώνεται ο χαρακτήρας και αναδεικνύεται η ιστορική μνήμη του συγκροτήματος, με την προϋπόθεση οι επεμβάσεις στα υφιστάμενα κτήρια να μην τροποποιούν τη δομή και τη μορφή τους». Στους επιμέρους όρους, ζητείται, μεταξύ άλλων, από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Εργων του υπουργείου Πολιτισμού πριν την έναρξη των εργασιών να ενημερωθεί εγκαίρως και εγγράφως η Εφορία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, καθώς η περιοχή επέμβασης εντάσσεται στον αρχαιολογικό χώρο Ωρωπού, να υποβληθεί σχέδιο διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου του κτιριακού συγκροτήματος, να επανυποβληθούν προς έγκριση κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΣΝΜ στο στάδιο της μελέτης εφαρμογής αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία να περιλαμβάνει αρχιτεκτονική τεκμηρίωση των κτιρίων, κατασκευαστικές λεπτομέρειες κ.τ.λ..
Το έργο που έρχεται μετά από αναμονή σχεδόν 5 δεκαετιών αφορά στην αποκατάσταση των υφιστάμενων κτιρίων και τη δημιουργία νέων στον Ωρωπό Αττικής, ώστε να ιδρυθεί κέντρο ιστορίας, δημοκρατίας και δομών πολιτισμού με δημιουργία μουσείου- έκθεσης, βιβλιοθήκης, αναγνωστηρίου, συνεδριακού κέντρου, υπαίθριου θεάτρου, αναψυκτήριου.
Η ιστορία
Οι Φυλακές Ωρωπού έχουν χαρακτηριστεί ιστορικός τόπος από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων.
Η ιστορία πίσω από τις πρώην φυλακές, τον τόπο όπου φυλακίστηκαν δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι τα σκοτεινά χρόνια της δικτατορίας ξεκινά από το 1897 όταν ο ευεργέτης και μεγαλοκτηματίας Ανδρέας Συγγρός, παραχωρεί την έκταση στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Το 1906 οικοδομείται το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο και λίγα χρόνια μετά, το 1915 ο χώρος στεγάζει προσφυγόπουλα από την Αρμενία μετά το διωγμό των Αρμενίων, για να ακολουθήσει το 1922, η στέγαση προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο.
Στην ιστορική αναδρομή ως σημαντικές χρονολογίες για τις φυλακές Ωρωπού αναφέρεται στη συνέχεια, στη δεκαετία του ’20, το 1926 όταν εκεί στεγάζεται το Εμπειρίκειο ‘Ασυλο Αρρένων, το οποίο μεταφέρθηκε το 1929 στη Σύρο και οι εγκαταστάσεις παραχωρούνται στο Αναμορφωτικό Κέντρο Αρρένων. Το 1931 η εγκατάσταση περνάει εξ ολοκλήρου στο ελληνικό Δημόσιο, που τις μετατρέπει σε Επανορθωτική Φυλακή Σκάλας Ωρωπού. Στις φυλακές στεγάζονται υπεράριθμοι τρόφιμοι και στους ίδιους χώρους ενήλικοι και ανήλικοι κρατούμενοι, ενώ το 1933 φυλακίζονται οι πρώτοι πολιτικοί κρατούμενοι. Το 1938 τα κτίρια των φυλακών και τα κτίρια των υποδομών ισοπεδώνονται από τον ισχυρό σεισμό για να οικοδομηθούν στη συνέχεια αποκλειστικά ως φυλακές. Το 1967, η Χούντα μετατρέπει την περιοχή σε χώρο έγκλειστων πολιτικών κρατούμενων. Γνωστή είναι η ιστορία του 1969, που οδήγησε στο τραγούδι «Διότι δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις» όταν ο κρατούμενος Μίκης Θεοδωράκης επιχείρησε να στείλει επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινή γνώμη και η διοίκηση των φυλακών δέσμευσε την επιστολή διότι ο Μίκης «δεν συνεμορφώθη».
Το 1974, με την πτώση της Χούντας καταργούνται οι φυλακές. Το 1979, σ’ ένα από τα κτίρια των πρώην φυλακών εγκαινιάζεται το 1ο Γυμνάσιο Ωρωπού, το οποίο θα λειτουργήσει εκεί έως το 1989, όταν μεταφέρθηκε σε νεόκτιστο γειτονικό κτίριο. Στο κεντρικό κτίριο των φυλακών θα μετακομίσει το Δημοτικό Ωδείο Ωρωπού. Το 1988, με υπουργική απόφαση ο χώρος των παλαιών φυλακών παραχωρείται υπό όρους στην Κοινότητα Σκάλας Ωρωπού για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ το 2020, ο ιστορικός χώρος των παλαιών φυλακών παραχωρείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης στον Δήμο Ωρωπού. Το 2021, λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, ο Δήμος ανακοινώνει ότι ο χώρος θα ονομάζεται Κέντρο Ιστορίας Δημοκρατίας και Δομών Πολιτισμού «Μίκης Θεοδωράκης», στη μνήμη του μεγάλου μουσουργού, για να ψηφιστεί το 2022 από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Ωρωπού η διενέργεια διεθνούς ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για τη δημιουργία του Κέντρου Ιστορίας Δημοκρατίας και Δομών Πολιτισμού.
Διαβάστε ακόμη
Εφορία: 1,5 εκατ. φορολογούμενοι πιάστηκαν στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων
Πλειστηριασμοί: Έρχονται σφυριά για… κλωστές και μπουζούκια (pics)
Τα ψηφιακά «ραβασάκια» από την εφορία που θα ενεργοποιούνται αυτόματα σε 10 μέρες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