Το να συμπληρώνει μια εταιρεία 75 χρόνια ζωής είναι από μόνο του κατόρθωμα! Οταν όμως έχει καταφέρει να χτίσει μεθοδικά γύρω της ένα οικοσύστημα 3.500 ανθρώπων, ουσιαστικά μία μικρή κωμόπολη, από εργαζόμενους και άμεσους συνεργάτες, το κατόρθωμα αποκτά άλλη σημασία. Ειδικά μάλιστα εάν έχεις και τη δύναμη ενός γνώριμου «ονόματος», που μπαίνει καθημερινά στα νοικοκυριά!
Ως εκ τούτου, και οι εορτασμοί το Σάββατο στη Θεσσαλονίκη για τα 75 χρόνια της ΜΕΒΓΑΛ ήταν μία μικρή εκδήλωση που υπενθύμιζε το αποτύπωμα και την αξία που προσφέρει πρωτίστως στην τοπική κοινωνία! Ισως και ένας τρόπος να ξορκίσει την κακή εποχή της προηγούμενης δεκαετίας που η εταιρεία βρέθηκε μια ανάσα από τον γκρεμό εν μέσω της διαμάχης των μετόχων, των κακών χειρισμών και της κρίσης.

Μια περίοδος που μπήκε στο χρονοντούλαπο πριν από κάποια χρόνια με την ανάληψη της διοίκησης και αργότερα της μετοχικής πλειοψηφίας από την κυρία Μαίρη Χατζάκου, η οποία κατάφερε ένα από τα πιο εντυπωσιακά recovery stories των τελευταίων δεκαετιών στα επιχειρηματικά χρονικά.

Και τώρα με την τρίτη γενιά στο τιμόνι της οικογενειακής επιχείρησης μέσω του Κώστα -συνονόματου του παππού-ιδρυτή- Χατζάκου Παπαδόπουλου, η ΜΕΒΓΑΛ έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη διαδρομή της… Και σε αυτό το τυροκομείο στα Κουφάλια Θεσσαλονίκης της δεκαετίας του 1950 και της κραταιάς γαλακτοβιομηχανίας -και πολύφερνης «νύφης»- των δεκαετιών 1990 και 2000, ο ορίζοντας είναι οι διεθνείς αγορές, απ’ όπου σήμερα αντλεί το 40% των εσόδων της μέσω εξαγωγών σε 33 χώρες με «αιχμή» τα προϊόντα ελληνικού γιαουρτιού και φέτας. Ως εκ τούτου, η συζήτησή μας με την κυρία Μαίρη Χατζάκου και τον γιο της, Κώστα, έχει λίγο απ’ όλα: Ιστορία, διδάγματα του παρελθόντος και -φυσικά- τη ΜΕΒΓΑΛ του μέλλοντος!

Το μυστικό

«Ο πατέρας μου έλεγε: ‘’Πάντοτε να είναι καλή η μαγιά’’! Αυτό είναι ίσως το μυστικό ότι η εταιρεία έχει καταφέρει να έχει αυτή τη διάρκεια και πορεία», απαντά η κυρία Χατζάκου. «Πρώτα απ’ όλα ποιότητα προϊόντων. Πρέπει να φροντίζεις και όχι να ξεγελάς τον καταναλωτή. Αυτή ήταν πάγια αρχή. Αλλά θα έλεγα και ποιότητα ‘’εσωτερική’’, κουλτούρα.
Οι εργαζόμενοι να αγαπάνε τη δουλειά τους. Τίποτα δεν μπορεί να μακροημερεύσει χωρίς αξίες. Η ΜΕΒΓΑΛ ακολουθούσε πάντα τον αξιακό κώδικα και παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούσαν για μια περίοδο εσωτερικά με τις ενδοοικογενειακές έριδες. Οι άνθρωποί μας αντέξανε. Γι’ αυτό και η γιορτή μας περισσότερο έχει να κάνει με το γεγονός ότι πλέον η εταιρεία με τις αξίες της, τους ανθρώπους της εξελίσσεται πλέον σε ένα ευρωπαϊκό, διεθνές στερέωμα. Επομένως εάν κάτι το πιστεύεις και προσπαθείς γι’ αυτό, είναι επόμενο να αντέξει» προσθέτει.

«Τα πράγματα βέβαια ποτέ δεν είναι εύκολα. Πλέον τα ελληνικά προϊόντα έχουν να ανταγωνιστούν και της Ευρώπης. Το ελληνικό γιαούρτι π.χ. είναι 20% ακριβότερο από τα ευρωπαϊκά. Κι όμως αναπτύσσεται διότι του δίνεις ποιότητα. Διαφορετική ποιότητα και τρόπο παραγωγής. Γι’ αυτό και εμείς πουλάμε ανάλογα με το κόστος του προϊόντος, δεν μπαίνουμε στη λογική φθηνό – ακριβό. Γι’ αυτό και δεν διαψεύδουμε, δεν ξεγελάμε τον καταναλωτή και προπαντός τους εαυτούς μας», σημειώνει η κυρία Χατζάκου.


Η ίδια χαρακτηρίζει τη ΜΕΒΓΑΛ «σπίτι» της. Εξάλλου, σχεδόν όλη τη ζωή της την έχει περάσει μέσα στην εταιρεία. Είτε ως παιδί, που με την αδερφή της Νίκη πήγαιναν με τον πατέρα τους στην επιχείρηση Σαββατοκύριακα και στις σχολικές διακοπές, είτε πλέον ως κανονικό μέλος από το 1977 και μετά. Τριβή από παιδί είχε και ο Κώστας Παπαδόπουλος-Χατζάκος, ο οποίος πλέον ως διευθύνων σύμβουλος έχει αναλάβει την ευθύνη του μέλλοντος της γαλακτοβιομηχανίας. Ενα μέλλον που ξεκάθαρα κοιτάει το εξωτερικό. Οπως λέει, με αυτές τις αξίες και τις επενδύσεις των τελευταίων ετών που έχουν αναβαθμίσει την παραγωγική διαδικασία, η ΜΕΒΓΑΛ δεν έχει να φοβηθεί τίποτα στο διεθνές τερέν και τον ανταγωνισμό με τις μεγάλες πολυεθνικές. «Προσφέρουμε ένα πακέτο που είναι σε πολύ καλό επίπεδο για τα διεθνή στάνταρ, έχοντας μάλιστα και ένα σημαντικό πλεονέκτημα», λέει από την πλευρά του ο Κώστας Παπαδόπουλος-Χατζάκος, ο οποίος δεν κρύβει ότι πέραν του εν εξελίξει comeback στην ελληνική αγορά, έπειτα από τη φθίνουσα πορεία της περασμένης δεκαετίας, οι διεθνείς αγορές παραμένουν στο κέντρο της στρατηγικής.

«Οι εξαγωγές δεν είναι κάτι νέο για εμάς. Στα μέσα του 1980 κάναμε τις πρώτες μας κινήσεις και μάλιστα σε δύσκολες αγορές, όπως οι ΗΠΑ. Εχουμε χτίσει ισχυρούς δεσμούς με τους συνεργάτες μας εκεί, είναι παλιές συνεργασίες που διατηρούν αναλοίωτες τις αξίες μας», προσθέτει. Σήμερα οι ΗΠΑ αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά για τη φέτα της ΜΕΒΓΑΛ, ενώ στην Ευρώπη το ελληνικό γιαούρτι είναι αυτό που πρωτοστατεί με βασικότερη αγορά την Ιταλία, όπου παράλληλα εξάγεται και φέτα.
Με βάση τα δύο αυτά προϊόντα, τα οποία εμπλουτίζονται με διάφορες συνταγές, διαμορφώνοντας ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο προϊόντων, η εταιρεία έχει καταφέρει από το 2019 και έπειτα να καταγράφει εντυπωσιακά διψήφια ποσοστά ανάπτυξης μεγεθών.
«Και οι προοπτικές είναι ευοίωνες», λέει ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος. «Το ελληνικό γιαούρτι αποτελεί σήμερα μία αγορά 500 εκατ. ευρώ, όταν το “τύπου ελληνικό γιαούρτι” που παρασκευάζουν ξένες εταιρείες τζιράρει 10 δισ.! Οπότε με βάση και τις διατροφικές τάσεις, είτε αφορούν τη μεσογειακή διατροφή είτε την πλούσια σε πρωτεΐνες, υπάρχει μία βάση εξέλιξης που πραγματικά αποτελεί ευκαιρία όχι μόνο για εμάς, αλλά συνολικά για την ελληνική βιομηχανία, την κτηνοτροφία, την οικονομία», προσθέτει.

Η κρίση

Εικόνα-θαύμα αν αναλογιστεί κανείς ότι περίπου 10 χρόνια πριν η εταιρεία κινδύνευε να βάλει το όνομά της δίπλα σε μία μεγάλη λίστα παλαιών «μεγάλων» που απλώς έβαλε λουκέτο! «Ηταν εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση το 2016 όταν επέστρεψα στην εταιρεία», λέει η κυρία Χατζάκου. «Η εταιρεία δεν πλήρωνε τους τόκους και ήταν να μπει στα κόκκινα δάνεια. Οι εργαζόμενοι ήταν απλήρωτοι για έξι και πλέον μήνες. Οι παραγωγοί-συνεργάτες το ίδιο. Πολλοί συνεργάτες σταμάτησαν υπ’ αυτές τις συνθήκες να παραδίδουν.
Γι’ αυτό και επέστρεψα, ανταποκρινόμενη στην έκκληση του σωματείου των εργαζομένων. Η αβεβαιότητα ήταν μεγάλη, το πρόβλημα ρευστότητας έντονο και κανείς δεν ήθελε να πάρει το ρίσκο. Είχα κάποια κεφάλαια στην άκρη από την πώληση μέρους του μεριδίου μου στη ΔΕΛΤΑ, τα οποία βοήθησαν. Εβαλα τότε τα δύο τρίτα και η ΔΕΛΤΑ το ένα τρίτο, σε μία κεφαλαιακή ένεση που βοήθησε να υπάρξει χώρος για κινήσεις. Και έπειτα, μεγάλη μάχη να γυρίσει το μαγαζί. Και η αλήθεια είναι πως έως το 2019 δίδονταν κάθε μέρα μία μεγάλη μάχη να ξεπεραστούν βασικά προβλήματα και να λειτουργήσει το σχέδιο ανάκαμψης. Τα καταφέραμε όμως…», λέει ανακουφισμένη.

Οι μετοχικές ανακατατάξεις

Και βέβαια το 2021 επήλθαν και οι τελευταίες μετοχικές ανακατατάξεις, όπου με τη βοήθεια του επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου η κυρία Χατζάκου εξαγόρασε τελικά το μερίδιο της ΔΕΛΤΑ, κίνηση που αποτέλεσε και τη βάση της σημερινής κατάστασης. Πλέον το 64,8% της ΜΕΒΓΑΛ το ελέγχει η οικογένεια της κυρίας Χατζάκου, 21% έχει ο κ. Θεοδωρόπουλος και 13,8% η κυρία Νίκη Χατζάκου.
Παρεμπιπτόντως η σχέση Θεοδωρόπουλου – Χατζάκου ξεκινά ήδη από το 1976, μιας και η οικογενειακή επιχείρηση του πρώτου, Recor, ήταν ο διανομέας των προϊόντων της ΜΕΒΓΑΛ στην Αττική. «Υπήρχε από τότε μία βαθιά εκτίμηση μεταξύ του πατέρα μου και του Σπύρου», λέει η κυρία Χατζάκου, η οποία είχε στενή συνεργασία με τον τελευταίο όταν η ίδια ήρθε σε συμφωνία με τη ΔΕΛΤΑ για τη διάθεση μεριδίου της λίγο πριν χτυπήσει η κρίση. Μία εποχή που ο κ. Θεοδωρόπουλος ήταν διευθύνων σύμβουλος στη Vivartia. Αργότερα η ίδια θα τον στηρίξει στην κίνησή του να επαναγοράσει την Chipita συμμετέχοντας με ένα μικρό μετοχικό μερίδιο, κάτι που ανταπέδωσε ο ίδιος στην περίπτωση της ΜΕΒΓΑΛ.

Το 2021, λοιπόν, είναι το έτος που θα σηματοδοτήσει όχι μόνο τη νέα τάξη πραγμάτων στη γαλακτοβιομηχανία, αλλά και την επίσημη ανάτασή της, καθώς πλέον οι πωλήσεις, η κερδοφορία, οι ροές θυμίζουν τις καλές εποχές. Και μπορεί έναν χρόνο μετά να ακολούθησε η κρίση του γάλακτος μέσα στο πληθωριστικό τσουνάμι που έπληξε τις αγορές, εν τούτοις η ΜΕΒΓΑΛ πλέον ήταν ισχυρή να αντέξει. «Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε μία ανάπτυξη 50% στον κύκλο εργασιών μας, από 130 εκατ., το 2024 κλείσαμε στα 195,5 εκατ.», λέει ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος. Τη διαφορά αυτή «κάλυψαν» κυρίως οι εξαγωγές με ένα ποσοστό πάνω από 60%.

«Η αλήθεια είναι πως πηγαίνουμε καλά και στην ελληνική αγορά, αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει τα επίπεδα που είχαμε πριν από την κρίση», λέει η κυρία Χατζάκου. «Οταν είχαμε φύγει από την εταιρεία, ο τζίρος ήταν κάπου 180 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 150 εκατ. ήταν στην ελληνική αγορά. Κάτι που σημαίνει πως ακόμα έχουμε δρόμο για να ανακτήσουμε τα μερίδια που χάθηκαν έκτοτε. Θα το κάνουμε όμως! Με βάση το εμπορικό σχέδιό μας προσπαθούμε να εμπλουτίζουμε την γκάμα των προϊόντων μας με διάφορες καινοτόμες προτάσεις, κάπου 20 νέους κωδικούς τον χρόνο, οπότε δεν μιλάμε πλέον για τα βασικά προϊόντα, και με αυτά κάνουμε τη διαφορά», εξηγεί.
Κι αυτό είναι κάτι που εντάσσεται στη στρατηγική για τη ΜΕΒΓΑΛ του μέλλοντος, όπως εξηγεί από την πλευρά του ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος.

«Η στρατηγική μας περιλαμβάνει τα πάντα! Ο παππούς ανέκαθεν έλεγε ότι η ΜΕΒΓΑΛ πρέπει να έχει ‘’τρία ποδάρια’’, το γάλα, το γιαούρτι και τη φέτα. Υπήρχαν πάντα φωνές να αφήσουμε το γάλα που έχει χαμηλά περιθώρια κέρδους και έντονο ανταγωνισμό. Ομως οι πολλές επιλογές που έχεις με τρεις κατηγορίες σού δίνουν το πλεονέκτημα για τη χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Γιατί μπορεί π.χ. σήμερα η τάση να δείχνει γιαούρτι, αύριο όμως μπορεί να είναι η φέτα, μεθαύριο το γάλα. Με αυτή τη λογική, λοιπόν, επενδύουμε και στις τρεις κατηγορίες, τις οποίες υπολογίζουμε για το μέλλον μας. Και το γεγονός ότι έχουμε άμεση επαφή με τις ξένες αγορές, όπου συνήθως διαμορφώνονται οι διατροφικές τάσεις πριν έλθουν στην Ελλάδα, μάς δίνει το πλεονέκτημα και την ευχέρεια της προσαρμογής. Επενδύσαμε στη στελέχωση του τμήματος Ερευνας και Ανάπτυξης, σε πιλοτικά μηχανήματα… Εχουμε φτιάξει πλέον ένα μίνι εργοστάσιο-πιλότο για να μπορούμε να δοκιμάζουμε συνταγές όπως θα έβγαιναν από κανονική γραμμή παραγωγής! Και όλα αυτά φέρνουν τελικά αξία στην εταιρεία, επομένως θέλουμε να αναπτυχθούμε και στις τρεις κατηγορίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, να εκμεταλλευτούμε κάθε ευκαιρία. Και φυσικά θέλουμε να το πετύχουμε αυτό με σοβαρούς συνεργάτες στο εξωτερικό, που τους ενδιαφέρουν η ποιότητα των προϊόντων και οι διαδικασίες. Και έτσι θα πορευτούμε», λέει.

Οι νέες επενδύσεις

Στο πλαίσιο αυτό, η ΜΕΒΓΑΛ θα συνεχίσει να επενδύει στο εργοστάσιο. Μετά τη δημιουργία της νέας μονάδας φέτας, με την οποία ολοκληρώθηκε ένας επενδυτικός κύκλος συνολικού ύψους 58 εκατ. ευρώ -απαραίτητος για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής-, ετοιμάζεται να ανοίξει νέο κύκλο επενδύσεων.

«Αν και αρχικά είπαμε να κάνουμε μία παύση, η ζήτηση δεν μας το επιτρέπει. Μόνο για φέτος έχουμε προϋπολογίσει επενδύσεις 15,5 εκατ. ευρώ, που θα ενισχύσουν την παραγωγική μας δυναμική στο γιαούρτι. Ηδη έχουμε πάρει μία νέα γραμμή από την Tetra Pak, ενώ δρομολογούμε την προσθήκη άλλων τριών γραμμών παραγωγής, που θα μας δώσουν μία αύξηση 50% στην παραγωγική δυναμική στο κυπελλάκι και 100% στον κουβά. Με αυτά πιστεύουμε ότι θα καταφέρουμε να ανταποκρινόμαστε στην αυξημένη ζήτηση τουλάχιστον έως το 2027», λέει ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος. «Και βοηθά στη στρατηγική των νέων κωδικών, των νέων γεύσεων», προσθέτει η κυρία Χατζάκου. «Οπως επίσης και στα οξυγαλακτικά, στα οποία περιμένουμε μία σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια», λέει ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος. «Ημασταν από τους πρώτους που πιστέψαμε σε αυτά τα προϊόντα, όπως το κεφίρ, και νομίζω ότι θα αποτελέσουν την επόμενη τάση», συμπληρώνει.

Παρομοίως γίνονται προσπάθειες και σε νέες κατηγορίες, όπως τα γλυκίσματα, π.χ. κρέμα καραμελέ. «Είναι απλές προτάσεις και αγνές, που επίσης πιστεύουμε ότι μπορούν να αποκτήσουν σημαντική δυναμική και στο εξωτερικό», τονίζει η κυρία Χατζάκου.

Διαδοχή

«Εχετε σκεφτεί ποτέ τον εαυτό σας εκτός της εταιρείας;», ρωτάμε την κυρία Χατζάκου, με δεδομένο ότι ήδη είναι σε εξέλιξη η διαδοχή της. «Οχι, γιατί η αλήθεια είναι ότι μ’ αρέσει η δουλειά μου. Μ’ αρέσει να δουλεύω το μυαλό μου βασικά! Δεν έμαθα στη ζωή μου να κάνω άλλα πράγματα. Από παιδί είμαι μέσα στη ΜΕΒΓΑΛ. Ο καθένας όπου ετάχθη. Εγώ έχω ταχθεί εδώ! Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα ανακατεύομαι παντού. Ηδη υπήρξε διαδοχή και τα παιδιά είναι αυτά που ασχολούνται με τα καθημερινά ζητήματα της διοίκησης. Εγώ έχω περιοριστεί στο μάρκετινγκ που μ’ αρέσει…», σημειώνει. Βέβαια, σε ζητήματα στρατηγικής, τόσο η ίδια όσο και ο κ. Θεοδωρόπουλος στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. θα καταθέσουν τις απόψεις τους.

«Η συμβουλή στη νέα γενιά;», ρωτάμε. «Να είναι όλοι ευχαριστημένοι μέσα από τη δουλειά τους. Να γεμίζουν τις μπαταρίες τους και όχι να αδειάζουν. Και αυτό αφορά τόσο τους ίδιους όσο και τους εργαζόμενούς μας. Οταν σε γεμίζει η δουλειά, τότε μπορείς να προκόψεις. Αυτό έμαθα απ’ τον μπαμπά μου, αυτό ήμουν και αυτό λέω τώρα στα παιδιά μου. Να είναι μέρος αυτής της επιχείρησης. Για εμένα, έχοντας γίνει και όλα αυτά μέσα στην εταιρεία και με τις διαμάχες κ.ο.κ., ήρθε αυτή η δικαίωση. Ολοι είμαστε καλά. Εγώ, τα παιδιά μου, οι 650 εργαζόμενοί μας, οι συνεργάτες μας!», λέει.

Το στίγμα της επόμενης γενιάς; «Βασικός στόχος είναι η διαφύλαξη του ονόματος της εταιρείας, της οικογένειάς μας και οι 650 εργαζόμενοι. Αυτό σημαίνει πως η κερδοφορία και τα χρήματα παραμένουν στο κάδρο, αλλά όχι με τον χαρακτήρα του βραχυπρόθεσμου κέρδους. Ποτέ δεν πρόκειται να ρισκάρουμε το όνομα της ΜΕΒΓΑΛ πιέζοντας για αποδόσεις βραχυπρόθεσμες. Θέλουμε πρωτίστως όλοι να είναι χαρούμενοι και να μας εμπιστεύονται. Και αυτό πιστεύω ότι μπορεί να φέρει πολύ περισσότερα μακροπρόθεσμα, ακόμα και στο κομμάτι της κερδοφορίας», λέει από την πλευρά του ο κ. Παπαδόπουλος-Χατζάκος.

«Πιθανότητα εισόδου στο Χ.Α. ή κάποιου στρατηγικού επενδυτή υπάρχει;», ρωτάμε κλείνοντας. «Προτεραιότητα δεν αποτελεί. Ισως σε κάποια χρόνια να δούμε το θέμα του Χ.Α. ή εάν υπάρξει η ανάγκη για μία τεράστια επένδυση για την οποία θα βοηθούσε κάποιος στρατηγικός επενδυτής. Θα τα δούμε εν καιρώ. Το μόνο σίγουρο είναι πως η εταιρεία δεν πρόκειται να πουληθεί».

Διαβάστε ακόμη

Έκθεση SIPRI: Αυξήθηκε η εξάρτηση της Ευρώπης από τους εξοπλισμούς των ΗΠΑ

Πώς να κάνετε 24 τις 12 δόσεις του ΕΝΦΙΑ

Πάνω από τα €6 δισ. ο πήχης των άμεσων ξένων επενδύσεων

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα