H κρίση που πλήττει τον κλάδο της κρουαζιέρας βαθαίνει μέρα με την ημέρα. Πλέον εταιρείες κρουαζιέρας έχουν βγάλει προς πώληση πλοία του στόλου τους ενώ λόγω έλλειψης αγοραστών κάποιες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με διαλυτήρια για να τα πουλήσουν ως παλιοσίδερα.
Οι πρώτες αρνητικές επιδράσεις από την πανδημία της COVID – 19 δεν είχαν αποθαρρύνει τους παράγοντες και τις εταιρείες κρουαζιεροπλοίων σε διεθνές επίπεδο. Ήταν κοινή πεποίθηση τον περασμένο Μάρτιο όταν ξεκίνησε ο παροπλισμός των κρουαζιεροπλοίων ότι ήταν κάτι παροδικό και πως όταν πλησίαζε η καλοκαιρινή τουριστική περίοδος θα είχε υποχωρήσει η πανδημία και ότι θα ξεκινούσαν δειλά – δειλά τα προγράμματα των κρουαζιερών με την δραστηριότητα της μικρής χωρητικότητας πλοίων σε πρώτη φάση και στην συνέχεια με την επανεκκίνηση και των μεγαλύτερης χωρητικότητας κρουαζιεροπλοίων.
Σήμερα στην μέση της θερινής περιόδου που εθεωρείτο κάθε χρόνο η καλύτερη και η πιο προσδοφόρα περίοδος για επιτυχημένες κρουαζιέρες, τα μηνύματα και από τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου αλλά και από όλους τους πεπειραμένους φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αρνητικά και άκρως απαισιόδοξα.
“Δυστυχώς ακυρώνονται μήνα με μήνα όλες οι προγραμματισμένες κρουαζιέρες για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα του έτους 2020 κάτι που έχει τεράστιες οικονομικές ζημιές σε όλες τις εταιρείες κρουαζιεροπλοίων με αποτέλεσμα να προσφεύγουν σε υπέρογκες δανειοδοτήσεις με τεράστια επιτόκια δίνοντας υποθήκη σχεδόν όλα τους τα πλοία” επισημαίνει στο “b.s.” o Mιχάλης Λάμπρος από τα κορυφαία διεθνώς στελέχη του κλάδου με 60 χρόνια δραστηριότητας και εμπειρίας:
“Οι μηνιαίες ανάγκες συντήρησης των παροπλισμένων κρουαζιεροπλοίων πολλά εκ των οποίων διατηρούν δυστυχώς και μέχρι σήμερα μεγάλο αριθμό πληρωμάτων που αδυνατούν να επαναπατριστούν ελλείψει αεροπορικών μέσων είναι της τάξεως των πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ξεπερνά για τις δύο μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου που διαθέτουν περίπου διακόσια κρουαζιερόπλοια το ένα δισεκατομμύριο δολάρια τον μήνα”.
Σύμφωνα με τον Μιχάλη Λάμπρο οι ελπίδες για επανακκίνηση της Διεθνούς Κρουαζιέρας έστω και το 2021 είναι μηδαμινές.
“Προ αυτής της απογοητευτικής καταστάσεως οι περισσότερες εταιρείες καταλήγουν σε δυσάρεστες αποφάσεις σε μία προσπάθεια να εξοικονομήσουν μετρητά για να αντιμετωπίσουν τις άμεσες ανάγκες τους.
Η μεγαλύτερη σε στόλο κρουαζιεροπλοίων η Carnival Cruises αποφάσισε να βγάλει στην αγορά προς πώληση αρκετά από τα υπερμεγέθη κρουαζιερόπλοιά της τα οποία ναυπηγήθηκαν μεταξύ 1990 και 2000.
Ήδη ευρίσκονται στις καταστάσεις των μεσιτών πωλήσεων των πλοίων έξι κρουαζιερόπλοια της Carnival με προοπτική στο άμεσο μέλλον να αυξηθούν έως και 20-25.
Το δυσάρεστο είναι ότι με τις παρούσες συνθήκες δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι αγοραστές και δυστυχώς φοβούμεθα ότι στο τέλος αυτά τα πλοία θα πωληθούν για παλιοσίδερα / scrap” και συνεχίζει περιγράφοντας την κατάσταση της Royal Caribbean του άλλου κολοσσού του κλάδου:
“Την Carnival Cruises ακολούθησε η θυγατρική ισπανική εταιρεία της Royal Caribbean, η Pullmantur η οποία εξυπηρετούσε με τρία κρουαζιερόπλοια τους Ισπανόφωνους επιβάτες από Ισπανία και Λατινική Αμερική. Με το πρόσχημα της αναδιοργάνωσης της Pullmantur κλείνουν τα Γραφεία της εταιρείας στην Ισπανία και θέτουν προς πώληση τα τρία πλοία τους, το HORIZON, το MONARCH και το SOVEREIGN. Και τα τρία αυτά πλοία ήταν δημοφιλή όταν ταξίδευαν στην αμερικάνικη αγορά” και προσθέτει:
“Θετικές πληροφορίες αναφέρουν ότι αφαιρούνται και από τα τρία πλοία όλα τα ακριβά αντικείμενα και οι ξενοδοχειακοί εξοπλισμοί διότι η Pullmantur ευρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων με Ναυπηγεία της Τουρκίας που ενδιαφέρονται να αγοράσουν και τα τρία πλοία για διάλυση-παλιοσίδερα”.
