Tης Μαριάννας Τζάννε

Προβληματική και αδιέξοδη συνεχίζει να είναι η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού, την ώρα που το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται στο σημείο μηδέν, σε σχέση με τις απαιτήσεις που έχει θέση η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών της ΕΕ (DG MOVE) από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Τόσο στο θέμα της προσαρμογής της τιμολογιακής πολιτικής με βάση τους ρύπους που εκπέμπουν τα βαρέα οχήματα όσο και στο θέμα της πιστοποίησης 17 σηράγγων εκτιμώμενου κόστους 200 εκατομμυρίων ευρώ που θα απαιτήσει από 2 έως 3 χρόνια για να ολοκληρωθεί!
Πρόκειται για μία απαίτηση που μπαίνει ως προϋπόθεση για την εξέλιξη του διαγωνισμού και για την οποία δεν υπάρχει κανένα βήμα προόδου.

Η ιδιωτικοποίηση έχει βαλτώσει για τα καλά καθώς τα εμπόδια που συνεχώς ανακύπτουν στην παραχώρηση του έργου και η εφαρμογή αυστηρών κοινοτικών οδηγιών για την οδική ασφάλεια, δημιουργούν τεράστιες καθυστερήσεις αλλά και επιπλέον κόστος που κάνουν πολλούς (μεταξύ σοβαρού και αστείου), να σχολιάζουν «ότι στο τέλος οι παραχωρησιούχοι θα μας ζητήσουν λεφτά για να πάρουν τον αυτοκινητόδρομο αντί να μας δώσουν».

Πριν ένα μήνα εστάλησαν στις υπηρεσίες των Βρυξελλών, διευκρινίσεις από το υπουργείο Υποδομών ως προς τις ενστάσεις της DG MOVE αναφορικά με τη υποβληθείσα τιμολογιακή πολιτική του έργου. Υπενθυμίζεται πως η Κομισιόν έχει απορρίψει τα τιμολόγια της Εγνατίας που είχαν υποβληθεί στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης τον περασμένο Ιούνιο καθώς έχει ζητήσει η τιμολόγηση στα βαρέα οχήματα άνω των 3,5 τόνων να γίνεται με βάση τους εκπεμπόμενους ρύπους. Επιπλέον έχει ζητήσει την πιστοποίηση των σηράγγων από την αρμόδια Διοικητική Αρχή Σηράγγων (ΔΑΣ).

Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές της Κομισιόν, οι ελληνικές αρχές δηλώνουν πλήρη αδυναμία στην συλλογή αξιόπιστων στοιχείων σχετικά με το στόλο των βαρέων οχημάτων αλλά και την κατηγοριοποίησή του με βάση την κλάση του οχήματος (euro 5, 6). Kατ΄επέκταση όπως σημειώνουν στην Ελλάδα δεν υπάρχουν στοιχεία για την σύνθεση του στόλου των βαρέων οχημάτων και την κατανομή του με βάση τις εκπομπές των ρύπων καθώς μόνο οι πρόσφατες άδειες κυκλοφορίας αναγράφουν την κατηγορία του οχήματος. Στις υπόλοιπες που είναι και ο μεγαλύτερος όγκος, απαιτείται μεγαλύτερη ανάλυση κριτηρίων της άδειας κυκλοφορίας για να διαπιστωθεί η τεχνολογία του οχήματος, κάτι που όπως υπογραμμίζεται καθιστά ανυπέρβλητες τις δυσκολίες στην εφαρμογή του μέτρου. Για το λόγο αυτό, το υπουργείο προτείνει την εφαρμογή ηλεκτρονικών διοδίων από την έναρξη της παραχώρησης του έργου. Υπενθυμίζεται ότι κατόπιν ισχυρών πιέσεων των θεσμών, η Εγνατία έχει εξαιρεθεί από την άμεση υποχρέωση του αναλογικού συστήματος διοδίων με προοπτική να υιοθετηθεί από τον παραχωρησιούχο, είτε αναπτύσσοντας ένα δικό του σύστημα είτε υιοθετώντας το ηλεκτρονικό σύστημα που έχει σχεδιάσει το υπουργείο και έχει προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό.

Στο υπουργείο Υποδομών υποστηρίζουν ότι ο χειροκίνητος τρόπος είσπραξης διοδίων δημιουργεί δυσκολίες στην κατηγοριοποίηση των οχημάτων με βάση την κλίμακα Euro και «έχει προβλήματα ελέγχου, προσωπικών δεδομένων καθιστώντας την διαδικασία μη αξιόπιστη και εφαρμόσιμη». Όπως μάλιστα έχουν παραδεχτεί και οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ, ο επίμαχος τρόπος θα απαιτήσει αναβαθμίσεις του συστήματος συλλογής διοδίων σε μια διετία, δημιουργώντας επιπλέον κόστος προκειμένου ο ιδιώτης που θα αναλάβει την Εγνατία να εφαρμόσει αναλογικό σύστημα δορυφορικής και οπτικής αναγνώρισης.

Τις μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου μνημονεύει και η μεταμνημονιακή ευρωπαϊκή έκθεση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας της ελληνικής οικονομίας. Όπως αναφέρει, η ιδιωτικοποίηση χαρακτηρίζεται από συστηματικές καθυστερήσεις όσον αφορά την ολοκλήρωση των σταθμών διοδίων που βρίσκονται υπό κατασκευή, την υλοποίηση των εκκρεμοτήτων λόγω διαφόρων καθυστερήσεων που οφείλονται είτε στην Eγνατία ΑΕ είτε στο υπουργείο Υποδομών, στην έναρξη της κατασκευής όλων των υπολειπόμενων μετωπικών και πλευρικών σταθμών διοδίων αλλά και στην υποβολή των απαραίτητων εγγράφων για την πιστοποίηση σηράγγων. Στην έκθεση σημειώνονται και οι καθυστερήσεις από την πλευρά του υπουργείου Υποδομών στην έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη λειτουργία του ήδη κατασκευασμένου σταθμού διοδίων της Ασπροβάλτας αλλά και στην υποβολή όλων των τεχνικών προδιαγραφών για το σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων.