Ο ιδανικός «τίτλος» για τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη, αυτός ίσως που και η ίδια θα επέλεγε να κρατήσει για τον εαυτό της από τους τόσους που επάξια της έχουν αποδοθεί, είναι αυτός της «μητέρας». Όχι μόνο των πέντε δικών της παιδιών, αλλά των εκατοντάδων παιδιών της «Ελπίδας» που βρήκαν στο όραμα ζωής της, τη δική τους… ευκαιρία για τη ζωή.
Αυτή η μεγάλη κυρία της κοινωνικής προσφοράς δεν μένει πια εδώ. «Έφυγε» απροσδόκητα θα έλεγε κανείς, αλλά ασφαλώς και πολύ πρόωρα. Γιατί εάν ο βίος εκάστου και εκάστης «μετριέται» με το αποτύπωμά που αφήνει στην κοινωνία, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε να προσφέρει πολλά ακόμη, στο κοινωνικό σύνολο και τη χώρα.
«Το χτίσιμο ενός κόσμου όπου όλοι οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη και ισότητα είναι ευθύνη όλων μας». Αυτή η φράση της αποδίδει τη βαθύτερη φιλοσοφία της, συμπυκνώνοντας τον κεντρικό στόχο της. Έναν στόχο που υπηρέτησε με σπάνια επιμονή και αυταπάρνηση μέχρι το τέλος.
Αφήνει πίσω της ένα τεράστιο κενό, ίσο και μεγαλύτερο από το πολύπλευρο έργο της που ξεπέρασε τα εθνικά σύνορα και την κατέστησε μέλος διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών πρωτοβουλιών και σίγουρα εκείνων των λίγων που με τη δράση τους πάλεψαν για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο.
Γιατί πολλοί το διακηρύσσουν και το θέλουν, λιγότεροι το προσπαθούν ουσιαστικά και πραγματικά λίγοι είναι αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να περάσουν από τα λόγια στις πράξεις με μετρήσιμο κοινωνικό αντίκρισμα. Και όσον αφορά την ίδια, το πέτυχε με το παραπάνω.
Αρκεί μόνο να λάβει κανείς ως «μέτρο» την ίδια τη ζωή των εκατοντάδων παιδιών που κατάφεραν, χάρη σε εκείνη, να πολεμήσουν τον εφιάλτη της αρρώστιας και να ατενίσουν ξανά με αισιοδοξία το μέλλον. Με άλλα λόγια, κατάφερε πράγματι να γίνει το «ουράνιο τόξο στο σύννεφό τους». Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να γραφτεί το όνομα της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στην Ιστορία αυτής της χώρας.
Από το τέλος
Δεν ήταν όμως μόνον αυτό. Μια ακόμη πλευρά αυτής της πολυεπίπεδης προσφοράς της προς την Ελλάδα και τον κόσμο «φώτισε» η τιμητική εκδήλωση που έγινε πολύ πρόσφατα, στις 16 Ιουνίου 2023, στο Παρίσι όπου τιμήθηκε για τη συμπλήρωση 25 ετών δημιουργικής στράτευσης της στα ιδεώδη και τους στόχους της UNESCO.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη υπήρξε από το 1999 η μοναδική Ελληνίδα Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO και για χάρη της εκείνο το απόγευμα το μεγάλο αμφιθέατρο του Διεθνούς Οργανισμού είχε από νωρίς φωταγωγηθεί στα λευκά και μπλε χρώματα της χώρας μας.
Με την παρουσία πολλών ξεχωριστών προσωπικοτήτων, αλλά και προσωπικών της φίλων, όπως η Μπριζίτ Μακρόν, η Μαρέβα Μητσοτάκη, η Νάνα Μούσχουρη που χάρισε στους καλεσμένους μια συγκινητική ερμηνεία από το «Χάρτινο το φεγγαράκι», ο κορυφαίος συνθέτης ηλεκτρονικής μουσικής Ζαν Μισέλ Ζαρ και πολλοί άλλοι.
Τόσο στην κυρίως εκδήλωση, όσο και στο μεγαλοπρεπές δείπνο που ακολούθησε στο εμβληματικό κτίριο του Hôtel de la Marine, πάνω στην Place de la Concorde, γινόταν άμεσα αντιληπτό το διεθνές εκτόπισμα αυτής της μεγάλης Ελληνίδας.
«Είστε μια γυναίκα συνώνυμο της ΕΛΠΙΔΑΣ, όπως είναι και το όνομα του οργανισμού που έχετε ιδρύσει» ανέφερε, μεταξύ πολλών άλλων, η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Οντρέ Αζουλέ. Ήταν, πράγματι, μια γυναίκα με ένα έργο ζωής που ξεπέρασε τα όρια της Ελλάδας και αναγνωρίστηκε μέχρι και από τα Ηνωμένα Έθνη.
Το πιο πολύτιμο δώρο και η πολύπλευρη δράση
Για αυτήν την σπάνια προσωπικότητα που είχε την ευκαιρία να συναναστραφεί στη ζωή της από κυβερνήτες και βασιλιάδες μέχρι τους πιο ισχυρούς του χρήματος, το πιο όμορφο δώρο ήταν αυτό που θα παραλάμβανε από τα παιδιά που νοσηλεύονται στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ», κατά τη διάρκεια μικρής γιορτής που πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από το φετινό Πάσχα. Εκεί οι μικροί ασθενείς τής δώρισαν πασχαλινές χειροτεχνίες και δημιουργίες, εκφράζοντας την αγάπη και την ευγνωμοσύνη τους. Εκείνη, συγκινημένη ευχαρίστησε τα παιδιά και τους γονείς τους, λέγοντάς τους πως οι χειροτεχνίες αυτές είναι το πιο πολύτιμο δώρο…
Κάτι λογικό για έναν άνθρωπο όπως η Μαριάννα Βαρδινογιάννη που βάσισε το ευρύ ανθρωπιστικό έργο της στις αξίες της μητρότητας, έχοντας στο επίκεντρό τα παιδιά. Προτάσσοντας, όμως, ταυτόχρονα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση του πολιτισμού και της ειρήνης,την υγεία, την παιδεία, την κλιματική αλλαγή, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τόσα ακόμη.
Ξεχώρισε σε όλη αυτή την πολυετή διαδρομή προσφοράς γιατί δεν είδε ποτέ τους τίτλους ως αυτοσκοπό, αλλά, αντίθετα, ως «βατήρα» για την επίτευξη των στόχων της. Έτσι, είτε ως Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO, είτε ως Ιδρύτρια και Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με Καρκίνο ΕΛΠΙΔΑ και του Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, αλλά και του Συλλόγου «Όραμα ΕΛΠΙΔΑΣ», αφιέρωσε τη ζωή της για τους υψηλούς σκοπούς αυτών των πρωτοβουλιών.
Αναγνωρισμένη και αναγνωρίσιμη για το έργο της παντού. Το 2020 της απονεμήθηκε το Βραβείο «Nelson Rolihlahla Mandela» από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών σε αναγνώριση του σημαντικού ανθρωπιστικού της έργου και της δράσης της για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την υγεία, την παιδεία και την ευημερία των παιδιών. Είναι επίσης η μόνη Ελληνίδα μέχρι τώρα στην οποία έχει απονεμηθεί ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Ευποιίας της Ελληνικής Δημοκρατίας (επίσης το 2020).
Υπήρξε μέλος Συμβουλίων πολλών σημαντικών διεθνών φορέων όπως η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Ίδρυμα Μentor κατά των Ναρκωτικών, το Nizami Ganjavi International Center, The Hellenic Initiative, Concordia, Αshinaga, Ίδρυμα «Φως της Αφρικής» και άλλων.
Ακόμη, ήταν Ιδρύτρια και Επίτιμη Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, Πρόεδρος της Τιμητικής Επιτροπής των Special Olympics Hellas και επίτιμο μέλος της Διεθνούς Ένωσης Φίλων της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.
Το όραμα ζωής
Πάνω από όλα, όραμα και έργο ζωής για εκείνη υπήρξε η διάσωση των παιδιών με καρκίνο. «Η ΕΛΠΙΔΑ γεννήθηκε από την τραγική διαπίστωση πως χάνονταν παιδικές ζωές γιατί στη χώρα μας δεν υπήρχε η υποδομή για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου ούτε η οικονομική δυνατότητα να φύγουν στο εξωτερικό όλα τα παιδιά που έπασχαν από καρκίνο.
Από τη στιγμή που πρώτο-αντίκρισα τα δακρυσμένα μάτια των μητέρων και έζησα την αγωνία τους για τα άρρωστα παιδιά τους, δεν έφευγαν από τη σκέψη μου και την καρδιά μου. Έτσι ξεκινήσαμε…», όπως έχει αφηγηθεί η ίδια.
Από το 1990 και για περισσότερο από 30 χρόνια αγωνίστηκε ενάντια στον καρκίνο της παιδικής ηλικίας προωθώντας ταυτόχρονα την αξία του εθελοντισμού και της αλληλεγγύης.
Μέσα από το έργο της στον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ» δημιούργησε:
- την πρώτη αμιγώς παιδιατρική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στην Ελλάδα, χάρη στην οποία περισσότερα από 1000 παιδιά από την Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες έχουν σωθεί με μεταμόσχευση μυελού,
- τον Ξενώνα «ΕΛΠΙΔΑ»,
- το πρώτο Ογκολογικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο στο οποίο έχουν θεραπευτεί χιλιάδες παιδιά και έχει εξελιχθεί σε «Κέντρο Αριστείας»,
- την Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» η οποία από το 2014 έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 120.000 εθελοντές δότες και από αυτούς βρέθηκαν 116 συμβατοί που πρόσφεραν μόσχευμα σε ασθενείς,
- το πρώτο Κέντρο Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας για παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα που δίνει ελπίδα εκεί όπου οι άλλες θεραπείες κατά του καρκίνου έχουν αποτύχει, σε μια προσπάθεια ώστε 4 στα 4 παιδιά να γίνονται καλά.
Επίσης ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες με στόχο να βοηθήσει τα άρρωστα παιδιά και τις οικογένειές τους και μετά τη θεραπεία τους. Παράλληλα, μέσα από το Ίδρυμά της «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» στήριξε εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, διεθνή προγράμματα της UNESCO για την εκπαίδευση, την πολιτιστική κληρονομιά, τους πρόσφυγες κ.α.
Στοχεύοντας ταυτόχρονα στον διάλογο των πολιτισμών, στην εξάλειψη του αναλφαβητισμού, στην καταπολέμηση της εμπορίας των ανθρώπων και της εκμετάλλευσης των παιδιών και στην αντιμετώπιση πολλών άλλων σύγχρονων ζητημάτων, με σκοπό τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τις μελλοντικές γενιές.
Έχει στηρίξει παιδιά και οικογένειες ευπαθών κοινωνικών ομάδων, καθώς και περιοχές και ανθρώπους που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές όπως το χωριό Μάκιστος που αναβίωσε ενώ είχε καταστραφεί από πυρκαγιές.
Ακόμη, υπήρξε υπέρμαχος της επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα καθώς και της προστασίας του οικουμενικού χαρακτήρα του μνημείου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
Από τις πλέον σημαντικές πρωτοβουλίες του Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ήταν η δημιουργία, σε συνεργασία με τα Υπουργείο Πολιτισμού και Εσωτερικών, και υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του πλαισίου για το Επετειακό Έτος «Θερμοπύλες-Σαλαμίνα 2020» , με αφορμή την επέτειο των 25 αιώνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Δύο γεγονότα μείζονος ιστορικής σημασίας για τον Δυτικό πολιτισμό.
Με απόφαση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ορίστηκε Πρόεδρος της Τιμητικής Κοσμητείας του Επετειακού Έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου διοργανώθηκαν διεθνή συνέδρια και επιστημονικές ημερίδες με τη συμμετοχή καταξιωμένων καθηγητών και ιστορικών, εκπαιδευτικά προγράμματα, μαθητικοί διαγωνισμοί, αλλά και πολλές εκδηλώσεις παραγόντων του πολιτισμού, του αθλητισμού, της Ομογένειας και του Πολεμικού Ναυτικού.
Επιπλέον σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες των αντίστοιχων περιοχών, το Ίδρυμα θα δημιούργησε ανθρωπιστικά έργα για την στήριξη των πολιτών στην καθημερινή τους ζωή.
Οι τιμητικές διακρίσεις
Στη διάρκεια της πολυκύμαντης διαδρομής της έλαβε πολλούς ακόμα τιμητικούς τίτλους και βραβεία όπως το Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών, τους τίτλους του Ιππότη και του Αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, το Παράσημο «Εξαίρετης Προσφοράς» της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Παράσημο της Τιμής της Δημοκρατίας της Γεωργίας, το Μεγάλο Βραβείο της Χάρτας των Παρισίων ενάντια στον καρκίνο, το Βραβείο “Ripple of Hope”του Ιδρύματος «Robert F. Kennedy Human Rights», το Μετάλλιο «Μητέρα Τερέζα» της Αλβανικής Δημοκρατίας, το Παράσημο Διεθνούς Φιλίας της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, το Βραβείο Hellenic American Leadership του “The Hellenic Initiative”, το Βραβείο «Malala» του European Student Council.
Ο Βαρδής και η οικογένεια
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη στο λιτό προσωπικό της βιογραφικό ανέφερε μόνο λίγες λέξεις: «Γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα με καταγωγή από την Ερμιόνη Αργολίδας.Είναι παντρεμένη με τον Ναύαρχο Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη. Είναι μητέρα πέντε παιδιών».
Μέσα σε αυτές τις λίγες λέξεις ωστόσο μπόρεσε να «χωρέσει» τους μεγάλους σταθμούς και τις προτεραιότητες της ζωής της. Την καταγωγή της, τον άνδρα και συνοδοιπόρο της και την πολύτιμη οικογένειά της, με τα πέντε παιδιά τους, τον Γιάννη, την Χριστιάνα, τον Γιώργο, τον Νίκο και την Βαρδιάννα.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά μεγάλωσε στην Ερμιόνη, που χαρακτήριζε πάντα «τόπο της καρδιάς της» και καταφύγιό της. Από εκεί καταγόταν η μητέρα της Ευαγγελία, ενώ ο πατέρας της Γιώργος Μπουρνάκης είχε ρίζες από την Αρκαδία. Για τις γυμνασιακές σπουδές της μετακόμισε στον Πειραιά, όπου ξεκίνησε και η καρμική σχέση με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, τον έναν και μοναδικό άνδρα της ζωής της.
Γνωρίστηκαν όταν εκείνη πήγαινε ακόμη σχολείο και εκείνος ήταν Σημαιοφόρος του Πολεμικού Ναυτικού. Έχτισαν, κόντρα στις δυσκολίες, είτε οικονομικές εκείνη την εποχή, είτε άλλες, όπως η εξορία επί χούντας με τρία μικρά παιδιά, στην Αμοργό, μια δεμένη οικογένεια. Που στον πυρήνα των αξιών της δεν επηρεάστηκε στο παραμικρό από τη μετέπειτα κοινωνική και οικονομική ανέλιξη.
Φιλομαθής από τη φύση της, παρά τις οικογενειακές και κοινωνικές υποχρεώσεις της, σπούδασε και έλαβε πτυχία στην Ιστορία της Τέχνης και στα Οικονομικά, έκανε μεταπτυχιακά στην Αρχαιολογία και έγινε Επίτιμη Διδάκτωρ σε διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το London Metropolitan, το Sheffield κ.α. Παράλληλα συνέγραψε δύο βιβλία, το «Από μητέρα σε μητέρα» (το 1998) και το «Προσεγγίζοντας τη γυναικεία ταυτότητα: Αναζητήσεις στη Μινωική Κοινωνία» (το 2010).
Πέρα και πάνω από όλα αυτά, η μητρότητα ήταν πάντα ο σημαντικότερος ρόλος στη ζωή της αλλά και η πηγή της έμπνευσής της για κάθε τι που δημιούργησε, όπως έχει παραδεχθεί. Με αυτή την ανεξίτηλη αίσθηση, ευαισθησία και δυναμική της μητέρας σφράγισε το τεράστιο κοινωνικό της έργο. Και είναι αυτή που θα λείψει περισσότερο από τους οικείους της και πολλούς ακόμη…
Διαβάστε ακόμη:
Μητσοτάκης: Είμαστε σε πόλεμο με τις φωτιές – Τι θα γίνει με τις αποζημιώσεις (vid)
Αδιανόητη πρόταση 300 εκατ. ευρώ από τους Άραβες για τον Κίλιαν Μπαπέ
Νέο έργο για την ΕΚΤΕΡ στο «Ελ. Βενιζέλος» – Στα 7,3 εκατ. ευρώ το ποσό της σύμβασης
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