Ανήκει στα λίγα βιομηχανικά συγκροτήματα που μετά από αρκετά χρόνια «αποστράτευσης», διεκδικούν τώρα μια «δεύτερη ζωή».
Στη συγκεκριμένη περίπτωση του συγκροτήματος της Ε.Β.Μ.Ε. Α.Ε., γνωστότερο στο παρελθόν ως εργοστάσιο Τσαούσογλου, επί της οδού Πειραιώς, η παρέμβαση του Υπουργείου Πολιτισμού υπήρξε καθοριστική. Έτσι, εκτός από τα τμήματα που χρησιμοποιούνται ήδη από το Φεστιβάλ Αθηνών, σε λίγο καιρό και οι υπόλοιποι χώροι θα έχουν μεταμορφωθεί σε κύτταρο πολιτισμού και μάλιστα με βάση τη σύγχρονη βιοκλιματική κατεύθυνση.
Εκατό χρόνια ιστορία
Το 1925, δηλαδή πριν 100 χρόνια…παρά ένα, ξεκίνησε να γράφεται η ιστορία της επιπλοποιίας Τσαούσογλου. Εκείνη τη χρονιά ο Ιωάννης Τσαούσογλου ίδρυσε μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση στην Θεσσαλονίκη για να καλύψει τις ανάγκες της τοπικής αγοράς. Στα χρόνια που ακολούθησαν η ζήτηση αυξήθηκε και η μονάδα παραγωγής μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου η εταιρεία εδραιώθηκε στην αγορά.
Το 1954, οι γιοι του Ι. Τσαούσογλου, Χαράλαμπος, Λάζαρος και Ελευθέριος, ίδρυσαν την Ελληνική Βιομηχανία Μεταλλικών Επίπλων (Ε.Β.Μ.Ε.) Τσαούσογλου, με έδρα στην οδό Πειραιώς 260, η οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα κατέκτησε ηγετική θέση στον κλάδο. Η εταιρεία προμήθευε τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς και δημοσίους φορείς της χώρας, όπως αεροδρόμια, στάδια, νοσοκομεία, συνεδριακά κέντρα, θέατρα, κινηματογράφους, ξενοδοχεία γραφεία και σχολεία. Παράλληλα, μέσω συνεργασιών με μεγάλους οίκους επαγγελματικού επίπλου της Ευρώπης, αναβάθμισε τις μεθόδους παραγωγής της με τεχνογνωσία από το εξωτερικό.
Η πορεία της εταιρείας, με «οδηγό» το όραμα του Χαράλαμπου Τσαούσογλου για μια σύγχρονη επιπλοποιία, έδωσε «φτερά» στην Ε.Β.Μ.Ε. Έτσι, στο εργοστάσιο της Πειραιώς προστέθηκαν μονάδες βαφής και πλαστικοποίησης των μεταλλικών επίπλων, ενώ η δραστηριότητα της επεκτάθηκε στον ξενοδοχειακό κλάδο (Electra Hotels, Hilton Κέρκυρας), την παραγωγή σωλήνων χάλυβα (Αθηναϊκή Σωληνουργεία Α.Ε.), το ξύλινο έπιπλο (Νεοστρώμ-Harsons Α.Ε) και την κατασκευή κλινών (Μακεδονική Κλινοποιία).
Τη δεκαετία του 1970, η Ε.Β.Μ.Ε. βγαίνει εκτός συνόρων πραγματοποιώντας εξαγωγές σε πολλές χώρες του εξωτερικού, ενώ τα επόμενα χρόνια ο όμιλος της οικογένειας καθίσταται κυρίαρχος της αγοράς με μερίδιο που ξεπερνά το 50%.
Αρκετά χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του ’90, έδωσε τη θέση της στη νέα Τσαούσογλου Α.Ε. η οποία συνεχίζει έως και σήμερα την πορεία της, αντιπροσωπεύοντας κορυφαίους οίκους του εξωτερικού.
Το πέρασμα στο ΥΠΠΟ
Ύστερα από πολλά χρόνια εγκατάλειψης, όμως, στα τέλη Ιανουαρίου του 2024 άνοιξε ο ορίζοντας και για το παλαιό εργοστάσιο Τσαούσογλου επί της Πειραιώς 260, το οποίο είχε περάσει στην Εθνική Τράπεζα. Και τούτο καθώς μετά από πολυετείς διεργασίες ολοκληρώθηκε η εξαγορά του από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Ειδικότερα, το ΥΠΠΟ συζητούσε αυτή την προοπτική με την Εθνική Τράπεζα από το 2000. Την ίδια περίοδο, χαρακτήρισε τα κτήρια του ακινήτου ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, αναγνωρίζοντας ότι αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής και βιομηχανικής φυσιογνωμίας της οδού Πειραιώς στις αρχές του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα.
Χρειάστηκε να υπερπηδηθούν πλήθος γραφειοκρατικών διαδικασιών, αλλά και τέσσερα χρόνια διαπραγματεύσεων μέχρι το ακίνητο να αλλάξει χέρια έναντι 12,6 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Στόχος τώρα είναι να δημιουργηθεί ένας ισχυρός πολιτιστικός πόλος, πέρα από το Φεστιβάλ Αθηνών, το οποίο θα συνεχίσει να στεγάζεται στον χώρο. Στο πλαίσιο αυτό διοργανώθηκε διεθνής διαγωνισμός από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάδειξης Πολιτιστικών Πόρων για την αποκατάσταση και τη μετατροπή ενός βιομηχανικού κελύφους σε σύγχρονο, λειτουργικό και ασφαλές κτήριο, κατάλληλο να φιλοξενήσει ποικίλες δραστηριότητες.
Με άλλα λόγια, μέσα από την ανάπλασή του και διατηρώντας τη φυσιογνωμία του θα επιδιωχθεί να δοθεί νέα ζωή σε ένα ιστορικό μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.
Τι προβλέπει η στρατηγική μελέτη
Εντός του Ιουλίου, όμως, ολοκληρώθηκε η στρατηγική μελέτη για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του Βιομηχανικού Συγκροτήματος.
Όπως ανακοινώθηκε, τo Υπουργείο Πολιτισμού ολοκλήρωσε την στρατηγική μελέτη της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου των χαρακτηρισμένων, ως κτηρίων μνημείων του Βιομηχανικού Συγκροτήματος Ε.Β.Μ.Ε. Α.Ε. (πρώην Τσαούσογλου), στο πλαίσιο της αποκατάστασης και ανάδειξης του βιομηχανικού συγκροτήματος, μετά από την απευθείας αγορά του από το ΥΠΠΟ, έναντι περίπου 13 εκατ. ευρώ, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σημειώνεται ότι τα κτήρια αποτελούν τυπικά δείγματα βιομηχανικών κατασκευών μεγάλης κλίμακας, με λιτή αισθητική, όπως επιβάλουν τα πρότυπα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα με χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος για τα φέροντα στοιχεία και τις απαιτούμενες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις (ηλεκτρικό ρεύμα, ανελκυστήρες).
Τα κτήρια προβλέπεται να φιλοξενήσουν πολιτιστικές χρήσεις.
Το βιομηχανικό συγκρότημα επί της οδού Πειραιώς 260 εμπίπτει στα όρια των Δήμων Ταύρου Μοσχάτου-Ρέντη. Στο οικόπεδο της οδού Πειραιώς 260, με εμβαδόν 28.286 τ.μ., υπάρχουν δέκα λειτουργικά αυτοτελή κτίσματα, συνολικής δόμησης 26.997 τ.μ. Κάποια έχουν παραχωρηθεί προς χρήση στον ΟΔΑΠ και στο Ελληνικό Φεστιβάλ, που χρησιμοποιεί τμήματα των χώρων ως θεατρικές σκηνές με τις απαραίτητες βοηθητικές εγκαταστάσεις τους.
Παράλληλα προωθείται το έργο της «Διαμόρφωσης και λειτουργίας Εργαστηρίου πιστών αντιγράφων, Μοντελοθήκης και Αποθηκών του ΟΔΑΠ», ενός κτηρίου, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 10 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ΟΔΑΠ.
«Πράσινος» χώρος
Όπως τονίζεται, αντικείμενο της στρατηγικής μελέτης αποτελεί ο σχεδιασμός της γενικής διάταξης των εξωτερικών χώρων του συγκροτήματος, της κίνησης του κοινού (είσοδοι, διαδρομές, προσβάσεις) και της κίνησης οχημάτων (βαρέως τύπου, υπηρεσιακά, Ι.Χ. εργαζομένων, Ι.Χ. επισκεπτών), προκειμένου να υπηρετούνται οι προτεινόμενες χρήσεις.
Διακριτό αντικείμενο της μελέτης αποτελεί η φύτευση του χώρου, η διαχείριση του νερού, τα υλικά της δαπεδόστρωσης σύμφωνα με τις αρχές της οικολογίας τοπίου, της βιοποικιλότητας, της ανθεκτικότητας και της δημιουργίας βιώσιμων οικοσυστημάτων.
Στόχος είναι η διατήρηση του βιομηχανικού ύφους του χώρου, με παρεμβάσεις που μετατρέπουν την παλαιά βιομηχανική εγκατάσταση σε σύγχρονο χώρο συνάθροισης κοινού και πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Με κατεδαφίσεις δευτερευόντων κτισμάτων και διανοίξεις περασμάτων, σε υφιστάμενους κτιριακούς όγκους, δημιουργείται ένα δίκτυο κινήσεων και θεάσεων τόσο στο εσωτερικό του βιομηχανικού συγκροτήματος, αλλά και στη σχέση του με την πόλη. Ο ελεύθερος χώρος ανάμεσα στα κτίρια δίνει την εντύπωση ότι έχει καταληφθεί από τη φύση, καθώς προβλέπονται φυτεύσεις δένδρων, ενώ θάμνοι και πόες καλύπτουν συνολικά έκταση πάνω από 2000 τ.μ.
Δημιουργείται ένα είδος πάρκου με τοπικές πυκνώσεις και αραιώσεις στη βλάστηση, ικανό να φιλοξενεί ποικίλες εκδηλώσεις. Η παρέμβαση του πρασίνου ολοκληρώνεται με τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου/κατακόρυφου κήπου με αναρριχητικά φυτά, που αξιοποιεί τον φέροντα οργανισμό του βιομηχανικού κελύφους.
Έτσι, ο υπάρχων βιομηχανικός εξωτερικός χώρος διατηρεί τον χαρακτήρα του, ενώ παράλληλα, με την χρήση φυσικών, απλών υλικών, μεταλλάσσεται σε χώρο συνάντησης και εκδηλώσεων.
Επιπλέον, στόχος είναι η ενεργειακή ανεξαρτησία του συγκροτήματος μέσα από την αξιοποίηση της ηλιακής και γεωθερμικής ενέργειας και η ενεργειακή του πιστοποίηση ως «πράσινο».
Με αφορμή την ολοκλήρωση της στρατηγικής μελέτης, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έχει τονίσει, μεταξύ άλλων, σε δηλώσεις της ότι «η απόκτηση από το Υπουργείο Πολιτισμού, του κτηριακού Βιομηχανικού Συγκροτήματος Ε.Β.Μ.Ε. Α.Ε. (πρώην Τσαούσογλου), –με αγορά από την Εθνική Τράπεζα- και η αποκατάστασή του για να δημιουργηθεί ένας νέος πολιτιστικός δυναμικός πόλος, αποτελεί κρίσιμη παρέμβαση στον αστικό ιστό και στην εικόνα της πόλης, ενισχύοντας ιδιαίτερα την πολιτιστική φυσιογνωμία του άξονα της οδού Πειραιώς». Ανέφερε ακόμη ότι «σήμερα, επιδιώκουμε την αποκατάσταση και την εξ ολοκλήρου επανάχρηση του βιομηχανικού χώρου για πολιτιστικές χρήσεις», προσθέτοντας ότι «η άμεση γειτνίασή του με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά και για την ανάπτυξη συνεργιών».
Διαβάστε ακόμη:
Η Nike αναστέλλει τις online πωλήσεις της στην Τουρκία
Απεβίωσε στα 56 της η «νονά» της Google και εκτελεστική διευθύντρια του Υοutube Σούζαν Γουοτζίσκι
Maison Bardot: Μια νέα γκαλερί-στολίδι για την Αντίπαρο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