Η Royal Caribbean εκτός από την συμμετοχή της στην Pullmantur έχει και σοβαρή συμμετοχή στην Celebrity Cruises, στην Azamara και στη γερμανική εταιρεία TUI Cruises οι οποίες, όπως εκτιμά ο Μιχάλης Λάμπρος, υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες πιθανόν να καταλήξουν σύντομα στην θέση της Pullmantur.
“‘Ολες αυτές οι δυσάρεστες εξελίξεις δημιουργούν τεράστιο προβληματισμό για το μέλλον της κρουαζιέρας σε διεθνές επίπεδο, κάτι που σίγουρα αφορά και τον ελλαδικό χώρο και την Ανατολική Μεσόγειο” επισημαίνει και αναφέρεται στην εναλλακτική των ποτάμιων κρουαζιέρων:
“Ορισμένες χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία, η Νορβηγία ενθαρρύνουν την επανεκκίνηση κρουαζιερόπλοιων μικρής χωρητικότητας 100-120 επιβατών σε προορισμούς εσωτερικών λιμανιών καθώς επίσης και ποταμόπλοιων ελπίζοντας ότι δεν θα υπάρχουν προβλήματα επίδρασης των επιβατών από την COVID–19. Φυσικά θα λαμβάνονται όλα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας για προστασία επιβατών και πληρωμάτων”.
Υπέρογκοι δανεισμοί
Η Carnival Cruises που αυτή τη στιγμή ελέγχει πάνω από 100 κρουαζιερόπλοια, αμέσως μετά την ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ότι η COVID-19 θεωρείται πανδημία σύναψε δανειακές υποχρεώσεις ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων με επιτόκιο πολύ πάνω από το 5% παραχωρώντας υποθήκες σε αρκετά κρουαζιερόπλοια και παράλληλα πώλησε σε συμφέροντα Σαουδαράβων Επιχειρηματιών ποσοστό περίπου 7% κάτι που ενίσχυσε ανάλογα τα ταμειακά της διαθέσιμα.
Αυτές οι τονωτικές ταμειακές ενισχύσεις είναι ζήτημα εάν θα επαρκέσουν να καλύψουν τα μηνιαία έξοδα συντήρησης των παροπλισμένων πλοίων τα οποία ανέρχονται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες δολαρίων μηνιαίως χωρίς βέβαια να έχουν ούτε ένα δολάριο εισόδημα.
Η Royal Caribbean με δυναμικότητα κρουαζιερόπλοιων πάνω από 70, προχώρησε σε ανάλογο δανεισμό με υψηλό επιτόκιο παραχωρώντας υποθήκες σε αρκετά από τα κρουαζιερόπλοια της. Το ποσό του δανεισμού ξεπέρασε το 1,5 δισ. δολάρια και σύμφωνα με δηλώσεις υψηλόβαθμων στελεχών θα αντιμετωπίσει αξεπέραστες ταμειακές υποχρεώσεις εάν δεν επανακινήσουν τα πλοία της στο τέλος του 2020 ή το αργότερο στις αρχές του 2021, κάτι απίθανο να συμβεί εάν συνεχιστούν οι σημερινές δυσμενείς συνθήκες.
Τέλος η Norwegian Cruise Lines με δυναμικότητα άνω των 20 κρουαζιεροπλοίων προχώρησε από τον μήνα Απρίλιο του τρέχοντος έτους σε δανειακές υποχρεώσεις πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια και κατά δήλωση των υπευθύνων Διευθυντών της αυτό το ποσό μαζί με τα υπάρχοντα ταμειακά αποθέματα θα είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες συντήρησης των πλοίων της για περίπου δέκα οκτώ μήνες χωρίς να εισπράτουν ούτε ένα δολάριο.
Mε ανακοινώσεις τους οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες κρουαζιέρας έκαναν γνωστό ότι επιχειρούν με μειώσουν τα έξοδα των παροπλισμένων πλοίων, εξοικονομώντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Ειδικότερα:
Α) CARNIVAL CRUISE LINE
Σε μία προσπάθεια μείωσης των μηνιαίων εξόδων των παροπλισμένων πλοίων υπήρχαν ελπίδες ότι τα σημερινά έξοδα που είναι 1 δισεκατομμύριο Δολλάρια μπορεί να μειωθεί στα 650 εκατομμύρια τους επόμενους μήνες.
Β) ROYAL CARIBBEAN CRUISE LINE
Ισχύει το ίδιο με προσπάθεια να μειωθούν τα μηνιαία έξοδα μεταξύ 250 και 275 εκατομμυρίων δολαρίων μηνιαίως.
