© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Υπόθεση «οικογενειακού χαρακτήρα» αποτελεί η ελληνική αγορά στρωμάτων. Μια αγορά που δοκιμάστηκε σκληρά από την οικονομική κρίση και τώρα δοκιμάζεται από την πανδημική. Μια αγορά, ταυτόχρονα, που εξελίχθηκε εντυπωσιακά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Κι αυτό γιατί μοιάζει να έχουν περάσει αιώνες από την εποχή των στρωμάτων που ήταν παραγεμισμένα με βαμβάκι, άχυρο ή και με ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς…
Στην αφετηρία της νέας εποχής θα βρούμε κάποιους πρωτοπόρους, όπως η περίφημη Stromatex του Νίκου Σηφαλάκη που με έδρα τον Πειραιά εμφανίστηκε στην αγορά περί τα τέλη της δεκαετίας του ’50. Ηταν μάλιστα τέτοιο το γκελ της Stromatex που, όπως λέγεται, έπεσε θύμα της επιτυχίας της, καθώς, σε μια περίοδο που η κατοχύρωση των brands ήταν άγνωστη έννοια, κατέστη συνώνυμη του καλού στρώματος. Ετσι, όλοι οι πελάτες ζητούσαν και όλα τα μαγαζιά πούλαγαν Stromatex είτε τα γνήσια, είτε όμως και οποιοδήποτε άλλα…
Για την ιστορία, η Stromatex εξακολουθεί να υπάρχει (υπό τον Βασίλη Σηφαλάκη), παράγοντας ποιοτικά και οικονομικά στρώματα.
Η νέα γενιά των «στρωματάδων»
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 και μετά άρχισαν να χτίζονται οι περισσότερες από τις εταιρείες που πρωταγωνιστούν σήμερα. Ολες ξεκίνησαν από ταπεινά συνοικιακά εργαστήρια και μέσα από σκληρή δουλειά και διαρκείς επενδύσεις εξελίχθηκαν σε σύγχρονες βιομηχανικές επιχειρήσεις, ικανές να ανταποκριθούν στα νέα, ποιοτικά, αλλά και ακριβά καταναλωτικά πρότυπα για στρώματα χειροποίητα, ανατομικά, κατασκευασμένα από φυσικά υλικά, με εκατοντάδες αυτόνομα ελατήρια και διαβαθμισμένης σκληρότητας.
Και βέβαια με τις αντίστοιχες τιμές που κατά περίπτωση υπερβαίνουν όχι τον κατώτατο, αλλά ακόμη και τον μέσο μηνιαίο μισθό. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες έχουν κατακτήσει και τις διεθνείς αγοράς αναπτύσσοντας σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα.
Oι Nιάρχοι της MediaStrom, οι αδελφοί Eυμορφίδη της Coco-Μat, οι Bελιβασάκηδες της Candia Strom, η οικογένεια Σπίνου της Elite Strom, οι Γκοτσόπουλοι της Greco Strom είναι τα ονόματα που οδηγούν την κούρσα σε έναν κλάδο με λίγες μεγάλες εταιρείες, αρκετές μικρότερες βιοτεχνίες και ορισμένες εισαγωγικές ξένων brands.
Tην περίοδο 2009-2012 σημειώθηκε θεαματική βουτιά των πωλήσεων κατά 40%-50% λόγω καθίζησης στην κατασκευή νέων κατοικιών και δραματικής συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.
Από το 2015 άρχισε μια τάση ανάκαμψης η οποία σε γενικές γραμμές συνεχίστηκε μέχρι το 2019, σηματοδοτώντας έναν «στρωματοπόλεμο διαρκείας» με διακύβευμα την πίτα των 150 εκατ. ευρώ, όσο υπολογίζεται ο συνολικός τζίρος της ιδιαίτερης αυτής αγοράς.
Η πανδημία ανέκοψε αυτή την ανοδική τάση, δημιουργώντας ένα σαφώς αρνητικό και νεφελώδες τοπίο. Η κατάρρευση, πέρυσι, του τουρισμού και τα lockdown που πάγωσαν την οικονομική δραστηριότητα είχαν σημαντικό κόστος και για τις εταιρείες στρωμάτων.
