Το 1875 το ελληνικό κράτος περιοριζόταν μέχρι τη γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού. Ούτε καν η Θεσσαλία είχε προσαρτηθεί ακόμα και η επικράτειά του ουσιαστικά περιοριζόταν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα με την Εύβοια και τις Κυκλάδες. Λίγο έξω από το χωριό του Αυλώνα, στην Αττική, ο Γιάννης Δάκος θα στήσει τότε τον πρώτο μύλο. Αυτή θα είναι και η αρχή μιας οικογενειακής παράδοσης μυλωνάδων που φτάνει ως τις μέρες μας, μιας παράδοσης που θα κινηθεί παράλληλα με την πλούσια Ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους, με τους εθνικούς θριάμβους και τις περιπέτειες, την οικονομική άνθηση και τις κρίσεις. Και η αλήθεια είναι πως εταιρείες με τόσο μακρά και σταθερά πορεία στον χρόνο είναι ελάχιστες στη χώρα.

Ο κ. Παναγιώτης Δάκος, η τρίτη γενιά της οικογένειας, είναι ο άνθρωπος που άφησε το στίγμα του μετατρέποντας τον έως τότε μικρό μύλο σε μια συγκροτημένη και σύγχρονη βιομηχανία, τη Μύλοι Δάκου. Παράλληλα, όμως, επέκτεινε και το εύρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της οικογένειας, εξαγοράζοντας στα μέσα της δεκαετίας του ’90 μία από τις παλαιότερες βιομηχανίες ζυμαρικών της χώρας, τη Ζυμαρικά Ηλιος, μια εταιρεία με σχεδόν 90 χρόνια στην πλάτη της σήμερα, που ήρθε και κούμπωσε με τους Μύλους αλλά και την ίδια την οικογένεια, η οποία επένδυσε και συνεχίζει να επενδύει πολλά σε αυτή.

Τον κ. Παναγιώτη Δάκο έχουν διαδεχθεί οι κόρες του Αθανασία και Κατερίνα, που αποτελούν και την τέταρτη γενιά της οικογένειας, η οποία συνεχίζει πλέον την παράδοση. Αν και κατ’ ουσίαν οι δύο ξεχωριστές εταιρικές οντότητες συνδιοικούνται, η πρώτη έχει υπό την ευθύνη της τη Ζυμαρικά Ηλιος και η δεύτερη τη Μύλοι Δάκου. Ενεργός βέβαια παραμένει και ο πατέρας τους.

«Το 2020, ως επετειακό έτος για τα 145 χρόνια των Μύλων, σχεδιάζαμε σειρά εκδηλώσεων. Δυστυχώς αναγκαστήκαμε να το αναβάλουμε λόγω της πανδημίας. Ελπίζουμε να μας επιτρέψουν οι καταστάσεις να κάνουμε κάτι φέτος», λένε στο «newmoney».

Οι δύο εταιρείες, υπό την ιδιότητα πελάτη-αποκλειστικού προμηθευτή, έχουν συνδυαστεί ιδανικά ώστε να γίνεται πλήρως καθετοποιημένα η παραγωγή των ζυμαρικών. «Είναι και κάτι που βοηθά πολύ στον απόλυτο έλεγχο της ποιότητας των πρώτων υλών μας και γενικότερα μας δίνει ευελιξία», λέει η κυρία Αθανασία Δάκου σε μια κουβέντα που γίνεται μέσω γνωστής διαδικτυακής πλατφόρμας. Η ίδια μιλά από τα κεντρικά της Ηλιος, πάνω στη διασταύρωση της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας και της Αττικής οδού και η αδελφή της, Κατερίνα Δάκου, από την έδρα της Μύλοι Δάκου, στον Αυλώνα, κάπου 48 χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα, πολύ κοντά στα τεράστια σιλό της εταιρείας επί της εθνικής οδού που στέκονται ως τοπόσημο για τους διερχόμενους ταξιδιώτες και οδηγούς.

Κατερίνα Δάκου

«Οι εγκαταστάσεις μας βρίσκονται μόλις 1 χιλιόμετρο από το σημείο απ’ όπου ο προπάππους μας έστησε τον μύλο 145 χρόνια πριν. Ο παππούς μας αργότερα τον μετέφερε εντός του χωριού του Αυλώνα και ο πατέρας μας το ’74 δημιούργησε το εργοστάσιο σε αυτό το σημείο», λέει η κυρία Κ. Δάκου