Τα νέα για το μέλλον του τομέα της Κρουαζιέρας σε διεθνές αλλά και σε Ελλαδικό επίπεδο εξελίσσονται ραγδαία καθημερινά προς το χειρότερο.
Ο Μιχάλης Λάμπρος εκτιμά ότι λόγω της πανδημίας ζούμε συνθήκες της δεκαετίας του 1970. Και εξηγεί:
“Έχω αναφερθεί στους φόβους μου που αφορούν την μελλοντική πορεία της κρουαζιέρας για μια πολύ δύσκολη ανάκαμψη που σίγουρα θα χρειαστεί αρκετά χρόνια ξεκινώντας από μηδενική βάση. Δυστυχώς μέρα με την ημέρα οι φόβοι μου γίνονται πραγματικότητα.
Προσφάτως πεπειραμένος Άγγλος Tour Operator με δεκαετίες υπηρεσίας και προσφοράς στον τομέα, παρομοίωσε την σημερινή κατάσταση με εκείνη της δεκαετίας του 1970 όταν η Σαουδική Αραβία αύξησε τις τιμές των καυσίμων σε μία ημέρα από 18 δολάρια τον τόνο στα περίπου 80 δολλάρια.
Τότε αναγκάστηκαν οι εταιρείες κρουαζιεροπλοίων να πωλούν τα πλοία για διάλυση διότι η λειτουργία των πλοίων ήταν πέρα για πέρα ασύμφορη. Και τότε η επανεκκίνηση της κρουαζιέρας χρειάστηκε περίπου μία δεκαετία για να ολοκληρωθεί”.
Μέσα στο κλίμα αυτό γίνονται κάποιες προσπάθειες επανέναρξης της κρουαζιέρας στην Ελλάδα. Η κρουαζιέρα, που μέχρι το τέλος του 2019 ήταν ο ταχύτερος και γεωμετρικά αυξανόμενος τουριστικό κλάδος και έκλεισε με 30,2 εκ. επιβάτες παγκοσμίως, ξεκινά με μικρά αποφασιστικά βήματα και άριστα υγειονομικά πρωτόκολλα και οργάνωση, τα ταξίδια στις Σκανδιναβικές χώρες και σύντομα και σε ιταλικούς και ελληνικούς προορισμούς.
Ήδη μέσω της φόρμας εντοπισμού επιβατών (PLF) που θέσπισε η ελληνική Κυβέρνηση για τον εύκολο εντοπισμό πιθανόν κρουσμάτων και την ιχνηλάτησης των επαφών τους έχει ορίσει για την κρουαζιέρα πέντε λιμάνια πρώτης υποδοχής-εισόδου στη χώρα μας -Κέρκυρα, Κατάκολο, Ρόδο, Πειραιά και Βόλο- μια διαδικασία που κρίνεται από στελέχη του κλάδου ιδιαίτερα ευφυής και λειτουργικά διαχείριση για το επόμενο κρίσιμο διάστημα.
Παρ’ όλη τη συγκρατημένη αισιοδοξία την οποία δεν ενστερνίζονται πολλοί, η Celestyal Cruises ανέστειλε τις κρουαζιέρες της έως τις 06 Μαρτίου 2021.
Όπως ανέφερε στην ανακοίνωσή της, η Celestyal Cruises ήταν από τις πρώτες εταιρείες κρουαζιέρας παγκοσμίως που αποφάσισε εγκαίρως να αναστείλει προσωρινά τις κρουαζιέρες της στα μέσα Μαρτίου, θέτοντας ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια των επισκεπτών, του πληρώματος και τον τοπικών κοινοτήτων που επισκέπτεται.
Ο Leslie Peden, Γενικός Εμπορικός Διευθυντής της (CCO) Celestyal Cruises, δήλωσε , μεταξύ άλλων: «Λάβαμε τη δύσκολη αλλά συνετή απόφαση να αναβάλουμε την επανέναρξη των δραστηριοτήτων μας μέχρι την προγραμματισμένη, επίσημη έναρξη για την άνοιξη του 2021. Κατανοούμε ότι έχουμε ήδη πραγματοποιήσει αρκετές αλλαγές ημερομηνιών για την ασφαλή επανέναρξη της κρουαζιέρας.
Άμεσος στόχος μας είναι να επικεντρωθούμε στην πλήρη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας για το 2021 και 2022, όπου βλέπουμε ενθαρρυντικά σημάδια κλιμακούμενης ζήτησης, ενώ θα είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε όλα τα βελτιωμένα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα αποφασιστούν τελικά από την Ε.Ε. και τις χώρες όπου δραστηριοποιούμαστε. Συμμεριζόμαστε την απογοήτευση που επιφέρει αυτή η απόφαση στους επισκέπτες μας, αλλά τόσο η υγεία τους, όσο και η υγεία του πληρώματός μας και των τοπικών κοινωνιών που επισκεπτόμαστε, είναι πάντοτε προτεραιότητά μας».