«Τσέχικη Σφίγγα». Αυτό το προσωνύμιο ακολουθεί εδώ και χρόνια τον Ντάνιελ Κρετίνσκι, έναν από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Τσεχίας, επικεφαλής του ομίλου ΕPH που διεκδικεί – κόντρα τους Ιταλούς της Italgas – τη ΔΕΠΑ Υποδομών και, μέσω αυτής, τα μεγάλα δίκτυα φυσικού αερίου της χώρας μας.
Ο χαρακτηρισμός, την πατρότητα του οποίου διεκδικεί ένα πολωνικό περιοδικό, αποδείχθηκε εκπληκτικά ταιριαστός για τον Τσέχο μεγιστάνα, ο οποίος φέρει τη φήμη μιας «δυσανάγνωστης» προσωπικότητας. Όσοι τον γνωρίζουν μιλούν για έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό στις κινήσεις του επιχειρηματία, ο οποίος συνηθίζει να ενεργεί με ταχύτητα και να αξιοποιεί το όπλο του αιφνιδιασμού, κρατώντας σχεδόν πάντα κρυφά τα χαρτιά του. Μεγάλο μέρος των επιχειρηματικών συμφωνιών που έχει πετύχει χαρακτηρίζονται ως distress deals, τα οποία κατά κανόνα έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα επικερδή.
Στη χώρα του λένε ότι ο Κρετίνσκι συνηθίζει να μιλάει λίγο, να κάνει πολλά και να αποφεύγει όσο τίποτε άλλο τη δημοσιότητα, εκτός εάν πρόκειται για την αγαπημένη του Σπάρτα Πράγας, το μεγαλύτερο τσέχικο ποδοσφαιρικό σύλλογο στον οποίο είναι συνοδιοκτήτης.
«Είναι άνθρωπος των επιχειρηματικών συμφωνιών. Αγοράζει φθηνά χρησιμοποιώντας κυρίως εξωτερικούς χρηματοδοτικούς πόρους, αυτή είναι η φύση της επενδυτικής του φιλοσοφίας. Είναι προσηνής και εξαιρετικά διπλωματικός, σε αντίθεση με πολλούς άλλους μεγάλους παίκτες, και αυτό βοήθησε πολύ στην οικοδόμηση της αυτοκρατορίας του», είπε για αυτόν προ διετίας ο Jozef Kotrba, πρόεδρος της Deloitte στην Τσεχία μιλώντας στους FT. «Δεν έχω ξαναδεί κάποιον να δίνει τόση προσοχή σε κάθε μικρή λεπτομέρεια στο επιχειρηματικό μοντέλο ενός πιθανού στόχου», ανέφερε τραπεζίτης στο ίδιο δημοσίευμα. Πάντως, οι αντίπαλοί του υποστηρίζουν πως παρότι δείχνει μειλίχιος και υπομονετικός, κομψός στις εκφράσεις του και σχετικά καταδεκτικός, δεν παύει να είναι ένας σκληρός και εξαιρετικά ανταγωνιστικός «παίκτης».
Σήμερα συγκαταλέγεται στους πλουσιότερους ανθρώπους της Τσεχικής Δημοκρατίας, με προσωπική περιουσία που ανέρχεται στα 4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Forbes. Είναι επικεφαλής του Ομίλου ΕΡΗ (Energeticky a Prumyslovy Holding), του μεγαλύτερου ενεργειακού ομίλου στην Κεντρική Ευρώπη, με 25.000 εργαζόμενους.
Συγκεκριμένα, η ΕΡΗ αποτελεί σήμερα έναν καθετοποιημένο όμιλο ενεργειακών επενδύσεων με δραστηριότητες στην παραγωγή ενέργειας, στην μεταφορά, αποθήκευση και διανομή φυσικού αερίου, θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας, με παρουσία κυρίως στην κεντρική Ευρώπη (Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο κ.α. ). Στη χρήση 2020 παρουσίασε ενοποιημένα έσοδα 8,5 δισ. ευρώ (έναντι 8,6 δισ. το 2019), ενώ τα προσαρμοσμένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) έφτασαν τα 2,1 δισ. ευρώ (στα επίπεδα του 2019).
Ο μόλις 46 ετών επιχειρηματίας, απόφοιτος της νομικής σχολής του Masaryk University στο Μπρνο όπου ο πατέρας του ήταν καθηγητής πληροφορικής, ξεκίνησε να εργάζεται ως δικηγόρος με μισθό 900 δολάρια. Ανακάλυψε την έφεσή του στις business κατά τη θητεία του στο σλοβακικό επενδυτικό όμιλο J&T που ίδρυσαν οι Ivan Jakabovic και Patrik Tkac. Το 2003 έγινε partner και μέτοχος, ενώ πέντε χρόνια αργότερα, όταν η J&T αποφάσισε να συστήσει την ΕΡΗ, πήρε τη θέση του προέδρου και το 20% του μετοχικού κεφαλαίου της νέας εταιρείας. Μέχρι το 2016 είχε καταφέρει αποκτήσει το 94% της ΕΡΗ, ποσοστό που διατηρεί μέχρι σήμερα, μέσω μιας σειράς εξαγορών και επιχειρηματικών συμφωνιών.
Αρχικά στην ΕΡΗ, εκτός της J&T, μέτοχος με 40% ήταν και το PPF Group του γνωστού και στην Ελλάδα επενδυτή Πετρ Κέλνερ, ο οποίος τον περασμένο Μάρτιο έχασε τη ζωή του στα βουνά της Αλάσκας μετά από πτώση ελικοπτέρου. Τραγική ειρωνεία: σύντροφος του Κρετίνσκι είναι η Άννα Κελνέροβα, κόρη του αδικοχαμένου Τσέχου κροίσου.
Οι επενδύσεις στα media – Οι συμμετοχές σε Macy’s και Sainsbury
Παράλληλα με την ανάπτυξη της ΕΡΗ, ο Κρετίνσκι επέλεξε να εμπλακεί και στο χώρο των media.
Από το 2014 είναι ένας από τους ιδιοκτήτες του ομίλου Czech News Center, που μεταξύ άλλων εκδίδει τη δημοφιλέστερη εφημερίδα της χώρας, Blesk. Ο τσεχικός όμιλος απέκτησε στη συνέχεια τον έλεγχο σειράς περιοδικών του γαλλικού κολοσσού Lagardère, συμπεριλαμβανομένου των Elle, France Dimanche, Ici Paris κ.α. Δεν σταμάτησε όμως εκεί, καθώς το 2018 έγινε γνωστό πως ο Κρετίνσκι έγινε μέτοχος τη φημισμένη εφημερίδα Le Monde.
Η έντονη δραστηριοποίηση του Κρετίνσκι, σε προσωπικό επίπεδο αλλά και μέσω της ΕΡΗ, στη Γαλλία λέγεται πως οφείλεται στην αγάπη που ανέπτυξε – με τη βοήθεια και των γονιών του – από νεαρή ηλικία για τη χώρα. Έχει γραφεί πως έτυχε πολυετούς γαλλικής εκπαίδευσης, πέρασε αρκετά καλοκαίρια στη Γαλλία και ως φοιτητής παρακολούθησε, μέσω προγράμματος ανταλλαγής, μαθήματα για ένα εξάμηνο στη νομική σχολή του πανεπιστημίου της Ντιζόν.
Τον τελευταίο χρόνο το όνομα του έγινε ακόμη περισσότερο γνωστό, καθώς μέσω της εταιρείας συμμετοχών Vesa Equity Investment Sarl, απέκτησε το 3,05% της J Sainsbury plc, της γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αντίστοιχα, τον περασμένο Νοέμβριο η Kretinsky Vesa Equity Investment Sarl απέκτησε μειοψηφική συμμετοχή στην Macy’s, τη μεγαλύτερη αλυσίδα πολυκαταστημάτων των ΗΠΑ, και επίσης στην αλυσίδα αθλητικών ειδών Foot Locker. Είναι επίσης μεγαλομέτοχος της γερμανικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μetro, κατέχει ποσοστό του γαλλικού ομίλου Casino Guichard-Perrachon που ελέγχει την αλυσίδα σουπερμάρκετ Casino, ποσοστό στην ισπανική Eroski (ελέγχει τις αλυσίδες σουπερμάρκετ Kaprabo και Secosa) ενώ το Μάιο του 2020 απέκτησε ποσοστό 15% της βρετανικής Royal Mail.
Γιατί διεκδικεί τη ΔΕΠΑ Υποδομών
Στην Ελλάδα ο Όμιλος του Κρετίνσκι δεν έχει, μέχρι σήμερα δραστηριότητα. Πάντως το 2018 είχε υποβάλει μη δεσμευτικό ενδιαφέρον για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ στη Φλώρινα και τη Μεγαλόπολη.
Τώρα, διεκδικεί κόντρα τους Ιταλούς της Italgas τη ΔΕΠΑ Υποδομών, στο πλαίσιο του διαγωνισμού που διενεργεί το ΤΑΙΠΕΔ. Οι Ιταλοί είναι ισχυρός αντίπαλος και αποτελούν τον μεγαλύτερο διανομέα φυσικού αερίου στην Ιταλία, με μερίδιο αγοράς 34% και τρίτο μεγαλύτερο διαχειριστή δικτύων στην Ευρώπη, μετά την απόσχισή της από την Snam το 2016.
Η ΕΡΗ διεκδικεί με αξιώσεις της ΔΕΠΑ Συμμετοχών και εφόσον το πετύχει θα έχει επεκτείνει τη δραστηριότητά της σε μια κομβική ευρωπαϊκή αγορά, διευρύνοντας το αποτύπωμά της στην ευρωπαϊκή ενεργειακή σκακιέρα.
Όπως έχει γράψει το newmoney.gr., το δέλεαρ είναι μεγάλο λόγω των τεράστιων προοπτικών ανάπτυξης της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Πρόσθετο δέλεαρ αποτελούν τα σταθερά ρυθμιζόμενα έσοδα από την ΡΑΕ και οι αποδόσεις που είναι από τις υψηλότερες στην ΕΕ καθώς το μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου (WACC) για τις τρεις θυγατρικές της ΔΕΠΑ Υποδομών ξεπερνά το 7% για τα έτη 2021 και 2022 ενώ προβλέπεται και έξτρα WACC ως επιπλέον κίνητρο για την ανάπτυξη του επενδυτικού προγράμματος.
Ενδιαφέρον είναι το στοιχείο πως στο σχήμα με τον οποίο «κατεβαίνει» η ΕΡΗ, σύμφωνα με πληροφορίες συμμετέχει και η γνωστή επενδυτική εταιρεία Emma Capital του Γίρι Σμετς. Ο Σμετς μετά την πώληση της συμμετοχής που κατείχε στον ΟΠΑΠ, έχει υλοποιήσει επενδυτικές κινήσεις στην Ελλάδα έχοντας αποκτήσει θέση στην ελληνική αγορά διακίνησης φαρμακευτικών προϊόντων, προ καιρού είχε καταθέσει πρόταση εξαγοράς για τη Vivartia που κατέληξε στο CVC Capital, ενώ είναι μεταξύ των διεκδικητών στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για τη μαρίνα Καλαμαριάς.
Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει αύριο Πέμπτη, καθώς θα ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές των Italgas και ΕPH για τη ΔΕΠΑ Υποδομών. Υπάρχουν προσδοκίες για ένα τίμημα στην περιοχή των 700 εκατ. ευρώ, αλλά όλα θα φανούν μετά και την κατάθεση βελτιωτικών προσφορών, όπως αναμένεται και κατά τη πάγια τακτική του ΤΑΙΠΕΔ.
Σημειώνεται πως ο πλειοδότης θα κληθεί να αγοράσει την εταιρεία στην οποία ανήκουν οι συμμετοχές κατά 100% στην ΕΔΑ Αττικής (αναπτύσσει το δίκτυο αερίου στο λεκανοπέδιο Αττικής) και στη ΔΕΔΑ (επενδύει στην ανάπτυξη του δικτύου στην υπόλοιπη Ελλάδα πλην Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας) αλλά και το 49% της ΕΔΑ ΘΕΣΣ (που αναπτύσσεται στις δύο τελευταίες περιοχές). Σήμερα, το ποσοστό αυτό κατέχει στην εταιρεία η Eni Gas e Luce, θυγατρική που ενεργειακού κολοσσού ENI SpA ώστε να αποκτήσει το 100% των μετοχών της. Σήμερα, το 65% των μετοχών της ΔΕΠΑ Υποδομών ελέγχεται από το ΤΑΙΠΕΔ και το 35% από τα Ελληνικά Πετρέλαια.
Διαβάστε ακόμη
To επενδυτικό πλάνο για τη μεταμόρφωση του «Πύργου Πειραιά» (pics)
Όμιλος Αγγελικούση: Το 19ο νεότευκτο δεξαμενόπλοιο-ορόσημο «Maran Antiope»
Ryanair: Ενδείξεις για πολύ ισχυρή ανάκαμψη και αύξηση επιβατών