Τα τελευταία δώρα των γιορτών δόθηκαν, όπως όριζε η ελληνική παράδοση, την Πρωτοχρονιά. Για τα καταστήματα παιχνιδιών, που είχαν την τιμητική τους όλο αυτό το διάστημα, είναι πλέον μια ευκαιρία για μια ανάσα μετά την κορύφωση της εμπορικής περιόδου, την απαραίτητη αποτίμηση της σεζόν, αλλά και για αναδιοργάνωση για την επόμενη χρονιά που ξεκινά. Με την κίνηση και τη φετινή εορταστική περίοδο να αποδεικνύεται θετική, χαμόγελα δεν υπήρξαν μόνο από τα παιδιά, αλλά και από τους περισσότερους επαγγελματίες του κλάδου που, παρά τις προκλήσεις, με μεγαλύτερη αυτή της υπογεννητικότητας στη χώρα, εξακολουθούν να αναπτύσσονται με πολύ καλούς ρυθμούς.

«Περισσότερο είναι η ικανοποίηση ότι συμβάλλουμε στο γέλιο και στη χαρά τόσο των παιδιών όσο και των γονιών, που με τη σειρά τους χαίρονται για τη χαρά των παιδιών τους», λέει ο κ. Νίκος Μουστάκας, ιδιοκτήτης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας Μουστάκας (σ.σ.: Γεώργιος Ν. Μουστάκας Υπερμάρκετ Παιχνιδιών και Παιδικών Ειδών ΑΕΒΕ)

«Ξέρετε, εμείς θεωρούμε ότι κάνουμε την πιο όμορφη δουλειά του κόσμου για δύο λόγους. Γιατί πέραν της εκπαίδευσης, της κοινωνικοποίησης κ.ο.κ. που προσφέρει το παιχνίδι στο παιδί, προσφέρουμε και χαρά. Και την προσφέρουμε τόσο στο παιδί όσο και στους γονείς που χαίρονται με τη χαρά των παιδιών τους», λέει ο κ. Μουστάκας. «Οπότε αυτή είναι μια δουλειά που έχει πολύ μεράκι. Ναι, μια πλευρά είναι τα νούμερα και όσα απαιτεί μια επιχείρηση, από την άλλη όμως είναι ένα περιβάλλον που έχει παιδιά, έχει χαμόγελα, επιφωνήματα. Και αυτό ήταν και παραμένει η κινητήρια δύναμή μας», εξηγεί ο κ. Μουστάκας, ο οποίος παραμένει ιδιαίτερα ενεργός – από τις επαφές που μπορεί να κάνει με τους πελάτες σε κάποιο από τα καταστήματα ως την επιλογή των νέων παιχνιδιών στις εκθέσεις ανά τον κόσμο, αλλά και τον επιχειρηματικό σχεδιασμό μιας αλυσίδας η οποία τα τελευταία 15 χρόνια έχει πολλαπλασιάσει το μέγεθός της. «Το σίγουρο είναι ότι δεν με τρώει το γραφείο», λέει.

Ο ίδιος μεγάλωσε και γαλουχήθηκε μέσα στα παιχνίδια αφού ο πατέρας του Γεώργιος Μουστάκας ήταν αυτός έθεσε τις βάσεις για μια οικογενειακή πορεία δεκαετιών μέσα στον κλάδο. Αρχικά ως κατασκευαστής παιχνιδιών μέσω της ομώνυμης βιοτεχνίας, και έπειτα, όταν πλέον άνοιγε η ελληνική αγορά τη δεκαετία του ’80, με τη στροφή στη λιανική. Ακριβώς 40 χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του πρώτου εμπορικού καταστήματος στο Περιστέρι, η Μουστάκας σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη αλυσίδα αποκλειστικά με είδη παιχνιδιών στη χώρα με 25 καταστήματα, εκ των οποίων τα 5 είναι Lego Stores, καθώς η εταιρεία έχει στρατηγική συνεργασία με τη δανέζικη πολυεθνική για την ελληνική αγορά. Ενα δίκτυο που, όπως λέει ο κ. Μουστάκας, θα μεγαλώσει κι άλλο το 2025 με βάση το πλάνο των νέων καταστημάτων που τρέχει.

Προτού πάμε όμως στα σχέδια για το μέλλον της μεγαλύτερης αλυσίδας παιχνιδιών της χώρας, μια ιστορική αναδρομή.

«Η εταιρεία, όπως και οι περισσότεροι παλαιοί του χώρου, ξεκίνησε από την κατασκευή παιχνιδιών. Ηταν μια εποχή όπου λόγω των συνθηκών, του προστατευτισμού, των δασμών κ.ο.κ., η ελληνική παραγωγή άκμαζε. Οπότε και όλη η προηγούμενη γενιά των παιχνιδάδικων ξεκίνησε από εκεί. Ετσι και ο πατέρας μου. Ανέλαβε μια μικρή δραστηριότητα που η γιαγιά μου -η μητέρα του- είχε ξεκινήσει, και ο ίδιος την εντατικοποίησε μέσω της παραγωγής τότε πλαστικών παιχνιδιών», λέει ο κ. Μουστάκας. «Σταδιακά όμως άλλαξε γιατί δεν γινόταν διαφορετικά. Η αμιγώς ελληνική παραγωγή άρχισε να περιλαμβάνει και κάποια εισαγόμενα τμήματα διότι τα παιχνίδια εξελίσσονταν. Ετσι, π.χ., μπορεί να χρειαζόταν κάποιο μικρό μοτέρ το οποίο θα φέρναμε από την Ιαπωνία και θα συναρμολογούσαμε εδώ.

Οταν όμως άνοιξαν τα ευρωπαϊκά σύνορα, απελευθερώθηκε το εμπόριο και αργότερα ανέβηκε και η Κίνα, η ελληνική παραγωγή κατέστη σχεδόν απαγορευτική. Δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί, όπως συνέβη και με τους άλλους παραγωγικούς κλάδους, με τα προϊόντα από την Απω Ανατολή, οπότε και η στροφή στο εμπόριο ήταν μονόδρομος. Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να κάνουμε εισαγωγές και να συνεχίσουμε να πουλάμε στα καταστήματα ή σε χονδρεμπόρους – γιατί μέχρι τότε οι τελευταίοι έπαιζαν κρίσιμο ρόλο στον κλάδο. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 πλέον επεκταθήκαμε και στη λιανική με το πρώτο κατάστημα στο Περιστέρι, στην ίδια γειτονιά όπου ήταν η βιοτεχνία και βρίσκονται σήμερα τα κεντρικά μας γραφεία», σημειώνει ο κ. Μουστάκας.

Μια στροφή πάντως που, όπως λέει, ταίριαζε και στον χαρακτήρα του πατέρα του: «Ηταν ιδιαίτερα εξωστρεφής. Του άρεσε το λιανεμπόριο γιατί τον ευχαριστούσε πολύ η επαφή με τους πελάτες. Και μέχρι το τέλος αυτό έκανε. Ο χρόνος του στη λιανική ήταν σημαντικός. Και του άρεσε πολύ. Ηταν ένα ατελείωτο παιχνίδι με του πελάτες του, με τα παιδιά, με την επικοινωνία. Γι’ αυτό έχει αφήσει έντονα τα στοιχεία του στην εταιρεία, είτε αυτό αφορά το θέμα των εργαζομένων είτε των πελατών! Εκείνα τα παιδιά πλέον έχουν δικά τους παιδιά και έρχονται και μου μιλάνε για τον πατέρα μου – είναι πολύ συγκινητικό αυτό. Είναι πολύ ωραίο, είναι μαγικό να μεγαλώνεις γενιές παιδιών!».

Η μετάβαση

Τη μετάβαση της επιχειρηματικής δραστηριότητας τη βίωσε και ο Νίκος Μουστάκας, παρόλο που ο ίδιος όταν εισήλθε τυπικά στην επιχείρηση μετά το πέρας των σπουδών του αυτή είχε ήδη συντελεστεί. Κι αυτό διότι οι πρώτες προσλαμβάνουσες του ίδιου ήταν μέσω της παραγωγής της βιοτεχνίας. «Αποτελούν πλέον αναμνήσεις. Θυμάμαι πολύ έντονα τις εκθέσεις που έκανε ο Σύνδεσμος (σ.σ.: Σύνδεσμος Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών & Αμαξών) εκείνη την εποχή στο Ζάππειο. Ο πατέρας μου ήταν πάντα ενεργός στον Σύνδεσμο – είχε διατελέσει πρόεδρος σχεδόν για 20 χρόνια. Ολο αυτό λοιπόν τότε ήταν στα μάτια μου κάτι το φανταστικό. Μιλάμε για μια εποχή όπου τα παιχνίδια ήταν πολύ συγκεκριμένα, οπότε περιμέναμε όλοι την έκθεση για να δούμε το καινούριο παιχνίδι που θα παρουσιαζόταν στην αγορά και θα ήταν η επόμενη επιτυχία. Τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ των ελληνικών εταιρειών ήταν αυτός, ποιος θα βγάλει το νέο παιχνίδι. Τα παιχνιδάδικα επίσης ήταν πολύ λίγα, μετρημένα. Τα καταστήματα λίγων τετραγωνικών! Ολα ήταν διαφορετικά. Γι’ αυτό όλοι θυμόμαστε μετά τον 7ο όροφο του Μινιόν ή τον Λαμπρόπουλο που ως πολυκαταστήματα έδωσαν μια άλλη διάσταση. Κατά τα άλλα, ο κλάδος ήταν μικρότερος», λέει ο κ. Μουστάκας.

Ισως τελικά γι’ αυτό και ο ίδιος πλέον ακολουθεί τη συνταγή των υπεραγορών παιχνιδιών. Καταστήματα που μπορούν να ανταποκριθούν στην ακόρεστη όρεξη ενός παιδιού για παιχνίδι, που πλέον έχει τις άπειρες επιλογές μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά και περισσότερες ευκαιρίες για να λάβει κάποιο παιχνίδι ως δώρο σε σχέση με εκείνα τα χρόνια. Και μπορεί οι μεγαλύτερες γενιές να θυμούνται ακόμα το Μινιόν, οι νέες όμως έχουν συνδέσει τον Μουστάκα με το παιχνίδι – όχι μόνο με τη διαθεσιμότητα των προϊόντων, αλλά και με τα ίδια τα κτίριά του. Οπω το εμβληματικό κατάστημα στο «River West» στο Αιγάλεω, όπου στην είσοδο έχει μια τεράστια τσουλήθρα μέσω της οποίας τα περισσότερα παιδιά επιλέγουν να μπουν στο κατάστημα! «Εχει τρομερή επιτυχία στα παιδιά αυτό. Τους αρέσει να πηγαίνουν γύρω-γύρω και να το ξανακάνουν. Τα δε μικρότερα, τα βλέπεις μαζί με τους γονείς τους να κατεβαίνουν την τσουλήθρα. Είναι κάτι μοναδικό!», λέει ο κ. Μουστάκας και προσθέτει: «Γενικά προσπαθούμε να φέρουμε μια εμπειρία στα καταστήματα ώστε ο καταναλωτής, το παιδί κατά βάση, να βρίσκει κάτι ενδιαφέρον. Αν και αυτό που προσφέρουμε είναι η ποιότητα, η τρομερή ποικιλία και παιχνίδια που κυκλοφορούν αποκλειστικά στα δικά μας καταστήματα αποτελούν βασικό στοιχείο της περιήγησης και της εμπειρίας σε αυτά».

Αυτή η προσήλωση του κ. Μουστάκα καθώς και η στρατηγική επιλογή να παραμείνει αποκλειστικά στον χώρο του παιχνιδιού βοήθησαν τελικά ώστε μέσα στα χρόνια της κρίσης η Μουστάκας να λάβει σημαντική ώθηση, φτάνοντας σήμερα να θεωρείται η μεγαλύτερη αμιγώς αλυσίδα παιχνιδιών στη χώρα. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας στη χρήση του 2023 ήταν 76,2 εκατ. ευρώ, με την καθαρή κερδοφορία στα 6,6 εκατ. ευρώ. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι διατηρεί υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, ύψους 41 εκατ. ευρώ, κυρίως από συσσωρευμένα κέρδη, αποτελώντας ένα τεράστιο μαξιλάρι ασφαλείας και δίνοντας μεγάλη ευελιξία στην εταιρεία, η οποία έκλεισε το 2024 σε τροχιά ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, το σύνολο καθαρής θέσης υπερβαίνει τα 45 εκατ. ευρώ (!), ενώ ο δανεισμός της ήταν λίγο πάνω από τα 10 εκατ. ευρώ. Συνολικά απασχολεί πάνω από 700 άτομα προσωπικό.

Επέκταση

Η Μουστάκας διαθέτει 25 συνολικά καταστήματα στην Αθήνα και στην επαρχία (Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Πάτρα, Ρόδο), καθώς και το ηλεκτρονικό κατάστημα www. moustakastoys.gr. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και 5 καταστήματα με το σήμα της Lego σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επίσης, ελέγχει το eshop των Lego στην Ελλάδα. Οι πιο πρόσφατες προσθήκες στο δίκτυο είναι το μεγάλου μεγέθους κατάστημα Μουστάκας στο Retail Park στην Πάτρα, το αντίστοιχο στα δυτικά της Θεσσαλονίκης, στην Αερογέφυρα Σταυρούπολης (Λαγκαδά 264), και το νέο κατάστημα της Γλυφάδας (Ανδρέα Λαζαράκη 59). Παράλληλα, πρόσφατα έγινε και επέκταση του καταστήματος στο «Golden Hall».

Σύμφωνα με τον κ. Μουστάκα, το δίκτυο των καταστημάτων θα συνεχίσει να επεκτείνεται. H επέκταση δεν αφορά μόνο τα καταστήματα της Μουστάκας, αλλά κι αυτά της Lego.

Η συνεργασία των δύο εταιρειών στην ελληνική αγορά μετρά ήδη μία δεκαετία. «Τα Lego πραγματικά είναι μοναδικά! Με την εταιρεία είχαμε μια καλή συνεργασία, οπότε είδαμε ότι μπορούμε από κοινού να κάνουμε πολύ όμορφα πράγματα μαζί. Κάπως έτσι προέκυψε κι αυτό με τα καταστήματα Lego. Δεν είναι μια εύκολη εταιρεία στο να συνεργαστείς υπό την έννοια ότι έχουν πάρα πολλές προδιαγραφές για το οτιδήποτε – πόσο μάλλον για να ανοίξεις ένα κατάστημά τους! Προσέχουν την κάθε λεπτομέρεια. Κι εμάς, όμως, μας αρέσει η λεπτομέρεια, οπότε βλέπουμε τη σχέση μας με τη Lego πολύ θετικά, θεωρώντας ότι υπάρχει μεγάλη προοπτική».

Μια κίνηση που απέδωσε παρά το γεγονός ότι ξεκινούσε μέσα στην κρίση και με αμφίβολη -τότε- την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. «Κι όμως, η κρίση για εμάς ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία. Τόσο για την ανάπτυξη τη δική μας όσο και του project με τη Lego», λέει ο κ. Μουστάκας, αποδίδοντας την επιτυχία, πέραν της «συνταγής» της Μουστάκας, στο γεγονός ότι υπήρχαν σημαντικές ευκαιρίες στο real estate για νέα καταστήματα και παράλληλα οι δαπάνες των νοικοκυριών για το παιδί δεν μειώθηκαν παρά τον οικονομικό Αρμαγεδδώνα που συρρίκνωσε το ΑΕΠ της χώρας 25% σωρευτικά.

«Πιστεύαμε πολύ σε αυτό που προσφέραμε. Επειτα, η ελληνική οικογένεια ξεκάθαρα δίνει προτεραιότητα στο παιδί.Και δεν μιλάω μόνο για το παιχνίδι, αλλά γενικά.Οπότε το νοικοκυριό έκοβε από παντού, όχι όμως από το παιδί. Κι αυτό το είδαμε και στην περίοδο εκτίναξης του πληθωρισμού. Βέβαια βοηθήσαμε κι εμείς, προσπαθώντας να έχουμε τις σωστές προϊοντικές προτάσεις προς τον γονέα και απορροφώντας όσο το δυνατόν περισσότερο το υπερβάλλον κόστος», σημειώνει.

Παρ’ όλα αυτά ο κλάδος βρίσκεται στο επίκεντρο της μεγαλύτερης ίσως πρόκλησης που έχει να αντιμετωπίσει η ίδια η χώρα, αυτή της υπογεννητικότητας. Η πελατεία»χρόνο με τον χρόνο συρρικνώνεται – ήδη οι εκτιμήσεις για το 2024 έλεγαν ότι για πρώτη φορά οι γεννήσεις θα ήταν λιγότερες και από 60.000! «Είναι τρομερό αυτό που συμβαίνει. Νομίζω ότι πλέον έχουμε αρχίσει όλοι, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης, να αντιλαμβανόμαστε τη σοβαρότητα του προβλήματος και ότι αποτελεί Νο 1 εθνικό θέμα. Αγγίζει κάθε δραστηριότητα, κάθε έκφανση και πρέπει να ληφθούν μέτρα.

Από εκεί και έπειτα, για τον κλάδο μας θα έλεγα ότι η εξέλιξη αυτή δεν μας έχει επηρεάσει. Αντίθετα, θα έλεγα ότι τα αποτελέσματα είναι μέχρι σήμερα θετικά. Κάτι που φανερώνει πως οι οικογένειες που έχουν λιγότερα παιδιά δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο παιδί να είναι χαρούμενο ή να απασχολείται με τα παιχνίδια, οπότε φαίνεται ότι αγοράζουν περισσότερα παιχνίδια ανά παιδί. Επισκέπτονται πιο συχνά τα καταστήματά μας, αγοράζουν περισσότερο. Κι αυτό σε έναν βαθμό είναι λογικό».

Κλείνοντας, η κουβέντα πάει και πάλι στο ελληνικό παιχνίδι. «Μπορεί να ανακτήσει κάποιο από το χαμένο έδαφος των τελευταίων δεκαετιών;», τον ρωτάμε. «Υπάρχουν λίγα φωτεινά παραδείγματα ελληνικής παραγωγής. Κάποιες βιοτεχνίες που συνεχίζουν να παράγουν φτιάχνοντας και ποιοτικά παιχνίδια. Ωστόσο, αυτό που συνέβη στην Ελλάδα είναι το ίδιο που έγινε και στην Ευρώπη, όπου χώρες με τρομερή παράδοση και παραγωγή, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, είδαν την παραγωγική δραστηριότητα να συρρικνώνεται. Οπότε είναι γενικότερο το θέμα», λέει ο κ. Μουστάκας.

Διαβάστε ακόμη 

14 δισ. ευρώ σε στρατηγικά έργα το 2025  

Τουρισμός: Οι χαμένοι και οι κερδισμένοι στη χρονιά του νέου ρεκόρ (πίνακας)

Μetlen: Σε ποιους διεθνείς παίκτες θα πουλήσει γάλλιο ο Μυτιληναίος (διάγραμμα + pics) 

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα