© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Πεπεισμένος ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα και θα αποτελέσει πόλο έλξης ισχυρών επενδυτικών κεφαλαίων δηλώνει ο κ. Νίκος Σταθόπουλος. Ο επικεφαλής της BC Partners, στην πρώτη του συνέντευξη μετά το mega deal των 1,6 δισ. ευρώ για τη Pharmathen, με το οποίο πέτυχε τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή κερδών στην Ευρώπη (πάνω από 20 φορές τα κέρδη EBITDA), αποκαλύπτει ότι έχει ήδη εντοπίσει τους επόμενους επενδυτικούς στόχους του επί ελληνικού εδάφους. Αναφέρεται στους τομείς υψηλού ενδιαφέροντος, ενώ διαβεβαιώνει ότι σύντομα η Nova θα εισέλθει στην κινητή τηλεφωνία και θα παρουσιάσει το νέο, αναβαθμισμένο περιεχόμενό της.
Παράλληλα, εκφράζει την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση για το μεταρρυθμιστικό έργο της, εκτιμώντας ότι η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει μέρος από το 1 τρισ. δολάρια των private equities που είναι αδιάθετα και αναζητούν… σπίτι.
– Η Pharmathen αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα κορυφαία success stories στον χώρο των ελληνικών deals και όχι μόνο, καθώς πέτυχε τον υψηλότερο πολλαπλασιαστή κερδών στην Ευρώπη. Τι οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα;
Tη δυσκολότερη περίοδο από τη Μεταπολίτευση, το καλοκαίρι του 2015, μέσα από τις συνεχείς αναζητήσεις μας είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τη Pharmathen. Δύο χαρισματικοί επιχειρηματίες, τα αδέλφια Βασίλης και Νέλλη Κάτσου, είχαν δημιουργήσει μια εξαιρετική εταιρεία, που θα μπορούσαμε να τη μετατρέψουμε σε παγκόσμια ηγέτιδα. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες δεν διστάσαμε καθόλου και σε σύντομο χρονικό διάστημα προχωρήσαμε στην εξαγορά της.
– Ηταν γενναία απόφαση τότε να επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα η οποία έκανε δημοψήφισμα, ουσιαστικά, για να φύγει από την Ευρώπη. Γνωρίζαμε, όμως, καλά ότι μέσα σε ελληνικές εταιρείες κρύβεται τεράστια δυναμική, αρκεί κάποιος να τολμήσει να την απελευθερώσει.
Εκτός από τις οργανωτικές αλλαγές, ο βασικός λόγος που πετύχαμε αυτή την πολύ υψηλή αποτίμηση ήταν η απόφασή μας να επενδύσουμε στο εξαιρετικό τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας 250 εκατ. ευρώ, ποσό ιδιαίτερα υψηλό όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά διεθνώς. Δεν πήραμε μέρισμα από τη Pharmathen ούτε 1 ευρώ. Αποφασίσαμε να τα επανεπενδύσουμε στο R&D και κυρίως στο μέλλον αυτής της εταιρείας.
Η επιλογή μας δικαιώθηκε. Πλέον η αξία της Pharmathen αποτιμάται στα 1,6 δισ. ευρώ. Το 2015 την αποκτήσαμε αντί 475 εκατ. ευρώ. Το σχέδιό μας για την ανάπτυξη της εταιρείας δημιούργησε υπεραξία άνω του 1 δισ. ευρώ. Παράλληλα, σε μια περίοδο όπου οι απολύσεις ήταν ο κανόνας, το προσωπικό της εταιρείας διπλασιάστηκε, φτάνοντας πλέον στα 1.200 άτομα. Σήμερα στη Pharmathen γίνεται έρευνα πολύ υψηλού επιπέδου. Το καλό με την έρευνα είναι πως όταν στηθεί σε γερές βάσεις οδηγεί στην ανάπτυξη νέων, καινοτόμων προϊόντων που με τη σειρά τους ανοίγουν μεγάλες προοπτικές και νέες αγορές.
– Αυτό ήταν προφανώς που προσέλκυσε τόσο υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον.
Πράγματι, προσέλκυσε πολλούς διεθνείς επενδυτές που εκδήλωσαν τεράστιο ενδιαφέρον για την εξαγορά της. Ανάμεσά τους βρέθηκαν μερικά από τα μεγαλύτερα funds του κόσμου. Το deal κατέληξε στην Partners Group, αλλά δεχτήκαμε προσφορές από την Blackstone, την Bain Capital, την Carlyle και πολλές άλλες εταιρείες.
– Τι βλέπετε για την επόμενη μέρα της Pharmathen;
Η Pharmathen θα συνεχίσει να εντυπωσιάζει και τα επόμενα χρόνια. Θα συνεχίσει να διαφημίζει την Ελλάδα και να υπενθυμίζει τις πραγματικές της δυνατότητες.
– Εκτιμάτε ότι υπάρχουν κι άλλες Pharmathen στη χώρα μας;
Φυσικά υπάρχουν. Οπως και στην περίπτωση της Pharmathen, βαρύνουσα σημασία έχει η αρχική αξιολόγηση. Δηλαδή, αν η εταιρεία που εξετάζουμε διαθέτει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο δεν έχει αξιοποιήσει επαρκώς. Η δική μας δουλειά είναι -εκτός από τον οργανωτικό εκσυγχρονισμό- η διεθνοποίηση της εταιρείας και η αξιοποίηση στον μέγιστο βαθμό του συγκριτικού της πλεονεκτήματος. Παράλληλα, επιδιώκουμε την ταχύτερη ανάπτυξή της μέσα από στρατηγικές επενδύσεις. Το εξωτερικό περιβάλλον δεν έχει επιτρέψει να έχουμε στην Ελλάδα πολλές Pharmathen, παρότι η χώρα μας διαθέτει ευφυείς και εξαιρετικά ικανούς επιχειρηματίες. Υπάρχουν, όμως, αρκετές ακόμη ελληνικές επιχειρήσεις που αν λάβουν την απαραίτητη στήριξη, θα μπορέσουν να εξελιχθούν σε ηγέτιδες εταιρείες διεθνώς.
– Εχετε εντοπίσει τους επόμενους επενδυτικούς στόχους σας στην Ελλάδα;
Δεν σταματώ ποτέ να εξετάζω και να αναζητώ εταιρείες και ευκαιρίες, ειδικά εδώ, στην Ελλάδα. Να είστε βέβαιος ότι η BC Partners θα είναι και τα επόμενα χρόνια παρούσα στις επιχειρηματικές εξελίξεις της χώρας. Κι αυτό γιατί αυτός ο τόπος είναι πλούσιος σε ιδέες, σε ανθρώπινο δυναμικό και φυσικά σε επιχειρηματίες που διαθέτουν όραμα και τόλμη. Στην Ελλάδα υπάρχουν όλα τα απαραίτητα συστατικά για να γεννηθούν επιτυχημένες επιχειρήσεις. Χρειάζονται όμως και επενδυτές, όπως εμείς, που μπορούν να βοηθήσουν με τον δικό τους τρόπο να γιγαντωθούν.
Είμαι σίγουρος πως θα υπάρξουν και άλλες τέτοιες εταιρείες που θα διαπρέψουν διεθνώς και θα γίνουν πόλος έλξης για ξένα κεφάλαια. Σταθερή επιδίωξή μας είναι να δημιουργούμε προστιθέμενη αξία που δεν μένει μόνο στην εταιρεία και στους επενδυτές, αλλά αφήνει ένα ουσιαστικά θετικό αποτύπωμα στη διεθνή εικόνα της Ελλάδας, στις θέσεις εργασίας, στην κοινωνία, στην οικονομία, στην ίδια τη χώρα.
– Εξετάζετε, επομένως, κάποιους επόμενους στόχους;
Ναι, και είναι εταιρείες σε ανερχόμενους κλάδους που παρουσιάζουν ανάπτυξη και ανθεκτικότητα, διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα και κατέχουν ηγετική θέση στον τομέα τους.
– Σε ποιους τομείς βλέπετε τις μεγαλύτερες ευκαιρίες;
Δεν εστιάζουμε τόσο σε τομείς, αλλά σε επιχειρήσεις, στην ποιότητα και τη μοναδικότητα της καθεμιάς. Επενδύουμε και σε νέους, αλλά και σε παραδοσιακούς κλάδους. Σε διεθνές επίπεδο, τομείς όπως η τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, η υγεία -κλάδος ιδιαίτερα εξελιγμένος στην Ελλάδα-, η ενέργεια και ο τουρισμός -υπό προϋποθέσεις- παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Προσωπικά, δεν είμαι προσανατολισμένος μονομερώς σε έναν τομέα, γιατί, κατ’ αρχάς, χρειάζεται να υπάρχουν και «willing buyer» και «willing seller». Εγώ ως αγοραστής θέλω να αγοράσω, αλλά πρέπει να υπάρχει και ένας πωλητής που θέλει να πουλήσει.