Σκληρός ανταγωνισμός σε δύο επίπεδα
Ο σκληρός ανταγωνισμός ξετυλίγεται σε δύο παράλληλα επίπεδα. Στη λιανική με διαδοχικές προσφορές και εκπτώσεις και στη χονδρική με επίκεντρο τα ξενοδοχεία, όπου λόγω της ραγδαίας ανόδου του τουρισμού μέχρι το 2019 χτίζονταν διαρκώς νέες μονάδες, ενώ ανακαινίζονταν πολλές περισσότερες. Την ίδια περίοδο ένα σημαντικό κανάλι δημιούργησε η άνθηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Airbnb και άλλες πλατφόρμες).
Σε δεύτερο πλάνο είναι τα θεραπευτήρια-κλινικές, αλλά και οι επιχειρήσεις κατασκευής επίπλων, όπου αναπτύσσεται και το κομμάτι της ιδιωτικής ετικέτας.
Οι μεγάλες εταιρείες δεν περιορίζονται βέβαια στην παραγωγή στρωμάτων και μαξιλαριών, αλλά έχουν επεκτείνει την γκάμα τους στην παραγωγή και εμπορία κρεβατιών, επίπλων και άλλων ειδών οικιακού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού.
Οι παλιοί, οι νεότεροι και ποιος οδηγεί την κούρσα
Αδιαμφισβήτητος leader της ελληνικής αγοράς είναι η Media Strom, με ιδρυτές και μετόχους τους Iωάννη και Nικόλαο Nιάρχο, που ξεκίνησε το 1967 από ένα μικρό εργαστήριο στο Mεταξουργείο. Το 1976 έφτιαξαν το πρώτο ορθοπεδικό στρώμα στην εγχώρια αγορά και τότε γεννήθηκε το brand Media Strom. Εναν χρόνο αργότερα, το 1977, άνοιξαν το πρώτο κατάστημα στρωμάτων λιανικής στην Ελλάδα.
Η εταιρεία διατηρεί σήμερα το μεγαλύτερο δίκτυο με 127 σημεία πώλησης (35 καταστήματα Media Strom, 70 καταστήματα Μedia Strom Shop in Shop και 22 μέσω franchise). Mέσα στην κρίση προχώρησε σε μεγάλη επένδυση, ύψους 40 εκατ. ευρώ, για το εργοστάσιο στο Mαρκόπουλο, που είναι μεταξύ των τριών πιο αυτοματοποιημένων μονάδων στον κόσμο, ενώ κατατάσσεται στα τρία καλύτερα της Ευρώπης.
Η πορεία της Αθηναϊκής Στρωματοποιίας ΑΒΕΕ, όπως είναι η επωνυμία της Media Strom, αποτυπώνει την εξέλιξη και τα σκαμπανεβάσματα του κλάδου. Την περίοδο 2006-2011 έκανε τζίρους της τάξης των 31-37 εκατ. ευρώ, όσο αθροιστικά οι επόμενοι τέσσερις ανταγωνιστές της. Mετά η κατάσταση άλλαξε, πέφτοντας στα επίπεδα των 19 εκατ., ενώ με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα αποτελέσματα για τη χρήση 2019 («χρονιά σταθεροποίησης σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον», όπως σημειώνεται), οι πωλήσεις ανήλθαν σε 24,2 εκατ. ευρώ (έναντι 25 εκατ. το 2018), ενώ κατέγραψε καθαρά κέρδη 985.000 ευρώ (έναντι 1,27 εκατ. την προηγούμενη χρονιά).
Το 2020 ξεκίνησε για την εταιρεία με ιδιαίτερα θετικές ενδείξεις από πλευράς παραγγελιών, αλλά η πανδημία άνοιξε έναν μεγάλο κύκλο αβεβαιότητας. Πάντως, όπως τονίζεται, «σε κάθε περίπτωση είναι θωρακισμένη και θα συνεχίσει την πολύ καλή πορεία της έχοντας προβεί σε ενέργειες που θα ενισχύσουν περαιτέρω τη θέση της στην αγορά δίνοντάς της σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της».
Η «φρέσκια» Coco-Μat
Aπό τις νεότερες ιστορικά, η Coco-Μat ξεκίνησε το 1989 με αφορμή το πείσμα του Πωλ Eυμορφίδη να φτιάξει «τα πιο καλά στρώματα με φυσικά υλικά».
Η ιδέα ξεκίνησε όταν ο αντισυμβατικός Ευμορφίδης εργαζόταν σε κατάστημα τουριστικών ειδών στο Mοναστηράκι. Μια μέρα πέρασε από το μαγαζί ένας Ολλανδός που έψαχνε μια στρωματοποιία. Εκείνος του πρότεινε τη γειτονική επιχείρηση και έτσι, από σπόντα, ξεκίνησε το ταξίδι του στον κόσμο των στρωμάτων.
Επειτα από λίγο καιρό, η ιδέα «στεγάστηκε» σε χώρο 200 τ.μ. στα Πατήσια, που λειτουργούσε ως έκθεση, αποθήκη και λογιστήριο.
Μαζί με τον αδελφό του Μιχάλη, που ανέλαβε όλο το οικονομικό και διοικητικό κομμάτι, η Coco-Μat άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά καταγράφοντας αλματώδεις ρυθμούς ανάπτυξης. Tο εργοστάσιο παραγωγής βρίσκεται στην Ξάνθη, ενώ το 2014 οι αδελφοί Ευμορφίδη συμμάχησαν με δύο ηχηρά ονόματα της διεθνούς εφοπλιστικής κοινότητας, τον Γιώργο Λογοθέτη της Libra Group και τον Δημήτρη Γουλανδρή της Cycladic Group, που απέκτησαν το 50%.
Στη συνέχεια, η εταιρεία επεκτάθηκε στον ξενοδοχειακό κλάδο και την εκμετάλλευση ακινήτων, ωστόσο σε ό,τι αφορά την core δραστηριότητα των στρωμάτων και λευκών ειδών «διακτινίστηκε» στον μισό πλανήτη, χτίζοντας μια αλυσίδα που ξεπέρασε τα 120 καταστήματα σε Eλλάδα και εξωτερικό. Σήμερα η Coco-Μat έχει παρουσία μέσω θυγατρικών και σημείων πώλησης σε 22 χώρες (από την Ευρώπη μέχρι τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα), ενώ με τζίρο περί τα 19-20 εκατ. ευρώ βρέθηκε στη 2η θέση μετά τη Media Strom. Με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα αποτελέσματα (για το 2019), η εταιρεία κατέγραψε ζημίες 5,92 εκατ. λόγω απομείωσης άυλων περιουσιακών στοιχείων, έναντι ζημιών 384.624 ευρώ την προηγούμενη χρονιά.
Η Candia Strom και οι άλλοι παίκτες
Ενα από πιο ιστορικά ονόματα της αγοράς είναι η Candia Strom, που ιδρύθηκε το 1972 από τους Χαράλαμπο και Εμμανουήλ Βελιβασάκη, με αφετηρία έναν ημιυπόγειο χώρο στην οδό Φορμίωνος στο Παγκράτι.
Εκεί λειτούργησε το πρώτο εργαστήριο σε μια εποχή που οι παραγγελίες διεκπεραιώνονταν με… το στρώμα στην πλάτη. Το 1976 νοίκιασαν έναν μεγαλύτερο χώρο, πάλι στο Παγκράτι, και το 1980 η εταιρεία μεταφέρθηκε στο ιδιόκτητο κτίριο στην περιοχή των Σπάτων. Η ανοδική πορεία της εταιρείας υπήρξε εντυπωσιακή φτάνοντας να διαθέτει 100 σημεία πώλησης σε Ελλάδα και εξωτερικό με παρουσία σε 10 χώρες της Ευρώπης και της Ασίας.
Μιχάλης και Γιώργος Βελιβασάκης
Στις επόμενες θέσεις της «κατάταξης» συναντάμε δύο ακόμη οικογενειακές επιχειρήσεις
Η Elite Strom, με ιδρυτή τον Βασίλη Σπίνο, διαγράφει και εκείνη μια ιστορία 40 ετών με τη σημερινή εταιρική μορφή της, αλλά με αφετηρία ακόμη πιο πίσω, στο 1963. Την εταιρεία «τρέχουν» σήμερα τα παιδιά του ιδρυτή Γιάννης, Σπύρος και Γιώργος.
Στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στο Σχηματάρι Βοιωτίας φιλοξενούνται τα γραφεία και το εργοστάσιό της, ενώ διαθέτει δίκτυο περισσότερων από 50 σημείων πώλησης (καταστήματα, shop in shop κ.λπ.) σε όλη την Ελλάδα.
Με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα αποτελέσματα για το 2019 η Elite Strom έκανε τζίρο 10,12 εκατ. ευρώ (έναντι 9,43 εκατ. ευρώ το 2018), και κατέγραψε καθαρά κέρδη 594.894 ευρώ (έναντι 338.539 ευρώ).
Η ανοδική πορεία ανακόπηκε λόγω της πανδημίας και είναι χαρακτηριστικό ότι στους πρώτους 7 μήνες του 2020 υπήρξε μείωση των πωλήσεων κατά 11% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα της προηγούμενης χρονιάς.
Tα αδέρφια Μάριος και Χρήστος Γκοτσόπουλος
Στην ίδια περίπου κατηγορία κινείται και η Greco Strom της οικογένειας Γκοτσόπουλου. Η Στρωματοποιία Αθηνών ΕΠΕ, κατά την επίσημη επωνυμία της, έχει την αφετηρία στο 1964 και σήμερα τα δύο αδέρφια Μάριος και Χρήστος Γκοτσόπουλος συνεχίζουν με επιτυχία, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τη διαδρομή που που ξεκίνησε ο πατέρας τους Φώτης Γκοτσόπουλος πριν από 57 χρόνια.
Το εργοστάσιο, οι αποθήκες, το κέντρο διανομής, καθώς και τα κεντρικά γραφεία της επιχείρησης στεγάζονται σε ιδιόκτητες πρόσφατα ανακαινισμένες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις στη Μάνδρα Αττικής. Η Greco Strom, με δίκτυο 70 σημείων πώλησης, το 2019 έκανε τζίρο 10,14 εκατ. ευρώ (έναντι 9,65 εκατ. το 2018) και είχε καθαρά κέρδη 731.342 ευρώ (έναντι 598.156 ευρώ).
Η Linea Strom της οικογένειας Βεκιάρη ανήκει και αυτή στους «παλιούς» της αγοράς, καθώς ξεκίνησε το 1957 με την κατασκευή απλών βαμβακερών χειροποίητων στρωμάτων. Το 1990 εισήγαγε την πρώτη αυτοματοποιημένη γραμμή παραγωγής, εξελίσσοντας όλα τα προϊόντα της και με τη σημερινή εταιρική μορφή της (από το 1994) διοικείται από τον Αντώνη Βεκιάρη. Στεγάζεται σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στην περιοχή των Αχαρνών, ενώ διαθέτει δίκτυο με πάνω από 70 σημεία πώλησης. Σύμφωνα με την τελευταία μακρινή εικόνα για τα οικονομικά της (του 2018) έκανε τζίρο 3,9 εκατ. ευρώ και είχε καθαρά κέρδη 84.092 ευρώ.
Στους υπολογίσιμους παίκτες της αγοράς στρωμάτων περιλαμβάνονται ακόμη η Ideal Strom των αδελφών Καρδάκου, η Dimstel της οικογένειας Παππά από τα Ιωάννινα και αρκετές άλλες εταιρείες.
Αξιόλογα μερίδια αγοράς έχουν κερδίσει τα τελευταία χρόνια και οι εισαγωγικές εταιρείες, όπως ο όμιλος Πορτοκαλίδη που εισάγει τα προϊόντα της τουρκικής φίρμας Istikbal, καθώς και αλυσίδες επίπλων και οικιακού εξοπλισμού που λανσάρουν κυρίως αμερικανικά brands.
Διαβάστε ακόμα:
Τρελά κέρδη έως και 80% από την άνοδο της αξίας των πλοίων
Κέβιν Ντουράντ: Θα γίνει ο επόμενος billionaire των γηπέδων;
Folli Follie: Τροποποιείται η Συμφωνία Εξυγίανσης – Σε καλό κλίμα οι συζητήσεις