Στο παρά πέντε της έκδοσης του εταιρικού ομολόγου έως 320 εκατ. ευρώ και ενώ έχουν ξεκινήσει ήδη οι πρόδρομες εργασίες, ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development Οδυσσέας Αθανασίου μιλάει στο «business stories» τόσο για τη χρηματοδότηση της πρώτης φάσης του έργου όσο και για τα joint ventures που θα επιδιώξει ο όμιλος, ακόμη «και αν αυτό σημαίνει δική μας μειοψηφική συμμετοχή όπου κρίνουμε ότι χρειάζεται».
Μετά την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 650 εκατ. ευρώ -με υπερκάλυψη μάλιστα κατά 58 εκατ. ευρώ- που ολοκληρώσαμε μέσα στο 2019, η Lamda Development έχει σήμερα χρηματιστηριακή αξία στο 1,06 δισ. ευρώ. Αυτό το μέγεθος τοποθετεί την εταιρεία σε έναν άλλο επενδυτικό χάρτη, καθώς εταιρείες με κεφαλαιοποίηση μεγαλύτερη από 1 δισ. ευρώ βρίσκονται στο ραντάρ ενός μεγαλύτερου και εμπλουτισμένου ποιοτικά πλήθους επενδυτικών κεφαλαίων που ψάχνουν ευκαιρίες για να τοποθετηθούν», αναφέρει ο κ. Αθανασίου.
«Παραμένουμε προσγειωμένοι και αντλούμε αισιοδοξία από την εμπειρία μας, όπως και από το ότι η χώρα μας διαχειρίστηκε την πανδημία του κορωνοϊού υποδειγματικά, καταφέρνοντας να γίνει θετικό παράδειγμα σε όλο τον κόσμο. Είμαι βέβαιος ότι η τόνωση της αξιοπιστίας της χώρας μας είναι κάτι που θα βρούμε μπροστά μας με πολλούς θετικούς τρόπους μελλοντικά. Θα ήθελα να εξάρω τις μαραθώνιες προσπάθειες που έχουν καταβάλει όλα αυτά τα χρόνια τα στελέχη και οι συνεργάτες μας για να φτάσουμε στο σημείο που είμαστε σήμερα. Οι άνθρωποι κάνουν πάντα τη διαφορά και γι’ αυτό επαναλαμβάνω συνέχεια το ευχαριστώ μου προς τους συνεργάτες μου».
– Μπορεί η Lamda μόνη της να φέρει εις πέρας το έργο του Ελληνικού; Σήμερα, η Lamda Development είναι μία πολύ μεγαλύτερη εταιρεία όχι μόνο από οικονομικής απόψεως, αλλά και χάρη στα νέα στελέχη που εντάχθηκαν στο δυναμικό μας το τελευταίο 12μηνο φέρνοντας μαζί τους εμπειρίες από σύνθετα έργα στο εξωτερικό.
Πέραν της ΑΜΚ των 650 εκατ. ευρώ, η Lamda έχει ήδη υπογράψει καταρχήν συμφωνία ως προς τους βασικούς όρους τραπεζικού δανεισμού, ύψους τουλάχιστον 850 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση των έργων της πρώτης πενταετίας, χωρίς στο ανωτέρω ποσό να περιλαμβάνεται η δανειοδότηση που αφορά την κάλυψη του ΦΠΑ. Επίσης, πριν από λίγες μέρες ανακοινώσαμε ότι προχωράμε σε έκδοση εταιρικού ομολόγου που θα διατεθεί μέσω δημόσιας προσφοράς στην Ελλάδα. Η συμμετοχή στο ομόλογο αυτό ξεκινάει από 1.000 ευρώ, ποσό που δεν είναι απαγορευτικό για την ευρεία συμμετοχή επενδυτών στην έκδοση, στηρίζοντας και το Ελληνικό. Τα κεφάλαια αυτά θα εξασφαλίσουν πολύ νωρίς την πλήρη χρηματοδότηση των έργων της πρώτης πενταετίας, πράγμα ασυνήθιστο για έργα αυτής της εμβέλειας.
Οταν το 2014 υποβάλαμε στο ΤΑΙΠΕΔ την πρόταση για το Ελληνικό είχαμε δεσμευτεί πως θα επενδύσουμε την πρώτη πενταετία 1,1 δισ. ευρώ. Σήμερα, το συνολικό ύψος των επενδύσεων που προγραμματίζεται την πρώτη πενταετία είναι 1,5 δισ. ευρώ. Θέλουμε πάντα όχι μόνο να τηρούμε τις υποσχέσεις μας, αλλά να τις ξεπερνάμε, και είναι απόλυτο πιστεύω μου ότι κάθε σχέση στηρίζεται στην εμπιστοσύνη. Αισθάνομαι περήφανος που διοικώ μια εταιρεία που -χάρη και στη στήριξη των μετόχων- θα έχει καταφέρει μέσα σε 10 χρόνια να έχει διπλασιάσει την αξία της, από 502 εκατ. ευρώ το 2009 σε 1,1 δισ. ευρώ μετά την ΑΜΚ. Και όλα αυτά, σε μια χώρα που τα τελευταία χρόνια πέρασε αυτά που όλοι ζήσαμε.
– Ποιες συνεργασίες για επιμέρους αναπτύξεις προωθείτε; Πού θα μπορούσαν να συμμετάχουν επενδυτές; Οι συνεργασίες είναι στην καρδιά της φιλοσοφίας μας με στόχο να συνεργαστούμε με τους τους πλέον εξειδικευμένους και αποδεδειγμένα πετυχημένους στον τομέα τους, σε εθνική και διεθνή κλίμακα. Εχουμε ήδη ξεκινήσει συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι στις προθέσεις μας να δημιουργήσουμε joint ventures, ακόμη και αν αυτό σημαίνει δική μας μειοψηφική συμμετοχή όπου κρίνουμε ότι χρειάζεται. Αυτά θα αφορούν την ανάπτυξη επιμέρους έργων, από οικιστικές αναπτύξεις έως ξενοδοχεία, για τα οποία οι συνεργάτες μας θα έχουν τεχνογνωσία καλύτερη από τη δική μας.
– Ποιες εκκρεμότητες έχουν μείνει για την εκκίνηση του έργου; Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα, όπως η έκδοση των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων που ενέκριναν με κάθε λεπτομέρεια την πολεοδόμηση του έργου. Εχει συμφωνηθεί επίσης η «διανομή» της έκτασης με το Ελληνικό Δημόσιο. Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την άδεια του καζίνο και την εκδίκαση των εκκρεμών δικαστικών αποφάσεων θα είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στην αγορά των μετοχών από το ΤΑΙΠΕΔ και στην επίσημη έναρξη του έργου. Οπως γνωρίζετε, ωστόσο, έχουμε αρχίσει ήδη να πραγματοποιούμε πρόδρομες εργασίες, όπως αποψιλώσεις και κατεδαφίσεις, και προχωρούμε όλες τις τεχνικές και αρχιτεκτονικές μελέτες, που σημαίνει ότι το έργο έχει ουσιαστικά ξεκινήσει.
– Ποιες είναι οι προτεραιότητες στην πρώτη φάση του project; Στην πρώτη και πλέον απαιτητική φάση της επένδυσης προτεραιότητα δίνεται στην κατασκευή των απαραίτητων έργων υποδομής και ανάπτυξης, στην αναμόρφωση της παραλιακής ζώνης με την ελεύθερη παραλία, την ολοκλήρωση ενός μεγάλου μέρους του Μητροπολιτικού Πάρκου. Επίσης, στη δημιουργία ενός επιχειρηματικού κέντρου στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, των πρώτων πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων, στην αναβάθμιση της μαρίνας του Αγίου Κοσμά, στην κατασκευή του μεγαλύτερου στην Ελλάδα εμπορικού και ψυχαγωγικού κέντρου. Επιπλέον, θα αναπτυχθούν το Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, καζίνο και χώρους ψυχαγωγίας και διασκέδασης, καθώς και οικιστικές αναπτύξεις πέριξ του πάρκου.
Ολοι οι χώροι του Ελληνικού όχι μόνο θα είναι επισκέψιμοι, αλλά θα καταστούν εύκολα προσβάσιμοι στον χρήστη των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς με τις υποδομές που θα δημιουργήσουμε, όπως για παράδειγμα την υπογειοποίηση μεγάλου τμήματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος και συμπληρωματικά συγκοινωνιακά έργα που θα υλοποιήσουμε. Για παράδειγμα, από τον σταθμό του μετρό στο Ελληνικό θα ξεκινάει γραμμή του τραμ που θα κατασκευάσουμε με δική μας χρηματοδότηση και θα διασχίζει κάθετα το σύνολο του Ελληνικού.
– Στην πρώτη φάση θα γίνουν και τα πρώτα ψηλά κτίρια… Μιλώντας καταρχήν με τεχνικούς όρους, η χωροθέτηση ψηλών κτιρίων εξυπηρετεί δύο σημαντικούς στόχους. Ο πρώτος είναι η μείωση της κάλυψης της δομημένης επιφάνειας, κάτι που σημαίνει περισσότερους και μεγαλύτερους ελεύθερους χώρους πρασίνου και κατ’ επέκταση σημαντικό περιβαλλοντικό όφελος. Ως προς τον δεύτερο στόχο, σήμερα υπάρχουν πόλεις που έχουν αναδειχθεί και έχουν μπει στον χάρτη απλώς και μόνο γιατί έχουν κάποιο αρχιτεκτονικό τοπόσημο. Ενα παράδειγμα είναι η Σιγκαπούρη. Από τη στιγμή που κατασκευάστηκε το Marina Bay Sands, και μέσα στα 4 πρώτα χρόνια, διπλασίασε το τουριστικό ρεύμα, σε μια πόλη μάλιστα που είχε ήδη υψηλή τουριστική βάση. Το άλλο παράδειγμα, πιο κοντινό μας, είναι το Μπιλμπάο. Μια πόλη χωρίς ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη που μπήκε στον χάρτη και αύξησε κατακόρυφα τον τουρισμό της μετά τη δημιουργία του περίφημου μουσείου Guggenheim. Αυτό τον ρόλο, των αρχιτεκτονικών τοπόσημων, θα εξυπηρετήσουν τα ψηλά κτίρια που προβλέπεται να κατασκευαστούν.
– Είσαστε έτοιμοι οργανωτικά για να τρέξετε ένα έργο 8 δισ. ευρώ; Αν πω ότι είμαστε καθ’ όλα έτοιμοι θα έδειχνε αφέλεια και άγνοια κινδύνου. Μπορώ να πω όμως ότι ετοιμαζόμαστε πυρετωδώς, έχοντας γνώση όχι μόνο του μεγέθους αλλά και του οραματικού χαρακτήρα του έργου, με συνεχή δημιουργικότητα και αναζήτηση καινοτόμων λύσεων. Κρατάμε το δόγμα μας ότι θέλουμε να είμαστε μια σχετικά μικρή ομάδα που στηρίζεται στην ποιότητα των ανθρώπων που την αποτελούν και έχει την απαραίτητη ευελιξία. Τα στελέχη μας, που μέχρι σήμερα κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να φτάσουμε ως εδώ, ενισχύονται συνεχώς από νέα στελέχη με εμπειρία σε έργα αντίστοιχου βεληνεκούς διεθνώς, σε πολυεθνικές εταιρείες κ.λπ. Ταυτόχρονα, μεγάλο μέρος του σχεδιασμού και της υλοποίησης θα γίνει από εξωτερικούς συνεργάτες, εντός και εκτός Ελλάδας.
Θα δώσουμε, επίσης, ιδιαίτερη σημασία στη διαφάνεια σε όλους τους διαγωνισμούς προμηθειών που θα πραγματοποιηθούν, ώστε να πετύχουμε τον συνδυασμό καλύτερου κόστους με τη βέλτιστη ποιότητα και τη σωστή χρονική διάρκεια.
Οταν ξεκίνησε η κρίση το 2009 πολύ λίγοι πίστεψαν ότι θα τα καταφέρναμε, πόσο μάλλον ότι από το 2013 και μετά θα πετυχαίναμε κάθε χρόνο νέο ρεκόρ λειτουργικής κερδοφορίας. Το 2019 αποτέλεσε έτος-ορόσημο γιατί πετύχαμε για έβδομη συνεχή χρονιά σημαντική αύξηση λειτουργικής κερδοφορίας των εμπορικών μας κέντρων. Το 2020 θα κάνουμε ένα διάλειμμα, πιστεύουμε προσωρινό, λόγω της πανδημίας. Οταν άρχισε η διαπραγμάτευση για τον διαγωνισμό του Ελληνικού μόνο ο βασικός μας μέτοχος πίστεψε σε εμάς. Εκτοτε -και συνεχώς κατά τη διάρκεια των 8 ετών που ακολούθησαν- μέχρι σήμερα πολλοί αμφισβήτησαν αν το έργο αυτό θα άρχιζε ποτέ. Τώρα το ερώτημα είναι πώς θα προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Κατά την πάγια συνήθειά μας, θα προτιμήσουμε να απαντήσουμε με έργα αντί για λόγια.