– Οντας ένας εκ των κορυφαίων fund managers και με τις διεθνείς προσλαμβάνουσες που έχετε, ποια είναι η εικόνα της Ελλάδας σήμερα ως επενδυτικού προορισμού;
Με την εξαίρεση ελάχιστων περιπτώσεων, όπως η Pharmathen, η Ελλάδα για μία δεκαετία δεν ήταν επενδυτικός προορισμός. Το αντίθετο μάλιστα, βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των προορισμών προς αποφυγή. Κυρίως distress funds ή διαχειριστές κόκκινων δανείων έδιναν το «παρών».
Εδώ και περίπου μία διετία όλα αυτά αποτελούν παρελθόν. Η σημερινή κυβέρνηση έχει επιτύχει να κάνει rebranding στο όνομα και στην εικόνα της Ελλάδας, όχι μόνο με όρους επικοινωνίας, αλλά και με ουσιαστικές αλλαγές πολιτικής. Η ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, που είναι απαραίτητη για να υπάρχουν επενδύσεις, ο εκσυγχρονισμός του κράτους, που σε ορισμένους τομείς όπως η ψηφιοποίηση γίνεται με επαναστατικούς ρυθμούς, το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις ξένες επενδύσεις, η πάταξη της γραφειοκρατίας, το ξεμπλοκάρισμα της Δικαιοσύνης, οι αποκρατικοποιήσεις αποτελούν μερικά σπουδαία βήματα που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Βασικός παράγοντας είναι επίσης και η σταθερότητα στο πολιτικό περιβάλλον. Η Ελλάδα τα προσεχή χρόνια θα γίνεται ολοένα πιο ελκυστικός επενδυτικός προορισμός. Οι γενναίες, έξυπνες και ριζοσπαστικές πολιτικές φέρνουν αποτέλεσμα. Βλέπω, για παράδειγμα, τα βήματα που έγιναν στον τομέα του κινηματογράφου με την ανταπόκριση του Χόλιγουντ και τις ξένες ταινίες που γυρίζονται σήμερα στην Ελλάδα. Είναι κάποια ίσως μικρά παραδείγματα που δείχνουν όμως μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που βλέπουν και αντιμετωπίζουν τη χώρα μας στο εξωτερικό.
– Επομένως, εκτιμάτε ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον από μεγάλα funds για την Ελλάδα;
Το θεωρώ βέβαιο. Περιπτώσεις όπως αυτή της Pharmathen αποτελούν ελληνικές ιστορίες επιτυχίας που δεν είναι για εσωτερική κατανάλωση. Κεντρίζουν το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών σε διάφορους τομείς. Γιατί, όπως είναι λογικό, η επενδυτική κοινότητα ακολουθεί τα βήματα άλλων επενδυτών με κερδοφόρες επενδύσεις. Κανείς δεν θέλει να επενδύσει σε μια χώρα στην οποία όλοι οι προηγούμενοι που το επιχείρησαν έχασαν λεφτά.
– Η πρώην Forthnet και πλέον Nova είναι ένα από τα σημαντικά επενδυτικά σας στοιχήματα στην Ελλάδα. Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις σας για τον εμπλουτισμό του αθλητικού, κυρίως, περιεχομένου;
Μας ενδιαφέρει, κατ’ αρχάς, να εμπλουτίσουμε το περιεχόμενο ευρύτερα. Μια νέα δυναμική εποχή ξεκινά για τη Nova. Εστιάζουμε, λοιπόν, σε περιεχόμενο που περιλαμβάνει όχι μόνο αθλητικά, αλλά και ψυχαγωγία, ενημέρωση και πολλά άλλα, εγχώριας και διεθνούς προέλευσης. Οι συνδρομητές μας πιστεύω ότι θα εκτιμήσουν το αναβαθμισμένο περιεχόμενο του προγράμματος της Nova στο σύνολό του.
– Πότε εκτιμάτε ότι η Nova θα ξανασυστηθεί στο κοινό με αυτό το εμπλουτισμένο περιεχόμενο;
Πολύ σύντομα και σίγουρα μέσα στη χρονιά.
– Στο πεδίο της κινητής τηλεφωνίας η Nova θα μπει ως εικονικός πάροχος;
Η στρατηγική μας για τη Nova προβλέπει να είμαστε παρόντες και στη συνδρομητική τηλεόραση και στις τηλεπικοινωνίες. Επομένως, η κινητή τηλεφωνία αποτελεί μέρος του πλάνου μας. Το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό θα το δούμε. Υπάρχουν διάφορες επιλογές, δηλαδή είτε ως εικονικός πάροχος, είτε και αυτόνομα.
– Η ενέργεια βρίσκεται μέσα στο οπτικό σας πεδίο;
Πριν από δύο-τρία χρόνια βρεθήκαμε πολύ κοντά στην εξαγορά μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου στην Ελλάδα. Για συγκυριακούς λόγους δεν ολοκληρώθηκε αυτό το deal, αλλά γνωρίζουμε και παρακολουθούμε στενά τον τομέα της ενέργειας παγκοσμίως. Είναι εντυπωσιακά τα άλματα που έχει κάνει η χώρα μας στην πράσινη ενέργεια. Με τους ρυθμούς αυτούς θα βρεθεί στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών χωρών και όχι μόνο. Ο ήλιος, ο άνεμος και η γεωγραφική της θέση μπορούν να την καταστήσουν κέντρο παραγωγής και εξαγωγής πράσινης ενέργειας.
– Τι άλλο θα πρέπει να κάνουμε ως χώρα για την προσέλκυση των ξένων κεφαλαίων και την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας;
Από το 2019 ξεφύγαμε από τη μέγγενη της πτωχευτικής ασφυξίας. Πλέον έχουμε γυρίσει σελίδα. Με τον κορωνοϊό επλήγη όλος ο πλανήτης. Ως χώρα είμαστε τυχεροί γιατί αποτελούμε μέλος της Ε.Ε. Ετσι, μπορούμε να απολαμβάνουμε τα ευρωπαϊκά κεφάλαια για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ταμείο Ανάκαμψης ήρθε την κατάλληλη στιγμή για να περάσει την Ελλάδα στην επόμενη μέρα. Αρκεί βέβαια τα κονδύλια να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά.
Η κυβέρνηση αυτή και μπορεί και θέλει να τα καταφέρει, όπως έκανε και στη διαχείριση της πανδημίας, ιδιαίτερα όσον αφορά το εμβολιαστικό πρόγραμμα. Πολλά ξένα δημοσιεύματα επαινούν την ελληνική αντίδραση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την αλλαγή στάσης των μεγάλων ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. Πέρα από την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, που είμαι βέβαιος ότι θα δώσουν μια μεγάλη ώθηση στη χώρα, χρειάζεται να συνεχιστεί η προσπάθεια αλλαγής της εικόνας της Ελλάδας και των Ελλήνων στο εξωτερικό.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει τεράστια ρευστότητα στην αγορά. Μόνο ο δικός μας χώρος, των private equities, έχει πάνω από 1 τρισ. δολάρια αδιάθετα που ψάχνουν… σπίτι. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που μπορεί να μαγνητίσει αυτά τα κεφάλαια.
Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να σταματήσουμε την καλή δουλειά που γίνεται όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, γιατί αυτές είναι που αλλάζουν όχι μόνο την εικόνα, αλλά και την καθημερινότητα για τους επενδυτές. Πρέπει να δώσουμε κίνητρα και να θυμόμαστε πως οι επενδυτές έχουν πάντα την πολυτέλεια της επιλογής.
Στο Hall of Fame των επενδυτών
Οι «Financial Times» τον έχουν κατατάξει στο Hall of Fame των private equities. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ανακηρύχθηκε ένας από τους 50 πιο επιδραστικούς deal makers στην Ευρώπη στη σχετική λίστα των «Financial News».
Ο κ. Νίκος Σταθόπουλος είναι επικεφαλής και βασικός μέτοχος της BC Partners, ενός από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια παγκοσμίως, με επενδύσεις σε 123 εταιρείες η αξία των οποίων υπερβαίνει τα 161 δισ. ευρώ.
Είναι ο μόνος Ελληνας που ηγείται παγκόσμιου private equity fund, την πορεία του οποίου έχει σφραγίσει τα τελευταία 24 χρόνια μέσα από εμβληματικά deals.
Τα τελευταία 26 χρόνια ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Η πορεία του ξεκίνησε από την Ελλάδα, όπου και γεννήθηκε. Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, αριστούχος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στο φημισμένο Harvard Business School, όπου έλαβε MBA.
Ξεκίνησε την καριέρα του ως management consultant στην Boston Consulting Group στο Λονδίνο και ακολούθησε μια οκταετής θητεία στην Apax Partners (επίσης στο Λονδίνο), όπου διετέλεσε και partner.
Ο κ. Σταθόπουλος, ως επικεφαλής της BC Partners, βρίσκεται πίσω από επενδύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια.
Διαβάστε ακόμα:
Ηλεκτρονική Αθηνών – Βγαίνουν στο σφυρί τα τελευταία… 36.877 «ιμάτιά» της
Αλλάζουν τα κίνητρα για πλαστικό χρήμα – Πού και πώς «χτυπά» η Εφορία
Κατώτατος μισθός: Πώς φτάσαμε στην χρυσή τομή της αύξησης 2%