Οπως εξηγεί, η παραγωγή αλεύρων και σιμιγδαλιών στο εργοστάσιο γίνεται σε δύο ανεξάρτητες μονάδες, δυναμικότητας 300 τόνων την ημέρα, πλήρως αυτοματοποιημένες και με online σύστημα ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας, έτσι ώστε να διασφαλίζονται σε όλες τις φάσεις η ασφάλεια και η ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος: «Επενδύουμε διαρκώς στον εξοπλισμό και τις υποδομές μας, γι’ αυτό και σήμερα είμαστε σε θέση να παράγουμε κάθε τύπο αλεύρων, να κάνουμε κάθε τύπου προσμείξεις και γενικά να προσφέρουμε αυτό που θέλει ο πελάτης με βάση τις δικές του ανάγκες». Σημειώνει δε ότι το 40% με 50% του τζίρου των μύλων προκύπτει από τις πωλήσεις προς τη Ζυμαρικά Ηλιος. Εντούτοις διατηρούν και ένα πανελλαδικό δίκτυο συνεργατών, προωθώντας προϊόντα κατά βάση σε βιομηχανίες και βιοτεχνίες τροφίμων, αρτοποιία, αλλά και στη λιανική.

Στόχος είναι, σύμφωνα με την ίδια, η απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου στην αγορά των αλεύρων πανελλαδικά, κάτι που αποτελεί βασικό άξονα του στρατηγικού σχεδίου της εταιρείας: «Σήμερα είμαστε στις 10 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Στο σκληρό αλεύρι μάλιστα έχουμε την 4η θέση. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, αλλά προσπαθούμε και καταφέρνουμε χρόνο με τον χρόνο να ενισχύουμε τη θέση μας με τις δυνατότητες που έχουμε αλλά και με την ιστορία μας».

Από την άλλη, η κυρία Α. Δάκου λέει ότι η Ηλιος σήμερα διαθέτει τρεις γραμμές παραγωγής, δυναμικότητας περίπου 200.000 συσκευασιών την ημέρα, και δέκα γραμμές συσκευασίας, με αποτέλεσμα όπως τονίζει «να παράγουμε όλα τα είδη ξηρών ζυμαρικών», υπογραμμίζοντας τη δυνατότητα που έχει η εταιρεία για συσκευασία σε κουτί, γεγονός που της έχει χαρίσει και αρκετά βραβεία για την άριστη ποιότητα και συσκευασία των προϊόντων της. «Διαρκώς προσπαθούμε να καινοτομούμε. Εχουμε δημιουργήσει 20 κατηγορίες και περισσότερα από 80 σχήματα ζυμαρικών και συνεχίσουμε να εντάσσουμε νέα. Οπως τα ζωάκια ολικής που παρουσιάσαμε πρόσφατα ή τα καλαμάκια artesian pasta straws από σιμιγδάλι, για τα οποία είμαστε υπερήφανοι. Ειδικά για το τελευταίο, το τμήμα R&D δούλεψε όπως πάντα αποτελεσματικά ώστε να δώσει ένα άριστο προϊόν για τέτοια χρήση», σημειώνει. Η ίδια υπενθυμίζει πως η Ηλιος ήταν η πρώτη βιομηχανία ζυμαρικών στην Ελλάδα πίσω στο 1980, όταν παρουσίασε τα πρώτα προϊόντα ολικής άλεσης ή το ’90 τα προϊόντα γρήγορου βρασμού espressi, τα οποία χρειάζονται μόλις 1,5 λεπτό βράσιμο.

Δεν κρύβει μάλιστα ότι με αιχμή τις νέες γκάμες προϊόντων αλλά και τις αξιόλογες βραβεύσεις των προϊόντων της διεθνώς, όπως στον περυσινό διαγωνισμό του Διεθνούς Ινστιτούτου Γεύσης όπου απέσπασε εννέα βραβεία, γίνεται παράλληλα σημαντική προσπάθεια για αύξηση των μεριδίων στην ελληνική αγορά, όπου κυριαρχούν δύο μεγάλοι παίκτες (σ.σ.: η Barilla και η Μέλισσα Κίκιζας). Ισως όμως το μεγάλο ατού της Ηλιος είναι η μεγάλη εξωστρέφειά της, κάτι που καλλιεργήθηκε ήδη από τη δεκαετία του ’70 και υιοθέτησε και η οικογένεια Δάκου από τα μέσα του ’90 που την ανέλαβε.

Αθανασία Δάκου

«Τα τελευταία χρόνια έχουμε εντείνει τις προσπάθειές μας και βλέπουμε σημαντικά αποτελέσματα, ιδίως την τελευταία τριετία», λέει η κυρία Α. Δάκου και συμπληρώνει: «Πέρυσι, που ήταν και μία ομολογουμένως δύσκολη χρονιά, φτάσαμε να έχουμε αύξηση πωλήσεων στο εξωτερικό 48%. Και σε αυτό έπαιξαν ρόλο οι στρατηγικές επιλογές που κάναμε. Θέσαμε στόχο να επεκταθούμε σε νέες αγορές αλλά παράλληλα να δουλέψουμε πιο ποιοτικά και σε αυτές που είμαστε ήδη. Σήμερα πουλάμε σε 30 χώρες σε 5 διαφορετικές ηπείρους. Και το ενθαρρυντικό για εμάς είναι ότι η Ηλιος επιδεικνύει σημαντικά προσόντα, ενδυναμώνοντας έτσι την παρουσίας της σε ώριμες, δύσκολες αγορές».

Η μεγαλύτερη ξένη αγορά αυτή τη στιγμή είναι οι ΗΠΑ, όπως λέει. Ενα μεγάλο ποσοστό των πωλήσεων είναι μέσω του brand της εταιρείας και το υπόλοιπο ιδιωτική ετικέτα.

«Ο βασικός στόχος είναι να αναπτύξουμε το brand Ηλιος», λέει. Προσθέτει ότι η εταιρεία μπορεί και παράγει επίσης custom made προϊόντα με συσκευασίες για συγκεκριμένες αγορές.

Βουλγαρία και Κύπρος είναι οι αμέσως επόμενες δυνατές αγορές, ενώ η εταιρεία κάνει αξιόλογες πωλήσεις βιολογικών προϊόντων στις αγορές του Βελγίου και της Δανίας.

Από εκεί και έπειτα η εταιρεία στέλνει προϊόντα σε σειρά χωρών, φτάνοντας ως την Ιαπωνία, τη Ν. Αφρική και την Αυστραλία.

Για τη Μύλοι Δάκου, από την άλλη, το κομμάτι της εξωστρέφειας λόγω αντικειμένου είναι σχεδόν ανέφικτο, όπως λέει η κυρία Κ. Δάκου: «Είναι δύσκολο εξαγώγιμο προϊόν το αλεύρι. Γι’ αυτό και έχουμε επικεντρωθεί στην εγχώρια αγορά».

Πανδημία, πωλήσεις & επενδύσεις

Αναμφίβολα η πανδημία άφησε το στίγμα της και στις δύο εταιρείες, που παράγουν είδη πρώτης ανάγκης. Αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας, αγωνία στην αρχή να εξυπηρετήσουν την εκρηκτική αύξηση της ζήτησης, κάτι που πέτυχαν με τη βοήθεια του προσωπικού (70 στην Ηλιος και 55 στη Μύλοι Δάκου) και των προμηθευτών, αλλά και να ισορροπήσουν αργότερα την απότομη μείωση της ζήτησης λόγω της κλειστής εστίασης.

Χάρη όμως στις εξαγωγές η Ηλιος κατάφερε πέρυσι να έχει αύξηση πωλήσεων 20%, φτάνοντας τα 9,5 εκατ. ευρώ. Για τη Μύλοι Δάκου οι πωλήσεις ήταν περίπου οι ίδιες με αυτές του 2019, στα 11,5 εκατ. ευρώ. Οι επενδύσεις πάντως συνεχίζονται απρόσκοπτα και στις δύο εταιρείες ώστε να υποστηρίξουν το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης.

Για την Ηλιος, όπως εξηγεί η κυρία Α. Δάκου, είναι η επέκταση σε νέες αγορές, η διατήρηση της δυναμικής λανσαρίσματος νέων καινοτόμων προϊόντων αλλά και η βιωσιμότητα με έμφαση στην αειφορία και την εταιρική υπευθυνότητα. Προς τούτο μάλιστα ήδη η εταιρεία κινείται προς αντικατάσταση όλου του εταιρικού στόλου με υβριδικά αυτοκίνητα, επέκταση της σειράς espressi, που έχει χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα λόγω του ελάχιστου χρόνου βρασμού, αλλά και μια σειρά επενδύσεων στις υποδομές για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός της.

Οι τελευταίες, που έχουν ξεκινήσει ήδη από πέρυσι, θα φτάσουν ως το τέλος του 2022 τα 3 εκατ. ευρώ. «Ως τότε θα ολοκληρωθεί το νέο κτιριακό συγκρότημα με νέες αποθήκες, για το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε υλικά φιλικότερα στο περιβάλλον, κάθε διαθέσιμη νέα τεχνολογία, καθώς και θα εγκαταστήσουμε φωτοβολταϊκό σύστημα ισορροπώντας τις ενεργειακές μας ανάγκες μέσω ΑΠΕ», σημειώνει.

Αντίστοιχα επενδύσεις γίνονται και στη Μύλοι Δάκου, όπως εξηγεί η κυρία Κ. Δάκου. Το 2019 ολοκληρώθηκε μια μεγάλη επένδυση εκσυγχρονισμού και ανανέωσης μηχανολογικού εξοπλισμού ύψους 1,2 εκατ. ευρώ με αυτοχρηματοδότηση, ενώ ως το 2022 έχουν προγραμματιστεί η αναβάθμιση και επέκταση των αποθηκευτικών χώρων. Πρόκειται για ένα επενδυτικό πλάνο εκτιμώμενου ύψους 3,5 εκατ. ευρώ.

«Θέλουμε σε πέντε χρόνια από τώρα να είμαστε ανταγωνιστικοί, παρόντες στις εξελίξεις της αγοράς και δίπλα στους πελάτες και τους εργαζόμενούς μας. Εχουμε στα χέρια μας μια βαριά κληρονομιά, έχουμε αξιόλογες και οργανωμένες εγκαταστάσεις αλλά και σχέδιο να ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις και να πρωτοπορούμε», αναφέρει.

Οι δύο αδελφές κρατούν χαμηλό προφίλ. Ακόμα και στο κομμάτι της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Οι εταιρείες που ηγούνται, συνδράμουν ενεργά σε πλήθος οργανισμών και φορέων αλλά και στηρίζουν δράσεις, αποφεύγοντας να μιλούν για αυτές. Επίσης η Βιομηχανία Ζυμαρικών Ηλιος ήταν μεταξύ των ιδρυτικών μελών της Πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, μέλος της οποίας είναι και η Μύλοι Δάκου. Μια συμμαχία επιχειρήσεων με έδρα, ιδιοκτησία και παραγωγή στην Ελλάδα που συγκροτήθηκε εν μέσω της κρίσης της ελληνικής οικονομίας. «Η ιδέα ήταν πολύ καλή, γι’ αυτό και βγήκαμε μπροστά», σημειώνει η κυρία Α. Δάκου και προσθέτει: «Είναι έξυπνο το ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν μια φωνή και μπορούμε να μοιραζόμαστε κοινά προβλήματα, αγωνίες, αλλά και ιδέες, φτάνοντας ακόμα και στη συνεργασία. Αυτό μας κάνει δυνατούς, όπως και την οικονομία του τόπου μας. Και βέβαια πλέον πιστοποιημένα ο Ελληνας καταναλωτής μπορεί να ξεχωρίσει με ευκολία ποιο προϊόν είναι ελληνικό. Το τελευταίο πρέπει να ενισχυθεί, εάν θέλουμε να έχουμε ακμαία οικονομία. Η αξία που επιστρέφει στην οικονομία και στην τσέπη τελικά του Ελληνα καταναλωτή είναι πολύ μεγαλύτερη όταν στηρίζει τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα».

Αυτό βέβαια φρόντισαν να το μάθουν οι δύο αδελφές από πολύ μικρές, όταν τις έπαιρνε στο εργοστάσιο ο πατέρας τους. «Σάββατα και διακοπές πάντα ήταν αφιερωμένα στη δουλειά, στον Μύλο», λέει η κυρία Α. Δάκου. «Εχουμε περάσει σχεδόν από κάθε πόστο που υπάρχει έως ότου αναλάβαμε τελικά μεγαλύτερο ρόλο στις εταιρείες», προσθέτει η αδελφή της.

Και αν από τότε έχουν περάσει κάποια χρόνια, δεν έχουν σβήσει από τις μνήμες τους οι πρώτες εμπειρίες που είχαν μικρούλες στη δουλειά του πατέρα τους, με την κυρία Κ. Δάκου να λέει: «Πάντα θυμάμαι τη μυρωδιά του φρεσκοαλεσμένου αλευριού και αργότερα των ζυμαρικών. Αυτά τα αγάπησα απ’ την πρώτη στιγμή». Η πρώτη ανάμνηση που έχει ως εικόνα η αδελφή της ήταν πάλι στις παραλαβές των σιτηρών: «Οταν παίρναμε το δείγμα και εξετάζαμε με ένα μικρό μηχάνημα εάν το σιτάρι ήταν ποιοτικό για παραλαβή. Ημουν μικρή και αυτό με ενθουσίαζε».

Με όλες αυτές τις παραστάσεις αλλά και το ότι η επιχείρηση ήταν στην κυριολεξία κομμάτι όλης της οικογένειας, οι δύο αδελφές λένε σήμερα ότι δεν θα μπορούσαν να κάνουν άλλη επιλογή στον επαγγελματικό τους βίο.

Διαβάστε ακόμη:

Ενοίκια Ιανουαρίου: Ξεκίνησαν οι αιτήσεις για τις αποζημιώσεις με… real time ελέγχους στους ενοικιαστές

Πώς θα κινηθεί η πανευρωπαϊκή αγορά «κόκκινων» δανείων τη διετία 2021 – 2022

Αυτοί είναι οι hedge fund μάνατζερς που βγήκαν κερδισμένοι το 2020